به گزارش مشرق، گاهی اوقات آمریکاییان فکر می کنند که ما در فلان جنگ پیروز شده ایم و تنها سال ها یا دهه ها بعد است که پیروزی ما تکمیل می شود. اکنون ما با فوران خشم ناشی از جنگی مواجه هستیم که بیشتر از یک قرن پیش به آن دست زدیم. به ندرت پیش آمده که بازخورد ناشی از مداخله در سرزمینی در آن سوی جهان، مدت زمانی چنین طولانی بعد از توقف تیراندازی ها گریبانگیرمان شده باشد.

این چالش غیرمنتظره از سوی فیلیپین متوجه ما شده است. رودریگو دوترته رئیس جمهور تازه انتخاب شده این کشور اخیرا طرح هایی را برای بیرون کشیدن کشورش از مدار آمریکا و در پیش گرفتن یک سیاست خارجی «مستقل» اعلام کرده است. او توضیح داده است که «من ضد غرب هستم. از آمریکاییان خوشم نمی آید. این مسئله برای من یک اصل به شمار می آید.»

این شکوه و شکایت دوترته ریشه در تاریخ دارد. او تاکید کرده که آمریکاییان که در سال 1899 ناعادلانه فیلیپن را تصرف کردند، یک کارزار نظامی هولناک را برای سرکوب مقاومت بومی به راه انداختند و بابت آن «از ملت فیلیپین پوزش خواهی» نکرده اند. او عکس هایی را در دست گرفته بود که اجساد فیلیپینی های قربانی آن جنگ، بر آنها نقش بسته بود.

اندکی بعد از این اظهارات تکان دهنده دوترته، پرفکتو یاسای وزیر امور خارجه او پا را از این هم فراتر گذاشت. او گفت که در سال 1899 ایالات متحده پیروزی ما در تلاش برای آزادی را به نام خود تمام کرد. و بعد با استفاده از زنجیرهایی نامرئی، فیلیپینی ها را در قید و بند وابستگی گرفتار کرد. او گفت که آمریکاییان با فیلپینی ها همچون «برادران قهوه ای کوچولویی» برخورد کردند که «صلاحیت استقلال یا آزادی حقیقی را ندارند.» او نتیجه گرفت که برای رهایی از این تحقیر، فیلیپینی ها باید به تسلیم بودن در برابر منافع ایالات متحده خاتمه دهند.

اکثر آمریکاییان هیچ تصوری در باره حرف هایی که رهبران جدیدی فیلیپینی بر زبان می آورند ندارند. ما جنگ فیلپین را مدت ها پیش از یاد برده ایم. اما فیلیپینی ها آن را به روشنی به یاد دارند. این کشور وحشت اشغال ژاپن را در طول جنگ جهانی دوم به عنوان یکی از بزرگ ترین آسیب های ملی خود از سر گذرانده است. سرانجام سررسید پرداخت یک بدهی بسیار قدیمی از راه رسیده است.

روابط بین ما و فیلیپین با خشونتی ویرانگر آغاز شد. آمریکاییان در سال 1898 برای در هم شکستن قدرت اسپانیایی ها در فیلیپین به این کشور کمک کردند، اما آمریکا به جای آنکه اجازه استقلال این کشور را بدهد، این جزایر را به عنوان یک مستعمره برای خود درآورد. پرزیدنت ویلیام مک کینلی فیلیپینی ها را به گونه ای هدایت کرد تا «همگونی خیرخواهانه» را بپذیرند و در برابر بازوی قدرتمند اقتدار تسلیم شوند. سناتور ماساچوست، جرج فریزبی هاور این کار را «یک پیام ستمگری، نفرت، سرکوب و سلاخی» نامید. بسیاری از فیلیپینی ها با این حرف موافق بودند. آنها علیه قدرت آمریکا سر به شورش برداشتند. جنگی که در نتیجه این شورش درگرفت، صدها هزار کشته بر جای گذاشت. آمریکاییان بر فیلیپینی ها حکومت کردند تا اینکه سرانجام بعد از بازپس گیری این جزیره از اشغالگران ژاپنی، در سال 1946 اجازه استقلال به این کشور دادند. در بخش عمده 70 سال پس از آن، ما سیاست امنیتی فیلپپین را هدایت کرده ایم. وضعیتی که ممکن است اکنون تغییر کند.

امروز فرماندهان نظامی آمریکایی در حال فشار برای اجرای دو پروژه راهبردی در فیلیپین هستند. اول آنکه آنها می خواهند فیلیپینی ها  یک سد دفاعی در برابر کارزار ما برای مهار چین باشند و در برابر ادعاهای این کشور در دریای جنوب چین مقاومت کنند. درست همانطور که ما به متحدان اروپایی مان فشار آوردیم تا به جای رفتن به دنبال مصالحه، علیه روسیه دست به اعمال تمهیدات سختگیرانه بزنند، ما از کشورهای آسیایی می خواهیم چین را به چالش بکشند، نه اینکه خود را با منافع این کشور هماهنگ کنند. در ماه آوریل اشتون کارتر وزیر دفاع در مانیل اعلام کرد که نیروهای دریایی آمریکا و فیلیپین گشت زنی های مشترک خود را در دریای جنوب چین آغاز کرده اند. وی افزود: «نیروهای آمریکایی به شکل منظم و دوره ای در آنجا حضور خواهند داشت.» برنامه ای که اکنون آینده آن نامطمئن به نظر می رسد.

دولت جدید فیلیپین اعلام کرده است که دقیقا همان کاری را انجام خواهد داد که آمریکا نمی خواهد: یعنی به رسمیت شناختن «واقعیت های ژئوپلتیک» و آغاز گفتگو با چین با هدف «حل مسالمت آمیز اختلافات خود.» یاسای وزیر امور خارجه تاکید کرده است که به هیچ روی چنین خطری وجود ندارد که این گفتگوها بتواند به سلطه چین بر فیلیپین بیانجامد. به گفته او تجربه دردناک زندگی زیر سلطه «یک برادر بزرگ سفید» عزمی ملی را در ما به وجود آورده که هرگز اجازه ندهیم هیچ کشور دیگر  ما را طعمه زورگویی های خود قرار دهد.

علاوه بر این پنتاگون فیلیپین را به مثابه یک جبهه فعال در جنگ خود با ترور می داند. هم اکنون شورشی به رهبری مسلمانان در جزیره میندانوآ در جریان است. گفته می شود که صدها تن از نیروهای ویژه آمریکایی در این جزیره به کار گرفته شده اند. ماموریت دقیق آنها نامشخص است، ولی بر اساس گزاره ای که در واشنگتن خیلی ها به آن معترفند، بهترین راه برای تضعیف شورشیان، قدرت آتش است. پرزیدنت دوترته به چیز دیگری خلاف این معتقد است. او به جای تایید حضور نیروهای ضد شورشی آمریکایی، در پی بیرون کردن آنهاست. او گفته است که نیروهای آمریکایی به جای کاستن از شدت جنگ ها، بر آن می افزایند. او برای این حرف خود چنین دلیل آورده است که «چون مادامی که ما در کنار آمریکا بایستیم، هرگز روی صلح را نخواهیم دید. نیروهای ویژه آمریکایی باید بروند.» او با جسارت به نتایج مداخلات آمریکا در ویتنام، عراق و سوریه اشاره کرده است.

دوترته از زمان به قدرت رسیدن، همواره رفتاری تحریک آمیز داشته است. او علنا پاپ، رئیس جمهور ایالات متحده و دبیرکل سازمان ملل را هدف ناسزا قرار داده است. چرخش در سیاست خارجی او، خلاف آمد قاطع دیگری در سنت های فیلیپین است. تمام این اقدامات موجب شده که میزان محبوبیت او به شدت افزایش یابد. بر اساس یک نظر سنجی که اخیرا انجام شده، 76 درصد فیلپینی ها از او حمایت می کنند.

دوترته در حالی که تصاویر مشمئزکننده ای را نشان می داد که بعد از حمله آمریکا در سال 1906 گرفته شده بود، گفت: «این یک قتل عام در جولو است، به این اجساد نگاه کنید.» احتمالا این مسئله برای آمریکاییان گیج کننده است که چگونه امکان دارد یک رئیس جمهور فیلیپین از داستان قتل عامی که در گذشته ای دور اتفاق افتاده، برای توجیه خاتمه دادن به مشارکت امنیتی کشورش با آمریکا استفاده کند. پیداست که مداخلات و اشغال ها زخم های عمیقی بر جای می گذارند. این اقدامات خشمی را برمی انگیزند که به بخشی از حافظه جمعی تبدیل می شوند. خشمی که نسل به نسل منتقل می شود. این یک خونریزی 110 ساله است که به ناگهان از لابه لای اوراق تاریخ بیرون پریده تا جهان امروز را از نو شکل دهد.

نویسنده: استفن کینزر[1]

ترجمه: محمود سبزواری

منبع:

http://www.bostonglobe.com/ideas/2016/10/15/blowback-for-american-sins-philippines/VNAmdveJWntU7f8FYnGvPL/story.html

[1] . Stephen Kinzerعضو ارشد موسسه امور بین الملل و عمومی واتسون در دانشگاه براون