سینمای ایران بر خلاف چند سال اخیر که هیچ فیلمی برای اکران در ماه های محرم و صفر با مفهوم و موضوع عاشورا و قیام حسینی نداشت امسال همزمان سه فیلم جدیدبا مضمون قیام امام حسین(ع) و فرهنگ عاشورا راروانه پرده سینماهای کشورکرده است. مروری بر این فیلم های عاشورایی و حواشی آن پیش زمینه لازم را برای تماشای این فیلم ها فراهم می آورد. هرچند این حقیقت را نیزدو باره عیان می سازد که هم دولتمردان و هم سینما گران در پرداختن به این حماسه ماندگار کوتاهی کرده اند.
مادری در حسرت یک آرزو
« هیهات» نخستین فیلم چهار اپیزودی سینمای ایران با مفاهیم عاشورایی و محرم است که دانش اقباشاوی، هادی نائیجی، هادی مقدم‌دوست و روح ا... حجازی کارگردانی آن را بر عهده داشته و محمدرضا شفیعی تهیه کننده آن است. این فیلم در نقاط مختلف ایران و عراق از جمله آبادان، خرمشهر، کربلا و نجف فیلم‌برداری شده است.«هیهات» نخستین بار در جشنواره فیلم مقاومت که هفته پیش برگزار شد روی پرده رفت . با توجه به مفهوم عاشورایی این اثر ،«هیهات»ازچند روزپیش میهمان سینماهای کشور شده است.
تیتراژ فیلم عاشورایی سینمایی «هیهات» با نام بین المللی Never را حسام الدین سراج خوانده و شعر این قطعه توسط عبدالجبار کاکایی سروده شده است که با نگاهی مدرن و متناسب با حال و هوای فیلم ،مضامین عاشورایی را برای مخاطبان تداعی می‌کند.نخستین تیزر طراحی شده برای «هیهات» با صدای حامد بهداد رونمایی شد.
حامد بهداد که روایت تیزر این فیلم را برعهده دارد در بخشی از آن می گوید :«من از حکایت عشق تو بس کنم، هیهات!» حمید فرخ نژاد، حامد بهداد، مینا ساداتی، بابک حمیدیان، آلا نجم، بهاران بنی احمدی و خسرو شهراز بازیگران این فیلم چهار اپیزودی هستند. در اپیزود اول که حامد بهداد در آن نقش‌آفرینی می‌کند، داستان جوانی بیان می‌شود که مادر بیمارش قادر به حرکت نیست و آرزوی زیارت کربلا را دارد، اما به دلیل وضعیت جسمانی قادر به انجام این کار نیست. در همین ایام کامیونی که ضریح امام حسین(ع) را حمل می‌کند، از کنار روستای آنها می‌گذرد. این اتفاق باعث می‌شود پسر برای تحقق آرزوی مادرش خودروحمل ضریح را کنار خانه بیاورد تا مادرش ضریح امام حسین(ع)را زیارت کند.
مرور یک حماسه جاودان
فیلم مستند داستانی «کربلا جغرافیای یک تاریخ» از چند روز گذشته اکران خود را در سینماهای کشور آغاز کرد تا تصویری متفاوت از فرهنگ عاشورا و نهضت حسینی را بر پرده نقره ای به تماشا گذارد. کارگردانی این فیلم را داریوش یاری برعهده دارد که حدود پنج سال را به تحقیق، پژوهش و نگارش فیلم نامه و طراحی استوری بورد برای این پروژه اختصاص داده است. فیلم برداری این فیلم عاشورایی چهل روز در ایران و عراق به طول انجامید و تدوین و اجرای جلوه های ویژه آن نیزحدود یک سال زمان برده است.«کربلا جغرافیای یک تاریخ» نخست مروری مستند گونه بر حرکت حماسی امام حسین (ع) از ابتدا تا پس از شهادت در روز عاشورا دارد و سپس چگونگی عزاداری در فرهنگ های مختلف جهان را در ماه محرم بررسی و بیان می کند شخصیت حسین بن علی (ع) و یارانش توسط آیین ها و فرهنگ های مختلف در جهان اسلام چگونه به اسطوره تبدیل شد.
نکته بارز«کربلا جغرافیای یک تاریخ» استفاده از نوعی تعزیه مدرن است . فیلم از زمان حضرت رسول (ص)آغاز می شود و به عزاداری های امروزی امام حسین (ع) می رسد تاتماشاگر رابا موضوع «کربلا» و «واقعه عاشورا»رو به رو کند. «کربلا جغرافیای یک تاریخ»به عنوان اثری عاشورایی تلاش دارد در حد توان خود تصویرگر زیبایی قیام عاشورا باشد. در این فیلم ترکیبی از تعزیه، نقالی وپویانمایی وجود دارد.
فیلم تطابق زیادی با نقاشی های قهوه خانه ای، تابلوها، پرده های معروف عاشورا و حتی آیین ها و مراسم ایرانیان دارد. «کربلا جغرافیای یک تاریخ» با آغازواقعه تاریخی خروج امام حسین (ع) از مکه به مدینه و سپس کربلا نه فقط یک واقعه که به شکلی موازی با آن یک فرهنگ، شور و شعور را هم روایت می کند. کارگردان تلاش دارد در این فیلم دو گروه را با هم پیوندبزند، دسته اول عاشقان حسین که هر ساله در محرم و صفر در زیر بیرقش حرکت می کنند و در اقصی نقاط ایران و کشورهای اسلامی به آیین عزاداری او مشغول می شوند و دسته دیگر آنها که تاریخ واقعه را بارها ورق زده اند اما کمتر با این حرکت آیینی مردمی همراه می شوند.
در فیلم دیالوگ هایی از امام حسین (ع)، ابن زیاد، یزید، مسلم ابن عقیل، حر و... وجود دارد که همه آنها در تاریخ نقل شده است. شهاب حسینی راوی این اثر است و مجید انتظامی برای آن موسیقی متن ساخته، همچنین بهروز مفید، تهیه‌کنندگی این کار عاشورایی را برعهده دارد. همه لوکیشن های مکه ، دشت نینوا و بازسازی کربلا در این فیلم پس از تحقیقات فراوان در منطقه خور وبیابانک ویزد ساخته شد. داریوش یاری کارگردان «کربلا جغرافیای یک تاریخ»می گوید که این فیلم را فقط با یک درصد از بودجه ساخت فیلم های آثار فاخر ساخته است. این فیلم موفق به دریافت جایزه بزرگ جشنواره بین المللی جهان اسلام در کربلا شده است .
روایت زخمی عمیق
فیلم پویا نمایی سینمایی «ناسور» به کارگردانی کیانوش دالوند و تهیه‌کنندگی مشترک محمدحسین قاسمی و داریوش دالوند در جشنواره فجرسال گذشته به نمایش درآمد و طبق برنامه‌ریزی‌ها در ماه‌های محرم و صفر اکران عمومی خواهد شد. «ناسور» واقعه عاشورا و زخمی عمیق که از شهادت مظلومانه امام حسین (ع) و یارانش در دل همه آزادی خواهان جهان ایجاد شده رادر بخش اعظمی از فیلم با تکنیک و کیفیت خاصی روایت می کند. ساخت این فیلم 16 ماه به طول انجامید ومدت زمان «ناسور» 79 دقیقه است .یکی از تیزرهای طراحی شده برای ناسور با صدای محسن چاووشی به تازگی رونمایی شد. «ناسور» در بازارفیلم فجر، مورداستقبال تهیه کنندگان ، پخش کنندگان و خریداران کشورهای مسلمان نشین قرار گرفت و برای اکران آن با کشورهای عراق و لبنان قراردادهایی بسته شده است . این پویا نمایی سینمایی بر اساس منابعی چون «نفس المهموم»، تألیف شیخ عباس قمی و کتاب های «لهوف» و «آه»، نوشته شده است.