سرویس فرهنگ و هنر مشرق - صادق صادق‌دقیقی این روزها درگیر فیلمبرداری «چهل کچل» است اما توانسته فیلم‌هایی چون «تا آمدن احمد» و «بزرگمرد کوچک» را در گونه دفاع مقدس کارگردانی کند.
سینمای دفاع مقدس به‌لحاظ تولید با هزینه‌های زیادی مواجه است. مراکز فرهنگی از این سینما کمتر حمایت می‌کنند و علاوه بر فضای سخت و مشکلات سینمایی، تولید فیلم‌های دفاع مقدسی با هزینه‌های سرسام‌آوری درگیر است. با این فیلمساز درباره فیلم «تا آمدن احمد» که برنده دو جایزه از جشنواره جیپور هند شده گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
*فیلم «تا آمدن احمد» در جنوب کشور و در جزیره خارک ساخته شد. چرا چنین لوکیشن سختی را برای کار انتخاب کردید. آن‌هم در شرایطی که سینماگران ما بیشتر تمایل به لوکیشن‌های شهری و کم‌خرج دارند؟
در ابتدا بگویم که این فیلم در جزیره خارک ساخته نشد چون به ما اجازه فیلمبرداری در جزیره خارک را ندادند. در اصل فیلم در گناوه نزدیک بندر بوشهر بازسازی شد و از آن‌جا که گناوه سکوهای نفتی نداشت مجبور شدیم که این بخش را به‌صورت کامپیوتری بسازیم و البته به یک سری مشکل برخورد کردیم که در نهایت به فیلم لطمه زد. دلیل آن‌هم عدم حمایت از فیلم‌های از این دست و بی‌اعتنایی و کم‌دانشی برخی از افراد بود.
*باوجود سختی‌های کار، بازیگران چطور قبول کردند در چنین شرایطی کار کنند. چه مشکلاتی با آن‌ها داشتید؟
ما در این فیلم با بازیگران هیچ مشکلی نداشتیم. حدود 18 روز در گناوه کار کردیم و ادامه کار در شهرک سینمایی دفاع مقدس و شهرک غزالی فیلمبرداری شد. ما در بخش‌هایی از فیلم را به شیوه کامپوزیت کار کردیم که هنوز این شیوه در سینمای ما رایج نشده است. علاوه بر این مشکلات فیلم از نظر بودجه با محدودیت مواجه بود چون با هزینه شخصی ساخته شد هرچند که پروانه مرزبان از هیچ کمکی دریغ نکرد و همیشه در کنار فیلم بود تا آن‌جایی که من می‌دانم، مرزبان تنها تهیه‌کننده زن سینمای دفاع مقدس است که با وجود مشکلات زیاد در این حوزه، فیلم تولید می‌کند.
*فیلم شما در جشنواره جیپور و عمار موفق بود با این وجود چرا «تا آمدن احمد» نتوانست با استقبال مخاطبان مواجه شود؟ آیا مشکل پخش فیلم به گیشه آن لطمه زد؟
در این فیلم مشکل پخش داشتیم اما این تنها یکی از مشکلات ما بود. همه ما می‌دانیم که در ایران مافیای پخش وجود دارد و این حرف تازه‌ای نیست اما به‌نظر من باید تمهیدی اندیشیده شود تا ما بتوانیم سینمای دفاع مقدس و ارزشی را حفظ کنیم. من فکر می‌کنم که باید دو سالن برای فیلم‌های دفاع مقدس اختصاص بدهند. شبیه همان کاری که قرار بود برای سینمای کودک صورت بگیرد و هیچ وقت به نتیجه نرسید. می‌دانید که سینمای ایتالیا مدت‌ها با مشکل مخاطب مواجه بود آن‌ها تا چندسال پیاپی خدمات چون اتوبوس و غذای رایگان به تماشاگران ارائه می‌دادند تا مردم سینمارو شدند و درحال حاضر هم در آن‌جا مردم به سینما‌رفتن عادت کرده‌اند بدون این‌که امکانات ویژه‌ای در اختیار تماشاگران گذاشته شود. ما هم باید چنین شرایطی را در سینمای خودمان ایجاد کنیم.
*مشکلات دیگری که با آن روبه‌رو بودید چه مواردی را شامل می‌شد؟
سیاست‌های نادرست، نوع فیلمنامه و قصه‌پردازی «تا آمدن احمد» و مافیای اکران، مانع موفقیت اکران این فیلم شد. به اعتقاد من باید نهادهای مذهبی در کنار سازمان سینمایی از چنین فیلم‌هایی حمایت کنند. البته نهادها و سازمان‌های مذهبی همیشه به ما قول همکاری می‌دهند و به‌صورت شفاهی می‌گویند که از شما و فیلمتان حمایت می‌کنیم اما در عمل جلو نمی‌آیند و حمایت نمی‌کنند. در چنین شرایطی سینمای دفاع مقدس روبه افول می‌گذارد. این مشکلات نه‌تنها به فیلم من که به تمام تولیدات دفاع مقدسی آسیب می‌رساند.
*فیلم «تا آمدن احمد» بدون هیچ پشتوانه ای توانست در جشنواره جیپور هند موفق باشد. چرا در این جشنواره تا این اندازه موفق بود؟
«تا آمدن احمد»در شرایطی دو جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را از آن خود کرد که فیلم‌های خوبی مانند «شیار 143» ساخته نرگس آبیار و «فصل فراموشی فریبا» ساخته عباس رافعی در این جشنواره حضور داشتند و به ترتیب جایزه بهترین فیلم زنانه و بهترین بازیگر زن را گرفتند.
*در روزهای گذشته فیلم شما در جشنواره بین‌المللی مقاومت به نمایش گذاشته شد. نظر شما درباره این جشنواره چیست؟ چه کاستی‌هایی در آن وجود دارد؟
به‌نظر من جشنواره مقاومت جشنواره فجر فیلمسازان دفاع مقدس است اما به اعتقاد من باید در این جشنواره هم به شیوه جشنواره فجر در بخش‌های مختلف به فیلمسازان مقاومت جایزه بدهند. سینمای دفاع مقدس سخت‌ترین ژانر و گونه سینمایی کشور است و باید به‌طور تخصصی در آن به بخش‌هایی چون صدا، نور، تدوین و... بپردازند. من این موضوع را چندسال پیش به محمدخزاعی؛ دبیر جشنواره فیلم مقاومت گفتم و او هم از این پیشنهاد استقبال کرد اما نمی‌دانم چرا به انجام این کار متمایل نیست. بسیاری از عوامل فیلم‌های دفاع مقدسی انتظار مالی و اقتصادی ندارند فقط می‌خواهند یک برگ کاغذ با عنوان دیپلم افتخار در دست داشته باشند که همین هم از آن‌ها دریغ می‌شود. علاوه بر این به‌نظر من دبیرخانه جشنواره مقاومت باید فعال باشد نه این‌که دوسال یک‌بار در فضای سینمای کشور ظاهر شود.
*یعنی جشنواره مقاومت به جشنواره‌ای هم ارز جشنواره فجربدل شود؟
مقاومت باید از جشنواره فجر هم شلوغ‌تر شود و پروپاگاندای رسانه‌ای با جشنواره فجر به راه بیندازد.
*فیلم «تا آمدن احمد» از صداوسیما پخش می‌شود تا چه اندازه به حقوق شما احترام گذاشته شد؟ آیا کپی‌رایت فیلم از شما خریداری شد؟
من خوشحالم که فیلم از رسانه ملی پخش می‌شود و مخاطبان بیشتری می‌توانند آن را ببینند اما صداوسیما به اندازه یک فیلم‌تلویزیونی هم به ما پول نداد. وقتی رسانه ملی به سینماگران دفاع مقدسی کم‌محلی کند در این صورت چه حمایتی از فیلمسازان این بخش، صورت خواهد گرفت. موسسه رسانه‌های تصویری که در عمل تعطیل شده و حمایتشان از این بخش کم است شاید هم بودجه مناسبی ندارند اما مگر چند فیلمساز ارزشی داریم. در اکران که از ما حمایت نمی‌شود، صداوسیما هم که با ما این‌گونه تا می‌کند. واقعا در حال حاضر چه حمایتی از این فیلم‌ها می‌شود.
*در حال حاضر مشغول انجام چه‌کاری هستید؟
فعلا در کوه‌های مازندران مشغول ساخت فیلم«چهل کچل» هستم که فیلم کاملا متفاوتی در کارنامه کاری‌ام محسوب می‌شود و من از ساختن آن رضایت دارم و حالم خوب است.
منبع: صبا