به گزارش مشرق به نقل از روابط عمومی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) جانشین مدیرعامل موسسه حرا در گفتگو با روابط عمومی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) گفت: بر اساس برآوردهای جدید و اجرای فاز یک خط A مترو قم، بهمن‌ماه سال آینده شاهد بهره‌برداری از فاز نخست این طرح خواهیم بود.
مهندس محمدجواد رستمی با اشاره به عملکرد موفقیت آمیز موسسه حرا در اجرای خط A متروی قم اظهار کرد: این قرارداد به شیوه EPC (طراحی – ساخت و تأمین تجهیزات) تنظیم و در تاریخ 23 تیرماه سال 1390 میان شهرداری قم و قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) منعقد شد که اجرای آن بر عهده موسسه حرا می باشد.
وی با اشاره به وقفه میان انعقاد قرارداد و اجرای حفاری خط A مترو قم عنوان کرد: حدود یک سال طول کشید تا دستگاه حفاری سفارش داده شده به قم برسد البته برخی اقدامات مهندسی طی همین مدت انجام شد و دستگاه حفاری مکانیزه اواخر سال 1391 وارد قم و حفاری در شهریور ماه سال 1392 طی مراسمی با حضور دکتر لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی آغاز شد.
رستمی خاطرنشان کرد: بعد از آغاز حفاری مکانیزه با مشکلاتی روبرو شدیم که از جمله آنها می‌توان به عدم تامین نقدینگی اشاره کرد. در واقع مهم ترین دلیل عقب افتادگی پروژه نسبت به برنامه زمان بندی اولیه، عدم تزریق منابع مالی در زمان های لازم بوده است. خوشبختانه اکنون و با تعریف برنامه زمان بندی جدید برای راه اندازی فاز اول پروژه، انتظار می رود عملکرد بسیار خوبی به نمایش گذاشته شود.
وی با بیان اینکه حفاری خط A مترو قم در سال گذشته به نقطه اوج خود رسید گفت: طی سال 1394 بیش از 3800 متر حفاری صورت گرفت و حتی در بهمن ماه سال گذشته از رکورد حفاری 650 متر عبور کردیم که این رکورد در بین دستگاه های حفاری شهری TBM-EPB کم نظیر می باشد. همچنین و در سال 94 از سوم بهمن ماه تا سوم اسفند ماه به میزان 686 متر حفاری انجام شد.
جانشین مدیرعامل موسسه حرا عنوان کرد: هماهنگی‌های زیادی برای حفاری مکانیزه لازم است که موجب کندی کار در اوایل پروژه می‌شود به همین دلیل با شروع کار حفاری با دستگاه در خط A مترو قم، این اقدامات صورت گرفت و اوج کار در سال 94 محقق شد. ضمن اینکه همزمان با حفاری مکانیزه، در بخشی از ایستگاه میدان ولی عصر(عج) و دیگر قسمت‌ها نیز اقداماتی صورت گرفت.
وی با بیان اینکه طول خط A مترو قم 14هزار و 800 متر است گفت: حدود 10 هزار و 300متر از این مسیر به صورت مکانیزه حفاری می‌شود اما حفاری سنتی هم از میدان ولی عصر(عج) تا مسجد مقدس جمکران در دستور کار قرار گرفت.
رستمی ادامه داد: در حال حاضر 710 متر از بخشی که در برنامه‌ریزی اولیه قرار بود به صورت سنتی حفاری شود به اتمام رسیده است. در مورد علت توقف این بخش می توان گفت که کارفرما به تناسب بودجه موجود و فازهای مشخصی که تعیین کرده، اعلام کرد عملیات اجرایی همه ایستگاه‌ها به صورت همزمان صورت نگیرد و بخش حفاری سنتی در فاز بعدی اجرا شود.
مدیرسابق پروژه متروی قم با بیان اینکه فاز نخست از ایستگاه میدان مطهری تا قلعه کامکار در نظر گرفته شده است، گفت: دو ایستگاه مذکور محل سوار و پیاده شدن مسافران یا به عبارتی ایستگاه های مسافرگیری بوده و سایر ایستگاه‌ها فعلا به صورت عبوری طراحی می‌شوند، مثل همان کاری که در خط 7 متروی تهران و شهرهای دیگری همچون شیراز صورت گرفته است.
رستمی با بیان اینکه از زمان‌بندی طرح عقب نیستیم گفت: در فواصل زمانی مختلف، دستگاه حفاری نیازمند تعمیر و بازسازی است.در حفاری مکانیزه، زمین مقابل دستگاه حفاری قابل مشاهده نیست به همین دلیل لازم است فضای امنی ایجاد شود تا بازرسی‌های لازم صورت بگیرد و لازمه این کار، توقف دستگاه است ضمن اینکه برخی اقدامات هم از سطح زمین و به وسیله احداث شمع‌هایی در مناطق مختلف صورت می‌گیرد، در حال حاضر در حوالی میدان پلیس (ایستگاه پنجم) این کار صورت گرفته و TBM نیز زیر سطح همین منطقه قرار دارد. لذا در مجموع و با توجه به این مسائل، خود را متعهد به برنامه زمان بندی می دانیم.
وی با بیان اینکه این کار فضای مناسبی برای تعویض ابزارهای برشی دستگاه و دیگر اقدامات لازم فراهم می‌آود گفت: در مجموع طی این وقفه‌های زمانی، دستگاه حفاری تحت یک سرویس کلی قرار می‌گیرد. این سومین و آخرین تعمیری است که بر روی دستگاه TBM صورت می‌گیرد و اگر مشکلی به وجود نیاید، طبق پیش بینی و برنامه زمان بندی آذر ماه 95 عملیات حفاری به پایان خواهد رسید و سایر نیازهای پروژه از جمله ایستگاه ها و تأمین تجهیزات، بیش از گذشته مورد توجه قرار خواهد گرفت.
مدیرسابق این طرح ملی با بیان اینکه در حال حاضر و با تغییر مدیریت شهری قم، حساسیت‌ها نسبت به پروژه‌های زیرساختی از جمله مترو هم بیشتر شده است گفت: شهردار جدید قم، فازبندی جدید این طرح را ارائه کرده و زمان‌بندی مشخصی هم برای آن صورت گرفته به طوری که بهمن ماه سال 1396 برای بهره‌برداری از فاز نخست در نظر گرفته شده است که البته این امر نیازمند تزریق مستمر و کافی نقدینگی است.
وی با اشاره به نقش تعیین کننده تزریق مستمر نقدینگی در پروژه‌های بزرگ شهری گفت: طی این مدت با جهش قیمت‌ها و افزایش نرخ ارز روبرو شدیم و شرایط تحریمی نیز حاکم شد. به این ترتیب، زمان اجرای پروژه، البته بر اساس زمان بندی اولیه، بسیار طولانی شد.
رستمی افزود: طبق زمان‌بندی اولیه مقرر شده بود در تاریخ بیست و سوم تیرماه سال جاری پروژه مترو قم به اتمام برسد ولی این امر محقق نشد؛ قرارداد این طرح 475 میلیارد به صورت ریالی و 273 میلیارد به صورت یورو بوده است. با توجه به افزایش زمان پروژه به سمت تعدیل قرارداد پیش رفتیم و کارگروه این مسئله در سال 1392 تشکیل شد که خوشبختانه موضوع از طریق استانداری قم و شورای عالی فنی در حال پیگیری است.
وی با اشاره به کارگاه‌های فعال در مترو قم گفت: کارگاه حفاری مکانیزه، تونل سنتی میدان ولی عصر(عج) و پنج کارگاه از 14 ایستگاه تعیین شده فعال هستند.
جانشین مدیرعامل موسسه حرا این تعامل را سازنده دانست و تصریح کرد: بازدید مسئولان و مدیران تصمیم‌گیرنده از پروژه مترو در این زمینه بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند منجر به همکاری‌های بیشتر نهادها و دستگاه های ذیربط شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر دو کیلومتر به پایان حفاری مکانیزه باقی مانده و دستگاه TBM در ایستگاه میدان ولی عصر(عج) از زیر زمین بیرون خواهد آمد ضمن اینکه میانگین حفاری در شرایط کنونی بین 450 تا 470 متر در ماه است.
رستمی با بیان اینکه در طرح مترو قم تاکنون هیچ مشکل ایمنی به وجود نیامده است گفت: بیشترین نشست اندازه‌گیری شده در حد چند میلیمتر بوده و حتی در عبور از زیر بستر رودخانه هم مشکلی به وجود نیامد. ما در یک نقطه که با پایه‌های مونوریل تداخل داشتیم مجبور به احداث چاهک از سطح شدیم ولی با تمهیدات اندیشیده شده توانستیم بدون مشکل از کنار آن عبور کنیم.
مدیر سابق پروژه متروی قم در همین رابطه افزود: عبور دستگاه از کنار پایه ها با رعایت کامل مسائل فنی انجام شد در صورتی که بسیاری از مشاوران مهندسی از ابتدا هم امیدی به عبور بدون مشکل از فاصله 1.32 متری شمع ها و ستون های مونوریل در بستر رودخانه قم را نداشتند.
رستمی خاطرنشان کرد: جابجایی معارض‌های زیرسطحی از جمله خطوط انتقال شهری مهمترین مشکلی است که در ساخت ایستگاه‌های خطوط مترو وجود دارد؛ در میدان مطهری که ایستگاه مرکزی مترو قم هم محسوب می‌شود تا عمق سه متری باید تمام کابل‌ها و لوله‌های آب و برق و گاز را از محدوده خارج کرد و سپس خاکبرداری صورت بگیرد که همین مسئله حدود دو ماه زمان می‌برد ولی با تمهیدات در نظر گرفته شده و بعضی موازی‌کاری‌ها، این کار طی یک ماه به سرانجام رسید.
جانشین مدیرعامل موسسه حرا افزود: یکی از دیگر بخش‌های حساس ساخت مترو، تهیه متروسیستم است که خود شامل قسمت های مختلفی از جمله ناوگان، تامین توان، کنترل، اطفای حریق و ... می‌شود؛ این قسمت‌ها و در مجموع خریدهای خارجی ارزبری بالایی دارند و اگر وقفه‌ای در آنها ایجاد شود، دچار بحران در راه اندازی پروژه خواهیم شد.
وی گفت: به عنوان مثال برای راه‌اندازی فاز نخست متروی قم، نیازمند 9 مگاوات برق هستیم، به این نحو که یکی از پست‌های مربوط به مونوریل که امکان افزایش توان تا 27 مگاوات را داشت برای این منظور در نظر گرفته شده است.
رستمی به بحث تامین سیستم ناوگان برای مترو قم اشاره کرد و افزود: در این زمینه از حدود ده ماه پیش بررسی صلاحیت فنی شرکت های داخلی و خارجی و حتی مشارکت شرکای ایرانی و خارجی آغاز شد و در تیرماه سال جاری به نتیجه رسید. هم اکنون نیز در حال نهایی نمودن قرارداد هستیم. در واقع این کار قدم مهمی برای رسیدن به هدف راه اندازی فاز نخست قم می باشد.
وی ادامه داد: اولویت ما در بخش مترو سیستم، خرید ناوگان و تأمین توان است که در هر دو بخش پیشرفت قابل ملاحظه ای داریم و اگر در خصوص نقدینگی به مشکل پیش بینی نشده ای برخورد نکنیم، به زمان بندی و برنامه در نظر گرفته شده خواهیم رسید. بر اساس برنامه، 12 تا 18 ماه برای ساخت و انتقال قطارهای مترو قم در فاز نخست پیش بینی شده است که دور از انتظار نیست.