ویژه‌نامه یورو 2016 مشرق - پانزدهمین دوره رقابت های فوتبال جام ملت های اروپا (یورو 2016) از 21 خرداد ماه در فرانسه آغاز خواهد شد. مسابقاتی سراسر هیجان که 10 استادیوم در شهرهای مختلف فرانسه میزبان آن خواهند بود. این جام بعد از جام جهانی مهیج ترین رقابت فوتبالی جهان در رده ملی محسوب می شود.

این مسابقات برای نخستین بار با 24 تیم برگزار می شود و تیم های حاضر در 6 گروه به رقابت خواهند پرداخت و در پایان مرحله گروهی دو تیم برتر از هر گروه و 4 تیم برتر سوم گروههای ششگانه به مرحله حذفی راه خواهند یافت.

سرویس ورزشی مشرق در ویژه نامه ای به بررسی تاریخچه 14 دوره گذشته جام ملتهای اروپا به صورت مجزا خواهد پرداخت تا علاقه مندان به فوتبال از ناگفته های ادوار این جام آگاه شوند.

دوره هشتم؛ 1988 آلمان غربی
در مرحله مقدماتی این دوره از مسابقات 32 تیم در قالب 7 گروه 4 و 5 تیمی با یکدیگر به رقابت ‌پرداختند و پس از آن تیم‌های نخست هر گروه به مرحله نهایی راه ‌یافتند. در این مرحله 7 تیم نخست گروه‌های 7 گانه مرحله مقدماتی به علاوه آلمان غربی، میزبان مسابقات به 2 گروه 4 تیمی تقسیم شدند. تیم‌های حاضر در هر گروه با یکدیگر بازی کرده و پس از آن تیم‌های نخست و دوم هر گروه به صورت ضربدری با تیم‌های دوم و اول گروه دیگر بازی کرده و پس از آن برنده‌ها به دیدار فینال راه یافتند. در این دوره هم دیدار رده‌بندی برگزار نشد.

تعداد تیم ها: 32 تیم در مرحله مقدماتی و 8 تیم در مرحله نهایی

میزبان مرحله نهایی: آلمان غربی

قهرمان: هلند

فینال: هلند 2 – شوروی صفر

*** دیدار رده‌بندی: از این دوره حذف شد

ستاره جام: مارکو فان باستن از هلند

آقاى گل مرحله مقدماتی: نیکو کلایسن از بلژیک با 7 گل

آقای گل مرحله نهایی: مارکو فان باستن از هلند با 5 گل

تعداد بازی: 131 بازی (116 بازی مقدماتی و 15 بازی نهایی)

تعداد گل زده کل مسابقات: 313 گل ( میانگین 2 و 69 صدم گل در هر بازی)

تعداد گل زده مرحله نهایی: 34 گل (میانگین 2 و 26 صدم گل در هر بازی)

زننده اولین گل جام: استفان یوان از رومانی (دقیقه 44) بازی با اتریش

زننده اولین گل جام در مرحله نهایی: روبرتو مانچینی از ایتالیا (دقیقه 52) بازی با آلمان غربی در مرحله گروهی مسابقات نهایی

زننده آخرین گل جام: مارکو فان باستن از هلند (دقیقه 54) دیدار مقابل شوروی در فینال

بهترین خط حمله: هلند (23 گل زده)

بهترین خط دفاع: رومانی (3 گل خورده) در مرحله مقدماتی حذف شد/ هلند (4 گل خورده) قهرمان شد

مرحله نهایی این دوره از مسابقات یورو در سال 1988 به میزبانی آلمان غربی برگزار گردید و پس از برگزاری دیدارهای مقدماتی، 7 تیم (ایتالیا، اسپانیا، دانمارک، شوروی، هلند، ایرلند و انگلیس) به علاوه آلمان غربی میزبان مجوز حضور در مرحله نهایی مسابقات را کسب کردند.

آیا می‌دانستید:

فرانسه قهرمان دوره گذشته، در همان مرحله گروهی عرصه را به شوروی و آلمان شرقی واگذار کرد و برای اولین بار بود که قهرمان دوره گذشته به دور بعد راه پیدا نکرد.

مرحله مقدماتی:

مرحله مقدماتی هشتمین دوره مسابقات یورو با حضور 32 تیم (در هفت گروه 4 و 5 تیمی) برگزار شد که در نهایت پس از جدال درگروه‌های هفتگانه تیم‌های نخست هر گروه (ایتالیا، اسپانیا، دانمارک، شوروی، هلند، ایرلند و انگلیس) توانستند جواز حضور در مرحله نهایی به میزبانی آلمان غربی را کسب کنند.

مرحله نهایی:

مرحله نهایی مسابقات با حضور 8 تیم شوروی، آلمان غربی، ایتالیا، دانمارک ، هلند، اسپانیا، انگلیس و جمهوری ایرلند از 10 ژوئن تا 25 ژوئن 1988 به میزبانی آلمان غربی برگزار گردید. برای اولین بار هشت استادیوم برای میزبانی مسابقات در نظر گرفته شده بود. هشت استادیوم المپیک شهر مونیخ، پارک شهر گلزن کرشن، والد شهر فرانکفورت، فولکس پارک شهر هامبورگ، رین شهر دولسدورف، نیدرزاکسن شهر هانوفر، نکار شهر اشتوتگارت و مونگرسدورفر شهر کلن میزبان مسابقات بودند. تیم ها در دو گروه چهار تیمی به رقابت پرداختند:

گروه اول: آلمان غربی، ایتالیا، اسپانیا و دانمارک

گروه دوم: شوروی، هلند، ایرلند و انگلیس

در گروه 1، آلمان غربی، ایتالیا، اسپانیا و دانمارک حضور داشتند. میزبان مسابقات که در دوره قبلی خیلی زود از دور مسابقات کنار رفت، این بار امید زیادی برای کسب عنوان قهرمانی داشت.
تیم آلمان که دو دوره متوالی نایب قهرمان جام جهانی شده بود، این بار تحت هدایت فرانس بکن باوئر و با داشتن بازیکنانی همچون لوتار ماتئوس، یورگن کلینزمن، یورگن کولر، توماس برتولد و رودی فولر قدم به عرصه رقابت ها گذاشت. تیم ایتالیا نیز تحت هدایت آتزلیو ویچینی با تعدادی جوان مستعد و جویای نام همچون جانلوکا ویالی، روبرتو مانچینی، پائولو مالدینی، ریکاردو فری و روبرتو دونادونی وارد مسابقات شده بود.
دیدار آلمان غربی و ایتالیا با تساوی 1-1 خاتمه یافت. آندریاس برمه و روبرتو مانچینی گل های دو تیم را به ثمر رساندند. اسپانیا نیز با گل های میشل، امیلیو بوتراگوئنو و رافائل گوردیو با نتیجه 3-2 دانمارک را شکست داد. مایکل لادروپ و فلمینگ پوولسن برای دانمارک گلزنی کردند. آلمان غربی با دو گل یورگن کلینزمن و اولاف تون از سد دانمارک عبور کرد و ایتالیا نیز با تک گل جانلوکا ویالی از سد اسپانیا عبور کرد. در دیدارهای نهایی گروه آلمان غربی با دو گل رودی فولر، اسپانیا را شکست داد تا به دلیل تفاضل گل بهتر نسبت به ایتالیا اول شود. ایتالیا نیز با گل های الساندرو آلتوبلی و لوییجی دی آگوستینی از سد دانمارک عبور نمود، تا به عنوان تیم دوم گروه راهی مرحله نیمه نهایی شود.

در گروه 2، شوروی، هلند، جمهوری ایرلند و انگلیس حضور داشتند. شوروی که بیشتر از بازیکنان دیناموکیف در ترکیبش بهره می برد، تحت هدایت والری لوبانوفسکی پخته تر از گذشته به نظر می رسید. هلند نیز با وجود مثلث رود گولیت، مارکو فان باستن و فرانک ریکارد و حضور رونالد کومان در قلب خط دفاع تیمی قدرتمند را تحت هدایت رینوس میشل به مسابقات فرستاد.

ابتدا جمهوری ایرلند با تک گل ری هاوتون از سد انگلیس عبور کرد. سپس واسیل رتز تک گل پیروزی بخش شوروی مقابل هلند را به ثمر رساند. در دیدارهای دوم، هلند با هتریک مارکو فان باستن در مقابل تک گل برایان رابسون از سد انگلیس عبور کرد. رونی ولان و اولگ پروتاسوف در دیدار جمهوری ایرلند و شوروی گلزنی کردند تا حساب کار دو تیم به تساوی 1-1 بکشد. شوروی با سه گل سرگی آلینیکوف، الکسی میخایلیچنکو و ویکتور پاسولکو در مقابل گل تونی آدامز از سد انگلیس عبور کرد تا شوروی به عنوان تیم اول صعود کند و انگلیس با تجمل سه شکست حذف شود. ویم کیفت نیز تک گل پیروزی بخش هلند مقابل ایرلند را زد تا هلند به عنوان تیم دوم گروه حریف آلمان غربی شود.

در مرحله نیمه نهایی، ابتدا آلمان غربی به مصاف هلند رفت. در حالی که میزبان با گل دقیقه 55 لوتار ماتئوس از روی نقطه پنالتی از حریف پیش بود، رونالد کومان (پنالتی) و مارکو فان باستن برای هلند دو گل به ثمر رساندند تا این تیم را برای اولین بار راهی فینال یورو نمایند. در دیگر دیدار نیمه نهایی، شوروی با دو گل گنادی لیتوچنکو و اوله پروتاسوف از سد ایتالیا عبور کرد تا راهی دیدار نهایی شود.

دیدار فینال این مسابقات در تاریخ 25 ژوئن 1988 (4 تیر 1367) در حضور 62770 نفر در استادیوم المپیک شهر مونیخ، مابین دو تیم هلند و شوروی به قضاوت میشل ووترو از فرانسه برگزار شد. دو تیم در مرحله گروهی نیز با هم بازی کرده بودند که شوروی با یک گل نارنجی پوشان را برده بود.

در بازی فینال هلند تیم برتر میدان بود و موفق شد با دو گل رود گولیت در دقیقه 32 با یک ضربه سر و ضربه والی فوق العاده زیبای مارکو فان باستن در دقیقه 54 که از زاویه ای بسته وارد دروازه رینات داسایف شد (فیلم این گل زیبا را اینجا ببینید)، از سد شوروی عبور نماید تا ضمن جبران شکست در دیدار نخست، برای اولین و آخرین بار فاتح یورو شود.

تیم منتخب یورو 1988

هانس فان بروکلن (هلند)

جوزپه برگومی (ایتالیا)

رولند کومن (هلند)

فرانک رایکارد (هلند)

پائولو مالدینی (ایتالیا)

جوزپه جیانی (ایتالیا)

لوتار ماتئوس (آلمان غربی)

جان واترز (هلند)

رود گولیت (هلند)

جیان لوکا ویالی (ایتالیا)

مارکو فان باستن (هلند)

چهره برجسته:

«مارکو فان باستن» در یورو 1988 شاهکار رقم زد. یک هت تریک در مقابل انگلیس، یک بازی عالی در مقابل آلمان غربی در نیمه نهایی و یک بازی عالی‌تر در مقابل شوروی در فینال. مارکوی نابغه که در باشگاه میلان توپ می‌زد، در آغاز مسابقات یورو مصدوم بود اما باقی مسیر بازیهای یورو از خود شاهکار رقم زد.

فان باستن در این مورد می‌گوید: «راستش من در آغاز مسابقات مصدوم بودم و رینوس میشل مربی تیم بوسمان را در نوک پیکان حمله تیم قرار داده بود. من در فرم نبودم و او حق داشت که ترکیب یازده نفر فیکس که با بازی خوب بوسمان هم همراه بود را تغییر ندهد. تا اینکه میشل مرا در بازی مقابل انگلیس به کار گرفت. هت تریک کردم و خودم هم شگفت زده شدم. آلمان میزبان جام بود و ما توانستیم در نیمه نهایی در هامبورگ آنها در هم بکوبیم. ما خاطره هلند 74 را زنده کرده بودیم. راستش در باز ی فینال در ابتدا ترسیده بودیم اما بتدریج اعتماد بنفس که خیلی در یک تورنمنت مهم است را به دست آوردیم. تسلط من بر اعصابم و اینکه دقیقا چه کنم، خیلی به من و تیم کمک کرد».

رویدادهای بزرگی که در سال برگزاری یورو 1988 در دنیا اتفاق افتاد:

1. پی اس وی آیندهوون با شکست 6 بر 5 بنفیکا در ضربات پنالتی، قهرمان اروپا شد.

2. مارکو فان باستن بهترین بازیکن سال اروپا شد.

3. کفش طلای اروپا به «تانجو چولاک» از گلاتاسرای تعلق گرفت.

4. جایزه نوبل صلح به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل که از 1956 در مناقشات مختلف فعالیت داشتند، اهدا شد.

5. «کارل لویز» از آمریکا با 9.92 ثانیه قهرمان دوی 100 متر المپیک شد.

6. «آیرتون سنا» از برزیل قهرمان فرمول یک جهان شد.

7. جایزه اسکار بهترین فیلم به «مرد بارانی» تعلق گرفت.

8. در روز 27 سپتامبر، «بن جانسون» کانادایی به خاطر دوپینگ از فعالیت ورزشی محروم شد و رکورد 9.79 وی در دوی 100 متر المپیک کاملا رد شد و اعتبار وی به شدت تحت الشعاع قرار گرفت.

9. شاتل فضایی دیسکاوری دو سال و نیم پس از فاجعه چلنجر از تنگه کاناورال به فضا پرتاب شد.

10. گردباد عظیم بنگلادش موجب مرگ هزاران نفر و بی‌خانمان شدن 5 میلیون انسان شد.

فوتبالیست‌های بزرگی که در سال برگزاری جام ملتهای اروپای 1988 به دنیا آمدند:

نیکلاس بنتنر

سرجیو بوستکس

متس هوملز

نیکولا کالینیچ

ماروین مارتین

خوآن ماتا

مسعود اوزیل

ایوان راکیتیچ

نوری شاهین

گرگوری فاندرویل