در تاریخ پانزده ساله لیگ برتر فوتبال ایران تا امروز 26 تیم سقوط به لیگ دسته اول را تجربه کرده‌اند؛ در این بین بودند تیم‌هایی که بلافاصله بازگشتند و هستند تیم‌هایی که هنوز در حسرت بازگشت به لیگ برتر مانده‌اند.

گروه ورزشی مشرق امسال و پس از پایان لیگ برتر پانزدهم سه تیم ملوان، راه‌آهن و استقلال اهواز با قرار گرفتن در قعر جدول رده‌بندی به لیگ دسته اول سقوط کردند تیم‌هایی که هر سه قبلا این اتفاق تلخ را تجربه کرده بودند.

در لیگ برتر شانزدهم جای سه تیم سقوط کرده را تیم‌های پیکان، ماشین سازی تبریز و صنعت نفت آبادان خواهند گرفت.

در گزارش زیر عملکرد تمامی تیم‌هایی که سقوط از لیگ برتر را در کارنامه خود دارند را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

لیگ برتر اول (81-1380):
در اولین دوره لیگ برتر که با 14 تیم برگزار شد تیم‌های تراکتورسازی تبریز و استقلال رشت سقوط کردند.

13- استقلال رشت با 26 بازی، 16 امتیاز، 18 گل زده، 44 گل خورده و تفاضل 26-
14- تراکتورسازی تبریز با 26 بازی، 15 امتیاز، 12 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 24-

* استقلال رشت فصل بعد با نام پگاه گیلان در مسابقات لیگ دسته اول شرکت کرد و توانست جواز حضور مجدد در لیگ برتر را بدست بیاورد که پس از بازگشت در لیگ برتر سوم نهم شد.

لیگ برتر دوم (82-1381):
این دوره هم با 14 تیم برگزار شد که تیم‌های نفت آبادان و ملوان با قرار گرفتن در پایین جدول به لیگ یک رفتند.

13- صنعت نفت آبادان با 26 بازی، 26 امتیاز، 25 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 9-  
14- ملوان با 26 بازی، 26 امتیاز، 17 گل زده، 34 گل خورده و تفاضل 7-

* ملوان فصل بعد در مسابقات لیگ دسته اول شرکت کرد و توانست جواز حضور مجدد در لیگ برتر را بدست بیاورد که پس از بازگشت در لیگ برتر چهارم، هفتم شد.

لیگ برتر سوم (83-1382):
لیگ سوم هم 14 تیمی بود و در پایان این دوره تیم‌های سایپا و شموشک سیزدهم و چهاردهم شدند و به لیگ پایین‌تر سقوط کردند.

13- سایپا با 26 بازی، 21 امتیاز، 23 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 13-
14- شموشک نوشهر با 26 بازی، 20 امتیاز، 19 گل زده، 33 گل خورده و تفاضل 14-

* سایپا و شموشک فصل بعد در مسابقات لیگ دسته اول شرکت کردند و توانستند بلافاصله جواز حضور مجدد در لیگ برتر را بدست بیاوردند که سایپا بازگشتی قدرتمند داشت و در لیگ برتر پنجم رتبه سوم را کسب کرد اما شموشک پانزدهم شد و دوباره به لیگ دسته اول سقوط کرد.

لیگ برتر چهارم (84-1383):
در دوره چهارم لیگ برتر 2 تیم به تعداد تیم‌های حاضر اضافه و این رقابت‌ها با حضور 16 تیم برگزار شد که پیکان و پگاه با قرار گرفتن در رتبه‌های پانزدهم و شانزدهم سقوط کردند.

15- پیکان با 30 بازی، 24 امتیاز، 22 گل زده، 34 گل خورده و تفاضل 12-
16- پگاه رشت با 30 بازی، 20 امتیاز، 17 گل زده، 45 گل خورده و تفاضل 28-

* پیکان فصل بعد در مسابقات لیگ دسته اول شرکت کرد و توانست جواز حضور مجدد در لیگ برتر را بدست بیاورد که پس از بازگشت در لیگ برتر ششم، هفتم شد.

لیگ برتر پنجم (85-1384):
در این دوره از مسابقات تیم‌های شموشک نوشهر و شهید قندی یزد با قرار گرفتن در رده‌های پانزدهم و شانزدهم به لیگ پایین‌تر رفتند.

15- شموشک 30 بازی، 23 امتیاز، 19 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 17-
16- شهید قندی یزد 30 بازی، 19 امتیاز، 21 گل زده، 43 گل خوزده و تفاضل 22-

* هیچ کدام از دو تیم سقوط کرده نتوانستند برای فصل بعد جواز حضور در لیگ برتر هفتم را کسب کنند.

لیگ برتر ششم (86-1385):
ششمین دوره لیگ برتر با اتفاقی باور نکردنی همراه بود چراکه فولاد به عنوان تیمی که دو فصل قبل (لیگ برتر چهارم) جام قهرمانی را بالای سر برده بود با عملکردی ضعیف به همراه راه‌آهن به لیگ پایین‌تر سقوط کرد.

15- فولاد خوزستان 30 بازی، 28 امتیاز، 24 گل زده، 33 گل خورده و تفاضل 9-
16- راه آهن 30 بازی، 20 امتیاز، 30 گل زده، 45 گل خورده و تفاضل 15-

* هر دو تیم سقوط کرده این دوره توانستند در لیگ برتر هشتم به سطح اول فوتبال بازگردند. راه‌آهن در اولین فصل بازگشتش یازدهم شد و فولاد رتبه هفتم را از آن خود کرد.

لیگ برتر هفتم (87-1386):
هفتمین دوره مسابقات بازهم تغییراتی در تعداد تیم‌های حاضر در لیگ داشت و این بار لیگ برتر فوتبال ایران با 18 تیم برگزار شد که صنعت نفت آبادان و شیرین فراز کرمانشاه با قرار گرفتن در رتبه هفدهم و هجدهم به لیگ یک سقوط کردند.

17- نفت آبادان با 34 بازی، 35 امتیاز، 37 گل زده، 46 گل خورده و تفاضل 9-
18- شیرین فراز کرمانشاه با 34 بازی، 21 امتیاز، 25 گل زده، 59 گل خورده و تفاضل 34-

* هیچکدام از دو تیم نتوانستند در اولین فصل حضور خود در لیگ یک جواز حضور مجدد در لیگ برتر را کسب کنند.

لیگ برتر هشتم (88-1387):
در این دوره برای نخستین بار سه تیم از لیگ برتر سقوط کردند و قرعه به نام پیام خراسان، پگاه رشت و برق شیراز افتاد.

16- پیام خراسان با 34 بازی 35 امتیاز، 33 گل زده، 52 گل خورده و تفاضل 19-
17- پگاه رشت با 34 بازی، 31 امتیاز، 40 گل زده، 56 گل خورده و تفاضل 16-
18- برق شیراز با 34 بازی، 24 امتیاز، 35 گل زده، 54 گل خورده و تفاضل 19-

* هیچکدام از سه تیم نتوانستند در اولین فصل حضور خود در لیگ یک جواز حضور مجدد در لیگ برتر را کسب کنند.

لیگ برتر نهم (89-1388):
در پایان نهمین دوره لیگ برتر فوتبال باشگاه‌های کشور تیم‌های فجر سپاسی شیراز، ابومسلم خراسان و استقلال اهواز به لیگ یک سقوط کردند.

16- فجر با 34 بازی، 37 امتیاز، 34 گل زده، 45 گل خورده و تفاضل 11-
17- ابومسلم با 34 بازی، 32 امتیاز، 33 گل زده، 51 گل خورده و تفاضل 18-
18- استقلال اهواز با 34 بازی، 30 امتیاز، 38 گل زده، 60 گل خورده و تفاضل 22-

* در بین سه تیم سقوط کننده این فصل تنها فجر توانست بلافاصله پس از یک فصل حضور در لیگ یک جواز حضور مجدد خود در لیگ برتر را کسب کند و در یازدهمین دوره لیگ سیزدهم شد.

لیگ برتر دهم (90-1389):
در این فصل پاس همدان، پیکان و استیل‌آذین سقوط کردند.

16- پاس همدان با 34 بازی، 35 امتیاز، 30 گل زده، 48 گل خورده و تفاضل 18-
17- پیکان با 34 بازی، 33 امتیاز، 38 گل زده، 60 گل خورده و تفاضل 22-
18- استیل‌آذین با 34 بازی، 28 امتیاز، 30 گل زده، 63 گل خورده و تفاضل 33-

* در بین سه تیم سقوط کننده این فصل تنها پیکان توانست بلافاصله پس از یک فصل حضور در لیگ یک جواز حضور مجدد خود در لیگ برتر را کسب کند و در دوازدهمین دوره لیگ هفدهم شد و دوباره سقوط کرد.

لیگ برتر یازدهم (91-1390):

در این دوره نمایندگان تبریز، بوشهر و کرمان به دسته یک سقوط کردند و دیگر به لیگ برتر بازنگشتند.

16- شهرداری تبریز با 34 بازی، 34 امتیاز، 34 گل زده، 44 گل خورده و تفاضل 10-
17- شاهین بوشهر با 34 بازی، 33 امتیاز، 30 گل زده، 43 گل خورده و تفاضل 13-
18- مس سرچشمه با 34 بازی، 24 امتیاز، 23 گل زده، 54 گل خورده و تفاضل 31-

* هیچ کدام از سه تیم سقوط کرده نتوانستند برای فصل بعد جواز حضور در لیگ برتر سیزدهم را کسب کنند.

لیگ برتر دوازدهم (92-1391):
در دوازدهمین دوره لیگ برتر مسئولان فوتبال کشور تصمیم گرفتند تا دوباره لیگ با 16 تیم برگزار شود به همین خاطر در این فصل 4 تیم به لیگ یک سقوط کردند.

15- آلومینیوم هرمزگان با 34 بازی، 35 امتیاز، 26 گل زده، 40 گل خورده و تفاضل 14-
16- صنعت نفت آبادان با 34 بازی، 25 امتیاز، 31 گل زده، 60 گل خورده و تفاضل 29-
17- پیکان با 34 بازی، 25 امتیاز، 26 گل زده، 66 گل خورده و تفاضل 40-
18- گهر دورود با 34 بازی، 19 امتیاز، 24 گل زده، 59 گل خورده و تفاضل 35-

* در بین چهار تیم سقوط کننده این فصل تنها پیکان توانست بلافاصله پس از یک فصل حضور در لیگ یک جواز حضور مجدد خود در لیگ برتر را کسب کند و در چهاردهمین دوره لیگ پانزدهم  شد و دوباره سقوط کرد تا روند اسانسوری خود را حفظ کرده باشد.

لیگ برتر سیزدهم(93-1392):
در این دوره لیگ دوباره به حالت 16 تیمی بازگشته بود و 3 تیم پایین جدول به لیگ دسته یک سقوط کردند.

14- فجرسپاسی شیراز با 30 بازی، 29 امتیاز، 20 گل زده، 34 گل خورده و تفاضل 14-
15- داماش گیلان با 30 بازی، 26 امتیاز، 30 گل زده، 40 گل خورده و تفاضل 10-
16- مس کرمان با 30 بازی، 22 امتیاز، 21 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 16-

* هیچ کدام از سه تیم سقوط کرده نتوانستند برای فصل بعد جواز حضور در لیگ برتر پانزدهم را کسب کنند.

لیگ برتر چهاردهم(94-1393):
در این دوره استقلال خوزستان که در رتبه چهاردهم قرار گرفته بود در پلی‌آف مقابل تیم لیگ یکی مس کرمان قرار گرفت و با پیروزی مقابل این تیم توانست در لیگ برتر باقی بماند و جالب اینکه در لیگ پانزدهم قهرمان شد تا صعودی چشمگیر با ویسی داشته باشد.

14- استقلال خوزستان با 30 بازی، 27 امتیاز، 35 گل زده، 46 گل خورده و 14-
15- پیکان با 30 بازی، 26 امتیاز، 16 گل زده، 29 گل خورده و 13-
16- نفت مسجدسلیمان با 30 بازی، 22 امتیاز، 19 گل زده، 39 گل خورده و تفاضل 20-

* پیکان با یک دوره حضور در لیگ دسته یک و قهرمانی در این لیگ، جواز حضور در لیگ برتر را دوباره کسب کرده و فصل آینده در سطح اول فوتبال ایران حضور خواهد داشت.

لیگ برتر پانزدهم(95-1394):
14- ملوان با 30 بازی، 27 امتیاز، 23 گل زده، 35 گل خورده و تفاضل 12-
15- راه آهن با 30 بازی، 25 امتیاز، 24 گل زده، 36 گل خورده و تفاضل 12-
15- استقلال اهواز با 30 بازی، 13 امتیاز، 16 گل زده، 58 گل خورده و تفاضل 42-

نکاتی درمورد تیم‌های سقوط‌کننده:

* هر 3 تیمی که امسال به لیگ دسته اول باشگاه‌های کشور سقوط کردند سابقه این موضوع را در کارنامه خود داشتند.

* ملوان یک بار در لیگ برتر دوم(82-1381) به لیگ پایین‌تر سقوط کرد که بلافاصله جواز حضور در لیگ برتر را کسب کرد و از لیگ چهارم تا همین امسال به طور مداوم در سطح اول فوتبال کشور حضور داشت.

* راه آهن یک بار در لیگ برتر ششم(93-1392) سقوط به لیگ دسته اول را تجربه کرده بود اما این تیم هم درست مثل ملوان بلافاصله به لیگ برتر بازگشت و از لیگ هشتم به بعد به طور مداوم در لیگ برتر حضور داشت.

* استقلال اهواز با این سقوط و نتایجی که کسب کرد ضعیف‌ترین تیم تاریخ لیگ برتر لقب گرفت.

* پیکان با 66 گل خورده در 34 بازی رکورد ضعیف‌ترین خط دفاع تاریخ لیگ برتر را در اختیار دارد.

* استقلال اهواز و پیکان با 16 گل زده در 30 بازی رکورد ضعیف‌ترین خط حمله تاریخ لیگ برتر را در اختیار دارند.

* پیکان با ثبت رکورد 4 سقوط به لیگ پایین‌تر از این حیث نیز رکورددار است.

* پیکان با 3 بار صعود به لیگ برتر و سقوط در همان فصل به عنوان آسانسوری‌ترین تیم تاریخ لیگ برتر شناخته شده است.

* سایپا در پنجمین دوره لیگ برتر در اولین فصل بازگشت از لیگ پایین‌تر توانست به عنوان سومی برسد و از این حیث رکورددار است چراکه بهترین بازگشت را داشته است.

* فولاد در حالی که در لیگ چهارم جام قهرمانی لیگ برتر را بالای سر برده بود در ششمین دوره لیگ حرفه‌ای سقوط کرد تا تنها قهرمان سقوط کرده لقب بگیرد.

* فولاد، پاس تهران و سایپا سه تیمی هستند که هم سابقه قهرمانی در لیگ را دارند و هم سقوط در پرونده آنها ثبت شده است.

* استقلال رشت تنها تیمی است که با 3 نام مختلف(استقلال رشت، پگاه رشت و داماش گیلان) سابقه سقوط داشته است.