به گزارش مشرق، محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان 31 مرداد ماه در رأس هیأتی سیاسی و اقتصادی در سفر دوره‌ای به چند کشور آمریکای لاتین و در اولین مقصد این سفر به هاوانا رفت و ضمن رایزنی با همتای خود و وزیر تجارت خارجی این کشور با معاون رئیس جمهور و همچنین رائول کاسترو رئیس جمهور کوبا دیدار و گفت‌وگو کرد.
ظریف در ادامه این سفر از کشورهای نیکاراگوئه، اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا نیز بازدید و با مقامات این کشورها راه‌های گسترش مناسبات دوجانبه بعد از اجرای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را بررسی کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از اجرای برجام سفرهای دوره‌ای به جنوب شرق آسیا، اقیانوسیه، اروپا و غرب آفریقا داشت و آنگونه که خودش در پایان این سفر عنوان کرد سفر به شرق آسیا نیز در دستور کار قرار دارد. مدیرکل آمریکای وزارت خارجه نیز پس از این سفر گفت که سفر و تبادل هیأت‌های متعدد به دیگر کشورهای منطقه آمریکای لاتین و از جمله برزیل (در صورت برقراری ثبات سیاسی در این کشور) در برنامه وزارت خارجه هست.
استقبال معاون وزیر خارجه کوبا و سفیر ایران در هاوانا از ظریف
وزرای خارجه ایران و کوبا
در این سفر و در حاشیه نشست اقتصادی ایران و کوبا تفاهمنامه همکاری اتاق‌های بازرگانی 2 کشور نیز با حضور وزیر خارجه ایران به امضاء رسید.
سفیر ایران در این گفت‌وگو با تشریح دستاوردهای سفر ظریف به این کشور، گفت که مناسبات اقتصادی 2 کشور در سال‌های اخیر، متأثر از عواملی همچون تحریم‌های اقتصادی علیه هر دو کشور کاهش نسبی داشته و با سطح عالی روابط سیاسی دو کشور، همخوانی ندارد.
وی در عین حال عنوان کرد که به همین خاطر مقامات عالیه دو طرف آمادگی دارند تا با شناسایی ظرفیت‌های همکاری اقتصادی، سطح روابط تجاری را نیز ارتقا دهند.
این دیپلمات کشورمان حوزه انرژی را از زمینه‌های بالقوه همکاری بین دو کشور برشمرد و با اشاره به دعوت ظریف از همتای کوبایی برای سفر به تهران و پذیرش این دعوت از سوی وزیر خارجه کوبا خاطرنشان کرد که تفاهمات اولیه برای برگزاری شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی 2 کشور در بازه زمانی 6 ماهه حاصل شده است.
و اما مشروح گفت‌وگوی سفیر ایران در هاوانا با خبرنگار فارس؛
* پیگیری توافقات توسط سفارت ایران
کامبیز شیخ‌حسنی سفیر جمهوری اسلامی ایران در هاوانا پس از این سفر یک روزه و نیمه در گفت‌وگو با خبرنگار اعزامی خبرگزاری فارس به تشریح دستاوردهای این سفر پرداخت و با بیان اینکه ارزیابی هر دو کشور از نتایج این سفر، بسیار خوب و مثبت بوده است، گفت: مقامات مختلف کوبا در ملاقات‌های اخیر پس از عزیمت هیأت کشورمان، رضایت خود را از سفر محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان به کوبا اعلام کرده‌اند.
وی با بیان اینکه از سوی دیگر، آقای ظریف نیز از ملاقات‌های انجام شده، ابراز رضایتمندی داشتند، عنوان کرد: در ملاقات ایشان با رئیس جمهور کوبا، معاون رئیس جمهور، وزیر خارجه و وزیر تجارت خارجی کوبا، موضوعات زیادی در روابط دوجانبه و نیز موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی مطرح شد و تلاش می‌شود نتایج گفت‌وگوها و توافقات، متعاقبا پیگیری شود.
ظریف در دیدار با رائول کاسترو
سفیر ایران عنوان کرد: علاوه بر هیأت سیاسی، حدود 80 نفر از مسئولان دولتی، فعالان اقتصادی و نمایندگان بخش خصوصی هم در این هیأت حضور داشتند که در نخستین نشست تجاری ایران و کوبا، ضمن آشنایی با همتایان کوبایی و فضای کسب و کار در این کشور، فرصت‌های تداوم همکاری و زمینه‌های جدید برای توسعه مناسبات را بررسی کردند.
شیخ‌حسنی با ذکر این نکته که این ارتباطات، کماکان ادامه دارد، تصریح کرد: سفارت ایران در هاوانا نیز تلاش خواهد کرد توافقات اولیه بین طرفین را در بخش‌های مختلف و تا رسیدن به نتیجه، دنبال کند.
* توافقات دو کشور
سفیر ایران در ارزیابی از مناسبات اقتصادی ایران و کوبا با بیان اینکه مناسبات اقتصادی دو کشور نیز در سایه روابط سیاسی، از روند خوبی برخوردار بوده، خاطرنشان کرد: طی دهه 1370 و 1380 کوبا از تأمین کنندگان شکر کشورمان بود.
وی داروسازی و بیوتکنولوژی را از مهمترین زمینه‌های همکاری دو کشور برشمرد و افزود: در این راستا، از سال 1374 همکاری انستیتو پاستور ایران با طرف کوبایی، برای انتقال فناوری ساخت واکسن به ایران از جمله هپاتیت ب و آموزش‌های متخصصان داخلی آغاز شد و کماکان این همکاری در جریان است.
شیخ‌حسنی با اشاره به اختصاص یک خط اعتباری 200 میلیون یورویی توسط بانک توسعه صادرات ایران به کوبا در سال 1385 که تا 500 میلیون یورو قابل افزایش بود، یادآور شد: همین امر، زمینه خوبی برای همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دو کشور فراهم کرد.
به گزارش فارس، سفیر ایران در هاوانا از جمله قراردادهای مهم صنعتی بین دو کشور را قرارداد ساخت 550 واگن مسافری برای کوبا، بازسازی کارخانه یخچال سازی در کوبا و کمک توسعه‌ای کشورمان برای تامین آب شرب و بازسازی شبکه آبرسانی در چند شهر کوبا عنوان کرد و افزود: پروژه آخر، سال جاری با ارسال آخرین محموله قطعات پمپ آب و تجهیزات دیگر مورد نیاز به کوبا، به انجام رسید.
وی همچنین گفت که احداث کارخانه آرد هاوانا توسط شرکت خصوصی ایرانی آرد ماشین نیز از مهمترین پروژه‌های همکاری بین دو کشور است که خرداد ماه گذشته رسما به طرف کوبایی تحویل شد.
* مناسبات اقتصادی همخوان با روابط سیاسی نیست
سفیر ایران در کوبا با یادآوری این نکته که مناسبات اقتصادی 2 کشور در سال‌های اخیر، متأثر از عواملی همچون تحریم‌های اقتصادی علیه هر دو کشور کاهش نسبی داشت و با سطح عالی روابط سیاسی دو کشور، همخوانی ندارد، عنوان کرد: لذا مقامات عالیه دو طرف آمادگی دارند تا با شناسایی ظرفیت‌های همکاری اقتصادی، سطح روابط تجاری را نیز ارتقا دهند.
وی در بیان ظرفیت‌های کوبا و آمریکای لاتین با ذکر این نکته که منطقه آمریکای لاتین و کارائیب، 33 کشور مستقل و جمعیتی بالغ بر 600 میلیون نفر را در بر می‌گیرد، گفت: از این رو، به طور کلی، ظرفیت‌های اقتصادی بسیار بالایی در کشورهای این حوزه وجود دارد که استفاده از این فرصت‌ها، می‌تواند واجد منافع متقابل باشد. کما اینکه اتصال ظرفیت‌های تولیدی و همکاری کشورهای فراقاره، از جمله در آسیای شرقی و آمریکای لاتین، می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی همه طرف‌ها و فاصله گرفتن از بحرانی که سال‌های گذشته اقتصاد جهانی را در بر گرفته بود، کمک کند.
شیخ‌حسنی نقش موثر کوبا در سازمان‌های بین‌المللی را نیز از دیگر ضرورت‌های راهبردی روابط با این کشورها خواند که از نگاه جمهوری اسلامی ایران دور نمانده است و افزود: روند بروزرسانی مدل اقتصادی و اجتماعی کوبا نیز از سال 2011 به طور جدی در دستور کار سیاستگذاران این کشور قرار دارد.
*ظرفیت خوب همکاری‌های اقتصادی فراروی دو کشور
وی خاطرنشان کرد: توانمندسازی بخش‌های غیردولتی کوبا در این چارچوب، می‌تواند فرصت‌های بیشتری را برای تعامل و همکاری با طرف‌های ایرانی فراهم کند.
سفیر ایران در هاوانا ادامه داد: برداشته شدن تحریم‌های ناعادلانه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران نیز چشم‌انداز چنین تعاملاتی را بیشتر تقویت می‌کند.
این دیپلمات کشورمان در توضیح بیشتر خاطرنشان کرد: کوبا نزدیک به 60 سال و ایران بیش از 3 دهه تحت تحریم‌های خصمانه و یکجانبه آمریکا و متحدان آن قرار دارند و به ویژه در مورد ایران، طی سال‌های اخیر شاهد تشدید تحریم‌ها بوده‌ایم. همانطور که این فشارهای خارجی، بر روابط اقتصادی ایران و کوبا هم تاثیر داشته است، با لغو تحریم‌ها علیه ایران و البته چشم‌انداز لغو یا کاهش آن در قبال کوبا (با توجه به دور جدید روابط کوبا و آمریکا از دسامبر 2014)، ظرفیت خوبی برای همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور فراهم می‌شود.
*انرژی زمینه بالقوه همکاری بین ایران و کوبا
شیخ‌حسنی حوزه انرژی را نیز از زمینه‌های بالقوه همکاری بین ایران و کوبا برشمرد و گفت: ایران، بزرگترین ذخایر گاز طبیعی و چهارمین ذخایر بزرگ نفت خام جهان را در اختیار دارد. از سوی دیگر، کوبا حدود 96 درصد نیاز خود به انرژی را از طریق ذخایر هیدروکربنی و نیمی از آن را از طریق واردات، تامین می‌کند. هر چند تا به حال همکاری چندانی در این زمینه بین دو کشور نبوده، اما برای این منظور، می‌تواند بر روی پتانسیل همکاری با ایران - که باثبات‌ترین کشور در منطقه ناآرام خاورمیانه است - حساب کند.
وی یادآور شد: البته علاوه بر صادرات نفت و انرژی به کوبا، این همکاری می‌تواند شامل آموزش متخصصان و بخش‌های پایین دستی و پتروشیمی نیز باشد و جمهوری اسلامی ایران، آمادگی خود را برای پیشبرد روابط در این بخش‌ها اعلام کرده است.
سفیر ایران در هاوانا با بیان اینکه توسعه روابط با کشورهای آمریکای لاتین، از اولویت‌های سیاست خارجی دولت یازدهم است و رئیس جمهور کشورمان نیز بارها بر این رویکرد تاکید کرده، عنوان کرد: نگاه ایران به این منطقه، بازتاب رویکردی برادرانه است و کمک به روند توسعه همه جانبه در کشورهای این منطقه را دنبال می‌کند.
شیخ‌حسنی افزود: یقین دارم که نتایج مثبت توافق هسته‌ای بین جمهوری اسلامی ایران و 1+5 می‌تواند با رفع موانع همکاری کشورمان با دولت‌های آمریکای لاتین، دور جدیدی از روابط را با این منطقه برای ما رقم بزند.
*برگزاری شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و کوبا/دعوت ظریف از همتای کوبایی برای سفر به تهران
سفیر ایران در هاوانا در ادامه این گفت‌وگو با بیان اینکه تبادل هیأت بین دو کشور، از برنامه‌هایی است که هر دو طرف برای حفظ و تقویت روابط خود در زمینه‌های مختلف، بدان توجه دارند، اظهار داشت: قبل از سفر آقای ظریف به کوبا، آقای کابریساس معاون رئیس جمهور و وزیر اقتصاد کوبا به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور این کشور به ایران آمدند و با مقامات کشورمان دیدار داشتند. علاوه بر آن، برنامه ریزی برای سفر هیأت‌های عالی رتبه علمی و فناوری از کوبا به ایران و بررسی زمینه توسعه همکاری‌ها در این عرصه نیز مدنظر دو طرف است و امیدواریم طی ماه‌های آتی، شاهد تبادل هیأت‌هایی در این زمینه باشیم.
وی گفت که تفاهمات اولیه برای برگزاری شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در بازه زمانی 6 ماه آینده و در تهران حاصل شده و افزود: در سفر اخیر وزیر امور خارجه، ایشان از همتای کوبایی برای سفر به تهران دعوت کردند و آقای برونو رودریگز وزیر خارجه کوبا نیز از این دعوت استقبال کرد.
رایزنی وزرای خارجه دو کشور
این دیپلمات کشورمان ادامه داد: به هر صورت رفت و آمد‌های بلندپایه از نیازهای طبیعی مدیریت روابط دو کشور دوست و حامی مانند جمهوری اسلامی ایران و جمهوری کوبا بوده و تلاش ما به عنوان سفارت نیز تنظیم و تسهیل این آمد و شد در هر زمان ممکن بوده و آنها را جزء وظایف ذاتی خود می‌دانیم.
* مقامات کوبایی: هنوز راه طولانی تا عادی سازی روابط هاوانا - واشنگتن وجود دارد
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به تحولات اخیر در روابط هاوانا و واشنگتن آیا مناسبات ایران و کوبا تحت تاثیر این روابط قرار خواهد گرفت؟ اظهار داشت: هم ملت کوبا در حدود 58 سال گذشته و هم ملت ایران در 37 سال گذشته از انقلاب خود، از کینه ورزی، تحریم و مداخلات آمریکا و برخی ایادی آن رنج برده‌اند. اما مقاومت هر دو کشور علیه این زورگویی، موجب اعتلای نام و ابهت ما و شکوفایی استعدادهای درونی و ملی شده است.
این دیپلمات کشورمان ادامه داد: تقریبا همزمان با حصول توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و شش قدرت جهانی و لغو تحریم‌ها علیه ایران، شاهد روند برقراری مجدد روابط کوبا و همسایه شمالی آن نیز بودیم و امیدواریم به رفع هر چه سریعتر تحریم‌های ظالمانه علیه کوبا نیز ختم شود.
وی در عین حال گفت: البته همانطور که مقامات کوبایی نیز تصریح می‌کنند، آنچه تاکنون رخ داده، برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین هاوانا و واشنگتن بوده و هنوز راه طولانی تا عادی سازی این روابط وجود دارد.
شیخ‌حسنی ادامه داد: لغو کامل تحریم آمریکا علیه کوبا، از جمله پیش شرط‌های اصلی طرف کوبایی برای عادی سازی روابط است. کوبایی‌ها تأکید دارند که هرگونه مذاکره‌ای با آمریکایی‌ها با حفظ اصول، حاکمیت کامل مردم کوبا بر تصمیم‌گیری و سرنوشت خود بوده و تحولات با سرعت مورد نظر کوبا مدیریت می‌شود.
*افقی نو پیش روی هر دو ملت
سفیر ایران خاطرنشان کرد: ضمنا همه به روشنی به خاطر دارند که رئیس جمهور آمریکا صراحتاً بر غلط و شکست خورده بودن سیاست‌های این کشور در قبال کوبا طی 50 سال گذشته اذعان کرد که این پیروزی بزرگی برای ملت مقاوم کوبا و همه ملت‌های مستقل بود. به عبارت دیگر، همچون مسئله هسته‌ای، این آمریکا بود که دچار چرخش در سیاست خود در قبال کوبا و نه بالعکس شد. در مورد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران نیز وقتی آمریکا از سیاست غیر منطقی غنی‌سازی صفر در ایران دست برداشته و عقب‌نشینی کرد، تفاهم ممکن شد.
وی گفت: اما در مجموع، این تحولات، افق جدیدی را پیش روی هر دو ملت گشوده و پتانسیل بالایی برای تقویت روابط در همه زمینه‌ها بین ایران و کوبا فراهم کرده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از اجرای برجام سفرهایی دوره‌ای به جنوب شرق آسیا، اقیانوسیه، اروپا و غرب آفریقا داشت.
به گزارش فارس، قرار بود ظریف وزیر خارجه کشورمان دی ماه سال گذشته (1394) و همچنین اردیبهشت سال جاری سفری به این منطقه داشته باشد که اولین سفر به دلیل تحولات پیش آمده بعد از اعدام شیخ نمر و دومین سفر نیز به خاطر اوضاع داخلی برزیل انجام نشد و به تعویق افتاد.
سفر ظریف به کوبا با نودمین سالگرد تولد رهبر تاریخی انقلاب کوبا، فیدل کاسترو که کوبایی‌ها با شور خاصی آن را گرامی می‌دارند، نیز همزمان شده بود. فیدل کاسترو متولد 13 آگوست 1926 است.
روابط رسمی سیاسی ایران و کوبا به پیش از انقلاب اسلامی ایران بازمی‌گردد که البته در مقطعی در پایان حکومت پهلوی، به حالت تعلیق درآمد، ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و حمایت کوبا از آرمان‌های انقلاب، روابط سیاسی دو کشور مجددا در 1358 برقرار و ایران در 1361 سفارتش را در هاوانا افتتاح کرد.
به گزارش فارس، جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط با کوبا را آغاز کرد و از آن زمان تاکنون، مواضع مشترک دو کشور در عرصه‌های مختلف، به ویژه سیاسی و حمایت‌های مستمر از یکدیگر، موجب نزدیکی هر چه بیشتر دو کشور و دو ملت به یکدیگر شده است. طی بیش از سه دهه گذشته، سه بار روسای جمهور وقت کشورمان به کوبا سفر کردند و در برابر، خاطره خوبی از سفر تاریخی فیدل کاسترو به تهران در اذهان عمومی و محافل سیاسی کشورمان وجود دارد.
رئیس جمهور وقت ایران در سال 1379 برای شرکت در چهاردهمین نشست سران عدم تعهد به هاوانا سفر و فیدل کاسترو نیز اردیبهشت 1380 به تهران آمد. محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق نیز دو بار به کوبا سفر کرد، بار اول در سال 1386 برای شرکت در نشست سران عدم تعهد در هاوانا و چهار سال بعد در سال 1390 در چارچوب سفری دوجانبه به این کشور رفت.