به گزارش مشرق، یکی از نارسایی‌های مربوط به قاچاق کالا در کنار عزم و اراده مسئولان، قوانین موجود است که بخشی از آن مربوط به مناطق آزاد می‌شود. این مناطق با هدف تولید مجدد و تقویت صادرات و رونق فعالیت‌های منطقه‌ای ایجاد شد اما آنچه امروز به زعم کارشناسان شکل گرفته از مسیر اصلی منحرف شده است.
بر اساس اطلاعات آمار و داده‌ها از گمرک جلفا و منطقه آزاد ارس در سال 94 کالاهای متنوعی به این منطقه وارد شده است که البته در ظاهر اختلاف‌های فاحشی با مجموع کالاهای خارج شده دارد.
در میان این اقلام برخی کالاها از تعرفه صفر درصد و برخی نیز با تعرفه‌ها بالا مشاهده می شود که عمده مشکل مربوط به کالاهایی است که تعرفه‌های بالایی دارند.
مقایسه 10 قلم از این کالاها در جدول ذیل به وضوح نشان می‌دهد که میزان ورود کالا به منطقه جلفا بیش از خروج کالا بوده و این شبهه را ذهن ایجاد می کند که چه اتفاقی برای باقی مانده کالاها افتاده است.
جدول مربوط به ۱۲ ماه سال ۹۴ که تنها ۱۰ قلم آن ذکر شده است.
با وجود اینکه قرار بود پای کالاهای مصرفی و نهایی به مناطق آزاد به شیوه کنونی باز نشود، اما آمارها نشان می‌دهد، اکثر کالاهای وارداتی جزء این دسته هستند و بخشی از نیز مربوط به ترانزیت می‌شود، با این حال مجموع کالاهای وارد شده با خارج شده هم‌خوان نیست.
این احتمال وجود دارد بخشی از مناطق ازاد جلفا و ارس محصور به شکل واقعی نبوده و امکان تردد وسایل نقلیه از درهای این منطقه وجود داشته باشد که گمرک در آنجا مستقر نیست.
همچنین یکی از ایرادات اساسی که مناطق ازاد گرفته می‌شود، به انبارگردانی و موجودی انبارها و مقایسه آن با اطلاعات ورود و خروج است تا تجزیه و تحلیل اطلاعات به شکل واقعی مشخص شود.
اکنون این ابهام وجود دارد، مابه التفاوت کالاهای وارد شده و خارج شده از منطقه آزاد کجاست و چه ارگان یا نهادی در این زمینه پاسخگو است. کدام نهادها باید بر فعالیت این مناطق نظارت کنند؟
مسئولیت قاچاق احتمالی در منطقه ازاد با چه ارگانی یا ارگان‌هایی است؟
همچنین آمارهای به دست آمده از ورود و خروج کالا در منطقه ازاد ارس در 4 ماه نخست سال بازهم مشاهده می‌شود، بخش عمده کالاهای اظهارشده از این منطقه خارج نشده است.
ارقام جدول مربوط به ۴ ماه نخست سال ۹۵ است.
در این باره توحید آذربد مدیر گمرک جلفا و منطقه ازاد ارس یکی از مشکلات اساسی ر عدم دسترسی گمرک به اطلاعات و امار منطقه است که در اختیارمان قرار نمی‌گیرد.
وی معتقد است: وقتی از آنها امار می‌خواهیم و علت اختلاف آماری ورود و خروج کالاها را جویا می‌شویم، عنوان می‌کنند بخشی از کالاها به شکل مسافری از منطقه خارج شده است.
آذربد با بیان اینکه مشکل اصلی مربوط به کالاهای گروه 10 است، گفت: این کالاها تعرفه بالایی دارد و پس از ورود به منطقه از کانال مسافری به بیرون قاچاق می‌شود. حضور گمرک در محلی است که محل تردد سواری بوده و روزی چند هزار وسیله تردد می‌کند که امکان کنترل همه آنها وجود ندارد، بنابراین به صورت تصادفی بازرسی صورت می‌گیرد.
وی تاکید کرد: هر وسیله بیش از 10 بار در منطقه تردد دارد که هر کدام اگر 100 کیلو بار بیرون ببرند، روزی یک تن کالا خارج می‌شود که نمی توان حقوق ورودی و حق دولت را اخذ کرد و علت عمده اختلاف آماری در اینجا شکل می‌گیرد.
مدیر گمرک جلفا بیان می‌کند: علاوه بر دروازه‌های گمرکی مسیرهای دیگری باز است که احتمال قاچاق از آن مسیرها نیز وجود دارد و قاچاق با سواری و مسیرهای فرعی انجام می‌شود.
این مقام مسئول راهکار مقابله با آن را همکاری منطقه آزاد برای ثبت ورود و خروج کالا به شکل سیستمی دانست و افزود: بیشترین کالاهای قاچاق شده مربوط به پوشاک، ظروف شیشه‌ای،کیف، کشف و دیگر اقلام است. با این حال مسئولان منطقه آزاد همکاری خوبی برای این موضوع ندارند.