کد خبر 633863
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۹۵ - ۱۹:۱۴

مدیر مرکز منطقه‌ای و مطالعات سیاسی ـ اجتماعی دانشگاه لبنان معتقد است که آمریکا تمام تلاش خود را برای به شکست کشاندن توافق آتش بس در سوریه به کار بسته و می بندد.

به گزارش مشرق، سلسله رایزنی‌های گسترده مقامات روسی و آمریکایی درباره سوریه در نهایت منجر به حصول یک توافق مورد رضایت طرفین برای برقراری آتش بس در این کشور شد؛ آتش‌بسی که بسیاری ناظران بین المللی و تحلیلگران سیاسی نسبت به ثبات آن ابراز نگرانی کرده بودند. با این حال همگان بر این مسأله اتفاق نظر داشتند که برقراری آتش‌بس اولین و آخرین راهکار برون رفت از بحران کنونی سوریه بوده و به همین دلیل، تشکیک در نیت‌های طرف مقابل ـ چه روسیه و چه آمریکا ـ مقدمه شکست آتش بس خواهد بود.
 
آتش بس مورد توافق روسیه و آمریکا که از قضا مورد موافقت دولت دمشق نیز قرار گرفت، از روز دوشنبه هفته گذشته به صورت رسمی عملیاتی شد. در همان روزهای اولیه اجرای توافق آتش‌بس، تعداد زیادی از گروه های مسلح مستقر در سوریه اقدام به نقض مکرر آن کردند. این در حالی است که ارتش سوریه تماما به توافق آتش بس پایبند بوده و هیچ اقدامی در راستای نقض آن صورت نداد.
 
در حالی که کمتر از یک هفته از برقراری آتش بس در سوریه گذشته بود، جنگنده های ائتلاف بین المللی به اصطلاح ضد داعش  مواضع ارتش سوریه را در حومه فرودگاه نظامی دیرالزور و کوه الثرده بمباران کردند. در همین ارتباط، روسیه اعلام کرد که حمله چهار فروند جنگنده آمریکایی شامل دو فروند جنگنده اف-۱۶ و دو فروند جنگنده ای-۱۰ به مواضع ارتش سوریه در دیرالزور به کشته شدن بیش از ۶۰ نفر از نیروهای ارتش سوریه و زخمی شدن ۱۰۰ نفر دیگر منجر شده است.
 
در همین ارتباط، گفتگویی را با «طلال عتریسی» مدیر مرکز منطقه‌ای و مطالعات سیاسی ـ اجتماعی دانشگاه لبنان انجام شده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد؛
 
*در حالی که زمان زیادی از برقراری آتش بس در سوریه نمی گذرد، گروه‌های مسلح مستقر در این کشور بارها اقدام به نقض آن کرده اند. با توجه به نقض گسترده توافق آتش‌بس توسط افراد مسلح، آینده تحولات سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟
 
واقعیت این است که طی روزهای اخیر تحولاتی در عرصه میدانی سوریه به وقوع پیوسته است که می توان گفت به دنبال آن، توافق آتش بس در معرض خطر جدی قرار گرفته است. در حال حاضر با شرایطی که شاهد هستیم، هیچ تضمینی برای موفقیت آتش بس وجود ندارد.
 
مسأله توافق آتش بس در سوریه زمانی پیچیده تر شد که ایالات متحده آمریکا با انتشار جزئیات این توافق مخالفت کرد. اقدام مخرب دیگر این کشور، بمباران مواضع ارتش سوریه در دیرالزور بود که در حقیقت، موفقیت توافق آتش بس را در حاله ای از ابهام قرار داده است.
 
بر همین اساس، به نظر می رسد آتش بس کنونی زمان زیادی دوام نیاورد، به ویژه اینکه وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا با ادامه توافق آتش بس مخالف است و تمام تلاش خود را برای شکست این توافق به کار بسته و می بندد.
 
*ایالات متحده آمریکا اخیرا مواضع ارتش سوریه در «دیرالزور» را بمباران کرده است. مقامات این کشور ادعا کرده اند که این اقدام به صورت اشتباهی صورت گرفته است. آیا واقعا بمباران مواضع ارتش سوریه از سوی آمریکا اشتباهی بوده است؟ اهداف این حمله را چگونه ارزیابی می کنید؟
 
به هیچ وجه آمریکایی‌ها نمی توانند ادعا کنند که بمباران مواضع ارتش سوریه به صورت اشتباهی اتفاق افتاده و هیچ عمدی در کار نبوده است. ایالات متحده آمریکا از دستگاه‌های اطلاعاتی گسترده ای برخوردار است که می توانند اطلاعات نظامی را به صورت دقیق در اختیار فرماندهان نظامی قرار دهند.
 
ایالات متحده آمریکا اطلاعات دقیقی در خصوص محل استقرار پایگاه های ارتش سوریه و تروریست های تکفیری برخوردار است. بر همین اساس، تحت هیچ شرایطی نمی‌توان ادعای اشتباهی بودن بمباران مواضع ارتش سوریه از سوی جنگنده های آمریکایی را پذیرفت.
 
این حملات با هدف مجال دادن به تروریست‌های تکفیری برای پیشروی هرچه بیشتر  در دیرالزور، انجام شدند.علاوه بر این، آمریکایی ها با این حملات، این پیام را مخابره کردند که به دنبال به شکست کشاندن توافق آتش بس با روسیه هستند.
 
*روز دوشنبه کاروان کمک های بشردوستانه در استان حلب هدف حمله مسلحانه قرار گرفت. آمریکا در اقدامی با هدف «فرار رو به جلو» روسیه را متهم به هدف قرار دادن این کاروان کرده است. این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
 
کاملا واضح است که یکی از بندهای مهم توافق امضا شده میان مسکو و واشنگتن، تلاش برای ارسال کمک های بشردوستانه برای مردم آسیب دیده، محسوب می شود. از آنجایی که دولت های روسیه و سوریه با توافق امضا شده مشکلی ندارند و آن را پذیرفته اند، بدیهی است که در مسیر عملیاتی کردن آن هم سنگ اندازی و مانع تراشی نمی‌کنند.
 
در حال حاضر، این هم‌پیمانان ایالات متحده آمریکا هستند که با توافق آتش بس در سوریه مخالفت می کنند. این وزارت دفاع آمریکاست که کمر به نابود کردن توافق بسته است. به همین دلیل به نظر می رسد که گروه های مسلح مستقر در حلب اقدام به بمباران کاروان کمک های بشردوستانه در این استان کرده اند.
 
*ایالات متحده آمریکا مخالفت خود با علنی شدن متن توافق آتش بس با روسیه را اعلام کرده است؛ مسأله ای که اخیرا موجب لغو نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی آتش بس در سوریه شد. علت مخالفت آمریکا با این مسأله چیست؟
 
به نظر می رسد توافق امضا شده میان آمریکا و روسیه حاوی نکات مهمی در خصوص برخی از گروه های مسلح مستقر در سوریه باشد. اینگونه استنباط می شود که ایالات متحده آمریکا در توافق آتش بس با روسیه متعهد به بمباران مواضع برخی از گروه های مسلح که پیشتر با آنها مراوده داشته، شده است؛ گروه‌هایی که از قضا در حال حاضر مورد حمایت هم‌پیمانان آمریکا یعنی عربستان سعودی و قطر هستند.
 
به همین دلیل، آمریکایی ها با انتشار متن توافق آتش بس مخالفت می کنند، تا بدین ترتیب به دلیل برخی تعهدات احتمالی در این توافق، با هم‌پیمانان خود مشکل پیدا نکنند.از سوی دیگر، روس ها بر لزوم انتشار متن توافق آتش بس اصرار می ورزند، تا بدین ترتیب آمریکایی ها را وادار به التزام به تعهدات خود در این توافق کنند.
 
*اینگونه به نظر می رسد که هدف از سلسله اقدامات اخیر در آمریکا در مجموع به شکست کشاندن توافق آتش بس است. آیا واشنگتن قصد دارد با این اقدام، زمینه اتخاذ گزینه نظامی در سوریه را فراهم آورد؟
 
گمان نمی کنم که ایالات متحده آمریکا در مراحل بعدی قصد اتخاذ گزینه نظامی را علیه سوریه داشته باشد. به ویژه اینکه در حال حاضر تنها چند ماه بیشتر به پایان دوره دوم ریاست جمهوری «باراک اوباما» نمانده است. بنابراین بسیار بعید می رسد که اوباما در ماه های پایانی دولت خود، آمریکا را وارد یک جنگ مستقیم علیه سوریه کند.  
 
از سوی دیگر، آمریکایی ها به خوبی می دانند که اتخاذ هرگونه گزینه نظامی علیه سوریه، واکنش تُند روسیه، ایران و دیگر هم‌پیمانان این کشور را به دنبال خواهد داشت. آمریکایی‌ها در حال حاضر، پروژه به شکست کشاندن توافق آتش بس را در دستور کار خود قرار داده اند و تا پایان دوره ریاست جمهوری اوباما دست به هیچ اقدام نظامی علیه سوریه نخواهند زد.

منبع: مهر