به گزارش مشرق، المانیتور طی گزارشی نوشت: بررسی تغییرات در حجم فولاد، فلزات پایه و محصولات پتروشیمی معامله شده در بورس کالای ایران نشان می دهد که میزان تقاضا کاهش یافته است. اگر میزان واردات را در نظر نگیریم، این آمارها نشان می دهد که صنعت داخلی در مسیر کاهش تولید و فروش قرار دارد.

تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که حجم فولاد معامله شده در سال 1394 به 5.46 میلیون تن رسید است. این رقم 31 درصد کمتر از 7.9 میلیون تن سال قبل است. کاهش های مشابهی نیز در تجارت دیگر کالاهای کلیدی مشاهده می شود. برای مثال، در همان بازه زمانی، مصرف مس در کشور به میزان 20 درصد کاهش یافته، در حالی که حجم محصولات پتروشیمی معامله شده در بورس کالای ایران از 2.9 میلیون تن در سال 1393 به 2.5 میلیون تن در سال 1394 رسیده که 13.7 درصد کاهش نشان می دهد.

به طور خلاصه، بخش کالاهای پایه، در سال شمسی گذشته شاهد رشد منفی 2.2 درصدی در صنعت داخلی بوده است.

در میان عوامل دخیل در کاهش حجم و ارزش معاملات انجام شده در بورس کالای ایران، می توان به کاهش تامین مالی پروژه های ساخت و ساز، کاهش تقاضا برای ساخت مسکن و افزایش رکود در بخش صنعتی اشاره کرد.

تحلیلگران اقتصادی معتقدند که در میان مشکلات متعددی که تاثیر منفی بر پروژه های ساخت و ساز دارند، نبود سرمایه کافی یک فاکتور کلیدی است. هرچند اعتبارات اختصاص  داده شده می باید کافی می بود، اما این اعتبارات در واقع در سایر بخش های جنبی هزینه شده اند.

آمارهای موجود نشان می دهد که بودجه های اختصاص داده شده در پروژه های ساخت و ساز بین سال های 1388 و 1395 افزایش یافته، اما این افزایش تنها روی کاغذ بوده است. در واقع، اعتبارات وعده داده شده برای ساخت و ساز که واقعا محقق شده از 61 و 65 درصد در سال های 2009 و 2010 به 19.5 درصد در سال های 2013 تا 2015 رسیده است. این بدان معناست که بخش اعظمی از بودجه عمومی دولت در بخش های دیگر هزینه شده و این منجر به کاهش عملی بودجه توسعه شده است.

بنابراین یکی از عوامل اصلی مصرف کالاهای پایه ای که در بورس کالای ایران معامله می شوند، مختل شده است. تا زمانی که پروژه های ساخت و ساز در عمل بودجه های کافی دریافت نکنند، این غیرواقع بینانه خواهد بود که انتظار بهبود در شرایط کلی اقتصادی کشور را داشته باشیم.

تولید کنندگان داخلی کالاهای مختلف از جمله فولاد و فلزات پایه که باید بخش عمده ای از تولیدات انبار شده خود را به دولت و شرکت های دولتی بفروشند، برای فروش محصولات خود به خریدهای دولت وابسته هستند. با توجه به قیمت های پایین نفت و اختصاص بخش عمده ای از یارانه های دولت به بخش مصرف به جای بخش تولید، صنعت داخلی با مشکلات عمده ای مواجه است و تعجبی ندارد که حجم کالاهای داد و ستد شده در بورس کالای ایران کاهش قابل توجهی یافته باشد.

دیگر مشخصه وضعیت اقتصاد ایران، تداوم رکود است که از سال 2013 بخش ساخت و ساز و مسکن را گرفتار خود کرده است. در نتیجه تقاضا برای کالاهای مورد استفاده در ساخت مسکن و ساخت و ساز کاهش یافته و مصرف مواد خام نیز افت کرده است. به بیان دیگر، رکود در بخش مسکن به سرعت به کل صنعت داخلی گسترش یافته است.