شيمي‌درماني سال‌هاست كه براي ما به نماد درمان سرطان تبديل شده و ديدن چهره تكيده بيماران شيمي درماني با ضعف جسماني فراوان و موهايي ريخته حكايت از عمق فاجعه دارد، اين در حالي است كه با پيشرفت علم و تكنولوژي بسياري از انواع سرطان‌ها با روش‌هايي نظير آنكولوژي يا پرتو درماني مي‌توانند با هزينه و عوارض كمتر درمان شوند، هر چند برخي پزشكان براي منافع خود سد اين مسير مي‌شوند و ترجيح مي‌دهند بيمار را به جاي معرفي به تخصص‌هاي مكمل درمان سرطان جراحي كنند يا براي درمانش از داروهاي گرانقيمت شيمي‌درماني استفاده كنند، آن هم در شرايطي كه بنا به تأكيد رئيس انجمن آنكولوژي ايران شيمي درماني تنها 10 درصد در بهبود بيمار مؤثر است.
قابل پيشگيري و درمان بودن نيمي از سرطان‌ها
رئيس شانزدهمين كنگره بين‌المللي گوارش و كبد ايران با رد موضوع سونامي سرطان در ايران مي‌گويد: سرطان در ايران از متوسط جهاني كمتر است، ولي كشورمان رو به پيري پيش مي‌رود و اميد به زندگي نيز در ايراني‌ها در مدت 40 سال بالغ بر 30 سال افزايش يافته است، به طوري‌كه اميد به زندگي مردان ايراني در بدو تولد 77 سال و در زنان در بدو تولد 81 سال افزايش يافته است و همين افزايش سن موجب افزايش بروز سرطان شده است.
به گفته ملك زاده 50 درصد سرطان‌ها قابل درمان و 40 درصد آنها قابل پيشگيري است و طي 15 سال گذشته ميزان مرگ و مير سرطان نسبت به سال‌هاي ديگر 20 درصد كاهش يافته است. رئيس شانزدهمين كنگره بين‌المللي گوارش و كبد ايران عواملي همچون مصرف ترياك، قليان و سيگار و همچنين فقدان بهداشت دهان و دندان و مسواك زدن را از جمله مواردي عنوان مي‌كند كه منجر به افزايش انواع و اقسام سرطان‌ها از جمله سرطان‌هاي دستگاه گوارش مي‌شود.
هزينه‌هاي درمان سرطان 120 برابر شده
حتي با پذيرش آمار ملك‌زاده درباره پايين‌تر بودن نرم ابتلا به سرطان در ايران نسبت به ديگر نقاط دنيا باز هم سالي 90 هزار ابتلاي جديد به سرطان عدد قابل‌توجهي مي‌شود كه مي‌تواند بار مالي زيادي را به بيماران و جامعه تحميل كند. به خصوص اينكه اغلب اوقات سرطان‌ها به موقع تشخيص داده نمي‌شوند و گاهي وقت‌ها هم برخي پزشكان براي درمان اين بيماري پر‌هزينه‌ترين مسير را به بيمار نشاني مي‌دهند. رئيس هيئت مديره سازمان تأمين اجتماعي با انتقاد از تشخيص ندادن به موقع سرطان در كشور معتقد است: در ايران اين تشخيص به موقع نيست و همين امر هزينه‌هاي درمان را بالا برده است.
آنطور كه عباس كبريايي زاده مي‌گويد، بيشترين اثربخشي داروها در مراحل درمان بيماري، مرحله تشخيص است كه در اين مرحله سهم داروها بسيار كم است و برعكس در زمان اوج ابتلا، هزينه‌هاي درماني بسيار بالاست. برخي از داروهاي ضد سرطان هزينه‌اي بيش از ٦٠٠ ميليون تومان دارند و برخي با ٥ ميليون تومان به طور كامل اثربخش هستند. وي تصريح مي‌كند: سرطان بيماري رو به رشدي در كشورمان است تا جايي كه هزينه‌هاي درماني بيماران سرطاني در سال‌هاي اخير ١٢٠ برابر شده است.
پنهان كردن روش درمان
با وجود اين خيلي وقت‌ها راه‌هاي بهتري براي درمان سرطان وجود دارد. به طور نمونه عليرضا نيكوفر، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران استفاده از راديوتراپي براي درمان بيماران سرطاني را بهتر از شيمي درماني و جراحي مي‌داند.
وي با تأكيد بر اينكه در كشورهاي اروپايي براي درمان سرطان پروتكلي حاكم است و بايد متخصصان مربوطه از جمله متخصص آنكولوژي و پاتولوژي در يك گروه درماني بر شيوه درمان سرطان هر بيمار به توافق برسند و اگر خردجمعي بر درمان يك بيمار حاكم نباشد، اصلاً بيمه هزينه‌اي نمي‌دهد. در حالي كه در ايران پزشك شخصاً براي درمان بيمار سرطاني تصميم مي‌گيرد كه به دليل فقدان خردجمعي ممكن است بهترين تصميم نباشد.
نيكوفر تأكيد مي‌كند: خيلي وقت‌ها درمان‌هاي سرطان قابل بازگشت نيست و بيماري كه جراحي شده يا شيمي درماني شود ديگر نمي‌تواند درمان پرتو درماني دريافت كند. وي تصريح مي‌كند: اگر براي تسكين درد بيماران مبتلا به سرطان از راديوتراپي استفاده كنيم، مؤثرتر از شيمي درماني و جراحي است زيرا باعث مي‌شود، كيفيت زندگي اين بيماران و طول عمر آنها افزايش يابد.
از نگاه دبير علمي يازدهمين كنگره بين‌المللي كلينيكال آنكولوژي برخي پزشكان راهكارهاي درماني ارزانتر را از بيمار پنهان مي‌كنند تا خودشان وي را جراحي كنند. در حالي كه هزينه و عوارض راديوتراپي در اغلب موارد به مراتب كمتر از جراحي و شيمي درماني است. البته اگر منافع پزشكان اجازه بدهد كه بيمار را در اين مسير درماني قرار بدهند.
وي اظهار داشت: متأسفانه در بحث تجهيزات راديوتراپي نسبت به كشورهاي غربي عقب‌تر هستيم.
عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران ادامه داد: عوارض عمومي راديوتراپي نيز كمتر از شيمي درماني است.