مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک و مدیرانش در این سازمان در سه سال گذشته همواره سعی کردند که در انتشار آمارها و در دیگر وظایف خود، مراعات حال دولتمردان تدبیر و امید را بکنند و پاستورنشینان را از خود راضی نگه دارند.
در جدیدترین لاپوشانی گمرک برای آمارهای ضعیف اقتصادی دولت تدبیر و امید، آمار صادرات غیر نفتی چهار ماهه نخست سال 95 به طرز عجیبی تغییر پیدا کرده تا به جای نشان دادن افت در صادرات غیر نفتی به خصوص در ماههای بعد از برجام، شاهد صعود در این آمار باشیم!
در آماری که گمرک از وضعیت صادرات غیر نفتی در چهار ماهه نخست سال 95 منتشر کرده، این شاخص در سال جاری نسبت به سال گذشته 38.5 درصد از لحاظ وزنی و 62 درصد از لحاظ ارزشی رشد کرده است. اما سازمان تحت امر مسعود کرباسیان این آمار را در شرایطی اعلام کرده که سه شاخص نفت خام، میعانات گازی، و گاز طبیعی هم در آن دیده می‌شود. اگر این سه شاخص نفتی را از آمار گمرک حذف کنیم و آمار صادرات غیر نفتی واقعی را مورد بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد که صادرات غیر نفتی نه تنها نسبت به پارسال رشدی نداشته، بلکه 12 درصد از نظر مقداری و 20 درصد از لحاظ ارزشی با افت مواجه شده است! گنجاندن سه شاخص نفت خام، میعانات گازی، و گاز طبیعی در آمار صادرات غیرنفتی سالها است منسوخ شده اما کرباسیان به دلیل لاپوشانی آمارهای اقتصادی دولت، محاسبات را به یکدفعه تغییر داده است!
آمارسازی برای ادعای روحانی و جهانگیری!
اما این اولین بار نیست که گمرک در اعلام شاخص‌های اقتصادی مختلف هوای دولت را دارد. سال گذشته بعد از این که رئیس جمهور و معاون اول وی اعلام کردند که دولتهای نهم و دهم طی هشت سال 720 میلیارد دلار را صرف واردات کرده اند، بهزاد شیری یکی از معاونین گمرک اعلام کرد که آمار واردات در دولت قبل، به هیچ وجه از ۴۲۵ میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند. اما فشار شدید پاستورنشینان باعث شد تا به دستور کرباسیان گمرک برای ادعای روحانی و معاون اولش آمارسازی کند و با احتساب آمار قاچاق، مناطق آزاد و خدمات آمار واردات در دولت احمدی نژاد را به 720 میلیارد دلار برساند!
گمرک بیش از یک سوم قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را معلق نگه داشت!
با این حال لاپوشانی برای آمارهای منفی دولت تنها بخشی از عملکرد پرانتقاد گمرک در 1100 روز گذشته است، مسعود کرباسیان در سه سال حضور خود در گمرک، قدم چندانی برای مبارزه با قاچاق هم برنداشت.
یکی از قوانینی که گمرک برای کاهش قاچاق باید به آن توجه می‌کرد قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز بود. قانونی که سه سال است به دلیل تن ندادن سه تن از وزرای دولت حسن روحانی معلق مانده است. علی طیب نیا، محمدرضا نعمت زاده و عباس آخوندی به دلیل آنچه ر ا که "امنیتی شدن فضای اقتصادی در مرزها" می‌دانند حاضر نیستند که این قانون را اجرا کنند.
جالب اینجاست که در حوزه وزارت اقتصاد اصلی ترین وظایف برای اجرای این قانون بر عهده مسعود کرباسیان و مدیرانش در گمرک است. گمرک بیش از یک سوم وظایف موجود در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را بر عهده دارد و در صورت اجرای وظایف خود در این زمینه می‌تواند نقش موثری را در مبارزه با قاچاق بردارد.
همچنین طبق آمارهای غیر رسمی سالانه حدود 20 میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود، که اکثر مسئولان سابق و فعلی دولت، مجلس و قوه قضاییه معتقدند که بسیاری از آنها از طریق مبادی رسمی و گمرکات وارد کشور می‌شود و نمی‌توان باور کرد که این حجم قاچاق از طریق مبادی غیر رسمی وارد کشور شود.
تخلفات ماموران گمرک در واردات کالای قاچاق
در این خصوص مسعود میرکاظمی وزیر اسبق بازرگانی گفت: قاچاق از طریق خود گمرک انجام می‌شود. دولتمردان می‌توانند به گمرک بروند و این مسئله را بررسی کنند تا مشخص شود چه کسانی دست اندرکار ورود کالای قاچاق به کشور هستند. در گمرک در تناژ، قیمت و نوع کالاها دست برده می‌شود .
وی افزود: در حال حاضر فردی وجود دارد که کالایی را وارد کشور کرده و در یک مقطع زمانی خیلی کوتاه که تعرفه ها ثابت بوده، شش تعرفه به آن خورده است. دولتمردان باید پاسخ دهند که چرا کد ملی کالا را حذف کردند. آیا برای این بوده که دست کارشناسان گمرک را باز بگذارند که هرچه دلشان می خواهد برای آن کالا تعرفه بزنند؟
اما با وجود این مشکلات در سه سال گذشته گمرک تحت مدیریت مسعود کرباسیان از ثبات کافی هم برخوردار نبوده و بسیاری از مدیران قدیمی و با تجربه آن بازنشسته شده اند. به عنوان مثال یکی از مدیران قدیمی گمرک که سالها در این سمت فعالت می‌کرد، اخیرا به اصرار مسعود کرباسیان بازنشسته شده و یا یکی دیگر از مدیران ارشد گمرک به یکباره برای ماموریت به بانک سپه فرستاده شده است!
مسعود کرباسیان بازنشسته است!
نگفته نماند که برخی از شنیده‌ها هم حکایت از بازنشستگی مسعود کرباسیان دارد ولی گویا وی همچنان در پست مهمِ دولتیِ ریاست گمرک به عنوان معاون وزیر اقتصاد مشغول به کار است!
باید دید در ماههای باقی مانده دولت یازدهم گمرک باز هم سعی در لاپوشانی ایرادات دولت خواهد کرد و یا مسعود کرباسیان و مدیرانش بالاخره و بعد از 1100 روز رویه خود را تغییر می‌دهند.