گروه بین‌الملل مشرق- بوندستاگ امروز طرحی را پس از یک سال تعویق به تصویب رساند که کشتار ارامنه در سالهای جنگ جهانی اول توسط نیروهای ترک را رسماً به عنوان یک «نسل‌کشی» شناسایی کرد. ابتدا اروگوئه در 1965 میلادی و پس از آن کشورهای متعددی از جمله فرانسه و روسیه رسماً رخدادهای 1915-1916 میلادی را محکوم کرده‌اند.
تصاویر متعددی به نسل‌کشی ارامنه نسبت داده می‌شود
به گزارش فرانس24، ائتلاف راستگرایان و چپ‌گرایان به همراه حزب سبزها موافق طرح بودند و از ابتدا بعید بود از تصویب بوندستاگ نگذرد. عنوان این طرح، «یادبود و گرامیداشت نسل‌کشی ارامنه و سایر اقلیت‌های مسیحی در سالهای 1915-1916» است و در شرایطی تیتر خبرگزاری‌ها را به خود اختصاص داده که آلمان و سایر کشورهای اروپایی به دلیل هجوم بیسابقه پناهندگان، نیازمند همکاری ترکیه هستند.
در جملات صریح این مصوبه آمده است «سرنوشت آنها نمونه یک نابودسازی جمعی، پاکسازی قومی، اخراج وسیع و در واقع نسل‌کشی است که قرن 20 را به بدترین شکل ممکن نشان‌دار کرده است». جالب این است در حالی که دولت ترکیه مسئولیت این اقدام مستقیم خلف خود را برعهده نمی‌گیرد، در متن طرح به مسئولیت دولت آلمان در «بخشی از وقایع» آن دوره اشاره شده است، مسأله‌ای که یوآخیم گاوک سال گذشته در بزرگداشت صدمین سال آن رخداد بدان اشاره کرده است. ظاهراً دولت آلمان که متحد عثمانی در جنگ جهانی اول بوده، سربازان خود را برای اخراج ارامنه در اختیار اسلامبول (پایتخت وقت) قرار داده است.
آنکارا و برلین همزمان درگیر گفتگو پیرامون سیل پناهندگان و همچنین وضعیت حقوق بشر در ترکیه هستند
ایروان سال‌‌ها است برای اثبات وقوع «نسل‌کشی» علیه حدود 1.5 میلیون ارمنی در سالهای جنگ جهانی اول تلاش میکند اما آنکارا که خود را جانشین دولت عثمانی می‌داند و در بیان رسمی از کشته‌شدن 300 تا 500 هزار ارمنی و چند برابرِ این از ترک‌ها و مسلمانان آناتولی در اثر جنگ و قحطی سخن می‌گوید، مقابل این تلاش‌ها از راه اعمال فشار بر کشورهای دیگر می‌ایستد.
آنکارا در این مورد هم بیکار ننشسته و به گزارش خبرگزاری آلمانی دویچه‌وله، اردوغان در تماسی تلفنی با مرکل نسبت به پیامدهای مصوبه هشدار داده است. در جبهه مقابل نیز، سرکسیسیان رئیس‌جمهور ارمنستان از نمایندگان بوندستاگ خواست از خشم «رئیس‌جمهور یک کشور دیگر» بیم به دل راه ندهند.
در جملات صریح این مصوبه آمده است «سرنوشت آنها نمونه یک نابودسازی جمعی، پاکسازی قومی، اخراج وسیع و در واقع نسل‌کشی است که قرن 20 را به بدترین شکل ممکن نشان‌دار کرده است». جالب این است در حالی که دولت ترکیه مسئولیت این اقدام مستقیم خلف خود را برعهده نمی‌گیرد، در متن طرح به مسئولیت دولت آلمان در «بخشی از وقایع» آن دوره اشاره شده است، مسأله‌ای که یوآخیم گاوک سال گذشته در بزرگداشت صدمین سال آن رخداد بدان اشاره کرده است. ظاهراً دولت آلمان که متحد عثمانی در جنگ جهانی اول بوده، سربازان خود را برای اخراج ارامنه در اختیار اسلامبول (پایتخت وقت) قرار داده است.
آنکارا و برلین همزمان درگیر گفتگو پیرامون سیل پناهندگان و همچنین وضعیت حقوق بشر در ترکیه هستند
ایروان سال‌‌ها است برای اثبات وقوع «نسل‌کشی» علیه حدود 1.5 میلیون ارمنی در سالهای جنگ جهانی اول تلاش میکند اما آنکارا که خود را جانشین دولت عثمانی می‌داند و در بیان رسمی از کشته‌شدن 300 تا 500 هزار ارمنی و چند برابرِ این از ترک‌ها و مسلمانان آناتولی در اثر جنگ و قحطی سخن می‌گوید، مقابل این تلاش‌ها از راه اعمال فشار بر کشورهای دیگر می‌ایستد.
آنکارا در این مورد هم بیکار ننشسته و به گزارش خبرگزاری آلمانی دویچه‌وله، اردوغان در تماسی تلفنی با مرکل نسبت به پیامدهای مصوبه هشدار داده است. در جبهه مقابل نیز، سرکسیسیان رئیس‌جمهور ارمنستان از نمایندگان بوندستاگ خواست از خشم «رئیس‌جمهور یک کشور دیگر» بیم به دل راه ندهند.
همزمان با اردوغان، گروه‌های حامی اقلیت قومی سه‌میلیونی ترک‌ها در آلمان نیز در تماس‌ها و پیام‌های خود تلاش کردند مانع تصویب طرح شوند، اما شاید در تقابل با پویش کُردهای مقیم آلمان موفق نشدند. حالا «کارگران مهمانِ» ترک که در دهه 1960 و 1970 میلادی وارد آلمان شدند، و البته فرزندانشان، منتظرند تا دریابند آنچه اردوغان از آن با عنوان «صدمه‌دیدن پیوندهای دیپلماتیک، اقتصادی، سیاسی، مالی و نظامی میان دو عضو ناتو» یاد کرده، تا چه حد تحقق می‌یابد. به احتمال زیاد آنکارا سفیر خود را موقتاً از برلین فرامی‌خواند.
بینالی یلدریم نخست‌وزیر ترکیه پیش از تصویب طرح، بررسی آن در مجلس را «آزمونی برای دوستی» دو متحد دانسته بود. او که در همایش حزب عدالت و توسعه سخن می‌راند، با کنایه به تلاش دولت آلمان جهت دورکردن افکار عمومی از «مشکلات داخلی» اشاره کرد.
بینالی یلدریم نخست‌وزیر ترکیه پیش از تصویب طرح، بررسی آن در مجلس را «آزمونی برای دوستی» دو متحد دانسته بود. او که در همایش حزب عدالت و توسعه سخن می‌راند، با کنایه به تلاش دولت آلمان جهت دورکردن افکار عمومی از «مشکلات داخلی» اشاره کرد.
ارامنه‌ای که از خاک ترکیه اخراج شدند، در مناطق وسیعی از نیمه شرقی ترکیه سکونت داشتند
با وجود همه فشارها که البته به نظر نمی‌رسید چندان واقعی باشد، سخنگوی مرکل از حمایت او نسبت به طرح خبر داد، گر چه خودش در جلسه بوندستاگ شرکت نکرد. فرانک‌والتر اشتاین‌مایر وزیر خارجه اما که سال گذشته نسبت به استفاده گاوک از عبارت «نسل‌کشی» در این مورد واکنش منفی نشان داده بود، ابراز امیدواری کرد تصویب چنین طرحی تلاش‌ها برای آشتی دو ملت ترکیه و ارمنستان را خنثی نکند.
دولت ترکیه می‌تواند به جای «ستون‌پنجم» خواندنِ ارامنه در جنگ جهانی اول، یک بار برای همیشه رخدادهای سال 1915-1916 را به عنوان اقدام شرم‌آور امپراتوری عثمانی شناسایی کند تا نیاز نباشد هر از چندی شرم تصویب چنین طرح‌هایی را در کشورهای مختلف به جان بخرد و تلخی اتفاقی در 100 سال گذشته را با مخالفت‌های خود احیا کند. اما از آنجا که هم‌اکنون نیز با اقلیت وسیع کُرد درون مرزهای خود مبارزه میکند، از پذیرش حقوقِ ازدست‌رفته یک اقلیت دیگر یعنی ارمنیان بیم دارد.
منابع
دولت ترکیه می‌تواند به جای «ستون‌پنجم» خواندنِ ارامنه در جنگ جهانی اول، یک بار برای همیشه رخدادهای سال 1915-1916 را به عنوان اقدام شرم‌آور امپراتوری عثمانی شناسایی کند تا نیاز نباشد هر از چندی شرم تصویب چنین طرح‌هایی را در کشورهای مختلف به جان بخرد و تلخی اتفاقی در 100 سال گذشته را با مخالفت‌های خود احیا کند. اما از آنجا که هم‌اکنون نیز با اقلیت وسیع کُرد درون مرزهای خود مبارزه میکند، از پذیرش حقوقِ ازدست‌رفته یک اقلیت دیگر یعنی ارمنیان بیم دارد.
منابع