حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم که سابقه سه دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس را در کارنامه خود دارد و هم‌اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است معتقد است تاکنون خروجی جدی از ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مشاهده نشده و با ادامه روند فعلی احتمال مستعجل شدن دولت یازدهم وجود دارد.
وی درباره انتخاب آیت‌الله جنتی به ریاست مجلس خبرگان رهبری می‌گوید که اجابت دعوت رهبری مبنی بر انقلابی عمل کردن، پیام روشن به داخل و خارج داشت که خبرگان رهبری مجلسی انقلابی است و جای نگرانی برای رهبر انقلاب و مردم ما که تجربه انقلاب و ایثارگری گسترده دارند و صدها هزار شهید و جانباز تقدیم انقلاب کرده‌اند وجود نخواهد داشت.
استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) تاکید می‌کند که ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی باید کاری را بکند که فرماندهان دفاع مقدس در عرصه جنگ نظامی نشان دادند. در عرصه جنگ اقتصادی هم دولتمردان باید به همان شکل عمل کنند.
مشروح گفت‌وگوی تفصیلی حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم با خبرگزاری تسنیم به شرح زیر است:
*مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر بارها ضرورت توجه به اقتصاد مقاومتی را تکرار فرمودند. از طرفی با توجه به مشکلات معیشتی و مسلم بودن این مسئله که راهی به جز به کارگیری اقتصاد مقاومتی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی وجود ندارد، اما هنوز گفتمان اقتصاد مقاومتی در جامعه مسلط نشده است. به نظر حضرتعالی چطور باید اقتصاد مقاومتی را در سطح جامعه تبدیل به گفتمان هژمون و غالب کرد؟
مصباحی‌مقدم: در خود سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی یک بند مربوط به گفتمان‌سازی است، یعنی خواسته شده 3 قوه و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام به ایجاد گفتمان اقتصاد مقاومتی کنند و مردم را نسبت به این مسئله توجیه کنند.
صدا و سیما باید در بحث گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی ورود کند
طبعا ابتدا نخبگان را باید نسبت به این مسئله توجیه کنند که با مقدار قابل توجهی تاخیر این کار در دستور کار نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها قرار گرفته است. امسال تابستان برای دانش‌افزایی اساتید موضوع براساس اقتصاد مقاومتی قرار گرفته، اما نباید تنها به این موارد اکتفا کرد.
صدا و سیما در بحث گفتمان‌سازی باید بسیار کار کند و این موضوع را باید به میان مردم ببرد و این سوال را از مردم مطرح کند که اولا چه برداشتی دارند و چه انتظاری دارند و در اصل مسئله را مردمی کند، چرا که اولین بند سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی مردمی کردن اقتصاد است.
مردم باید شبیه آن اتفاقی که در دفاع مقدس افتاد را حس کنند؛ در آن ایام جنگی به کشور تحمیل شد و همه در این جنگ هر چه داشتند به میدان آوردند و کسی به دیگران امور را احاله نکرد و همه ملت پای کار آمدند؛ در اقتصاد مقاومتی هم باید به همین شکل باشد، همه ملت باید پای کار بیایند.
*نقش دولت در این میان چیست؟
مصباحی‌مقدم: نقش دولت، نقش هدایت‌گری و فرماندهی است که رهبر انقلاب در دیدار با هیئت دولت اعلام کردند که شما باید ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را راه بیاندازید و این ستاد هم راه افتاد، اما تاکنون خروجی از این ستاد نمی‌بینیم.
خروجی از ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مشاهده نمی‌شود
ستاد فرماندهی باید کاری را بکند که فرماندهان دفاع مقدس در عرصه جنگ نظامی نشان دادند. در عرصه جنگ اقتصادی هم دولتمردان باید به همان شکل عمل کنند.
باید مسئله به این سمت برود که فضا همان‌طوری که هست بیان شود و آن جنگ نانوشته‌ای است که استکبارجهانی علیه ایران در عرصه اقتصاد به راه انداخته است.
دولت باید این جنگ را علنی کند و مردم را نسبت به آن حساس کند. نخبگان، دانشگاهیان و دستگاه‌های ارتباط جمعی را حساس کند که اگر چنین اتفاقی بیفتد بحث اقتصاد مقاومتی جزو مطالبات مردم هم می‌شود و قطعا جزو مطالبات مسئولان هم خواهد بود و به دنبال آن حرکت هم انجام می‌شود.
اینکه رهبر معظم انقلاب گفتند اقدام و عمل در متن سیاست‌های ابلاغی این نکته آمده بود، در بهمن سال 92 که سیاست‌ها ابلاغ شد، همانجا معظم‌له فرموده بودند که باید فورا 3 قوه دست به کار شوند، برنامه‌ریزی کنند و کار را شروع کنند و نباید دو سال و چند ماه می‌گذشت و مجددا رهبری در آغاز سال جاری مسئله را دوباره مطرح بفرمایند.
*چرا با وجود کارشکنی‌های فراوان غربی‌ها در مسیر اجرای برجام و این مسئله که خود مسئولان دولتی هم ناراضی هستند و اعلام کرده‌اند که برجام عایدی برای کشور نداشته، همچنان همه چیز به مذاکره با غرب گره خورده است؟
مصباحی‌مقدم: تصور می‌کنم یکی از چیزهایی که ضرورت دارد و بدون آن نمی‌شود به سامان رسید، باور جدی دولتمردان مبنی بر اینکه چاره‌ای جز به کارگیری اقتصاد مقاومتی نیست؛ گویا هنوز راه‌های دیگری را به عنوان راهکار بدیل برای حل مشکلات اقتصادی در نظر دارند، مانند اینکه گشایش از طریق برداشتن تحریم‌ها برای ما فراهم خواهد شد و سرمایه‌گذاری خارجی مشکل را حل می‌کند، این موارد اشکالی ندارد که مسیر ادامه پیدا کند، اما نباید به آن دل ببندند و اکتفا کنند، بلکه وزن بیشتر خودشان را باید روی ظرفیت داخلی برای خروج از رکود بگذارند.
*آیا دولت از اجرای اقتصاد مقاومتی ناتوان است و فقط راه‌حل مشکلات اقتصادی را مذاکره می‌داند؟
هم پیوندی با اقتصاد جهانی نگاه دولت برای حل مشکلات است
مصباحی‌مقدم: علی‌القاعده باید از سخنگوی دولت این سوال را بپرسید، اما حدس می‌زنم کهنگاهی در دولت وجود دارد که مشکلات کشور جز از طریق نوعی هم پیوندی با اقتصاد جهانی حل نخواهد شد، بالاخره پشت تیم اقتصادی دولت تفکری وجود دارد که مهم آن تفکر و نگرش است؛ اگر آن تفکر هنوز حاکم است که تصور می‌کنم واقعیت همین است، ما نباید غیر از این را انتظار داشته باشیم که رویکرد خودشان را تغییر بدهند.
اعتماد به آمریکا و اروپا رویکرد جدی دولت بوده و هنوز تغییر نکرده است
مطالبات جدی رهبر انقلاب از دولتمردان موجب شده که به نحوی رو به اجابت از این خواسته بیاورند و حرکاتی داشته باشند، اما رویکرد اصلی دولت عوض نشده، یعنی هنوز به صورت جدی دنبال این هستند که مذاکرات با کشورهای پیشرفته جهان راه‌حل اصلی مشکل است و باید در مقابل کشورهای آمریکا و اروپایی‌ها اعتماد ایجاد کرد که در حال حاضر به سمت اروپا میل کرده‌اند و تصور می‌کنند حلال مشکل است، حال آنکه یک نوع تعهد نانوشته بین اروپا و آمریکا وجود دارد.
اروپایی‌ها نمی‌توانند خارج از چارچوبی که آمریکا رهبری و هدایت می‌کند، حرکت کنند، چرا که منافع‌شان با منافع آمریکا گره خورده و از این جهت معتقدم اول این باور باید در دولت به وجود بیاید و رویکردش را اصلاح کند و بر روی یک آب باریکه بسنده کند که رابطه با غرب بدتر نشود، چرا که امید نداریم ارتباط ما با آنها بهتر شود.
باور جدی در دولت باید پدید بیاید که راه‌حل مقام معظم رهبری که پیش رو نهاده‌اند، راه‌حل اساسی است و تا به این رهنمودها عمل نشود هیچ لایحه‌ای به مجلس از سوی دولت داده نخواهد شد و هیچ اقدام جدی برای فراخوان کل ملت، بسیج نیروها و امکانات و استفاده از ظرفیت‌های داخل رخ نخواهد داد.
* 24 خردادماه دولت یازدهم به آخرین سال فعالیت خود وارد می‌شود. با توجه به شرایط فعلی آیا امیدی وجود دارد که ظرف یک سال شرایط تغییر پیدا کند؟ با ادامه این روند احتمال یک دوره‌ای بودن دولت و مستعجل شدن دولت تدبیر و امید وجود خواهد داشت؟
احتمال مستعجل شدن دولت یازدهم وجود خواهد داشت
مصباحی‌مقدم: پاسخ پرسش شما به اراده دولت بر می‌گردد به اینکه دولت چه گام‌هایی را می‌تواند در این یک سال باقیمانده بردارد. علائمی که مشاهده می‌کنیم حکایت از آن دارد که رویکرد بینابینی وجود دارد و آن هم این است کهبا تاکید رهبری بالاخره ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی شکل گرفت، اما هنوز خروجی جدی نداریم، اما شاید از جمله خروجی‌های این ستاد این باشد که آقای نوبخت اعلام کرد 16 هزار میلیارد تومان قصد داریم به کارخانجات در حال تعطیلی و بنگاه‌هایی که زیر ظرفیت واقعی کار می‌کنند، کمک بدهیم و در حال کار کردن هستند که این کارخانه‌ها احیاء شوند. اگر این اتفاق بیفتد گام مهمی است و می‌تواند آثار و برکاتی داشته باشد، اما اگر جدی گرفته نشود این یک سال هم مثل 3 سال گذشته طی می‌شود و حتی احتمال مستعجل شدن دولت یازدهم وجود خواهد داشت.
اقدامات دولت تاکنون نمایشی بوده و کارساز نبوده است
امیدوارم حتی اگر آقای رئیس‌جمهور و تیم دولت برای جلب آراء هم می‌خواهند کار کنند، کاری جدی انجام دهند، نه اینکه جنبه نمایشی داشته باشد؛ اقداماتی که قبلا صورت گرفته نمایشی بوده و کارساز نبوده، مانند اینکه انبارهای پر شده کارخانجات خودروسازی را با گامی که برداشتند، خالی کردند.
* البته بانک‌های دولتی اعلام می‌کنند منابعی برای پرداخت وام ازدواج ندارند.
پرداخت وام ازدواج الزام قانونی است و دولت باید آن را انجام بدهد
بانک‌ها شرایط اعطای بیشتر از وام ازدواج را هم دارند
مصباحی‌مقدم: پرداخت وام ازدواج الزام قانونی دارد و باید انجام بدهند. ما محاسبه کردیم که این توانایی را بانک‌ها دارند و حتی بیشتر از این هم توانایی دارند که وام ازدواج بدهند، اما آنچه مهمتر است ایجاد فضای کسب و کار و بهبود شرایط تولید است.
دولت چه کاری انجام ندهد در انتخابات 96 رای نمی‌آورد؟
دولت اگر بتواند صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری خودش داشته باشد و منابعی را که از این راه به دست می‌آید استحصال کند و این منابع را برای رونق تولید کشور به کار بگیرد و پروژه‌های استانی به کار بیفتد کمک بزرگی به رونق تولید خواهد شد، اما تا زمانی که این حرکت جدی گرفته نشود نگرانی بر سر جای خودش باقی است که دولت نتواند در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 پنجاه درصد به علاوه یک رای مردم را کسب کند.
* افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و در جریان رای‌گیری آیت‌الله جنتی به ریاست مجلس خبرگان انتخاب شد؛ مقام معظم رهبری بر حفظ روحیه انقلابی در کشور تاکید فرمودند و از طرفی با تبلیغات سنگین دشمنان انقلاب مواجه بودیم؛ انتخاب آیت‌الله جنتی برای ریاست مجلس خبرگان چه پیامی داشت؟
مصباحی‌مقدم: ما رهنمودهایی از رهبری داشتیم و داریم که آن انقلابی عمل کردن مسئولان نظام است، کما اینکه در دیدار با خبرگان رهبری همین مسئله را فرمودند.
در کنار فرمایشات رهبر معظم انقلاب یک رویکرد هم از دشمنان نظام داریم که در نظام اسلامی ما تغییر به وجود بیاید و آن تغییر به معنای این است که انقلابی‌گری کنار گذاشته شود و به قول آنها راهکارهای اعتدالی به کار گرفته شود که معنا و مفهوم آن این است که سازگاری بیشتری را با غرب نشان بدهیم.
در مسیر پس از برجام رفتار ما انقلابی خواهد بود
تصور می‌کنم اقدام نمایندگان خبرگان رهبری، رویکرد مقام معظم رهبری را اصل قرار داد و دعوت معظم‌له مبنی بر اینکه انقلابی باید عمل کرد و خبرگان انقلابی باشد را اجابت کردند. این اجابت دعوت پیام روشن به داخل و خارج داشت که خبرگان رهبری مجلسی انقلابی است و جای نگرانی برای رهبر انقلاب و مردم ما که تجربه انقلاب و ایثارگری گسترده دارند و صدها هزار شهید و جانباز تقدیم انقلاب کرده‌اند وجود نخواهد داشت.
پیام دیگر هم این بود که در مسیر پس از برجام رفتار ما انقلابی خواهد بود و برجام که یک اقدام ضروری برای حل یک مشکل بود معنا و مفهومی مبنی بر عدول از مواضع انقلابی نظام ایران ندارد.
*بی‌بی‌سی فارسی در شب سالگرد ارتحال حضرت امام(ره) دست به انتشار سند جعلی مبنی بر ارتباط امام(ره) و کندی رئیس‌جمهور وقت آمریکا زد. هدف انگلیس و آمریکا از این اقدامات چیست؟
مصباحی‌مقدم: شاید دنبال این باشند که امام را که یک شخصیت تاثیرگذار در سطوح ملی و بین‌المللی بودند را به نحوی زیر سوال ببرند و بگویند امام دوگانه عمل می‌کرد.
آنها از انتشار اسناد جعلی دنبال معرفی شخصیت واقعی امام نیستند. اگر کسی می‌خواهد شخصیت واقعی حضرت امام را درک کند باید زندگی بسیار ارزشمند امام، مواضع و اقداماتی که به خوبی یکپارچگی شخصیت ایشان را نشان می‌داد را مطالعه کند. تمام رفتارها و مواضع امام انقلابی بودن ایشان را نشان می‌دهد و این‌گونه جعل اسناد نمی‌تواند پشیزی در مخدوش کردن شخصیت امام موثر باشد.
* با توجه به شرایط فعلی کشور و مشکلات اقتصادی، مجلس دهم چه اولویت‌هایی را باید در دستور کار خود قرار بدهد؟
مصباحی‌مقدم: اگر مجلس دهم بخواهد کار کارشناسی قوی انجام بدهد، می‌تواند از ظرفیت صاحب‌نظران خارج از مجلس استفاده کند و همچنین می‌تواند از کارشناسانی که در دانشگاه‌ها وجود دارند، استفاده کند.
اولویت اول مجلس دهم برنامه ششم توسعه کشور است
امروز ما اسناد بالادستی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را داریم، اولویت اول برای مجلس دهم برنامه ششم توسعه کشور است؛ باید حق تقدم داشته باشد و تا زمانی که این برنامه تصویب نشود چارچوب برای رفتار دولت و مجلس پدید نمی‌آید.
امضاهای بسیاری برای اصلاح قانون بانکداری بدون ربا گرفته شده است
قانون بانکداری بدون ربا باید اصلاح شود و اولویت دارد، البته شنیده‌ام که امضاهای زیادی برای طرح قانون بانکداری گرفته شده و اولویت دیگر مجلس دهم باید مطالبه‌گری نسبت به اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی باشد.
* ارزیابی شما از ترکیب مجلس دهم چیست؟ با توجه به اینکه اصلاح‌طلبان مدعی پیروزی در انتخابات بودند هدف آنها از پروپاگاندا و تبلیغات سنگین چه بود؟
مصباحی‌مقدم:اصلاح‌طلبان در تبلیغات این‌طور وانمود کردند که برنده انتخابات در کشور هستند، اما وقتی انتخابات پایان یافت و فضاسازی که ایجاد شده بود فرو نشست و به اصطلاح غبارها فرو نشست حقایق رو شد و مشخص شد که اکثریت را اصلاح‌طلبان به دست نیاورده‌اند.
مجلس دهم مجلس اصلاح‌طلبان نیست
دائما رسانه‌های‌شان می‌گفتند اصلاح‌طلبان، معتدلین و مستقلین پیروز شده‌اند، اما مستقلین به طور طبیعی مستقل هستند. چرا آدم خیال کند متمایل به اصلاح‌طلبان هستند؟ چرا احتمال ندهد که رای‌شان به سبد اصولگرایان ریخته می‌شود و قرابت بیشتری با آنها دارند.
واقعیت نشان داد که مجلس دهم مجلس اصلاح‌طلبان نیست، حالا از این هم بگذریم که مجلس ششم تکرار نشد.
*آقای عارف که کاندیدای اصلاح‌طلبان بودند هم نتوانستند در رقابت با آقای لاریجانی پیروز باشند.
مصباحی‌مقدم: آقای لاریجانی تجربه دو دوره ریاست مجلس را در کنار ریاست سازمان صدا و سیما و دبیری شورای عالی امنیت ملی که جایگاه‌های مهمی بودند را دارند و این تجربه‌ها از لاریجانی شخصیتی با مدیریت برتر ساخته و این مسئله چیزی نبود که از چشم نمایندگان پنهان بماند و آقای عارف که بسیار تمهید مقدمات کرده بود که ریاست مجلس را به عهده بگیرد، نمایندگان با او همراهی نکردند.
* اخیرا آقای روحانی اعلام کردند که رسانه‌ها توقع مردم را بالا برده‌اند، به نظر شما چرا چنین حرفی از سوی رئیس‌جمهور بیان شده است؟
مصباحی‌مقدم: اگر بنا باشد که مطالبه‌گری از ناحیه رسانه‌ها نباشد دولت باید حس کند کسی چیزی نمی‌خواهد.
دولت باید از انتقاد استقبال کند
دولت باید از انتقاد استقبال کند و اعلام کند آنچه که رسانه‌ها و مردم دنبال می‌کنند رهبری هم دنبال می‌کنند و جزو مطالبات ایشان است و مرتب دولت باید درباره اقدامات خود گزارش بدهد و نقدها را بپذیرد.
* با توجه به اینکه برخی از وزارتخانه‌ها عملکرد ضعیفی داشته‌اند، به نظر شما تغییر وزرا در دستور کار دولت خواهد بود؟
دولت برای تزریق امید باید در وزرا تغییر ایجاد کند
مصباحی‌مقدم: اگر بخواهند امیدی تزریق کنند باید تغییر در وزرا ایجاد شود و اگر نخواهند ممکن است وضعیت باقی بماند.
* اصولگرایان با چه سازوکاری وارد انتخابات ریاست‌جمهوری 96 خواهند شد؟
احتمالات انتخابات ریاست‌جمهوری 96
مصباحی‌مقدم: هر احتمالی تا انتخابات 96 قابل طرح است. یک احتمال این است که کلا اصولگرایان با ارزیابی شرایط سکوت کنند و تنها مردم را پای صندوق رای دعوت کنند.
احتمال دیگر این است که با وضعیت موجود به یک رقیب قدر برسند و به مصاف آقای روحانی ببرند و احتمال دیگر هم این است که کسی را به عنوان رقیب قدرتمند نشناسند و از آقای روحانی حمایت کنند که من این نکته را گفته بودم که رسانه‌ها آن را برجسته کرده بودند اما فقط به عنوان احتمال مطرح شده بود. در مجموع اینکه به کدام احتمال خواهند رسید بعد از اینکه سران اصولگرا به گفت‌وگو بپردازند و به جمع‌بندی برسند، مشخص خواهد شد.
* با توجه به تجربه‌های گذشته آیا تغییر روش‌ها برای انتخابات آینده درون جریان اصول‌گرایی ضرورت دارد؟
مصباحی‌مقدم: با حفظ اصول امکان اصلاح تاکتیک‌ها وجود دارد، حتی ضرورت هم دارد.
اینکه هیچ‌کس توانایی رقابت با روحانی را ندارد درست نیست
* برخی از تئوریسین‌های جریان اصلاحات و حامیان دولت می‌گویند کسی توانایی رقابت با آقای روحانی را ندارد، برداشت شما چیست؟
مصباحی‌مقدم: معنی این حرف این است که ما دچار قحط‌الرجال شده‌ایم، خیر قبول ندارم.کسانی هستند که شایستگی دارند به رقابت انتخاباتی بپردازند و امکان رای‌آوری دارند، اما ممکن است پا پیش نگذارند و ضرورت ندانند که وارد شوند. این تعبیر که هیچ‌کس توانایی رقابت با آقای روحانی را ندارد تعبیر درستی نیست.