روایت‌های مخالفان دولت نشان از آن داشت که کشتار مذکور بالغ بر 1400 قربانی داشته است. سازمان پزشکان بدون مرز اما این آمار را 355 نفر عنوان کرد. در حالی که دیده‌بان حقوق بشر به 500 قربانی در نتیجه این حمله شیمیایی اشاره کرده بود. شبکه‌های حقوقی نیز وارد عرصه شده و هر کدام آمارهای مختلفی از این جنایت منتشر کردند.

تناقض در نتیجه آمار تلفات این کشتارها، تنها تناقض موجود در رابطه با این حادثه نبود، بلکه بسیاری از جزئیات و تناقضات مختلف نیز وجود داشت تا اینکه در نهایت حادثه مذکور به انهدام ناوگان شیمیایی سوریه منتهی شود.

با توجه به حوادث یک سال قبل از این حمله، می‌توان گفت که جنایت غوطه اوج این مرحله بود. رسانه‌های تبلیغاتی غرب از نیمه دوم سال 2012 ایجاد ارعاب نسبت به عزم دولت برای استفاده از سلاح‌های شیمیایی بر ضد ملت سوریه را آغاز کرده بودند.

اظهاراتی از سوی مسئولان ارشد در این زمینه مطرح شده بود که از جمله مهم‌ترین آنها تهدید مشهوری بود که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در تاریخ 20 آگوست 2012 مطرح کرده و هر نوع انتقال و استفاده از سلاح های شیمیایی را خط قرمز خود ارزیابی کرد که منجر به مداخله نظامی مستقیم آمریکا در سوریه می شود.

جنجال تبلیغاتی در این رابطه در اواخر همان سال به اوج خود رسید و رسانه‌ها هشدارهای متوالی در رابطه با استفاده قریب‌الوقوع سلاح‌های شیمیایی مطرح می‌کردند. هشدارهای منتشر شده مبتنی بر گزارش‌های اطلاعاتی بود که بسیاری از این رسانه‌ها از جمله مجله وایرد و روزنامه نیویورک تایمز آمریکا و مجله دیر اشپیگل  آلمان آن را مطرح کرده بودند.

حوادث قبل از کشتار غوطه:

در دسامبر 2012 تعداد از فعالان و حقوق‌دانان مخالف دولت سوریه در سکوت خبری آمادگی‌های لازم برای آغاز به کار دفتر سندسازی پرونده شیمیایی در سوریه را تکمیل ‌کردند. این اتفاق حدود پنج ماه قبل از اولین حمله شیمیایی به سوریه در منطقه خان العسل در حومه حلب صورت گرفت. این دفتر ترکیه را به عنوان پایگاه لجستیک فعالیت‌های خود انتخاب و تأکید کرد که از سوی محافل بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است. بعدها پس از ثبت حملات شیمیایی در مناطق مختلف سوریه و تشکیل کمیته‌های تحقیق بین‌المللی، دفتر مذکور خود را آماده کرده بود که از سوی آژانس منع اشاعه تسلیحات شیمیایی به‌عنوان هماهنگ‌کننده ورود به مناطق مورد هدف قرار گرفته معرفی  شود.

حمله شیمیایی خان العسل

12 مارس 2300 دمشق اعلام کرد که گروه‌های تروریستی یک موشک محتوی مواد شیمیایی را شلیک کرده که به کشته شدن 16 نفر در منطقه خان العسل در حومه حلب که تحت سلطه ارتش سوریه قرار داشت، منتهی شده است. سازمان دیده‌بان حقوق بشر تعداد کشتگان این حمله را 26 نفر عنوان کرد که 16 تن از آنها نظامی بودند.

بلافاصله قاسم سعد الدین سخن‌گوی گروه‌های مسلح ضد دولت موسوم به شورای نظامی در حلب، ارتش سوریه را برای اجرای این تجاوز متهم کرد . برخی از گروه‌های مخالف دولت نیز داستان‌هایی مطرح کردند مبنی بر اینکه دولت سوریه به صورت اشتباه مناطق تحت سلطة خود را با سلاح‌های شیمیایی هدف قرار داده است.

شبکه الجزیره قطر اولین رسانه‌ای بود که این نظریه را مطرح کرد. آمریکا در آن زمان اعلام کرد که هیچ دلیلی مبنی بر استفاده از سلاح‌های شیمیایی به دست نیاورده است. این در حالی بود که سازمان منع اشاعه تسلیحات شیمیایی نیز تأکید کرد که هیچ اطلاعاتی از سوی طرف‌های مستقل مبنی بر استفاده از تسلیحات شیمیایی به دست نیاورده است. سازمان بهداشت جهانی نیز همین موضع را در پیش گرفت و مدعی شد که نمی‌تواند در رابطه با استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه تحقیق کند.

در همین چارچوب رسانه‌های خبری در متهم کردن دولت سوریه به استفاده از سلاح‌های شیمیایی به نقل از کسانی که آنها را فعالان می نامیدند، از یکدیگر سبقت می‌گرفتند. تجاوزهای شیمیایی مورد ادعای این رسانه ها به صورت متوالی در العتیبه واقع در حومه دمشق در 19 مارس 2013 یعنی چند ساعت بعد از تجاوز شیمیایی به خان العسل و منطقه عدرا در حومه دمشق در روز 24 مارس 2013 و  منطقه شیخ مقصود در 13آوریل 2013 و سراقب واقع در حومه ادلب در 29 آوریل 2013 تکرار شد. در می سال 2013 "کارلا دل بونته" عضو کمیته تحقیقات مستقل وابسته به سازمان ملل اعلام کرد که بازرسان شهادت قربانیان و کارمندان بخش پزشکی را جمع‌آوری کردند که نشان می‌دهد عناصر مسلح مخالف دولت از گاز اعصاب سارین استفاده کرده اند.

جنایت غوطه شرقی و راز ساختمان مرگ

دو روز پیش از انجام جنایت غوطه شرقی تیم بازرسی‌های  سازمان ملل متحد در رابطه با استفاده از سلاح‌های شیمیایی برای اولین بار به دمشق رسیده بود. دولت سوریه از این روال استفاده کرد تا به صورت منطقی خود را از مسئولیت چنین حملاتی مبرا بداند. در سپتامبر 2013 (یعنی حدود یک ماه پس از کشتار غوطه) تهیه ‌کننده این تحقیقات به شهادت قابل توجه پدر یکی از قربانیان این کشتار گوش داد.

ابو فارس (نام مستعار) مصیبت‌های خود را در نتیجه از دست دادن پسر و عروس و چهار نوه اش در این جنایت توضیح داده و به صورت مفصل به این حادثه پرداخت. مفاد گزارش وی نشان می‌دهد که عناصر مسلح شب قبل از بروز حادثه  (یعنی پنج ساعت قبل از آغاز حمله ) تعدادی از خانواده‌های حاضر در این منطقه را در یک ساختمان در دست احداث جمع ‌کردند.

ابو فارس می افزاید: آنها در منطقه جوبر ساکن بودند و اجرای موارد احتیاطی که عناصر مسلح از آنها می‌خواستند، برایشان فایده‌ای نداشت. وی در رابطه با این موارد احتیاطی گفت که تروریست‌ها اول شب به آنها اطلاع دادند که دولت به دنبال حمله شیمیایی به منطقه است. آنها از این خانواده‌ها خواستند که به بالای این ساختمان در دست تأسیس بروند تا آسیب نبینند. اما در نهایت تمام کسانی که از این ساختمان بالا رفته بودند، کشته شدند.

تحقیقات و شهود

در 16 سپتامبر2013 گزارش کمیته بازرسی سازمان ملل متحد منتشر شد. این گزارش هیچ یک از طرف‌ها را مسئول انجام این حمله معرفی نکرد و به ذکر این نکته بسنده کرد که این حمله یک جنایت خطرناک به شمار می‌رود. البته دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود مدعی شد که ادله‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد نیروهای دولتی در پشت پرده کشتار غوطه قرار دارند. با توجه به متن مفصل گزارش سازمان مذکور می‌توان متوجه شد که دلایلی که این سازمان ذکر می کند، متن شهادت تعدادی از شاهدان و تصاویر و فیلم هایی از سوی تعدادی از فعالان سیاسی است. نکته قابل توجه این که گزارش سازمان مذکور بیشتر شبیه یک نسخه‌برداری از تحلیل هایی است که الیوت هیگنز انگلیسی‌ که با نام براون موسز معروف شده، ارائه کرده است.

شهادت بسیاری از شاهدان نشان می‌دهد که بوی عجیب و شدیدی در مناطق هدف قرار گرفته شده پخش شده است. برخی از شاهدان این بو را به بوی تخم‌مرغ فاسد و برخی دیگر به بوی ترشی شبیه دانسته اند. شهادت‌های ارائه شده از سوی شاهدان، تحقیقات را به سوی این نتیجه سوق می‌دهد که ماده استفاده شده در این تجاوزها گاز سارین بوده است. این در حالی است که  گاز سارین ماده‌ای بدون رنگ  و بو است.

گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر تأکید می‌کند که هیچ یک از شاهدان از فرود موشک ها در این منطقه سخن نگفتند و هیچ یک از تصاویر منتشر شده آثار ناشی از ویرانی‌های موشک‌ها یا زخمی شدن مردم در مکان‌ سرود موشک‌ها را نشان ندادند. این در حالی است که گفته شده حمله مذکور با محموله ای با انفجار شدید صورت گرفته است. مرکز تهیه اسناد تجاوزات و جنایت ها از بروز ویرانی و خسارت مالی گسترده در نتیجه این حمله خبر داده است.

برخی گزارش‌ها از شهادت شاهدان دیگر نشان می‌دهد که صدای انفجارهایی در منطقه شنیده شده است. این در حالی است که برخی گزارش‌های موجود نشان می دهد که حمله مذکور با پرتاب گسترده راکت و خمپاره همراه بوده است.

دفتر سندسازی برای پرونده شیمیایی از ابتدای تأسیس خود بخش‌نامه‌هایی منتشر کرده و از ساکنان مناطق سوریه خواسته است تا زیرزمین‌ها و  اتاق‌های امنی را برای حمله با سلاح های شیمیایی تدارک ببینند. این در حالی است که بیشتر طرف های مرتبط و متخصص بهترین گزینه در چنین شرایطی را رفتن به بالای ساختمان ها می دانند، چرا که گازهای مسموم سنگین هستند و در مناطق پایین متمرکز می‌شوند.

گزارش مرکز سندسازی جنایت‌ها نشان می‌دهد که رفتن مردم به زیرزمین‌ها احتمالاً  باعث افزایش تعداد قربانیان شده است. این گزارش موضوع مذکور را چنین توجیه می‌کند که احتمالاً مردم تصور می‌کردند که هدف حملات خمپاره‌ای قرار گرفته اند.