وی افزود: تغییر دولت، مذاکرات هسته‌ای، بحران‌های وسیع منطقه نظیر بحران‌های سوریه، یمن، عراق و بحرین و همچنین مشکلات مهم اقتصادی در داخل دولت، همه در این دوره ظهور داشت و در یک ارزیابی کلی در همه این ماجراها، انقلاب حرکتی تکاملی را طی کرد و مجلس نهم یکی از ارکان نظم‌بخشی به این حرکت تکاملی بود.
رئیس مجلس ادامه داد: دل‌مشغولی همه ما نمایندگان در وصف انقلاب و آینده آن همچنان باقی است و باید با نفسی تازه در راه آن مجاهدت کرد، از آغاز مشروطه تا امروز 33 دوره مجلس در کشور وجود داشته است که 24 دوره مجلس مربوط به قبل از انقلاب و 9 دوره آن پس از انقلاب بوده است.
وی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: در 24 دوره قبل از انقلاب، مقاطعی مجلس ملی و دلسوز ملت وجود داشت، نظیر ادوار صدر مشروطه یعنی از مجلس اول تا ششم و همچنین مجلس سیزدهم تا هفدهم یعنی فاصله زمانی سال 1320 تا 1332 که با کودتای آمریکایی - انگلیسی، دولت ملی سرنگون شد اما اغلب، مجالس در دوره سلطه دیکتاتوری رضاشاه و محمدرضا شاه، شکل و ظاهر پارلمان را برای حکومت دیکتاتوری سامان داده بودند و رابطه‌ای با مردم و حقوق آنان نداشتند، مگر مواردی که قدرت سلطنت آن را به هر دلیلی طلب می‌کرد که در همه این ادوار، برخی قوانین مناسب نیز تصویب شد اما در چند زمینه اساسی، نقایص جدی داشت.
وی در ادامه، عدم توجه به دین مبین اسلام به طوری که در بسیاری از موارد با احکام اسلام مخالفت کردند، عدم توجه به منافع ملی و عزت ملی کشور و وادادگی در مقابل بیگانگان نظیر قانون کاپیتولاسیون، عدم ارتباط با مردم و خواست آنان، برگزاری انتخابات دروغین و بدون اتکا به آرای ملت به طوری که شهید مدرس در تهران گفت که حداقل یک رأی به خودم داده بودم، را از جمله این نقایص جدی دانست.
لاریجانی اضافه کرد: اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مجلس شرایط متفاوتی را پیدا کرد، اولاً امام از سر بررسی تاریخ گذشته ایران و وضع مجالس، تکیه جدی بر جایگاه مجلس در نظام جمهوری اسلامی نمود و آن را بالاترین مقام قرار داد.
«امام فرمود که من تکرار می‌کنم مجلس بالاترین مقام در این مملکت است، مجلس اگر رأی داد و شورای نگهبان هم آن رأی را پذیرفت، هیچکس حق ندارد راجع به این رأی حرفی بگوید، من نمی‌گویم رأی خودش را نگوید، رأی خودش را بگوید اما اگر بخواهد فساد کند و به مردم بگوید که این شورای نگهبان کذا و مجلس کذا، این فساد است و او مفسد است و چنین آ‌دمی باید تحت تعقیب مفسدفی‌الارض قرار گیرد، این مجلس ماحصل خون یک جمعیتی است که وفادار به اسلام بودند و این مجلس عصاره زحمت‌های طاقت‌فرسای این ملت مسلمان بوده است، این مجلس فراهم آمده از الله‌اکبرهای مردم است.»
رئیس مجلس در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: امام این سخنان را در مقابل رئیس‌جمهور وقت بنی‌صدر ایراد می‌فرمود که مرتباً علیه مجلس موضع می‌گرفت، امام(ره) رئیس قوه مجریه گستاخ نسبت به قانون را تحقیر می‌کرد تا برای همیشه مجلس در رأس تصمیم‌گیری کشور قرار داشته باشد و اشتباهات تاریخ گذشته تکرار نشود.
وی تصریح کرد: ثانیاً قانون نزد رهبری انقلاب در حکم ناموس نظام بود و هیچ بدیلی جهت استواری نظام نداشت، لذا امام تخطی از قانون و تخریب مجلس را در حد مفسدفی‌الارض معرفی می‌کند.
«رهبری معظم انقلاب در تاریخ 7 خرداد 82 می‌فرمایند که قانون آمده تا جای صدای کلفت را بگیرد، کسی با صدای کلفت در هر موضعی که هست نگوید اینطور باید شود، خیال هم نکنید استبداد و دیکتاتوری و صدای کلفت و افزون‌طلبی مخصوص کسانی است که در نظام هستند، خیر، در بدنه نظام هم چنین چیزهایی وجود دارد و همه جایش بد است، خوی پادشاهی، خوی استبداد در همه جا بد است، در همه جا زشت است، قانون آمده جلوی این مسائل را بگیرد، طبق قانون و در چارچوب آن باید حرف زد و عمل و رفتار کرد».
«امام (ره) نیز می‌فرمود کسانی که با قانون مخالفند، این افراد با اسلام مخالفت می‌کنند، کسانی که با مصوبات مجلس بعد از اینکه شورای نگهبان نظر خودش را داد، باز هم مخالفت می‌کنند، این افراد دانسته یا ندانسته با اسلام مخالفت می‌کنند، قانون برای نفع ملت است، برای نفع جامعه است، برای نفع برخی اشخاص و گروه‌ها نیست، قانون به تمام جامعه توجه کرده است، قانون برای تهذیب تمام جامعه است، البته دزدها از قانون بدشان می‌آید و دیکتاتورها هم از قانون بدشان می‌آید.»
لاریجانی ادامه داد: این نگاه رهبری انقلاب نشان می‌دهد قانون در نظام اسلامی با هیچ چیز قابل جایگزینی نیست و متعاقب قانون اساسی، فقط مجلس واضع قانون است.
رئیس مجلس یادآور شد: بر خلاف دوره‌های قبل از انقلاب که مجالس، ظاهر دولت‌های دیکتاتور را هم بزک می‌کردند و به قول حکیمی بدترین ظلم، ظلم قانونی است، در مجالس پس از انقلاب، در همه مسائل مهم کشور، مجالس وقت می‌گذاشتند و مداخله و تصمیم‌گیری می‌کردند.
وی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: در عزل رئیس‌جمهور، در ماجرای گروگانگیری و مذاکرات آن، در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه و در بحث هسته‌ای و نظایر آن، نمایندگان مجلس پس از انقلاب از بطن مردم و جنس مردم بودند، به همین دلیل کار نمایندگی مجلس یکی از پرمشغله‌ترین کارهای کشور است.
لاریجانی با بیان اینکه نمایندگان مجلس عملاً باید پاسخگوی نیازهای مردم حوزه‌های انتخابیه باشند، آن هم با تنوع زیاد و ابزار ناکافی، گفت: امروز شرایط به گونه‌ای است که یک بخش‌دار، امکانات بیشتری از یک نماینده مجلس در اختیار دارد، با این کاستی‌ها نمایندگان باید صرفاً بر اساس توانایی‌های خود و صرف وقت زیاد در کنار وظایف ملی قانونگذاری به نیازهای متعدد حوزه‌های انتخابیه خود برسند و نیازهای مردم را رفع کنند.
وی تأکید کرد: مجالس پس از انقلاب بر خلاف وضع ذلت‌‌بار پارلمان‌های قبل از انقلاب در مقابل گردن‌کشی استکبار و بیگانگان ستمکار، خود را سپر ملت کردند و از آرمان‌های انقلاب دفاع نمودند، چه در ابتدای انقلاب و دفاع مقدس و چه در ماجراجویی‌های غرب و مرتجعین در منطقه و چه در مسئله‌سازی‌های آمریکا در موضوع هسته‌ای.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در اکثر مسائل مهم چه در سطح بین‌المللی و چه منطقه‌ای که لازم بود از حقوق ملت و یا امت اسلامی دفاع شود، مجالس پس از انقلاب با مصوبات و بیانیه‌ها در مقابل استکبار و صهیونیست‌ها ایستادگی کردند و آخرین مصوبه مجلس شورای اسلامی چند روز پیش مربوط است به اقدام دولت در مقابله به مثل به تعرضات غیرقانونی دولت آمریکا در دست‌اندازی به اموال ایران که در نوع خود اقدامی ارزشمند و انقلابی است؛ لذا ملاحظه می‌فرمایید نگاه به جایگاه مجلس و نمایندگان و ارتباط مردمی نمایندگان پس از انقلاب از یک تحول جدی برخوردار شد.
لاریجانی ادامه داد: در مجلس نهم مجموعاً 697 طرح و لایحه مطرح شده که 69 درصد آن طرح و 31 درصد لایحه بوده است؛ 20 درصد از کل طرح‌ها و لوایح به صورت فوریتی ارائه شده که قدری از نظر اتقان در قانونگذاری تعداد آن زیاد است. از طرح‌های ارائه شده حدود 18 درصد و از لوایح ارائه شده حدود 47 درصد به قانون تبدیل شده که این امر نشان می‌دهد مجلس در مصوبات خود بیشتر روی لوایح ارسالی دولت تأکید داشته است.
رئیس مجلس گفت: از نظر تنوع موضوعی، 32 درصد از مصوبات مربوط به موافقت‌نامه‌ها و قوانین بین‌المللی در امور اقتصادی، فرهنگی و قضایی، 30 درصد از قوانین مربوط به امور اقتصادی در زمینه تولید کشاورزی، صنعت و مالیات، 11 درصد قوانین مربوط به امور اجتماعی، کمک به هلال‌احمر، کمیته امداد، بهزیستی و سازمان‌های حمایتی است.
لاریجانی یادآور شد: 6.5 درصد از قوانین مربوط به امور قضایی، 5 درصد مربوط به امور آموزشی و فرهنگی، 2.5 درصد مربوط به انتخابات و امور سیاسی کشور و 2 درصد مربوط به امور دفاعی و امنیتی و بقیه موارد در امور مدیریتی عمومی و شهرداری‌ها و شوراها و... بوده که این امر نشان می‌دهد ثقل کار مجلس بر امور اقتصادی و در مرحله بعد امور اجتماعی بوده است.
وی تصریح کرد: قانون نظام صنفی کشور، قانون اصلاح قانون دریایی ایران، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، قانون نحوه محاسبه و اعمال تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، قانون سازمان استاندارد، قوانین بودجه، قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، قانون مواد دائمی برنامه که اخیراً تصویب شد و قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، قانون اصلاح موادی از قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، قانون حمایت از صنعت برق کشور، قانون اساسنامه شرکت نفت و اساسنامه شرکت بورس، نمونه‌هایی از قوانین مهم مصوب مجلس در حوزه اقتصادی و تولیدی کشور است که در مجلس نهم مصوب شد.
وی قانون حمایت خانواده، قانون مجازات اسلامی، قانون تنظیم جمعیت و خانواده، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح، قانون اصلاح موادی از قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور، قانون شورای حل اختلاف، قانون نحوه محکومیت‌های مالی، قانون اصلاح قانون آیین‌نامه دادرسی کیفری و قانون جرم سیاسی نمونه‌هایی از قوانین مصوب مجلس نهم در حوزه امور اجتماعی و قضایی کشور است که برخی از آنها قوانین مادر محسوب می‌شوند.
لاریجانی گفت: یکی از کارهای مهم که در مجلس نهم انجام شده در مورد 3 اصل قانون اساسی بود، اصل هشتم که مربوط به امر به معروف و نهی از منکر و اصل 25 که مربوط به محکومیت استراق سمع و اصل 168 که مربوط به جرایم سیاسی است و قوانین مناسب و لازم برای تحقق این اصول وجود نداشت، در مجلس نهم قوانین مربوط به این 3 اصل تصویب شد و در واقع گامی در اجرای این اصول قانون اساسی برداشته شد؛ قانون مدارس غیرانتفاعی و قانون سنجش و پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی از نمونه‌های قانونگذاری در حوزه آموزش است.
وی با ذکر این نکته که تنقیح برخی قوانین از اقداماتی بود که در مجلس نهم به نتیجه رسید، گفت: باید این امر در سایر حوزه‌ها ادامه یابد.
رئیس مجلس شورای اسلامی از نسخ برخی قوانین ورزش و اصلاح و دائمی کردن برخی دیگر، نسخ برخی قوانین در حوزه مالیات، طرح اعلام نسخ برخی قوانین از ابتدای قانونگذاری تا 1309/12/30 و طرح نسخ برخی قوانین و مصوبات مجلس از 1310 تا 1328 به عنوان برخی اقدامات دیگر مجلس نهم یاد کرد و گفت: طرح نسخ برخی قوانین و مصوبات مجلس از اول فروردین 1329 تا 1336/7/30 دیگر اقدام مجلس نهم بود.
وی درباره بعد نظارتی مجلس نهم و افزایش سهم آن در عملکرد بیان داشت: کمیسیون اصل نود 6 گزارش ارائه کرد، گزارش عدم رعایت موارد قانونی توسط رئیس‌جمهور، گزارش ایرادات وارده بر طرز کار دولت و تصمیم‌گیری در شورایعالی حفاظت محیط زیست، گزارش وضعیت خودروهای وارداتی، ارزیابی عملکرد دولت در حمایت از حقوق اتباع ایرانی، چگونگی اجرای مرحله اول قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و گزارشی از عملکرد وزارت ورزش و جوانان از جمله این موارد است.
لاریجانی به ارائه 6 گزارش تحقیق و تفحص در مجلس نهم اشاره و تصریح کرد: گزارش تحقیق و تفحص در زمینه خودروسازی و سازمان تأمین اجتماعی از جمله اینها بود و نیز 17 گزارش نظارتی موضوع ماده 49 آیین‌نامه از سوی کمیسیون‌های تخصصی تهیه و در صحن قرائت شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: 6 مورد گزارش نظارتی موضوع ماده 206 آیین‌نامه از سوی کمیسیون‌های تخصصی تهیه و ارائه شد؛ علاوه بر جلسات کمیسیون‌ها با مسئولین اجرایی 27 مورد در صحن علنی از مسئولین در جهت نظارت بر امور اجرایی دعوت به عمل آمد و 29 جلسه غیرعلنی برای بررسی مشکلات و معضلات پراهمیت کشور برگزار شد.
وی ادامه داد: دیوان محاسبات با سیاست پیش‌گیرانه و تشکیل کمیته تعامل دیوان محاسبات و دستگاه‌های اجرایی توفیقات خوبی در تقلیل تخلفات مالی داشته است علاوه بر این 40 دوره آموزشی برای مدیران مالی دستگاه‌ها به اجرا درآمد؛ دیوان محاسبات علاوه بر اینکه در تفریق بودجه گزارش‌های حسابرسی در حوزه‌های با اهمیت اقتصادی ارائه کرد که بسیار قابل تقدیر است نظیر بررسی عملکرد صندوق توسعه ملی و صندوق ذخیره ارزی، گزارش بدهی دولت به بانک مرکزی و معوقات بانکی، گزارش در نحوه خصوصی‌سازی و دلایل عدم واگذاری بنگاه‌ها، گزارش در زمینه هدفمندسازی یارانه‌ها در مقاطع ماهانه و سالانه، گزارش از حضور درآمدهای گمرکی و پیگیری معوقات، گزارش از دلایل تعطیلی واحدهای صنعتی، گزارش از رسیدگی به واگذاری‌ها و بخش خصوصی و دلایل تغییرکاربری اراضی بخش کشاورزی.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در 4 سال مجلس نهم، دیوان محاسبات 10 هزار و 961 گزارش حسابرسی ارائه کرد که بر اساس آن 4 هزار و 405 مورد به دادسرای دیوان محاسبات ارجاع شد و برای 2 هزار و 110 مورد دادخواست صادر و مجازات اداری متناسب با تخلفات اعمال شد.
وی افزود: میزان واریزی به حساب خزانه ناشی از اجرای آرای دیوان محاسبات حدود 13 هزار میلیارد تومان بوده است؛ کاهش زمان رسیدگی به پرونده‌ها در دیوان محاسبات از متوسط 1.5 سال به 4 ماه از اقدامات پسندیده این دوره مجلس است.
رئیس مجلس شورای اسلامی درباره عملکرد مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفت: از رشد 30 درصدی برخوردار بوده است، به طوری که گزارش‌ها نشان می‌دهد گزارش‌های مطالعات کارشناسی از 870 مورد در مجلس هشتم به 1267 مورد در مجلس نهم رسید و ارائه گزارش‌های مورد درخواست نمایندگان از 1846 مورد در مجلس هشتم به 2712 مورد در مجلس نهم افزایش یافت.
وی به افزایش شرکت اعضای مرکز پژوهش‌ها در جلسات کمیسیون‌ها و همایش‌ها و 3 هزار و 600 مورد در مجلس هشتم به 6 هزار و 400 مورد در مجلس نهم اشاره کرد و آن را نشان‌دهنده تحرک خوب علمی در مرکز پژوهش‌ها خواند و اظهار داشت: در مرکز پژوهش‌ها به علت اهمیت اقتصاد مقاومتی دبیرخانه‌ای نیز تاسیس کردید تا از تمام بخش‌های مختلف جهت کمک به نمایندگان بهره گیرد و 6 گزارش تعریف گردید.
لاریجانی گفت: تألیف کتاب آخرین وضعیت اقتصادی کشور یک شروع خوب برای ارزیابی سالانه وضعیت کشور است که در مجلس نهم آغاز شد و امیدوارم ادامه یابد.
وی ادامه داد: گزارش در مورد وضعیت بانک‌ها و مشکلات فعلی بانک‌ها در مرکز پژوهش‌ها تهیه شد که برای اصلاح کار بانک‌ها پایه مطلوبی است؛ پیش‌نویس اصلاح قانون بودجه‌ریزی از اقدامات دیگر مرکز پژوهش‌هاست که تحلیلی نیز در این باره دیوان محاسبات انجام داده است که در مجموع پایه خوبی برای مجلس دهم خواهد بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: تحلیل جالبی در مورد مدل خدمات‌رسانی در روستاها با توجه به تجربه سایر کشورها در مرکز پژوهش‌ها صورت گرفته است که می‌تواند جزو اولویت‌های کاری کشور باشد تا چرخه اقتصادی روستاها به تعادل درآید.
وی خاطرنشان کرد: احیا و مدیریت تالاب‌های کشور از دیگر تحقیقات ارزشمند مرکز پژوهش‌های مجلس در این مورد است.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود به ارزیابی از منظر کلی دیگر از عملکرد مجلس نهم پرداخت و گفت: مجلس نهم بر راه و رسم رهبری معظم تعهد داشت و آن را عامل رستگاری در حکمرانی می‌دانست.
وی در ادامه تصریح کرد: مجلس نهم در مقابل استکبار و بیگانگان ستمکار موضعی قاطع داشت و این ویژگی را جوهره انقلاب می‌پنداشت لذا حمایت مجلس از مواضع رهبر انقلاب در مقابل گستاخی‌های دشمن به دلیل روحیه انقلابی نمایندگان و سوابق درخشان آنان در ایثارگری و فهم درست آنان از شرایط انقلاب بوده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: مواضع اخیر مجلس نهم در مقابل مکر و فسون آمریکایی‌ها ارزشمند و ستایش‌برانگیز است و همچنین تصویب مصوبه اخیر در مقابله با دزدی آمریکا غرور‌آمیز است.
وی در توصیف بخش دیگری از عملکرد کلی مجلس نهم اظهار داشت: در بحران‌های تروریستی منطقه در سوریه، لیبی، عراق، افغانستان و بحرین و یمن مجلس شورای اسلامی بر ایستادگی و مقاومت و کمک به مردم مسلمان منطقه مصر بود و کمیسیون امنیت ملی مجلس مستمراً شرایط منطقه را رصد می‌کرد و پیگیر امنیت در منطقه و آرامش مسلمانان بوده است، این وجه توجه مجلس نهم به مسائل منطقه نیز از امهات امور راهبردی کشور در این دوره بوده است.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تصمیم سنجیده و حکیمانه مجلس نهم در موضوع هسته‌ای باعث ایجاد آرامش در کشور و زمینه‌ساز رفع موانع تولید شد که این امر نگاه واقع‌بینانه و مدبرانه مجلس نهم را نشانگر بوده است.
وی همراهی با سایر قوا و قوه قضاییه ضمن استقلال هر قوه مشی مجلس نهم بوده است. برداشت ما اولویت مسائل اقتصادی و پرهیز از کشمکش‌ها بود که این رویکرد با توصیه سال رهبر معظم باید ادامه یابد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اولویت مجلس نهم رونق تولید و اقتصاد مقاومتی بوده است و کمیسیون خاصی برای این موضوع در نظر گرفته شد و مصوبات مناسبی در فضای کسب و کار داشت و گزارش‌های نظارتی خوبی در این باره ارائه کرد که همگی برای شرایط فعلی کشور که وضعیت رکودی است حیاتی بوده است لذا جا دارد از تلاش همه همکاران که در این دوره مجدانه زحمت کشیدند، تشکر کنم.
وی با سپاسگزاری از همه معاونت‌های مجلس و واحدهای مربوطه در هیأت رئیسه و دیگر نهادهای وابسته به مجلس، از رهبر معظم انقلاب نیز که بارها نسبت به مجلس ابراز لطف داشته و نیز مراجع عظام تقلید که محبت خود را دریغ نکرده و از ملت و رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضاییه، وزرا و معاونان پارلمانی تشکر کرد و اظهار داشت: از صدا و سیما، رسانه‌ها، خبرنگاران و عکاسان و فیلمبرداران تشکر می‌کنم.
رئیس مجلس شورای اسلامی سخنان خود را در آخرین دقایق صحن علنی نهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کلامی از امیرالمؤمنین (ع) به پایان برد.