زمان به سرعت برای روحانی می‌گذرد. سه شنبه این هفته آغاز آخرین هفته دولت برای روحانی در پایان سال چهارم عمر دولتش است. مروری بر اظهارات برخی از همراهان و همفکران وی در سال جاری نشان می‌دهد که گویی برخی برای عبور سریع‌تر از روحانی مسابقه‌ای را برگزار کرد‌ه‌اند!

ابراهیم اصغرزاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب اولین اصلاح‌طلبی بود که بحث عبور از دولت روحانی را مطرح کرد و دولت روحانی را به "رحم اجاره‌‌‌‌ای" تشبیه کرد و گفت: "چند وقت پیش به دوستانی به‌شوخی گفتم این رحم اجاره‌ای برای پرورش یک نطفه است".

البته توجه به این نکته خالی از لطف نیست که تشدید اختلاف میان اصلاح‌طلبان و دولت درباره عملکرد روحانی، کنایه‌های سیاسی را تبدیل به تقابل جدی کرد به‌طوری که محمدرضا تاجیک، دولت روحانی را دولت "گرفتار" و "پوپولیست" و صادق زیباکلام آن را دولتی "یک‌میلیونی" و "تصادفی" خواند؛ حجاریان نیز در اظهارنظری، دولت یازدهم را "دولت حسینقلی‌خانی" خواند و وجود دولت روحانی را مدیون و مرهون جریان اصلاحات دانست.

گرچه برخی رسانه‌های حامی دولت سعی دارند، طرح کنایه‌های هدفدار از سوی اصلاح‌طلبان به دولت روحانی را پایان‌یافته تلقی کنند اما عبدالله ناصری عضو شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان (ارگان رسانه‌ای دانشگاه آزاد) مجدداً دولت روحانی را "رحم اجاره‌ای" خواند.

ناصری با تکرار کنایه سیاسی به دولت روحانی، حرفی را که به‌ زعم حجاریان بسیار زشت است تکرار و در پاسخ به این سؤال که "برخی ترکیب «دولت، رحم اجاره‌ای اصلاح‌طلبان» را دلیلی بر این مدعا می‌دانند که اصلاح‌طلبان فضا را برای ورود بیشتر آماده کرده، پس پروژه بعدی عبور از روحانی است. تحلیل شما در این مورد چیست؟"، پاسخ داد: "اصلاً نباید نگران این تحلیل‌ها بود. اگر رحم اجاره‌ای جنین را خوب محافظت کند، حتماً اصلاح‌طلبان آن را دوباره اجاره خواهند کرد".

ناصری در ادامه با هشدار به اینکه درصورتی که روحانی همین مسیر خود را در آینده نیز ادامه بدهد ممکن است پایگاه رای خود را از دست بدهد و سال96 در پاستور نباشد، تصریح کرد: برخی از بزرگان جریان اصلاحات در دیدارهای مستقیم با آقای روحانی هشدارها و نگرانی‌های خود را نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری سال96 به آقای روحانی اعلام کرده‌اند. به عنوان نمونه یکی از بزرگان جریان اصلاحات به صراحت به آقای روحانی عنوان کرده که اگر همین مسیر خود را در آینده نیز ادامه بدهد ممکن است پایگاه رای خود را از دست بدهد و سال96 در پاستور نباشد. وی همچنین به آقای روحانی ضرورت تغییر در برخی نگرش‌ها و مدیریت‌های دولت را گوشزد کرد.

این‌گونه اظهارات در حالی در اردوگاه اصلاح‌طلبان گفته و شنیده می‌شود که مدعیان اصلاحات در چند ماه گذشته و به دنبال تشکیل مجلس جدید بارها از «ترمیم‌کابینه» به علت «ناکارآمدی‌های دولت» سخن گفته‌اند و در این میان به گفته ناصری تاکید دارند که هزینه این تغییرات را دولت خود به عهده بکشد و نه بهارستان !

پیش از این نیز علی اکبر شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت و عضو سابق حزب منحله مشارکت با هشدار به روحانی نسبت به عملکرد کابینه از ضرورت تغییر در کابینه گفت: اگر آقای روحانی در کابینه ترمیم انجام ندهد شرایط را برای حمایت اصلاح‌طلبان از خودش سخت‌تر می‌کند. من نمی‌گویم در این شرایط اصلاح‌طلبان از او حمایت نخواهند کرد اما می‌گویم کار خیلی سخت می‌شود. بسیج برای اخذ رأی برای آقای روحانی مشکل‌تر می‌شود.

شکوری‌‌راد صراحتا به روحانی یادآور شد:  اصلاً عشقی از جانب ما به آقای روحانی وجود ندارد؛ حمایت ما از آقای روحانی یک حمایت کاملاً عقلانی است. اصلاً حمایت عاطفی نیست و عشق اینجا معنایی ندارد. ما ارزیابی می‌کنیم و می‌سنجیم و ادامه می‌دهیم. آقای روحانی هم هیچ‌وقت سعی نکرده است ما را نسبت به خودش علاقه‌مند کند.

محمدجواد حق‌شناس، عضو حزب اعتماد ملی نیز در گفت و گو با فرهیختگان گفته است: گرچه ما اصلاح‌طلبان حامی دولت آقای روحانی هستیم اما این موضوع نمی‌تواند منجر به سکوت و عدم انتقاد شود. به عقیده ما کابینه آقای روحانی نیاز به ترمیم دارد و دولت برای این ترمیم و اصلاحات وقت چندانی هم ندارد.

آلترناتیو از کجا آغاز شد؟

یک روز پس از آنکه علی‌محمد نمازی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران از اصلاح‌طلبان خواست که به‌جای روحانی گزینه صددرصدی خود را معرفی کنند، رسول منتجب‌نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی نیز در گفت‌وگو با روزنامه آرمان، از احتمال معرفی آلترناتیو به‌جای حسن روحانی در انتخابات سال 96 خبر داد.

منتجب‌نیا در پاسخ به این پرسش که اصلاح‌طلبان در زمینه انتصابات مدیران در دولت چه انتظاری از آقای روحانی دارند، گفت: دولت اول ایشان به‌صورت ائتلافی و براساس سلیقه شخصی آقای روحانی تعیین شده است. بدون شک اصلاح‌طلبان به‌عنوان مهم‌ترین جریان حامی آقای روحانی باید در انتصابات دولت دوم ایشان دخالت داشته باشند.

قائم‌مقام حزب اعتماد ملی با اشاره به این که "ما در این زمینه با روحانی مذاکره خواهیم کرد"،گفت: اصلاح‌طلبان باید در دولت آینده سهم بیشتری داشته باشند و درصد قابل توجهی از کابینه ایشان را تشکیل بدهند، این مسئله شامل وزرا، معاونان و همچنین استانداران می‌شود و در همه این زمینه‌ها باید تغییرات جدی صورت بگیرد.

منتجب‌نیا یادآور شد: بنده به‌دلیل سخنرانی به مناطق مختلف کشور سفر می‌کنم و از نزدیک با اصلاح‌طلبان مناطق مختلف گفت‌وگو و رایزنی می‌کنم. متأسفانه در بسیاری از این سفرها متوجه شده‌ام که برخی از اصلاح‌طلبان از آقای روحانی رنجش خاطر دارند و آقای روحانی موفق نشده رضایت آنها را جلب کند.

در همین حال،  محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفت و گو با خبرگزاری فارس با تاکید بر ناکارآمدی دولت یازدهم اظهار داشت: عامه مردم نمره خوبی به دولت نمی‌‌دهند. آن‌ها مشکلات و گرفتاری‌های خودشان را می‌بینند و توقع دارند دولت منجی آن‌ها باشد.

طرح اسامی آلترناتیوهای روحانی

آرمان روزنامه وابسته به خاندان هاشمی روز گذشته در ویژه نامه هفتگی خود از آلترناتیوهای احتمالی روحانی پرده برداشت و آنها را معرفی کرد.

برپایه این گزارش این روزنامه سه نفر را به عنوان جایگزین های روحانی معرفی کرده و آنها را رابط اصلاح طلبان با دولت معرفی کرد.این روزنامه از محمدرضا عارف، محمد علی نجفی و اسحاق جهانگیری به عنوان جایگزین‌های احتمالی روحانی برای انتخابات 96 نام برد.

این روزنامه اصلاح‌طلب محتمل‌تریــن آلترناتیــو اصلاح‌طلبان بــرای روحانی در انتخابات ریاســت جمهوری اردیبهشت ماه را عارف دانست و نوشت:«مواضع دو پهلوی این روزهای عارف در قبال دولت و همچنین سکوت معنادار وی در مجلس به این شائبه دامن زده است».

این روزنامه فرد دیگری که احتمال جایگزینی برای روحانی را دارد «نجفی» دانست و نوشت:«گزینه دیگری که از پتانسیل بالایی برای آلترناتیوسازی برای روحانی برخوردار اســت محمدعلی نجفی سیاستمدار کارکشته و استخوان خوردکرده‌ای است که در شرایط کنونی در حالت استبداد سیاسی قرار گرفته و در عرصه سیاسی ایران هم حضور دارد و هم ندارد. بدون شک محمدعلی نجفی از پتانسیل بسیاری بالی رأی آوری در بین اصلاح‌طلبان برخوردار است و مورد اقبال بدنه اجتماعــی جریان اصلاحات نیز قرار خواهد گرفت».

روزنامه آرمان همچنین از اسحاق جهانگیری به عنوان پرشانس‌‌ترین کاندیدای احتمالی نام برد.

آرمان نوشت:«اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی است. از گوشه و کنار نیز خبر می‌رسد که برخی از اصلاح‌طلبان در حال زمینه‌سازی برای بیان چنین مساله ای در اتاق فکر جریان اصلاحات هستند. به همین دلیل به نظر می‌رسد آلترناتیو جریان اصلاحات در شــرایط کنونی نــه عارف و نه نجفی و بلکه اســحاق جهانگیری خواهد بود.»

ادعای روزنامه آرمان در حالی مطرح شده که پیش از این نیز اخباری مبنی بر اینکه روحانی طی چند ماه گذشته امورات کشور را به معاون اول خود جهانگیری تفویض کرده و خود به دنبال برنامه ریزی برای انتخابات 96 است شنیده شده بود.

اصلاح‌طلبان در ماه‌های اخیر از تاکتیک‌های جدید عبور در برابر روحانی می‌گویند و می‌نویسند. در اردوگاه اصلاح‌طلبان موضوعاتی مانند ندادن «چک سفید امضا» به روحانی در انتخابات ریاست جمهوری 96  یا « ائتلاف مشروط» و «خواستن سهم» فراتر از خرداد 92 در قدرت و اعضای کابینه مطرح است.