سرویس جهان مشرق - روز جمعه وزرای خارجه روسیه و آمریکا بار دیگر در ژنو بر سر یک میز نشستند و پشت درهای بسته به مدت 12 ساعت گفتگو کردند. اختلاف‌نظرها در موضوع سوریه و چگونگی برخورد با گروههای معارض در آن کشور موضوع اصلی گفتگوها بود. استفان دی‌میستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز در بخشی از این گفتگو حاض بود.
نحوه پیشرفت مذاکرات به گونه‌ای بود که راشاتودی از آن به توافق بر گام‌های معین تعبیر کرد اما رویترز آن را ناکامی دو طرف در به‌سرانجام‌رساندن معامله دانست. حقیقت ماجرا چیست؟
لاوروف وزیر خارجه روسیه پس از پایان مذاکرات، گفتگو با همتای آمریکایی را در راستای تقویت همکاری در سوریه در سطوح سیاسی و نظامی، مثبت ارزیابی کرد. وی در این باره گفت: «ما توافق کردیم راه‌های تعامل با طرف‌های درگیر را به صورت دقیق‌تری تعیین کنیم، یعنی تعامل روسیه با حکومت سوریه و گروههای مخالف و تعامل ایالات متحده با مخالفان».
لاوروف ادامه داد: «ما به نتیجه رسیدیم تا تماس‌هایی که در هفته‌های گذشته تا حدودی کاهش یافته بود، تقویت کنیم. گفتگوی منظم و بی‌وقفه تنها راه برای پی‌بردن به همه اهداف مشترک است». وی همچنین از کاهش بی‌اعتمادی و سوءتفاهم‌ها میان مسکو و واشنگتن ابراز رضایت کرد.
یکی از مهمترین موضوعات مورد اختلاف، نحوه برخورد با گروه‌هایی چون جبهه النصره است چرا که گاهی قلمرو گروههای مخالف مسلح و گروههای تروریست دارای همپوشانی است. لاوروف تأکید کرد مقامات ایالات متحده که در دیدار با او فهرستی از گروههای سوریِ موافق با ترک مخاصمه را ارائه داده‌اند، اکنون بیش از گذشته به فهم روسیه از تمایز گروههای میانه‌رو و تروریست نزدیک شده‌اند.
{$sepehr_media_1732976_400_300}
تحلیل تصویری از موضوعات مطرح در مذاکرات مسکو-واشنگتن
وزیر روسی در انتها از لزوم احترام بازیگران خارجی به حاکمیت دمشق سخن گفت و اضافه کرد: «تنها نیروهای روسی و ایرانی هستند که در خاک سوریه با موافقت دمشق حضور دارند».
کری نیز پس از دیدار با لاوروف از برخی تواقفات خبر داد. وی گفت دو دولت بر این موضع پافشاری می‌‌کنند که طرفدار سوریه واحد هستند و از جدایی‌طلبی کردها حمایت نخواهند کرد. او گفت واشنگتن به صورت محدود با بخشی از نیروهای کرد در تعامل است. برخی بر این باورند تشدید درگیری در روزهای اخیر میان ترکیه و نیروهای کرد بی‌ارتباط با مذاکره لاوروف و کری نیست.
کری با توجه به هدف‌گیری نیروهای جوان YPG در سوریه از سوی ارتش ترکیه اضافه کرد: «ما حساسیت دوستان خود در ترکیه را در این مورد درک می‌‌کنیم». وزیر خارجه ایالات متحده که گویا از گلایه‌‌ها در مورد طولانی‌شدن و تکرار بی‌نتیجه مذاکرات باخبر بود، گفت:«ما بخاطر توافق به دنبال توافق نیستیم، بلکه در پی انجام یک اقدام مؤثر هستیم».
راشاتودی احتمال داده است به زودی همکاری با ایالات متحده در پایگاه حمیمیم واقع در سوریه که در اختیار نیروی هوایی روسیه است، گسترش یابد. این خبرگزاری همچنین به برنامه مقامات واشنگتن و مسکو برای تداوم گفتگوها در روزهای آتی با هدف بررسی جزئیات توافق روزهای اخیر خبر داده است.
به نظر می‌رسد موضوع استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان در ایران و راه‌حل جلوگیری از وقوع تلفات بیشتر در منازعه حلب از جمله مباحث مطرح شده در ژنو بوده است.
به گزارش رویترز 10 روز پیش سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه اعلام کرده بود مسکو و واشنگتن به آغاز عملیات مشترک در حلب نزدیک می‌شوند. او گفت «ما وارد فاز بسیار مهمی از گفتگو با همتایان آمریکایی خود شده‌ایم». تحلیل‌گران سیاسی جنگ حلب را گام مهمی در تعیین پیروز در منازعه سوریه می‌دانند.
در ماه‌های اخیر پیشروی‌های روسی-سوری در حلب با مقاومت سرسختانه‌ای روبرو شده است. این منطقه پرجمعیت در آستانه فاجعه انسانی قرار گرفته و یک توافق سیاسی می‌تواند تا حدودی از نگرانی‌ها از ورود به یک جنگ خونبار بکاهد.
همچنین مارک تونر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا کمتر از دو هفته پیش در کنفرانس خبری به استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان واکنش نشان داده بود. بنا به نوشته المانیتور وی اقدام روسیه را «تأسف‌آور اما قابل‌پیش‌بینی» خواند و گفت تنها دغدغه واشنگتن این است که «تا چه حد از پایگاه ایران استفاده خواهد شد».
به نظر می‌رسد تا کنون صرفاً دستورکار مشخصی برای توافق مسکو-واشنگتن تعیین شده است اما اگر کارشناسان دو طرف در روزهای آتی در همکاری با سایر طرف‌های درگیر بتوانند در جزئیات به نقاط مشترک دست یابند، شاید بتوانیم ادعا کنیم که نقطه عطفی در پایان‌بخشی به ناآرامی‌های 5 ساله سوریه شکل خواهد گرفت.
منابع: