سرویس جهان مشرق- سازمان عفو بین‌الملل که پیشتر اعتراضاتی نسبت به وضعیت اعمال حقوق بشر توسط نیروهای دولتی سوریه منتشر کرده بود، در گزارش جدید خود پرده از فجایعی برداشت که به دست چند میلیشیای مخالف سوری در مناطق تحت کنترل آنها جریان دارد. شکنجه، اعدام جمعی و آدم‌ربایی به نقض مکرر حقوق بشر در شمال سوریه تبدیل شده است.

«جرائم جنگی» که شرح آن در گزارش 35 صفحه‌ای این سمن (NGO) بین‌المللی آمده است، از سال 2012 میلادی رخ می‌داده و عمدتاً به 5 گروه مربوط می‌شود: جنبش نورالدین زنکی، الجبهه الشامیه، لشکر 16، جبهه النصره و جنبش اسلامی احرار الشام.

به گزارش راشاتودی داده‌های این گزارش از 70 مصاحبه تهیه شده که در شمال سوریه زندگی کرده یا شغلی دارند. فیلیپ لوتر مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل در این مورد گفت:

«این گزارش کوتاه پرده از وافعیت هولناکی برمی‌دارد که در زندگی مردم غیرنظامی در مناطق تحت کنترل گروه‌های مخالف مسلح وجود دارد، یعنی حلب، ادلب و اطراف آن. بسیاری از مردم همیشه در این ترس به سر می‌برند که اگر به این گروه‌‌های حاکم نقدی وارد کنند یا نتوانند از قوانین سخت‌گیرانه و بعضاً تحمیلی به خوبی تبعیت کنند، ربوده شوند».

24 مورد آدم‌ربایی در این گزارش به صورت مستند ذکر شده است. ابراهیم یکی از ربوده‌شد‌گان است که در آوریل 2015 پس از تلاش برای راه‌اندازی یک تظاهرات مسالمت‌آمیز ناپدید شد. او سه روز بعد وقتی آثار شکنجه بر بدنش مشهود بود، توسط نیروهای جبهه النصره در کنار یک خیابان رها شد.

شرح ماجرا از زبان او یعنی ضربه‌زدن با کابل در حالت آویزان از سقف و همچنین گرداندن تایر بزرگی که او را در آن جا داده بودند، نشان می دهد نیروهای جبهه النصره چگونه از شکنجه او لذت می‌بردند. حلیم یکی دیگر از شکنجه‌شدگان است که به خاطر امضانکردن یک اعتراف‌نامه به فلک سپرده شده است.

بر اساس گزارش عفو بین‌الملل جبهه النصره و الجبهه الشامیه بارها مرتکب اعدام دسته‌جمعی شده‌‌‌اند گاهی در مورد نوجوانان اما عمدتاً علیه نیروهایی از ارتش سوریه که به اسارت درآمده بودند. این در حالی است که قتل اسرا طبق قوانین بین‌المللی از «جرائم جنگی» به شمار می‌آید. لوتر در این باره می‌‌گوید:

«صدور حکم و اجرای اعدام جمعی بدون وجود قاضی و یک روند منظم و تضمین‌شده قضایی، نقض جدی قوانین بین‌المللی و از جرائم جنگی است».

این گروه‌‌ها از روش‌‌های مختلفی برای اعدام جمعی بهره ‌می‌گیرند. یکی از آخرین موارد به کشف یک گور دسته‌جمعی توسط ارتش سوریه در حومه پالمیرا برمی‌گردد که ده شهروند عادی، عمدتاً زن و کودک در آن دفن شده بودند.

کودکان یکی از قربانیان میلشیای ضددولتی در سوریه هستند. در یکی از این موارد پسر 14 ساله‌ای 14 دسامبر گذشته در پست بازرسی احرار الشام ربوده شده و تا کنون اثری از آن نیست. مردی که این نوجوان و 9 نوجوان دیگر با وضعیت مشابه را در زندان باب الهوی دیده است به گزارشگر عفو بین‌الملل گفته است:

«آنها کودک را به همکاری با داعش متهم کرده بودند، اما این درست نبود چون اندکی قبل از ترکیه آمده بود. او در سلول انفرادی با خودش صحبت می‌کرد، فریاد می‌زد و گریه می‌کرد. نگهبان ها با بیخیالی می‌گفتند چون از زمان بازداشتش در معرض خورشید و هوای تازه قرار نگرفته، دچار توهم شده است».


اقلیت‌ها بخش دیگری از گزارش را به خود اختصاص داده‌اند. لشگر 16 که کنترل بخش‌هایی از حلب را در دست داشت، عبور کُردها از شیخ‌مقصود به سمت عفرین را غنیمت دانسته و به روایت یکی از کارکنان بیمارستان صحرایی 25 تن را در سال‌های 2012 تا 2016 میلادی ربوده‌‌اند که تعدادی از آنها زن بوده‌اند. در نتیجه کُردها عطای عبور از این مسیر را به لقایش بخشیدند تا اینکه ارتش سوریه بخش از حلب را آزاد کرد.

فرزند یکی از زنان کُرد که اسیر لشکر 16 شده، روایت تلخی را تعریف کرده است:«مادرم یک روز صبح شیخ مقصود را ترک کرد تا به یک دندان‌پزشک در بخشی از حلب که تحت اختیار لشکر 16 است، مراجعه کند. او رفت و دیگر برنگشت. همسایه ما با او بود اما فکر کنم چون عرب بود چند روز بعد آزاد شد... آخرین بار که برادرم را دیدم به من گفت آدرس بازداشت‌گاه لشکر 16 را می‌داند. از آن زمان او نیز ناپدید شده و فکر می‌‌کنم به سرنوشت مادرم دچار شد».

او در حالتی از بیم و امید ادامه می‌دهد:«مادرم از دیابت و فشار خون بالا رنج می‌برد. فقط امید دارم که نیازهای درمانی او را فراهم کنند. ما هنوز هیچ اطلاعی از آنها نداریم اما از این هم می‌ترسیم که به لشکر 16 نزدیک شویم».

چند روز پیش نیز سازمان عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر اقدام مشابهی را علیه عربستان ترتیب دادند و در بیانیه‌ای مشترک از مجمع عمومی سازمان ملل متحد خواستند به‌علت نقض‌های علنی حقوق بشر، سعودی را از شورای حقوق بشر سازمان ملل اخراج کند.

منابع

https://www.rt.com/news/349505-amnesty-jihadists-torture-syria
https://www.amnesty.org/en/documents/mde24/4227/2016/en