سرویس جهان مشرق - داعش معمولا از کودکان اهل کشورهای آسیای مرکزی در ویدیوهای خود استفاده می کند. داعش به آن ها لقب «شیربچه های خلافت» داده است.

در پی مجموعه ای از شکست های داعش در میدان نبرد و از دست دادن شهرهای راهبردی چون فلوجه در عراق و منبیج و جرابلوس در سوریه، دولت اسلامی عراق و شام(داعش) به فعالیت های تبلیغاتی خود از طریق مرکز رسانه ای «الحیاه» شدت بخشیده است.

در 10 روز آخر ماه آگوست، داعش دو مجله رنگی، یکی به فرانسه و یکی به عربی، منتشر کرد و دست کم 15 کلیپ ویدیویی و صوتی از اعدام وحشیانه و خشونت عریان را در فضای مجازی به اشتراک گذاشت. با تحلیل این محتوای تبلیغاتی به این نتیجه می رسیم که داعش قصد دارد شکست در میدان نبرد را با افزایش فعالیت تبلیغی برای خود جبران کند. این ویدیوها معمولا کودکانی اهل آسیای مرکزی را به عنوان قهرمان هایی به تصویر می کشد که با والدین خود به سوریه می آیند و به گروه جوانان داعش یا همان «شیربچه های خلافت» می پیوندند.

در 26 آگوست، داعش یک ویدیوی فوق العاده وحشتناک و هراس اور(ولی با سر و شکل کاملا حرفه ای) با عنوان «ملت ها علیه شما متحد شدند» انتشار داد که در آن 5 پسربچه(حدودا 10 تا 12 ساله)، نیروهای شبه نظامی کرد را اعدام می کنند. این کودکان یونیفرم نظامی به تن دارند در حالی که بر تن اسراء لباس های نارنجی رنگ است.

یکی از کودکان به نام «ابوالبراء التونسی»، رزمندگان کرد را به عربی خطاب قرار می دهد و وعده خشونت های بیشتر می دهد. او می گوید که تازه هنوز نبرد علیه آن ها شروع نشده است. دیگر گودکان حاضر چنین معرفی می شوند: ابو اسحاق المصری، ابوعبدالله البریطانی، ابوفواد الکردی و یوسف الازبک. بعد این کودکان با فریاد «الله اکبر» با شلیک گلوله از پشت سر، اسیران را اعدام می کنند.

در میان «اعدام کنندگان»، کودکی به نام یوسف الازبک هست که سن و سال نسبتا بالاتری دارد و ظاهرا سردسته آن ها محسوب می شود.

ایدئولوگ گروه داعش، ابومحمد العدنانی، از طریق این ویدیو می خواست این پیام را به جامعه جهانی بدهد که سقوط محتمل رقه، پایتخت خودخوانده خلافت، «جنگ مقدس» علیه کافران را متوقف نخواهد کرد، تا زمانی که کودکان خلافت قادر به ادامه جهاد هستند. در واقع، در سه سال گذشته، داعش در پشت صحنه نسلی از جهادی ها را پرورش داده که آماده جنگ با «کافران» در آینده هستند.

رسانه های غربی توجه خاصی به این ویدیو نشان دادند، چرا که در میان این جلادان، پسربچه ای اهل ناحیه کنت در انگلستان به نام «جوجو»(ابوعبدالله البریطانی)  هم هست. مادر جوجو، یک زن بریتانیایی 47 ساله به نام «سالی جونز»، در 2013 از شوهرش طلاق گرفت و به همراه فرزندش به سوریه رفت. او در آن جا مسلمان شد و نام فرزندش را به «حمزه» تغییر داد.

به گزارش «بنیاد کیلیام»، یک موسسه مبارزه با افراط گرایی، دست کم 50 کودک بریتانیایی در مناطق تحت کنترل داعش زندگی می کنند.

این نخستین ویدیویی نیست که کودکان اهل آسیای مرکزی در آن حضور دارند. داعش، جبهه النصره، طالبان، جنبش اسلامی ترکستان شرقی و جماعت امام بخاری از کودکان اهل آسیای مرکزی در ویدیوهای تبلیغاتی خود استفاده می کنند- ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان و اویغورهای استان شین جیانگ در غرب چین. این ویدیوها شامل آموزش نظامی کودکان، اعدام زندانیان و عملیات انتحاری است.

اخیرا ویدیویی در یوتیوب منتشر شد که نوجوانی به نام «بابور اسراییلوف»، اهل جلال آباد ازبکستان را نشان می داد که راهی یک عملیات انتحاری است. بابور پیش از سوار شدن به خودروی زرهی بمب گذاری شده، گریه می کرد. این خودرو راهی عملیات انتحاری در شهر فوعه سوریه بود. یکی از تروریست ها به کنارش می آید و به او دلگرمی می دهد. او به زبان ازبکی به بابور می گوید که شیطان در لحظات حساس ذهن مومن را آشفته می کند و او باید فقط به «الله» فکر کند. روی این ویدیو یک اهنگ سوزناک عربی پخش می شود. نفربر بمب گذاری شده حرکت می کند و در لحظه ای مرگبار در مقصد منفجر می شود. بر اساس گزارش رادیو آزاد اروپا، اسراییلوف عضو گروه تکفیری-تروریستی جماعت امام بخاری بود که از جنگجویان ازبک تشکیل شده است. این گروه در کنار جبهه النصره در حال نبرد با ارتش سوریه است.

به مانند پدر جوجوی بریتانیایی، پدر بابور هم تصویر پسرش را بعد از مدت ها در ویدیوی داعش دید. به گفته طاهر رهیتوف، پدر بابور، وقتی همسرش در 1995 فوت کرد، وظیفه بزرگ کردن بابور را مادربزرگش به عهده گرفت. در 2013، بابور نوجوان برای یافتن کار به روسیه رفت. او در مارچ 2014، از طریق ترکیه به سوریه رفت و به گروه جماعت امام بخاری پیوست.

در 13 ژانویه 2015، داعش از طریق مرکز رسانه ای الحیاه ویدیوی کوتاهی به نام «کشف دشمن درونی» منتشر کرد که مجموعه چند قطعه کوتاه از اعترافات دو مرد است که به ادعای داعش برای سرویس های اطلاعاتی روسیه در درون داعش جاسوسی می کردند. این دو مرد با شلیک چندین گلوله به سر توسط یک پسر نوجوان قزاق اعدام می شوند. او سپس لبخندزنان و با غرور اسلحه اش را بالای سر می برد و روی تصویر او نوشته ای خطاب به کافران و ملحدان می آید.

در آپریل 2016، مرکز رسانه ای دیگر داعش، «فرات مدیا»، ویدیویی را منتشر کرد که در آن ابو امین، پیرمردی اهل «اوش»  قرقیزستان که در کنار نوه اش نشسته، از اهالی آسیای مرکزی می خواهد که برای دفاع از خلافت با خانواده هایشان به سوریه بیایند. به گفته او در خلافت داعش، همه شرایط برای تربیت اسلامی کودکان فراهم گردیده است. در مارچ 2016، ویدیوی دیگری از داعش به اشتراک گذاشته شد که در آن «مراد مالنوف» از اهالی ناحیه «قاضی گورت» در جنوب قزاقستان، در لباس استتار و اسلحه به دست، رییس جمهور قزاقستان نورسلطان نظربایف را «کافر» می نامد: " اه، نظربایف! به خاطر داشته باش....تفنگ هایمان این جاست، ولی چشم های ما به قزاقستان دوخته شده است."

در 19 دسامبر 2015، جماعت امام بخاری، ویدیویی را منتشر کرد که یک اردوگاه آموزشی و مدرسه کودکان اهل آسیای مرکزی را در سوریه نشان می داد. این ویدیوی 18 دقیقه ای چند ده کودک را در حال یادگیری درس و آموزش نظامی به تصویر می کشد. این کودکان که از زیر ده سال تا 12 یا 13 ساله هستند، قرآن می خوانند، عربی می آموزند و ریاضیات تمرین می کنند و البته آموزش شرعی می بینند. سپس این کودکان را در حال تمرینات جسمانی مثل دویدن و مشت زنی می بینیم. در آخر به آن ها دست گرفتن و شلیک اسلحه تعلیم داده می شود.

حزب اسلامی ترکستانTIPنیز در ویدیویی به تاریخ 24 سپتامبر 2015 چند کودک را در حال تعلیم نظامی در یک اردوگاه کودکان در ادلب سوریه به تصویر کشید. در توئیت معرفی این ویدیو، این کودکان «مجاهدین خردسال» معرفی شده اند. جهادی های اویغور استان شین جیانگ چین هم در جولای 2015 ویدیویی از کودکان واقعا خردسال(به زحمت 5 یا 6 ساله) منتشر کردند که با اسلحه کمری، کالاشینکوف و مسلسل PMK شلیک می کنند.

سرویس اطلاعاتی قرقیزستان گزارش داده که حدود 240 کودک از قرقیزستان به اردوگاه های آموزشی تروریست ها در عراق و سوریه برده شده اند. بیشتر آن ها زیر 14 سال دارند و 85 نفر از آن ها کم تر از 10 ساله هستند. طبق اعلام سازمان های حقوق بشری، بیش از 600 کودک از زمان ظهور داعش از آسیای مرکزی به مناطق تحت کنترل داعش در سوریه و عراق رفته اند که بیشتر آن ها همراه خانواده خود بودند.

بر اساس برآوردهای منابع مختلف، حدود 4000 جنگجوی اهل آسیای مرکزی  در صفوف گروه های تروریستی مختلف در سوریه و عراق حضور دارند. با این حال رقم دقیق کودکان اهل جمهوری های سابق اتحاد شوروی در میان تروریست ها واقعا معلوم نیست.

بر اساس گزارشی که توسط شورای امنیت سازمان ملل تهیه شده، داعش حدود 47 درصد از قلمرو تحت تصرف خود را در عراق و سوریه از دست داده است. حدود 30 درصد از جنگجویان خارجی این گروه هم به کشورهای خود برگشته اند. با تضعیف داعش و کاهش روحیه پیکارجویی، شهروندان آسیای مرکزی که در کنار داعش می جنگیدند، شروع به بازگشت به کشورهایشان کرده اند. مثلا به گفته «رفعت سلیمانوف»، نماینده سرویس اطلاعاتی قرقیزستان، از ابتدای 2016، دست کم 20 کودک قرقیزی از عراق و شام به این کشور بازگشته اند.

حقیقت تاسف بار این که نهادهای قضایی و امنیتی کشورهای آسیای مرکزی هیچ طرح و برنامه ای برای مواجهه با «کودکان خلافت» که از سوریه بازمی گردند، ندارند.

دولت های آسیای مرکزی نتوانسته اند برنامه ای برای پیشگیری از جذب کودکان به افراط گرایی تدوین کنند. افسران پلیس و دادستان ها در این کشورها، با اتکای صرف بر شیوه های سرکوبی تنها جریان افراط گرایی را به شدت زیرزمینی و خطرناک کرده اند. واضح است که این تنها پاک کردن صورت مساله است و مشکل رادیکالیزم مذهبی را حل نمی کند. در واقع افراط گرایان روی خشم و کینه واخوردگان و سرکوب شدگان آسیای مرکزی برای عضوگیری حساب باز کرده اند.