به گزارش مشرق، به محض این‌كه دستش كمی گزگز می‌كند یا چشم‌هایش سیاهی می‌رود، می‌ترسد و می‌گوید: حتما ام‌اس گرفته‌ام. ضعف و بی‌حسی اندام‌ها نیز برای او برابر است با بیماری ام‌اس و این بیماری هم یعنی پایان زندگی فعال و پویا.
اما این ترس و واهمه همه از عدم آگاهی ناشی می شود، عدم آگاهی نسبت به یک بیماری و عواملی که آن را تشدید می کنند چرا که در کنار همه حواشی ام اس و افرادی که از ابتلا یا بهبودی نگران هستند، با خودنمایی مسئلهای تازه مجددا دل‌ها به لرزه افتاده و امیدها ناامید می شوند. جدا از افرادی که در ترس ابتلا به ام اس هستند، اما بیمارانی هم که سالها با آن دست و پنجه نرم می کنند با شروع فصلهای تازه کمی مضطرب می شوند.
تابستان خطر حمله
فصلی مثل تابستان با تمام گرما و آفتاب سوزاننده‌اش می تواند دشمن جان بیماران شود و زخمی روی زخمها گذارد. درست است که حتی افراد سالم هم با شروع تابستان از گرمای آن گله می کنند اما ام اسی ها بسته به شدت بیماری‌شان قادر به تحمل گرما نیستند و از بیرون رفتن و در معرض نور بودن می گریزند.
ام اس بیش از دو میلیون نفر در جهان
شکوفه علایی نورولوژیست و عضو کمیته علمی انجمن ام اس با بیان اینکه حدود 2.5 میلیون نفر در جهان معمولا بین 20 تا 40 سالگی از بیماری ام اس رنج می برند، گفت: طبق آخرین آمار بیماران ام اس در شهر تهران 25 هزار نفر هستند و بیشترین بیماران را زنان جوان تشکیل داده اند. درواقع شیوع بیماری ام اس در هر منطقه و استان کشور متفاوت است و اصولا از هر 100هزار نفر 50 تا 120 نفر به بیماری ام اس مبتلا می‌شوند.
وقتی سونا و حمام آب داغ کار دستتان می دهد
علایی با بیان اینکه گرمای تابستان می‌تواند یک فرد ام‌اسی را دچار تشویش کند و هوای گرم به معنای علائم بیشتر این بیماری و در نتیجه درد و رنج بیشتر است، بیان کرد: افزایش میزان فعالیت، هوای گرم، دوش آب گرم، سونا و وان‌های آب داغ همه و همه منابع گرمایی هستند که می‌توانند منجر به بروز مشکلاتی برای فردی شوند که با ام‌اس زندگی می‌کند. در واقع این نشانه عدم تحمل افراد مبتلا به این بیماری نسبت به این امور است که مسبب تشدید کاذب می‌شود و با عود کردن بیماری فرق دارد چرا که در این مورد، زمانی که دمای بدن به حالت عادی برمی‌گردد، این علائم از بین می‌روند.
وی افزود: درواقع افرادی که نسبت به گرما حساسیت بیشتری دارند و علائم این بیماری سریع‌تر در آنها پیشرفت می‌کند نسبت به کم شدن دمای بدن هم به مراتب حساس‌تر هستند و علائم آنها سریع‌تر از بین می‌رود.
اینگونه طاقتتان طاق می شود
در بیماران مبتلا به ام اس پلاکهایی بر روی اعصاب(جایی که عمل تخریب میلین انجام گرفته)، تشکیل شده که به خودی خود باعث کاهش توانایی در عملکرد اعصاب می شوند. افزایش حرارت نیز باعث کاهش سرعت نقل و انتقال پالس های عصبی در نواحی تخریب شده می گردد.
برای برخی از بیماران، کم تحملی نسبت به گرما تا حدی است که حتی اندک افزایش دما باعث ناتوانی و مختل شدن عملکرد آنها می شود. بنابراین چنین افرادی بهتر است برای زندگی به مکانهای جغرافیایی خنک تری نقل مکان کنند. موارد مرگی هم که گزارش شده مربوط به کسانی است که در حین حمام آفتاب یا حمام آب داغ، به علت بد شدن حالشان، توانایی خروج از آن محیط گرم را نداشته و متاسفانه جان خود را ازدست داده اند.
برای پیشگیری از ام اس تمرین کنید
این نورولوژیست توصیه کرد: برای داشتن بدن سالم و عدم ابتلا به ام اس، هرچند نمی توانیم عوامل ژنتیکی را تغییر دهیم اما می توانیم عوامل محیطی را مدنظر قرار دهیم.
وی افزود: مطالعات دانشمندان نشان داده که کمبود ویتامین D در بروز بیماری ام اس تاثیر دارد و با انجام یک آزمایش خون می توان تشخیص داد که فرد به بیماری ام اس مبتلا است یا خیر. همچنین استرس های روحی و هیجانات در بروز ام اس تاثیر مستقیم دارد و افراد مستعد این بیماری در زمان استرس و هیجان علائم بیماری‌شان ظهور می کند. بنابراین باید تمرین کنیم که با مشکلات و مسائل زندگی با آرامش و به طور منطقی برخورد کنیم و به دنبال حل آن مسئله باشیم تااینکه مضطرب و افسرده شویم.
با تغذیه مناسب بیماری‌تان را مدیریت کنید
علایی به تغذیه این بیماران اشاره کرد و افزود: این بیماران ضروری است از لبنیات کم چرب استفاده کرده و سعی کنند به توصیه پزشکان در نوع تغذیه مناسب دقت کنند، همچنین برخی شایعات مبنی بر اینکه غذاهای سرد برای آنها مضر است را مورد توجه قرار ندهند. بیماران بهتر است از رژیم با چربی حیوانی کم و دارای چربی های غیراشباع، روغن های گیاهی و رژیم حاوی اسید لینولئیک استفاده کنند.
مقدسی متخصص مغز و اعصاب با اشاره به مواد غذایی مورد مصرف بیماران ام اس مطرح کرد: بیماران مبتلا به ام‌اس مانند هر بیمار دیگری باید از مصرف مواد غذایی مضر خودداری کنند. برخی از خوراکی‌ها حاوی مواد اکسیدکننده یا رادیکال‌های آزاد هستند از جمله غذاهای سرخ‌کردنی، پرچرب، پروتئینی یا غذاهای پرکالری، خیلی شور و کنسروی. مصرف این مواد در یک نوبت غذایی معمولا مقدار زیادی کالری به بدن می‌رساند و باید در مصرف آنها اعتدال را رعایت کرد. همچنین باید در مصرف لبنیات پرچرب مانند شیر، ماست، خامه و پنیر پرچرب که حاوی اسیدهای چرب اشباع هستند، دقت و آنها را کمتر مصرف کرد. اما اینکه اصلا شیر و لبنیات مصرف نشود کاملا غلط است.
آخر عاقبت ام اس ؟
مسعود اعتمادی فر رییس انجمن ام اس اصفهان گفت: بیماران باید داروهایی که تجویز می شود را به صورت مرتب استفاده کنند و در مصرف آن سهل انگاری نکنند،.همچنین زندگی عاری از استرس های روحی برای خود بسازند و از نظر روانی یک زندگی ایده آل خوب داشته باشند، چه بسا بیماران ام اس بتوانند با ایجاد چنین فضایی از شدت یافتن بیماری جلوگیری کنند.
اعتمادی فر اظهار داشت: پیش آگهی بیماری ام اس پیش آگهی نسبتا خوبی است، 75 درصد این بیماری ها رفت و برگشتی و بهبود پذیر هستند، بنابراین بیمار ام اس اگر درمان خود را خوب انجام دهد مشکلی نخواهد داشت، در 20 سال گذشته درمان نداشتیم وخیلی از بیماران مشکل پیدا می کردند اما حالا به خاطر داروهای خوبی که ساخته شده، بیماران به زندگی عادی شان ادامه می دهند و معمولا هیچ مشکلی هم ندارند.
وی ادامه داد: تنها در تعداد کمی از بیماران شاید کمتر از 10 درصد ممکن است بیمار سیر پیش رونده به خود بگیرد و به خاطر مشکلاتی که برای بیمار به وجود می آید دچار ناتوانی های جسمی و حرکتی شود که این بیماران اگر با روش موجود آشنا باشند می توانند به زندگی عادی شان ادامه دهند.
هزینه‌هایی که دیگر سر به فلک نمی کشند
علائی با بیان اینکه چهار نوع داروهای تزریقی و همچنین خوراکی تحت پوشش بیمه قرار دارد، اظهار داشت: تمامی داروهای تولید ایران برای بیماران ام اس تحت پوشش قرار گرفته به طوری که 90 درصد داروهای داخلی و 75 درصد داروهای خارجی تحت پوشش بیمه هستند. هرچند اثر بخشی داروهای خارجی و ایرانی در همه بیماران یکسان نیست اما مطالعات نشان داده که داروهای ایرانی اثربخشی بهتری دارند.
همچنین علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به تلاش‌های این وزارت برای رفع مشکل بیماران اعلام کرد: اکنون حدود 400 میلیارد تومان برای پوشش دارویی بیماران ام اس بودجه هزینه شده و حدود 90 تا 95 درصد داروهای ایرانی و 70 درصد داروهای خارجی تحت پوشش بیمه ای قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه وزارت رفاه در نظر دارد که 5 میلیارد تومان به منظور کمک به بیماران ام اس اختصاص دهد، گفت: این بودجه در حوزه تجهیزات، خدمات، کمک توانبخشی، خدمات روانپزشکی و فیزیوتراپی در سال 95 به منظور بهبود و کمک به بیماران تخصیص پیدا می کند.
بنابراین بیماران مبتلا به ام اس باید توصیه متخصصان را جدی گرفته و تا جایی که ممکن است از استرس های عاطفی، جسمی و قرار گرفتن در گرما پرهیز کنند، زیرا افزایش درجه حرارت بدن، خستگی و استرس سبب تشدید گذرای علائم بیماری می‌شوند، همچنین توصیه می شود برای جلوگیری از تاثیر گرما تاحد ممکن از لباسهای نخی و روشن استفاده و به مصرف زیاد مایعات، استراحت در محیط های خنک و پرهیز از ورزش های سنگین توجه شود.
اما این ترس و واهمه همه از عدم آگاهی ناشی می شود، عدم آگاهی نسبت به یک بیماری و عواملی که آن را تشدید می کنند چرا که در کنار همه حواشی ام اس و افرادی که از ابتلا یا بهبودی نگران هستند، با خودنمایی مسئلهای تازه مجددا دل‌ها به لرزه افتاده و امیدها ناامید می شوند. جدا از افرادی که در ترس ابتلا به ام اس هستند، اما بیمارانی هم که سالها با آن دست و پنجه نرم می کنند با شروع فصلهای تازه کمی مضطرب می شوند.
تابستان خطر حمله
فصلی مثل تابستان با تمام گرما و آفتاب سوزاننده‌اش می تواند دشمن جان بیماران شود و زخمی روی زخمها گذارد. درست است که حتی افراد سالم هم با شروع تابستان از گرمای آن گله می کنند اما ام اسی ها بسته به شدت بیماری‌شان قادر به تحمل گرما نیستند و از بیرون رفتن و در معرض نور بودن می گریزند.
ام اس بیش از دو میلیون نفر در جهان
شکوفه علایی نورولوژیست و عضو کمیته علمی انجمن ام اس با بیان اینکه حدود 2.5 میلیون نفر در جهان معمولا بین 20 تا 40 سالگی از بیماری ام اس رنج می برند، گفت: طبق آخرین آمار بیماران ام اس در شهر تهران 25 هزار نفر هستند و بیشترین بیماران را زنان جوان تشکیل داده اند. درواقع شیوع بیماری ام اس در هر منطقه و استان کشور متفاوت است و اصولا از هر 100هزار نفر 50 تا 120 نفر به بیماری ام اس مبتلا می‌شوند.
وقتی سونا و حمام آب داغ کار دستتان می دهد
علایی با بیان اینکه گرمای تابستان می‌تواند یک فرد ام‌اسی را دچار تشویش کند و هوای گرم به معنای علائم بیشتر این بیماری و در نتیجه درد و رنج بیشتر است، بیان کرد: افزایش میزان فعالیت، هوای گرم، دوش آب گرم، سونا و وان‌های آب داغ همه و همه منابع گرمایی هستند که می‌توانند منجر به بروز مشکلاتی برای فردی شوند که با ام‌اس زندگی می‌کند. در واقع این نشانه عدم تحمل افراد مبتلا به این بیماری نسبت به این امور است که مسبب تشدید کاذب می‌شود و با عود کردن بیماری فرق دارد چرا که در این مورد، زمانی که دمای بدن به حالت عادی برمی‌گردد، این علائم از بین می‌روند.
وی افزود: درواقع افرادی که نسبت به گرما حساسیت بیشتری دارند و علائم این بیماری سریع‌تر در آنها پیشرفت می‌کند نسبت به کم شدن دمای بدن هم به مراتب حساس‌تر هستند و علائم آنها سریع‌تر از بین می‌رود.
اینگونه طاقتتان طاق می شود
در بیماران مبتلا به ام اس پلاکهایی بر روی اعصاب(جایی که عمل تخریب میلین انجام گرفته)، تشکیل شده که به خودی خود باعث کاهش توانایی در عملکرد اعصاب می شوند. افزایش حرارت نیز باعث کاهش سرعت نقل و انتقال پالس های عصبی در نواحی تخریب شده می گردد.
برای برخی از بیماران، کم تحملی نسبت به گرما تا حدی است که حتی اندک افزایش دما باعث ناتوانی و مختل شدن عملکرد آنها می شود. بنابراین چنین افرادی بهتر است برای زندگی به مکانهای جغرافیایی خنک تری نقل مکان کنند. موارد مرگی هم که گزارش شده مربوط به کسانی است که در حین حمام آفتاب یا حمام آب داغ، به علت بد شدن حالشان، توانایی خروج از آن محیط گرم را نداشته و متاسفانه جان خود را ازدست داده اند.
برای پیشگیری از ام اس تمرین کنید
این نورولوژیست توصیه کرد: برای داشتن بدن سالم و عدم ابتلا به ام اس، هرچند نمی توانیم عوامل ژنتیکی را تغییر دهیم اما می توانیم عوامل محیطی را مدنظر قرار دهیم.
وی افزود: مطالعات دانشمندان نشان داده که کمبود ویتامین D در بروز بیماری ام اس تاثیر دارد و با انجام یک آزمایش خون می توان تشخیص داد که فرد به بیماری ام اس مبتلا است یا خیر. همچنین استرس های روحی و هیجانات در بروز ام اس تاثیر مستقیم دارد و افراد مستعد این بیماری در زمان استرس و هیجان علائم بیماری‌شان ظهور می کند. بنابراین باید تمرین کنیم که با مشکلات و مسائل زندگی با آرامش و به طور منطقی برخورد کنیم و به دنبال حل آن مسئله باشیم تااینکه مضطرب و افسرده شویم.
با تغذیه مناسب بیماری‌تان را مدیریت کنید
علایی به تغذیه این بیماران اشاره کرد و افزود: این بیماران ضروری است از لبنیات کم چرب استفاده کرده و سعی کنند به توصیه پزشکان در نوع تغذیه مناسب دقت کنند، همچنین برخی شایعات مبنی بر اینکه غذاهای سرد برای آنها مضر است را مورد توجه قرار ندهند. بیماران بهتر است از رژیم با چربی حیوانی کم و دارای چربی های غیراشباع، روغن های گیاهی و رژیم حاوی اسید لینولئیک استفاده کنند.
مقدسی متخصص مغز و اعصاب با اشاره به مواد غذایی مورد مصرف بیماران ام اس مطرح کرد: بیماران مبتلا به ام‌اس مانند هر بیمار دیگری باید از مصرف مواد غذایی مضر خودداری کنند. برخی از خوراکی‌ها حاوی مواد اکسیدکننده یا رادیکال‌های آزاد هستند از جمله غذاهای سرخ‌کردنی، پرچرب، پروتئینی یا غذاهای پرکالری، خیلی شور و کنسروی. مصرف این مواد در یک نوبت غذایی معمولا مقدار زیادی کالری به بدن می‌رساند و باید در مصرف آنها اعتدال را رعایت کرد. همچنین باید در مصرف لبنیات پرچرب مانند شیر، ماست، خامه و پنیر پرچرب که حاوی اسیدهای چرب اشباع هستند، دقت و آنها را کمتر مصرف کرد. اما اینکه اصلا شیر و لبنیات مصرف نشود کاملا غلط است.
آخر عاقبت ام اس ؟
مسعود اعتمادی فر رییس انجمن ام اس اصفهان گفت: بیماران باید داروهایی که تجویز می شود را به صورت مرتب استفاده کنند و در مصرف آن سهل انگاری نکنند،.همچنین زندگی عاری از استرس های روحی برای خود بسازند و از نظر روانی یک زندگی ایده آل خوب داشته باشند، چه بسا بیماران ام اس بتوانند با ایجاد چنین فضایی از شدت یافتن بیماری جلوگیری کنند.
اعتمادی فر اظهار داشت: پیش آگهی بیماری ام اس پیش آگهی نسبتا خوبی است، 75 درصد این بیماری ها رفت و برگشتی و بهبود پذیر هستند، بنابراین بیمار ام اس اگر درمان خود را خوب انجام دهد مشکلی نخواهد داشت، در 20 سال گذشته درمان نداشتیم وخیلی از بیماران مشکل پیدا می کردند اما حالا به خاطر داروهای خوبی که ساخته شده، بیماران به زندگی عادی شان ادامه می دهند و معمولا هیچ مشکلی هم ندارند.
وی ادامه داد: تنها در تعداد کمی از بیماران شاید کمتر از 10 درصد ممکن است بیمار سیر پیش رونده به خود بگیرد و به خاطر مشکلاتی که برای بیمار به وجود می آید دچار ناتوانی های جسمی و حرکتی شود که این بیماران اگر با روش موجود آشنا باشند می توانند به زندگی عادی شان ادامه دهند.
هزینه‌هایی که دیگر سر به فلک نمی کشند
علائی با بیان اینکه چهار نوع داروهای تزریقی و همچنین خوراکی تحت پوشش بیمه قرار دارد، اظهار داشت: تمامی داروهای تولید ایران برای بیماران ام اس تحت پوشش قرار گرفته به طوری که 90 درصد داروهای داخلی و 75 درصد داروهای خارجی تحت پوشش بیمه هستند. هرچند اثر بخشی داروهای خارجی و ایرانی در همه بیماران یکسان نیست اما مطالعات نشان داده که داروهای ایرانی اثربخشی بهتری دارند.
همچنین علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به تلاش‌های این وزارت برای رفع مشکل بیماران اعلام کرد: اکنون حدود 400 میلیارد تومان برای پوشش دارویی بیماران ام اس بودجه هزینه شده و حدود 90 تا 95 درصد داروهای ایرانی و 70 درصد داروهای خارجی تحت پوشش بیمه ای قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه وزارت رفاه در نظر دارد که 5 میلیارد تومان به منظور کمک به بیماران ام اس اختصاص دهد، گفت: این بودجه در حوزه تجهیزات، خدمات، کمک توانبخشی، خدمات روانپزشکی و فیزیوتراپی در سال 95 به منظور بهبود و کمک به بیماران تخصیص پیدا می کند.
بنابراین بیماران مبتلا به ام اس باید توصیه متخصصان را جدی گرفته و تا جایی که ممکن است از استرس های عاطفی، جسمی و قرار گرفتن در گرما پرهیز کنند، زیرا افزایش درجه حرارت بدن، خستگی و استرس سبب تشدید گذرای علائم بیماری می‌شوند، همچنین توصیه می شود برای جلوگیری از تاثیر گرما تاحد ممکن از لباسهای نخی و روشن استفاده و به مصرف زیاد مایعات، استراحت در محیط های خنک و پرهیز از ورزش های سنگین توجه شود.