درگیری ‌های شديد در نوار مرزی عربستان با یمن

درگیری ‌های شديد در نوار مرزی عربستان با یمن

از سوی دیگر، منابع امنیتی یمنی از درگیری شدید نیروهای ارتش و کمیته های مردمی یمن با نیروها و مزدوران سعودی در نوار مرزی بین دو کشور برای پنجمین روز متوالی خبر دادند.

به گفته این منابع گلوله باران توپخانه ای بین دوطرف بار دیگر نظیر آنچه در ابتدای جنگ وجود داشت، از سرگرفته شد که این وضعیت توافق آتش بس اجرایی در دهم ماه آوریل سال جاری میلادی را تهدید می کند.

 

 

 

بنابر گزارش های رسیده، جنگنده های ائتلاف عربی تحت فرماندهی عربستان حملات خود به مواضع ارتش و کمیته های مردمی یمن در نوار مرزی را ادامه داده و مواضع آنها را در بخش کتاف در استان صعده و حرض در استان حجه و چند پل ارتباطی در استان های عمران و حجه یمن بمباران کردند تا خطوط پشتیبانی نیروهای ارتش و کمیته های مردمی یمن به سمت مرز عربستان را قطع کنند.

گوشه ای از درگیری های جاری در محورهای مختلف عملیاتی در یمن

 طرح پیشنهادی‌ عربستان‌ درباره‌ یمن
درحالی که تحولات در عرصه میدانی به زیان عربستان سعودی و متحدان عربی و غربی آن ادامه دارد و وضعیت ناخوشایندی را برای سعودی ها رقم زده است، در عرصه سیاسی منابع دیپلماتیک غربی از طرحی پرده برداشتند که عربستان برای فرار از باتلاق یمن به آن متوسل شده است.

به این منابع دیپلماتیک غربی سند و طرح پیشنهادی عربستان درباره یمن که ریاض آن را تقدیم نماینده سازمان ملل کرده است، از دو بخش تشکیل می شود که بخش اول آن در کویت به امضا می رسد و بخش دوم آن در مکه مکرمه.

براساس اظهارات این منابع بخشی که در کویت امضا می شود، شامل آتش بس کامل و جامع در یمن است و بند دوم مربوط به توافقنامه نظامی است و در کویت به امضا می رسد، شامل تشکیل کمیته های نظامی است که بر سر آن توافق شده است. هدف عربستان از امضای سند پیشنهادی در مکه نیز تعیین رئیس جمهور یمن و اعضای دولت آن زیر نظر ریاض عنوان شده است.

عربستان سعودی در این طرح اقدام به تقسیم مناطق یمن کرده است، به عنوان مثال در این تقسیم بندی سه استان صنعاء، تعز و الحدیده یمن در منطقه «الف» قرار می گیرند و بر اساس آن نیروهای انصار الله و کمیته های مردمی و انقلابی یمن باید سلاح های خود را ظرف کمتر از 30 روز بر زمین بگذارند و از این مناطق خارج شوند. در این توافقنامه همچنین بر سر تبادل اسرا و زندانیان دو طرف درگیر در یمن تاکید شده است.

توافقنامه کویت زیر نظر امیر کویت، نماینده سازمان ملل به امضا می رسد و با توافقنامه دیگری در مکه مکرمه در تاریخی که بعدا مشخص می شود، تکمیل خواهد شد. بخش دوم توافقنامه نیز زیر نظر دولت عربستان در مکه مکرمه به امضا می رسد.

 توافقنامه مکه بر انتخاب معاون رئیس جمهور یمن که بر سر آن توافق می شود، تاکید دارد و بر اساس طرح اول شورای همکاری خلیج فارس، همه اختیارات منصور هادی به معاون جدید رئیس جمهور تفویض می شود و او نخست وزیر جدید که بر سر آن توافق می شود، را انتخاب می کند.

بر اساس این طرح، نخست وزیر جدید در کمتر از 30 روز و پس از تحویل سلاح در منطقه «الف»، مامور به تشکیل دولت وحدت ملی یمن می شود و برای ضمانت اجرایی توافقنامه و نظارت بر روند آن کمیته ای بین المللی متشکل از اعضای دائم شورای امنیت و شورای همکاری خلیج فارس تشکیل می شود.

این منابع غربی همچنین فاش کردند که هیات صنعاء خواستار امضای توافق جامع و کامل در کویت شد و بر ضرورت تضمین اجرای توافق خروج یمن از بند هفتم سازمان ملل و لغو تحریم ها علیه این کشور تاکید کرد.

انصار الله چه استان هایی را در کنترل دارد

 

- استان البیضاء

- استان مرزی صعده
استان صعده در شمال یمن پایگاه اصلی جنبش انصار الله است و این جنبش فعالیتش را از این استان شروع کرد، تمام مناطق این استان در کنترل ارتش و انصار الله است و نیروهای یمنی از این استان به پایگاه ها و مناطق مرزی رژیم سعودی در داخل خاک عربستان به صورت مستمر حمله می کنند.

- استان استراتژیک عمران
کنترل تمام مناطق استان عمران در اختیار نیروهای انصار الله و کمیته های مردمی و انقلابی یمن است. این نیروها چه پیش از آغاز تجاوز عربستان و چه بعد از آن تا به امروز کل استان عمران را در اختیار دارند و طرافداران هادی تاکنون نتوانسته اند، حتی به این استان نزدیک شوند.

 

موقعیت استان صنعا در یمن

- استان صنعا در دست انصار الله
بخش اعظم استان صنعا از جمله خود شهر صنعا، پایتخت یمن در کنترل نیروهای انصار الله کمیته های مردمی و انقلابی یمن می باشد، گروه های شبه نظامی وابسته به هادی اگرچه توانستند، وارد این استان مهم یمن بشوند و منطقه «نهم» را اشغال کنند، اما نیروهای یمنی پیشروی آنها را متوقف کردند، کوهستانی بودن این منطقه و راه های صعب العبور آن موجب شده، نیروهای یمنی نتوانند، این منطقه را باز پس گیرند.

- دو استان ریمه و المحویت
دو استان کوچک ریمه و المحویت که در نزدیکی شهر صنعا پایتخت یمن قرار دارند، پیش از شروع تجاوز سعودی ها و ائتلاف عربی هم پیمان با آن علیه یمن تاکنون به صورت کامل در کنترل ارتش یمن و انصار الله قرار دارد و طرافداران هادی هیچ گاه نتوانستند، وارد این استان ها شوند.

- استان ذمار
استان ذمار به صورت کامل در کنترل نیروهای ارتش و انصار الله قرار دارد، طرافداران هادی اگرچه بعد از سقوط شهر عدن به این استان حمله کردند، اما نیروهای ارتش و انصار الله توانستند مناطق مختلف ذمار را از طرافداران هادی باز پس بگیرند و آنها را به بیرون این استان ها عقب برانند.

- استان الحدیده عروس دریای سرخ
استان الحدیده معروف به عروس دریای سرخ که بر سواحل دریای سرخ قرار دارد، به صورت کامل در اختیار نیروهای ارتش و انصار الله یمن است و نیروهای ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان سعودی تنها بر چند جزیره این استان همچون جزایر «حنیش» و «زقر» سیطره دارند.
- استان حجه و تلاش عربستان برای تصرف آن
نیروهای ارتش و حرکت انصار الله بخش اعظم استان حجه، از جمله مرکز آن یعنی شهر حجه و شهرهای عبس و حرض را تحت سیطره خود دارند، نیروهای ائتلاف عربی و طرافداران هادی تلاش های بسیاری را برای تصرف این استان انجام داده اند، از جمله اینکه با عبور از مرزهای زمینی عربستان با یمن، گذرگاه مرزی حرض یا همان الطوال را اشغال و با پیاده کردن نیرو در سواحل استان حجه، بندر استراتژیک میدی را تصرف کردند، اما در دستیابی به خواسته خود ناکام مانده اند.

موقعیت استان تعز در کشور یمن

- استان تعز عرصه درگیری های شدید میدانی
بخش زیادی از استان تعز در کنترل نیروهای ارتش و حرکت انصار الله است، مناطقی مانند الوازعیه، التربه و الذباب تحت تصرف طرافداران هادی و نیروهای ائتلاف عربی است. حضور تعداد زیادی از یگان های نظامی ارتش یمن و نیروهای انصار الله در استان تعز باعث این شده، شبه نظامیان وابسته به هادی امکان پیشروی چندانی را در این استان پیدا نکنند.

 

- استان استراتژیک لحج
نیروهای ارتش و انصار الله یمن در این استان تنها منطقه الحویمی را در کنترل خود دارند و بر این اساس بخش زیادی از استان لحج از جمله فرودگاه نظامی العند که مهمترین پایگاه نظامی در استان لحج و جنوب یمن در اشغال نیروهای ائتلاف عربی و طرافداران هادی است.

- استان ضالع دروازه جنوب یمن
اغلب مناطق استان ضالع، در جنوب یمن از جمله شهر ضالع مرکز این استان تحت تصرف گروه های شبه نظامی وابسته به هادی است، اما مناطق دمت و جبن را نیروهای ارتش یمن و انصار الله در اختیار دارند. استان ضالع یکی از مراکز اصلی طرافداران هادی در یمن می باشد و جنگجویانی بسیاری از استان ضالع در صفوف طرافداران هادی می جنگند.

- استان شبوه در دست شبه نظامیان هادی
گروه های شبه نظامی وابسته به هادی بخش زیادی از استان شبوه، از جمله مرکز آن یعنی شهر عتق در جنوب یمن را تحت تصرف خود دارند و ارتش یمن و حرکت انصارالله تنها کنترل مناطق بیحان و عسیلان و مقر تیپ 19 ارتش یمن در منطقه عسیلان را در اختیار دارند.

شرایط ایده آل برای انصار الله
با توجه به نقشه میدانی یمن به راحتی می توان دریافت که انصار الله و کمیته های مردمی و انقلابی یمن در عرصه میدانی در شرایط ایده آلی قرار دارند و این مرهون تعامل حکیمانه و مدبرانه انصار الله است.

با آغاز تجاوز عربستان سعودی علیه یمن انصار الله تاکتیک خود را بر حفظ موقعیت و مناطق خود در یمن بنا نهاد، اما با در دست گرفتن ابتکار عمل در بسیاری از جبهه های عملیاتی و وارد آوردن ضربات سنگین و شکست های بزرگ به محور متجاوز دامنه عملیات ها و حضور میدانی خود را گسترش دادند و موفق شدند، نبردها را به داخل خاک عربستان بکشانند.

دومین تاکتیک انصار الله که موفق هم نشان داد، عدم سرمایه گذاری بر مناطق غیر استراتژیک بود، به همین دلیل اگر شاهد عقب نشینی نیروهای یمنی و انصار الله از برخی محور و مناطق عملیاتی هستیم، بر پایه این تاکتیک صورت می گیرد.

سومین تاکتیک عدم درگیری در برخی محورهای عملیاتی است که عمدتا استان های جنوبی یمن را شامل می شود. ارزیابی ها و تحلیل های میدانی انصار الله تاکید می کند که این مناطق پیش زمینه های لازم برای درگیری بین نیروهای متجاوز مانند شبه نظامیان وابسته به هادی و یا عربستان سعودی با گروه هایی مانند القاعد و داعش را دارد، بنابراین هرگونه ورود به عرصه میدانی این مناطق از سوی انصار الله ریسک و ماجراجویی شمرده می شود که نتایج زیانباری برای این جنبش رقم خواهد زد.

این تاکتیک موجب شده تا انصار الله خود را در محورهای عملیاتی متعدد درگیر نکند که رهاورد آن  فراغ بال بیشتر و حضور موفق در عرصه سیاسی است.

در مقابل، عربستان سعودی شرایط را در یمن به‌ گونه‌ ای پیش برده که هرچه می گذرد، بیشتر ثابت می شود که سعودی ها در مسیر پر خطایی گام بر می ‌دارند و این شرایط را برای عربستان سخت ‌تر و سخت‌ تر خواهد کرد، بمباران هوایی نه تنها تاکنون نتوانسته کمترین دستاوردی برای عربستان داشته باشد، بالعکس در داخل یمن، گروه ‌های مختلف یمنی را به‌ سمت اتحاد و همدلی بیشتر حول محور انصار الله سوق داده است.

ناتوانی عربستان تنها حملات هوایی را شامل نمی شود، بلکه روی زمین نیز قادر به ایجاد و شکل دادن وضعیت جدید در داخل یمن نیست، نمونه و نشانه آن مسئله‌ عدن است که عربستان تلاش کرد، در این استان با اعلام تشکیل دولت هادی موقعیتی برای خود ایجاد کند، اما با شکست مواجه شد و اکنون عدن به میدان درگیری بین گروه های شبه نظامی هوادار هادی و القاعده و داعش و امارات و عربستان تبدیل شده است.

 

خلاصه سخن
ارزیابی تحولات میدانی و سیاسی یمن براساس طرح پیشنهادی عربستان سعودی درباره بحران یمن اثبات کننده ناامیدی کامل عربستان از تأثیر گذاری بر یمن چه در عرصه میدانی و چه در عرصه سیاسی در قالب گفتگوها و مذاکرات درحال انجام بین طرف های درگیر در یمن است.

 
از طرح سعودی ها همچنین برداشت می شود که سعودی‌ها دریافته‌اند، وارد جنگی فرسایشی در یمن شده اند و این گزینه ای نیست که ریاض خواهان آن باشد، چون شرایط در داخل عربستان به ‌گونه ‌ای نیست که این کشور بتواند یک جنگ فرسایشی را مدیریت کند، تمام این عوامل شرایط را برای انصار الله و نیروهای مردمی و انقلابی یمن مساعد می کند، ابتکار عمل در هر دو عرصه میدانی و سیاسی را در دست گیرد.

 

 

* حمیدرضا عموزاده