به گزارش مشرق، ایجاد ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت جدید شغلی در سالجاری هدف بزرگی است که از سوی دولت برنامه ریزی شده و قرار است از طریق استفاده از همه امکانات و فرصتهای موجود به آن برسد؛ هدفی که در صورت موفق شدن می تواند گام بلندی برای رفع بیکاری و نیازهای اشتغالی چند میلیون جوان بیکار کشور باشد.
هم اکنون نیز دولت با برگزاری جلسات شورای عالی اشتغال به دنبال تدوین راهکارهای تامین تسهیلات و منابع مورد نیاز برای توزیع در استانها است تا بتواند این برنامه خود را عملیاتی سازد.
با این حال، طی ۵ ماه گذشته از سال حداکثر تلاشها و برنامه ریزیهای صورت گرفته فقط به برگزاری چندین نشست شورای عالی اشتغال با حضور مسئولان مختلف کشور، بانکها، مسئولان وزارت کار، تعاون و حتی رئیس جمهور منجر شد و نتیجه مطلوبی از آن به دست نیامد.
بر پایه این گزارش، وابستگی شدید برنامه ۲.۵ میلیونی اشتغالی دولت به منابع بانکی و تسهیلاتی باعث شده است تا این طرح منوط به همکاری مستقیم و جدی سیستم بانکی شود، هرچند این وابستگی در همه طرحهای گذشته مانند زودبازده ها، خوداشتغالی و طرح های دیگر اشتغالی هم دیده شده و گویا ادامه هم خواهد داشت.
البته شاید بتوان به دولت حق داد که بخواهد در مقابل مطالبات مختلف اشتغالی مردم در استانها تلاش مضاعفی را به کار گیرد و این موضوع را جزو برنامه های واقعی خود قرار دهد، اما وابستگی جریان اشتغال زایی به همکاری دستگاه های مختلف و بانکها باعث می شود تا معمولا در روند اجرای طرح های اشتغال زایی اختلالاتی به وجود آید.
آنچه که در حال حاضر مهم است اینکه ۵ ماه از سال سپری شده و هنوز هم استانها هیچ اقدامی برای ایجاد فرصتهای جدید شغلی در سالجاری نکرده اند در حالی که هدفگذاری دولت در سال ۹۰ یک هدفگذاری بزرگ و ثبت یک رکورد در تاریخ اشتغال زایی دولتها خواهد بود.
روزها و ماه ها برای دستیابی به این رکورد بزرگ در حالی سپری می شود که گویا هنوز بانکها برای همراهی با این طرح بزرگ به توافق و جمع بندی نهایی نرسیده اند و در این زمینه چانه زنی در شورای عالی اشتغال ادامه دارد.
برای روشن شدن اقدامات صورت گرفته و ابعاد مختلف طرح اشتغالزایی ۲.۵ میلیون نفری در سال جاری با عضو شورای عالی اشتغال و رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس گفتگویی انجام داده ایم که با هم می خوانیم:
*خبرگزاری مهر: آقای مقدسی شما به عنوان عضو شورای عالی اشتغال و رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس به تازگی نرخ بیکاری را حدود ۱۲ درصد اعلام کردید. آیا این آمار به منزله مشخص شدن نرخ بیکاری در بهار امسال است و در این باره مرکز آمار که قانونا مسئول انتشار نرخ بیکاری است، گزارشی به مجلس یا شورای عالی اشتغال ارائه کرده است؟
- هادی مقدسی: خیر. جدیدا گزارش و یا آماری در این زمینه اعلام نشده است و من نرخ بیکاری حدود ۱۲ درصدی کشور را از مرکز آمار ایران شنیده ام و در این زمینه خیلی دقت نکرده ام اما بیکاری امروز یک واقعیت انکارناپذیر است و می طلبد تا برای رفع مشکلات این ضرورت ملی، برخوردهای مناسبی صورت گیرد.
*مجلس در آخرین اقدام خود در بهار سالجاری از وزیر سابق کار و رئیس مرکز آمار خواسته بود تا با حضور در مجلس در زمینه نرخ بیکاری و وضعیت اشتغال زایی در کشور توضیح دهند؛ آیا علاوه بر این موارد اقدام دیگری نیز صورت می گیرد؟
- بله. ما در مجلس علاوه بر اینکه به برنامه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری اشتغال زایی دولت توجه داریم، فعالیتهای دیگری را نیز انجام می دهیم و می توان گفت که مجلس فقط به دنبال تحقق شعار دولت نیست و ایجاد صندوق بیمه بیکاری را اخیرا مطرح و تحقق آن را دنبال می کند.
*در قالب این صندوق چه اقدام جدیدی علاوه بر پرداخت مستمری به کسانی که شغلشان را از دست می دهند، انجام خواهد شد؟
- به منظور حمایت از جوانان جویای کار و کسانی که منتظر ورود به اشتغال هستند در نظر داریم تا برخی حمایتهای مالی را انجام دهیم. در واقع به دنبال این موضوع هستیم که اگر وعده دولت در تحقق ۲.۵ میلیون شغل محقق نشد و این طرح به تعویق افتاد بتوان برای جوانان جویای کار یک اطمینان خاطری ایجاد کرد تا حداقل تحت فشار تامین هزینه های خود نباشند، بنابراین مجلس در کنار برنامه دولت این طرح را به تصویب رساند و آن را برای نهایی شدن به صحن علنی خواهد برد و این یک فرصت است تا جوانان بتوانند با فراغ بال به دنبال پیدا کردن شغل بروند.
*با توجه به اینکه ۵ ماه از سال جاری سپری شده است، آیا اخیرا استانها گزارشی از روند اشتغال زایی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری در شورای عالی اشتغال ارائه کرده اند؛ اساسا چنین حرکتی آغاز شده است یا خیر؟
-متاسفانه تاکنون در این زمینه هیچ کاری صورت نگرفته است و می توان گفت در سال ۹۰ هنوز هیچ فرصت اشتغالی جدیدی شکل نگرفته است، علاوه بر این استانها نیز گزارشی مبنی بر انجام اقدامات لازم به منظور دستیابی به سهم اشتغالی خود ارائه نکرده اند.
*در هر حال زمان به سرعت در حال سپری شدن است و ما هنوز نتوانستیم برای دستیابی به هدف دولت که به نوعی یک رکورد جدید نیز محسوب می شود گام موثری را برداریم؛ شورای عالی اشتغال برای جبران زمان از دست رفته چه برنامه ای دارد؟
-باید گفت ما هنوز در این شورا برای تامین منابع و اعتبارات لازم برای تحقق ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت جدید شغلی در سال جاری به توافق نرسیده ام و جمع بندی در این ارتباط صورت نگرفته است. بانک مرکزی اعلام کرد که می تواند ۵۸ هزار میلیارد تومان برای اختصاص به اشتغال زایی در سالجاری در نظر بگیرد که با توجه به حجم منابع قرض الحسنه در اختیار بانکها، این ارقام ناچیز است.
*شما فکر می کنید هم اکنون همه کارها انجام شده و فقط اگر تکلیف منابع بانکی روشن شود، به سرعت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت جدید شغلی ایجاد خواهد شد؟
-هنوز برای ما و رئیس جمهور وضعیت تسهیلات دهی بانکها روشن نیست و مجهول است. در آخرین نشست شورای عالی اشتغال نیز رئیس جمهور تاکید کرد باید تمامی منابع قرض الحسنه به این امر اختصاص یابد، اما متاسفانه سیستم بانکی و مشارکت بانکها به هیچ وجه همگرایی و همسویی با اهداف دولت ندارند.
*براساس نظر شما، بانکها در از دست رفتن ۵ ماه از سال مقصر اصلی اند و آیا هیچ مشکل دیگری برای ایجاد فرصتهای شغلی جدید در کشور وجود ندارد؟
-باید گفت بانکها برای ایجاد اشتغال مانع تراشی می کنند و سیستم بانکی این ضعف بزرگ را دارد که ما نتوانسته ایم این نقیصه بزرگ را در شورای عالی اشتغال حل کنیم. البته بحث شد تا مشخص شود که به هر حال سیستم بانکی چه زمانی برای پرداخت تسهیلات و تامین منابع اشتغال زایی آماده اند که تاکنون روشن نشده است.
*بنابراین با صحبتهای شما همه چیز در ایجاد ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت شغلی جدید و دستیابی به یک رکورد در دهه های گذشته منوط به نظر بانکها و میزان همکاری آنها در این طرح است و روشهای جایگزین دیگری نیز وجود ندارد؟
-در هر حال ایجاد اشتغال به وجود منابع بانکی بستگی دارد اما سیستم بانکی هنوز میزان منابع قرض الحسنه در اختیار خود را شفاف سازی نکرده است با این وجود من با قاطعیت می گویم ۵ ماه از سال گذشت و ما برای ایجاد فرصت های جدید شغلی در مضیقه مالی هستیم.
*پس با این شرایط دستیابی به این هدف بزرگ سخت تر شده است چرا که تقریبا نیمی از سال از دست رفته است و ما هنوز در نقطه شروع کار قرار داریم؟
-کار نشد ندارد و ما باید در مدت زمان باقیمانده از سال تمام تلاش خود را به کار گیریم. خوشبختانه دولت جسارت خوبی در زمینه اجرای طرحهای بزرگ دارد و این موضوع در اجرای طرح هدفمندی یارانه ها دیده شد که انصافا جای تشکر دارد. از سویی با مدیریت بر اجرای طرح مسکن مهر توانست کنترل قیمت مسکن را در کشور به دست گیرد، ایجاد اشتغال و تحقق نرخ رشد اقتصادی کار سختی نیست و بانکها باید مانند مشارکت در مسکن مهر و هدفمندی یارانه ها در عرصه اشتغال نیز وارد شوند.
*بنابراین اگر بانکها کار را جدی بگیرند، تردیدها نسبت به تحقق هدف ۲.۵ میلیونی اشتغال در سالجاری رفع خواهد شد و مردم نیز به این طرح در قالب مشارکت در تقویت منابع قرض الحسنه بانکها کمک خواهند کرد؟
-مردم نشان داده اند که می توانند در این عرصه ها وارد شوند اما نکته اصلی این است که بانکها منابع مردم را می گیرند و در زمان بازگشت آن به خود مردم می خواهند آن را به صورت ربوی در اختیار مردم قرار دهند و حاضر به ایجاد اشتغال برای سپرده گذاران و کسانی که منابع خود را در اختیار بانکها می گذارند، نیستند.
*در همه این موارد مطرح شده احساس تردید نسبت به هدفگذاری بزرگ اشتغالی وجود دارد و این موضوع خوب نیست. فکر نمی کنید شاید نتوان همه مشکلات را به بانکها نسبت داد؟
-تا این تعصب در بخشهای مختلف دولت و بانکها به وجود نیاید ممکن است شعار اشتغال زایی با تردید مواجه شود. هم اکنون بانکها به جای اینکه تلاش داشته باشند تا مشکلات جوانان حل شود به دنبال خرید ساختمانهای مدرن و شیک برای خودشان هستند.
*گویا برخورد رئیس جمهور با شبکه بانکی در نشستهای شورای عالی اشتغال همواره بر مبنای تاکید بر همراهی بیشتر با طرح اشتغال زایی بوده است؟
-رئیس جمهور با بانکها برخورد معقولی دارد ولی کافی نیست چون ما باید با قاطعیت به دنبال تحقق هدف اشتغالی باشیم. در هر حال فعلا ساز و کار و مکانیزم اشتغال زایی در کشور فراهم است.
*مجلس در سالهای گذشته طرحهای دیگری را نیز برای اشتغال زایی از جمله مشاغل خانگی داشته است. آیا در این زمینه ها پیشرفتی حاصل شد و جویندگان شغل از کار خانگی استقبال خوبی کردند؟
-ما در مجلس توانستیم قانون مشاغل خانگی را با زحمت و موانع بسیار زیاد نهایی کنیم و در این راه هزاران دردسر را پشت سرگذاشتیم اما در این بخش نیز هنوز هیچگونه تسهیلاتی پرداخت نشده است. باید بگویم اگر بخواهیم از مشاغل خانگی به درستی حمایت کنیم خود این طرح به تنهایی توان ایجاد ۲.۵ میلیون فرصت شغلی و بلکه بیشتر از آن را نیز خواهد داشت.
*شاید بانکها هم در مسیر تسهیلات دهی به طرحهای اشتغال زایی مشکلاتی را داشته باشند که منجر به انتقادات از شبکه بانکی کشور می شود؛ آیا چنین تحلیلی را می پذیرید؟
-من به هیچ وجه مشکلات بانکها را قبول ندارم چرا که سیستم "تو در توی" بانکها آنقدر "وحشت آفرین" و "قرون وسطایی" است که مردم جرات نزدیک شدن به آن را ندارند.
*چه نقشی را برای دولت در اصلاح این روند قائل هستید؟
-دولت باید وارد شود و نگذارد تا منابع مردم به سمت انتفاع طلبی بانکها برود.
*نگفتید نتیجه نشست مجلس و دولت برای بررسی ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار شغل ایجاد شده در سال گذشته چه شد؟
-در هر حال دولت در سال گذشته ادعایی را مطرح کرد و نمایندگان آن را مورد بررسی قرار دادند.
*اگر کارها طبق اصول خود پیش می رفت و این مشکلات بانکی که شما عنوان می کنید وجود نداشت، تا پایان مرداد ماه سالجاری باید چیزی حدود ۱ میلیون و ۴۲ هزار فرصت جدید شغلی در کشور ایجاد شده باشد که ماهیانه بیش از ۲۰۸ هزار فرصت خواهد شد، هرچند به صورت مطلق نمی توان گفت که در تمام ماه ها استانها باید به یک میزان فرصت شغلی ایجاد کنند چرا که فصول شراط خاص خود را دارند اما آیا گزارشی دارید که چقدر از هدف ۲.۵ میلیونی تاکنون محقق شده است؟
-بدون در نظر گرفتن ادعای ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفری دولت در سال ۸۹، برای سال جاری هنوز هیچ اقدام خاصی صورت نگرفته است و این موضوع زحمت و تمرکز ما را برای دستیابی به هدف در ۶ ماهه دوم سال جاری زیاد می کند.
*چرا از ۱.۶میلیون فرصت شغلی اعلام شده توسط دولت به عنوان یک "ادعا" نام بردید؟ آیا به این دلیل است که هنوز هم نمایندگان نسبت به اقدام دولت تردید دارند؟
-تحقق فرصتهای جدید شغلی منوط به ایجاد رشد اقتصادی است، چون به ازای هر ۱ درصد رشد اقتصادی ۱۰۰ هزار فرصت جدید شغلی در کشور ایجاد می شود؛ بنابراین در شرایطی که منابع داخلی رشد اقتصادی را حدود ۵ درصد و منابع خارجی نیز ناچیز خوانده اند، تردیدهایی به ۱.۶میلیون شغل وارد است.
*اما دولت معتقد است که توانسته است ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار فرصت شغلی در سال گذشته ایجاد کند و از آن دفاع می کند؛ آیا قابل پذیرش نیست؟
-وقتی که ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد می شود ما باید تبعات آن را به صورت رشد اقتصادی مشاهده کنیم، حال در صورتی که رئیس جمهور معتقد به تحقق رشد اقتصادی است اما گزارشات مرکز آمار و منابع خارجی آن را تائید نمی کند. با این حال اگر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت شغلی در سال جاری ایجاد شود، بعید نیست که یک رشد اقتصادی مناسبی نیز ایجاد شود.
*آیا خود شما توانسته اید بخشی از آثار ایجاد ۱.۶میلیون فرصت جدید شغلی را در استان و شهری که نماینده آن هستید ببینید؟ آیا مردمی که نماینده آنان در مجلس هستید چنین تغییری را احساس کرده اند؟
-متاسفانه برای چنین موضوعی هیچ نشانه ای در استان و شهر من (لرستان-بروجرد) وجود ندارد و در شهری که نماینده آن هستم نیز چنین فرصتهای شغلی دیده نشد. در هر حال سیستم بانکی در لرستان بسیار پیچیده تر از سایر استانها است و می توان گفت که بانکها درایت لازم برای پاسخگویی به مطالبات مردم را ندارند.