به گزارش مشرق، انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 آمریکا در حالی امروز، سه‌شنبه، برگزار می‌شود که شاید عده زیادی از مردم در دنیا و حتی در خود آمریکا تصور نمی‌کنند در این انتخابات نامزدهایی غیر از «دونالد ترامپ» و «هیلاری کلینتون»، نماینده‌های دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات، حضور داشته باشند.
اما در واقع، غیر از این دو نفر نامزدهای احزاب سوم که از معروف‌ترین آنها می‌توان «جیل اشتاین»، نامزد حزب سبز و «گری جانسون»، نامزد حزب «لیبرتارین» را نام برد نیز در این رقابت برای ورود به کاخ سفید شرکت می‌کنند، اگرچه هرگز شانسی برای پیروزی ندارند.
مشهور نبودن نامزدهای احزاب سوم یا نامزدهای مستقل در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، البته دلایل بسیار متنوع و گوناگونی دارد. اما شاید، دستکم یکی از دلایل آن را بتوان جلوگیری از حضور آنها در مناظره‌های تلویزیونی دانست.
از چپ به راست: «جیل اشتاین»، «گری جانسون» و «ایوان مک مولین» سه نامزد حزب سوم در انتخابات آمریکا
مناظره های تلویزیونی علی رغم گسترش فضای مجازی، هنوز هم از اهمیتی ویژه در انتخابات آمریکا برخوردار هستند. این موضوع، به ویژه برای نامزدهای حزب سوم حائز اهمیت است.
«جیل اشتاین»، نامزد «حزب سبز» در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 در این باره می گوید: «برای، نامزدهای حزب سوم که عموماً در مدار توجه رسانه ها قرار نمی گیرند و توان رقابت با بودجه های تبلیغاتی احزاب اصلی را ندارند، مناظره ها همه چیز هستند.» (پایگاه تینک پراگرس، 16 آگوست 2016)
علی رغم این، در آمریکا به نامزدهای غیر از دو حزب اصلی، اجازه ورود به مناظره های تلویزیونی داده نمی شود.
در واقع، از سال 1988 که کمیسیونی متشکل از اعضای حزب جمهوری خواه و دموکرات (به نام «کمیسیون مناظره های انتخاباتی) سازماندهی مناظره ها را به عهده گرفته تنها یک بار به یک نامزد مستقل یا نامزد حزب سوم اجازه حضور در مناظره‌ها داده شده است. در سال 1992 تاجر ثروتمند آمریکایی «راس پرو» اجازه یافت به عنوان نامزد مستقل در کنار «جورج بوش» پدر و «بیل کلینتون» در مناظره‌ها شرکت کند.
حضور در این مناظره‌ها میزان حمایت عمومی از «پرو» را از 7 درصد به 19 درصد افزایش داد و وی توانست در انتخابات آن سال با کسب بیش از 19 میلیون رأی (18.9 درصد آرا) زمینه‌های پیروزی «بیل کلینتون» دموکرات و شکست «جورج بوش» پدر که در آن زمان رئیس‌جمهور بود را فراهم آورد.
«راس پرو» (وسط) تنها نامزد مستقل یا حزب سوم است که بعد از سال 1988 به وی اجازه حضور در مناظره ها داده شده است.
اما از آن زمان به بعد، تلاش‌ها و کارزارهای مختلف برای فراهم کردن زمینه‌های حضور نامزدهای احزاب سوم در مناظره‌ها تماماً ناکام مانده‌اند.
سیر مناظره‌ها: از جدل های واقعی تا شوهای تبلیغاتی
قبل از سال 1987، سازمانی به نام «اتحادیه رأی‌دهندگان زن» وظیفه برگزاری مناظره‌های انتخاباتی را به عهده داشت. عقیده بسیاری از کارشناسانی که منتقد نظام فعلی برگزاری مناظره‌های انتخاباتی هستند این است که این اتحادیه در چند مناظره‌ای که برگزار کرد، تمایل بیشتری برای به چالش کشیدن نامزدهای دو حزب و همچنین تلاش برای گنجاندن نامزدهای مستقل در مناظره‌ها داشت.
به عنوان مثال، در سال 1980 که «جیمی کارتر»، نامزد حزب دموکرات با حضور «جان اندرسون»، نامزد مستقل در مناظره‌ها مخالفت کرد، «اتحادیه رأی‌دهندگان زن» با اصرار بر موضعش برای گنجاندن «اندرسون» در این گفت‌وگوها موفق شد یک دور مناظره بین وی و «رونالد ریگان» برگزار کند (اگرچه «کارتر» حاضر به مناظره با «اندرسون» نشد.)؛ یا در سال 1984 این اتحادیه در یک کنفرانس خبری از «ریگان» و «والتر ماندیل»، نامزدهای احزاب جمهوری‌خواه و دموکرات بابت مخالفت با چندین مجری برای هدایت مناظره‌ها علناً انتقاد کرد.
مناظره رونالد ریگان، نامزد حزب جمهوری خواه و جان اندرسون، نامزد مستقل در سال 1980
این سبک مدیریتی «اتحادیه رأی دهندگان زن» البته به مذاق احزاب اصلی آمریکا خوش نیامد و آنها تلاش برای به دست گرفتن کنترل فرایند مناظره ها را آغاز کردند. مطابق گزارش یک سازمان غیرانتفاعی به نام «مرکز صداقت عمومی»، سران دو حزب از اتحادیه زنان و نحوه کنترل جلسههای مناظره انتقاد کرده و آن را «دیکتاتور مآبانه» توصیف کردند.
این فشارها و افشای یک رسوایی میان دو نامزد انتخاباتی درباره مناظره ها سرانجام موجب شد که «اتحادیه رأی دهندگان زن» از برگزاری مناظره ها انصراف بدهد.
سال 1988 افشا شد «جورج بوش» پدر (نامزد حزب جمهوری‌خواه) و «مایکل دوکاکیس» (نامزد حزب دموکرات) بر سر نفرات شرکت‌کننده، مجری‌های گرداننده و سئوالات مناظره و همچنین نفراتی که بایستی سوال بپرسند با یکدیگر به صورت پنهانی توافقاتی کرده اند. «اتحادیه رأی‌دهندگان زن» انصراف خود را از برگزاری این مناظره‌ها اعلام و در بیانیه ای تأکید کرد: «برای ما روشن شده است که سازمان‌های کاندیداها قصد دارند مناظره‌ها را هم به لیست سیاه‌بازی‌های تبلیغاتی خود تبدیل کرده و آن را از محتوا، خودانگیختگی و پاسخ‌های صادقانه به سوالات دشوار، عاری کنند. این اتحادیه هیچ قصدی برای تبدیل شدن به ابزاری برای فریب مردم آمریکا ندارد.»
بعد از این استعفا، «کمیسیون مناظره‌های انتخاباتی» مسئولیت برگزاری مناظره‌ها را به عهده گرفت و دو حزب اصلی آمریکا رسماً عهده‌دار تمامی مسائل مرتبط با مناظره‌ها شدند.
«جورج فارا»، نویسنده و فعال آمریکایی و موسس مرکزی به نام Open Debate که هدفش را ایجاد اصلاحات در برگزاری مناظره ها اعلام کرده، نظرش درباره این تغییر در مدیریت مناظره ها را چنین بیان می کند: «ما یک شرکت خصوصی به نام کمیسیون مناظره های انتخاباتی داریم که توسط حزب های جمهوری خواه و دموکرات تأسیس شد. این شرکت، دقیقاً به این دلیل که اتحادیه رأی دهندگان زن مستقل بود و جرأت ایستادگی در برابر نامزدهای معرفی شده توسط احزاب اصلی را داشت، کنترل مناظره های تلویزیونی را تصاحب کرد.» (گاردین، 2012)
«جورج فارا» نویسنده و فعال در زمینه انتخابات آمریکا
برگزاری مناظره ها، از بعد از مدیریت این کمیسیون با رسواییهای متعددی همراه شد و تقریباً در هر دور انتخابات یک شکایت نامه علیه این گروه تنظیم شد؛ اگرچه هیچیک به نتیجه نرسیدند. (نقل از هیل)
سال 1996، «راس پترو» که چهار سال قبل با موافقت «بیل کلینتون» و «جورج بوش» پدر در مناظره‌ها شرکت کرده بود، از کمیسیون مناظره ها بابت جلوگیری از شرکتش در مناظره‌های انتخاباتی شکایت کرد و فرایندی که به دو حزب اصلی قدرت جلوگیری از رسیدن صداهای مخالف به گوش رأی‌دهندگان می‌دهد را به باد انتقاد گرفت.
چهار سال بعد، در سال 2000، این کمیسیون، بعد از بالا گرفتن انتقادها قانونی وضع کرد که حضور نامزدهای مستقل یا حزب سوم در مناظره‌های تلویزیونی را عملاً غیرممکن می کرد. مطابق این قوانین جدید مقرر شد تنها کسانی در مناظره ها شرکت کنند که بتوانند در پنج نظرسنجی ملی، دستکم 15 درصد از آرا را از آن خود کنند.این رقم، با توجه به دیگر موانع پیش روی نامزدهای مستقل، تقریباً دست نیافتنی به نظر می رسد. به عنوان مثال، در اکثر نظرسنجی ها اصلاً نامی از نامزدهای مستقل به عنوان یکی از گزینه های ورود به کاخ سفید آورده نمی شود. (پایگاه هیل، مه 2016)
از طرف دیگر، روزنامه گاردین در تحلیلی سال 2012 روشی که دو حزب اصلی آمریکا برای مهندسی مناظره ها و افکار عمومی به کار برده اند را اینطور توصیف می کند: «وضع ایجاد شده، یک موقعیت بغرنج بی راه پس و پیش است. شما برای اینکه مناظره کنید، به حمایت عمومی نیاز دارید. برای به دست آوردن همین حمایت عمومی، نامزدهایی که فاقد منابع مالی هستند، به فرصتهایی که مناظره های تلویزیونی برای معرفی در اختیار قرار می دهند نیاز دارند. به این ترتیب است که دموکرات ها و جمهوری خواهان، مناظره ها را کنترل کرده ودسترسی عموم به دیدگاه های مخالف را محدود کردند.» (گاردین، 2012)
«جورج فارا»، نویسنده و فعال آمریکایی نیز معتقد است که تعیین ملاک 15 درصد برای دادن اجازه ورود به مناظره ها برای نامزدهای حزب سوم، «معنایی ندارد»، زیرا به گفته او در صورتی که کاندیدی از حمایت 5 درصد از مردم برخوردار باشد واجد دریافت کمک های دولتی می شود. (سی بی اس نیوز، 2012)
اما نه این انتقادها و نه شکایت های قانونی در تمامی ادوار انتخاباتی (از جمله در سال 2016) تا کنون نتوانسته اند این کمیسیون را به تغییر رویکرد در قبال نامزدهای حزب سوم متقاعد کنند.
گری جانسون، نامزد حزب «لیبرتاریان» در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 و 2016 معتقد است که کنار گذاشتن او و سایر نامزدهای احزاب سوم از مناظره ها، بخشی از نظام گسترده تری است که با هدف به حاشیه راندن نامزدهای حزب سوم طراحی شده است. وی به عنوان مثال، قوانین دست و پا گیر برای دسترسی به صندوق های رأی و توجه اندک رسانه ها به نامزدهای حزب سوم را از جمله سیاست های کلی ضد احزاب مستقل در ساختار حاکمیتی آمریکا می داند (نقل از سی بی اس نیوز)
یکی از سخت ترین موانع پیش روی احزاب سوم در آمریکا وجود قانونی موسوم به «قانون دسترسی به صندوق رأی» است. در حالی که احزاب اصلی بدون هیچ مشکلی در تمام ایالتها حائز شرایط دسترسی به صندوق‌های رأی می‌گردند، احزاب سوم برای دسترسی به صندوق‌های رأی بایستی نام خود را به عنوان کاندیدای انتخابشونده در هر ایالت ثبت کنند. از آنجا که انجام این کار مستلزم پرداخت هزینه توسط خود نامزد است، بسیاری از نامزدها نمی توانند نامشان را در تمام ایالت ها ثبت کنند. (نیویورک تایمز، 2016)
گری جانسون می گوید: «علی رغم اینکه 40 درصد این کشور مستقل و تشنه صدای جایگزین است، احزاب سوم با موانع ساختاری عظیم رو به رو می شوند.»
«پت بیوکنن»، مشاور ارشد روسای جمهور آمریکا «ریچارد نیکسون»، «جرالد فورد» و «رونالد ریگان» که سال 2000 به عنوان نامزد حزب «رفورم» در انتخابات شرکت کرد، می گوید شرایط تعیین شده توسط کمیسیون مناظره های انتخاباتی به معنی این است که نامزدهای حزب سوم قادر به شرکت در مناظره ها نخواهند بود، مگر اینکه صاحب ثروتی هنگفت باشند یا فردی بسیار صاحب نفوذ و شناخته شده باشند.
او می گوید: «آنها می گویند اگر شما ملاک برخورداری از حمایت عمومی 15 درصدی را نداشته باشید نمی توانید وارد مناظره شوید؛ از آن طرف هم اگر شما وارد مناظره نشوید نمی توانید این حمایت 15 درصدی را به دست بیاورید.»