علی اکبر صالحی اعضای این طرح را شامل ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، امریکا، روسیه، چین، هند، کره جنوبی و ژاپن برشمرد و گفت: در سفر اخیرم به فرانسه مقدمات لازم برای پیوستن کشورمان به این طرح ایجاد شد.
وی با تبیین مزایای گداخت هسته‌ای و نیازمندی‌های جامعه بشری به آن افزود: نخستین آزمایش پس از اجرای این پروژه که در فرانسه در حال اجراست قرار بود تا سال ۲۰۲۰ انجام شود اما به علت برخی تاخیرها اجرای آن پنج سال به تعویق افتاد و قرار است در آن حدود ۵۰۰ مگاوات انرژی از طریق گداخت هسته ای یا همجوشی تولید شود.
صالحی با اشاره به خوداتکایی و خودباوری نسل جوان کشورمان در فعالیت های هسته‌ای گفت: این طرح از ۳۰ تا ۴۰ سال آینده به مرحله تجاری‌سازی می رسد و ما باید از فرصت کنونی برای عضویت در این پروژه استفاده کنیم تا برای ۳۰ سال آینده آمادگی ایجاد نیروگاه های گداخت هسته‌ای در کشورمان به وجود آید تا در این زمینه به دیگران وابسته نباشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به سفر اخیر خود به فرانسه برای دیدن روند پیشرفت پروژه ایتر افزود: طبق پیوست ۳ برجام ۱+۵ متعهد شده‌اند که به کشورمان در فناوری های پیشرفته کمک کنند.
وی جمهوری اسلامی ایران را یگانه کشور در منطقه غرب آسیا دانست که به عضویت این پروژه پذیرفته می شود و طرف مقابل با توجه به شناخت خوبی که از متخصصان باکفایت ما دارد از عضویت ما استقبال می کند.
صالحی همچنین از توافق جمهوری اسلامی ایران و فرانسه برای همکاری مجزا در زمینه گداخت هسته‌ای خبر داد و افزود: از چند روز پیش ۶ نفر ازکارشناسان گداخت هسته ای از فرانسه به کشورمان آمده‌اند که در سازمان انرژی اتمی در حال تبادل نظر، بررسی امکانات و ارائه مشورت هستند تا با استفاده از تجهیزات و ارتقای آمادگی متخصصانمان بتوانیم به عرصه گداخت وارد شویم.
وی گداخت هسته ای را محوری ترین پروژه سازمان انرژی اتمی به موازات دانش هسته ای دانست و ابراز امیدواری کرد با حمایت دولت از این پروژه شاهد پیشرفت های خوب در این عرصه در سال های آینده باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: موانع پذیرش عضویت ما در ایتر رفع شده است، تقاضایمان را ارائه کرده ایم که در هیئت مدیره این پروژه مطرح می شود و زمانی که اعضا به اتفاق آراء موافقت کنند رسما به عنوان عضو جدید پذیرفته خواهیم شد.
صالحی همچنین درباره هشدارهای اخیرش درخصوص شکل گیری توطئه علیه کشورمان در موضوع برجام و اظهارات سخنگوی دولت در این باره افزود: با توجه به موضع‌گیری های نابجا و متناقض روزهای اخیر برخی مسئولان اروپایی، اعضای کنگره امریکا و مقامات سازمان ملل علیه کشورمان، این موضوع به یقین در شورای عالی امنیت ملی بررسی می شود.
گام‌های نهایی برای عرضه ۴۰ تن آب سنگین به روسیه
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: گام‌های نهایی برای فروش ۴۰ تن آب سنگین تولیدی کشورمان به روسیه برداشته شد و به‌زودی قرارداد آن امضا می‌شود.
صالحی افزود: آقای کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی تاکنون چند بار درخصوص عرضه این میزان آب سنگین با همتایانش، در مسکو یا تهران مذاکره کرده است و انتظار می رود به زودی بتوانیم قراردادش را نهایی کنیم.
وی گفت: هنوز موضوعاتی مانند قیمت و اینکه مابازای آن پول بگیریم یا کالای دیگر وجود دارد که باید رفع ابهام شود اما بخش قابل توجهی از مذاکرات در این باره انجام شده است و هنوز به جمع بندی واحد و نهایی نرسیده ایم.
صالحی افزود: برای جمع بندی نهایی در این خصوص یا آقای کمالوندی به زودی به مسکو سفر و با همتای روسش مذاکره می کند و یا روس ها به تهران می آیند و موضوع پیگیری می شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: شرکت های بزرگ اروپایی نیز متقاضی خرید آب سنگین از کشورمان هستند اما آنان برای مصارف غیرنیروگاهی و صنعتی به آب سنگین ما نیاز دارند و تاکنون برای عرضه محموله ای ۱۰ تا ۱۵ تنی به یک کشور و ۱۰ تا ۱۵ تنی به کشور دیگری از اتحادیه اروپا مذاکره کرده ایم که فعلا نام این کشورها را بیان نمی کنیم.
وی افزود: مذاکرات با روس ها برای فروش آب سنگین به مراحل پایانی رسیده است اما برای عرضه این کالا به اروپا در مراحل اولیه هستیم.
صالحی همچنین از ارسال محموله ۳۲ تن آب سنگین فروخته شده کشورمان به امریکا و دریافت پول آن خبر داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی آب سنگین را کالایی راهبردی دانست و گفت: این کالا را نمی توان به راحتی به هر خریداری عرضه کرد و هر کشوری نمی تواند به آسانی هر میزان از آن را بخرد زیرا مقرراتی بین المللی برای تبادل آن وضع شده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر خرید و فروشش نظارت می کند.
وی افزود: امریکا و متحدانش درخصوص میزان عرضه آب سنگین به کشور های مصرف کننده این کالا، قراری چندجانبه با هم گذاشته اند که هر یک از کشورهای مصرف کننده میزان مشخصی از آن را خریداری و مصرف می کنند زیرا کالایی بسیار راهبردی است.
صالحی با اشاره به کاربردهای متنوع آب سنگین در کشورهای مصرف کننده، نیاز به این محصول را در صنایع دارویی و شیمیایی به ویژه گداخت هسته ای از زمینه های استفاده از آن بر شمرد.
وی میزان تولید آب سنگین در کشورمان را سالانه ۲۰ تن اعلام و اضافه کرد: البته ما قابلیت افزایش این میزان را داریم اما علاقه‌مندیم برکیفیت تولیداتمان بیفزاییم.
صالحی خلوص آب سنگین تولیدی در کشورمان را ۹۹ ممیز ۹۵ دانست و گفت: کیفیت این محصول در بهترین آزمایشگاه های امریکا به تایید رسیده است و ما از نظر کیفیت آن در مقایسه با معدود کشورهای تولیدکننده آب سنگین در جهان در زمره استثنایی ترین هستیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به نحوه قیمت گذاری آب سنگین افزود: این کالا قیمت مشخصی ندارد و بهای آن میان فروشنده و خریدار توافقی تعیین می شود.
وی گفت: آب سنگین را در ظروف ویژه بسیار گران قیمتی نگهداری می کنند و همین موضوع بر قیمت آن بسیار می افزاید؛ البته قیمت آب سنگین عرضه شده به مقیاس تناژ با آب سنگینی که در مقیاس گرم عرضه می شود متفاوت است.
صالحی قیمت هر کیلوگرم آب سنگین را از حداقل ۲۸۰ دلار تا ۱۵۰۰ دلار متغییر دانست و افزود: قیمت آب سنگین با میزان کم و گرمی در مقایسه با عرضه آن با محفظه های گرانقیمت متفاوت است و در بهای آن تفاوت ایجاد می کند به نحوی که گاه عرضه آن با محفظه های گرانقیمت تا هر کیلوگرم ۱۵۰۰ دلار افزایش می یابد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: برای عرضه آب سنگین با بهای مناسب باید مانند بازار نفت ابتدا مشتریان لازم را شناسایی و قراردادهای بلندمدت امضا کرد.
وی افزود: اکنون قراردادهای عرضه آب سنگین ما موردی است و برای عرضه هر محموله یک قرارداد امضا می شود در حالی که باید به سمت تنظیم قراردادهای بلندمدت برویم.
صالحی گفت : ما آمادگی فروش آب سنگین تولیدی کشورمان را در چارچوب مقررات بین المللی داریم اما به فرض که از ما خریداری هم نکنند مانند قبل از برجام آن را در انبار نگه می داریم و می توان آن را برای سال های متمادی حفظ کرد زیرا این کالا فاسد شدنی نیست.
تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع درصورت نقض برجام
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع درصورت نقض برجام ازجانب طرف مقابل اندیشیده شده است.
صالحی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر الزام این سازمان به ایجاد کارخانه غنی سازی برای مقابله با نقض برجام گفت: نمی دانم منظور از ایجاد کارخانه چیست، اگر منظور تاسیسات نطنز است که آن را در نظر گرفته ایم اما اگر منظور ایجاد کارخانه جدید غنی سازی است که چنین چیزی در برنامه های ما نیست.
وی افزود: اگر منظور از این سخن، بازگشت پذیری در صورت نقض برجام است که پیش بینی های لازم را کرده ایم؛ احتمالا اشتباهی لفظی در این خصوص وجود دارد و منظورشان همان بازگشت پذیری برای غنی سازی در سایت های موجود است.
صالحی همچنین درباره مدت پیش بینی شده برای بازگشت پذیری گفت: جزئیات هر چیزی را نمی توانیم بیان کنیم. اجازه دهید برخی امور سربسته بماند اما شما اطمینان کنید؛ البته بزرگان و مسئولان کشور همه جزئیات را می دانند اما جایز نیست که جزئیات آن را در معرض افکار عمومی قرار دهیم و بخواهیم زمان بازگشت پذیری را اعلام کنیم بهتر است این موضوع در ابهام بماند.
وی همچنین درباره ادعای آسوشیتدپرس مبنی به دستیابی به سند محرمانه توافق ایران و ۱+۵ به موازات برجام اظهار داشت: طبق پروتکل الحاقی برنامه بلندمدت صنعت هسته ای خود را تنظیم و پس از تصویب در شورای عالی امنیت ملی به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه کرده ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: از آژانس خواسته ایم که این برنامه محرمانه بماند و دلیلی ندارد که همگان بخواهند از آن مطلع شوند البته توافق کردیم که این برنامه به شکل محرمانه به اطلاع کمیسیون مشترک مرتبط با برجام هم رسانده شود که باید محرمانه محفوظ بماند.
صالحی گفت: آن طور که آسوشیتدپرس اعلام کرده است یک دیپلمات بخشی از این برنامه را اعلام کرده است که اگر دقت کرده باشید گفته است «قابل قبول نیست که ایرانی ها پس از سال دهم از اجرای برجام یکباره اوج بگیرند» که جنبه مثبت داشت.
وی تصریح کرد: قصد نداریم خودمان این برنامه را اعلام کنیم اگر خودشان اعلام کردند اولا خلف وعده است و دیگر اینکه با انتشار آن مردم ما مطلع می شوند ما چه پیش بینی های درست و مناسبی برای توسعه صنعت هسته ای کشورمان کرده ایم.