سرویس اقتصاد مشرق - روی کار آمدن دونالد ترامپ بر مسند ریاست جمهوری آمریکا، حواشی بسیار زیادی را با خود به همراه داشته است. اختلاف دیدگاه‌های اساسی ترامپ با سایر کاندیداها که در زمان برگزاری تبلیغات های انتخاباتی مشخص شد؛ پس از پایان شمارش آراء، واکنش بسیاری از کارشناسان عرصه بین الملل را با خود به همراه داشته است. اما آنچه برای ما مهم است، اثرات انتخاب وی بر اقتصاد ایران و تحولات منطقه است. لذا در این زمینه گفتگویی با ناصر نوبری سفیر جمهوری اسلامی در شوروی داشته‌ایم و نظرات وی را در این زمینه جویا شدیم.
ناصر نوبری مشاور استراتژیک وزیر خارجه، موسس بخش سخنگویی وزارت خارجه و اولین سخنگوی وزارت خارجه ایران، رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد، مشاور بین الملل وزیر بازرگانی و معاون ارتباطات و اطلاعات دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام را عهده دار بوده است.
در ادامه شرح کامل این مصاحبه از نظر می گذرد.
سوال: به عقیده بسیاری از کارشناسان، ترامپ طرفدار دکترین مونرو است و خواهان اصلاح اقتصادی در امریکا مبتنی بر این دکترین می باشد. نظر شما در این زمینه چیست؟
بله، ترامپ بدنبال احیای اقتدار سنتی آمریکا و شهروند آمریکائی با محوریت اصلاحات اقتصادی و نه محوریت میلتاریستی و نظامی است. او بدنبال ساخت رویای قدیمی درونگرایانه شهری بر فراز تپه برای آمریکائیان است. او برخلاف اسلاف خود بدنبال جهانی کردن ایدئولوژی و ارزش‌های آمریکائی مانند حقوق بشر نخواهد بود، حداقل برای جهانی کردن این ارزش‌ها هزینه اقتصادی نخواهد کرد، چراکه ترامپ خود اساسا سمبل چنین ارزش‌هایی برای ترویج آنها در جهان نیست.
سوال: تاثیرات نوع سیاست خارجی دولت ترامپ بر اقتصاد اروپا، روسیه، ایران و شرق آسیا ( علی الخصوص چین ) چیست؟
اساسا در دوران ترامپ منافع اقتصادی محور سیاست خارجی خواهد بود، یعنی بیشتر سیاست ، هزینه اقتصاد خواهد شد و نه بالعکس، عملا آمریکا بجای هزینه برای امنیت اروپا به رقیب اقتصادی اروپا تبدیل شده و حتی برای تامین امنیت اروپا مانند قوام ناتو هزینه تراشی نیز خواهد کرد. بخاطر پاسداری و احترام به جهان آزاد و اصول تجارت آزاد در جهان چین و شرق آسیا را با درهای باز آمریکا رها نخواهد کرد تا بر اقتصاد و اشتغال در آمریکا لطمه بزنند و لذا هرگونه مقرراتی را بی‌ملاحظه در قبال پیمان‌های تجاری اعمال و آنها را متزلزل و بازخوانی و مانند اقتصاد بسته دولتی با آنها مواجهه خواهد کرد. اما برعکس چون اقتصاد ایران و روسیه بجای رقیب اقتصادی بیشتر برای آمریکا بازار هستند، بعنوان فرصت به آنها نگاه خواهد کرد.
سوال: اوباما با کمک عربستان از نفت بعنوان یک حربه در برابر روسیه و ایران استفاده کرد ولی پایین آمدن قیمت نفت باعث کاهش تولید نفت شیل در امریکا شد و تولید کنندگان نفت شیل در امریکا بشدت ضرر کردند. آیا ترامپ نیز با همین مدل با اقتصادی نفتی دنیا برخورد خواهد کرد؟
همانطور که گفتم منافع اقتصادی، هزینه سیاست نخواهد شد و لذا در این دوره حتی الامکان از چنین برخوردهائی پرهیز خواهد شد، در هرحال ترامپ به مردم در درجه اول قول رفاه داده و نمی‌تواند برخلاف آن حرکت کند.
سوال: برخورد ترامپ با برجام چگونه خواهد بود؟ نوع تعامل ترامپ با ایران در مسئله نفوذ، بر اندازی و تحولات منطقه به چه صورت خواهد بود؟
با اشتباه استراتژیکی که دوستان در برجام کردند و به هشدار ما توجه نکردند و بجای معامله نقد با نقد گفتند می‌خواهیم اعتماد سازی کنیم و در برجام معامله نقد با نسیه کردند ، حالا متاسفانه پیش بینی ما تحقق یافته و ایران را دچار دردسر کرده‌اند، جنس ما را نقد دادند رفت و موقعی که نوبت آنها شد حتی همین تیم اوباما دبه کردند و باج خواهی‌های جدید در مسائل منطقه و توان موشکی و... راه انداختند و آنقدر کش دادند تا تحویل ترامپ دهند که کلا بزند زیرش و باجگیری را به اوج برساند. حالا ترامپ باج خواهی‌های اضافی را نه فقط در اجرا بلکه می‌خواهد با افزودن مواد جدید به برجام به آنها رسمیت نیز بدهد! اکنون این اشتباه استراتژیکی، توام با انفعال و سراسیمه‌گی آقایان متاسفانه باعث دردسر کشور و در همه ابعاد دست بالا برخورد کردن حریف خواهد شد.
سوال: اثرات سیاست خارجی ترامپ با ایران بر اقتصاد ایران و شرکای تجاری ایران به چه صورت خواهد بود؟
استراتژی کلی ما و اساس نحوه مواجهه ما، اکنون و در ابتدای کار، بسیار مهم و تعیین کننده در تمام ابعاد مناسبات سیاسی، اقتصادی تجاری و فرهنگی و منطقه‌ای برای تمام دوران خواهد بود. اکنون بالقوه این امکان و توان در ابعاد گوناگون برای ایران وجود دارد که اگر سیاستی درست در پیش بگیریم، میتوان تهدید روی کار آمدن ترامپ را به فرصت تبدیل کرد، اما اینکه این آقایان که اساسا خود را برای چنین شرایطی آماده نکرده اند و حالا شدیدا دچار انفعال شده و هنوز هم اشتباهشان را نپذیرفته‌اند و در همان مسیر ادامه می‌دهند بعید است بتوانند از عهده چنین کار بزرگی برآیند.
سوال: آیا اروپا ترامپ را در سیاست خارجی خود با ایران همراهی خواهد کرد؟ واکنش چین و روسیه به چه صورت خواهد بود؟
اروپا و روسیه و چین بالاخره یک سری بگو مگوهایی در این خصوص با آمریکا خواهند داشت اما در هر حال منافع ایران جزو اولویت‌های آنها نیست و نهایتا هر یک بر اساس منافعشان اولویت‌های خودشان را در قبال آمریکای ترامپ پیگیری خواهند کرد.
سوال: آیا در برخورد با داعش میان امریکا و روسیه تفاهمی شکل خواهد گرفت؟ این تفاهم به نفع ایران است یا به ضرر آن
بله، آمریکا و روسیه در قبال برخورد با داعش بسوی همگرائی و از بین بردن داعش حرکت خواهند کرد، البته روس‌ها نشان داده‌اند که شریک قابل اعتمادی نیستند و بتوانند، دیگر منافع جهانی روسیه را در معاملات، بر منافع اردوگاهی و جبهه ای ترجیح می‌دهند، اما عملا موقعیت و امکانات ایران و واقعیات میدانی در سوریه و عراق امکان کار یک‌طرفه برای هیچیک از طرف‌ها را نمی‌دهد.
ناصر نوبری مشاور استراتژیک وزیر خارجه، موسس بخش سخنگویی وزارت خارجه و اولین سخنگوی وزارت خارجه ایران، رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد، مشاور بین الملل وزیر بازرگانی و معاون ارتباطات و اطلاعات دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام را عهده دار بوده است.
در ادامه شرح کامل این مصاحبه از نظر می گذرد.
سوال: به عقیده بسیاری از کارشناسان، ترامپ طرفدار دکترین مونرو است و خواهان اصلاح اقتصادی در امریکا مبتنی بر این دکترین می باشد. نظر شما در این زمینه چیست؟
بله، ترامپ بدنبال احیای اقتدار سنتی آمریکا و شهروند آمریکائی با محوریت اصلاحات اقتصادی و نه محوریت میلتاریستی و نظامی است. او بدنبال ساخت رویای قدیمی درونگرایانه شهری بر فراز تپه برای آمریکائیان است. او برخلاف اسلاف خود بدنبال جهانی کردن ایدئولوژی و ارزش‌های آمریکائی مانند حقوق بشر نخواهد بود، حداقل برای جهانی کردن این ارزش‌ها هزینه اقتصادی نخواهد کرد، چراکه ترامپ خود اساسا سمبل چنین ارزش‌هایی برای ترویج آنها در جهان نیست.
سوال: تاثیرات نوع سیاست خارجی دولت ترامپ بر اقتصاد اروپا، روسیه، ایران و شرق آسیا ( علی الخصوص چین ) چیست؟
اساسا در دوران ترامپ منافع اقتصادی محور سیاست خارجی خواهد بود، یعنی بیشتر سیاست ، هزینه اقتصاد خواهد شد و نه بالعکس، عملا آمریکا بجای هزینه برای امنیت اروپا به رقیب اقتصادی اروپا تبدیل شده و حتی برای تامین امنیت اروپا مانند قوام ناتو هزینه تراشی نیز خواهد کرد. بخاطر پاسداری و احترام به جهان آزاد و اصول تجارت آزاد در جهان چین و شرق آسیا را با درهای باز آمریکا رها نخواهد کرد تا بر اقتصاد و اشتغال در آمریکا لطمه بزنند و لذا هرگونه مقرراتی را بی‌ملاحظه در قبال پیمان‌های تجاری اعمال و آنها را متزلزل و بازخوانی و مانند اقتصاد بسته دولتی با آنها مواجهه خواهد کرد. اما برعکس چون اقتصاد ایران و روسیه بجای رقیب اقتصادی بیشتر برای آمریکا بازار هستند، بعنوان فرصت به آنها نگاه خواهد کرد.
سوال: اوباما با کمک عربستان از نفت بعنوان یک حربه در برابر روسیه و ایران استفاده کرد ولی پایین آمدن قیمت نفت باعث کاهش تولید نفت شیل در امریکا شد و تولید کنندگان نفت شیل در امریکا بشدت ضرر کردند. آیا ترامپ نیز با همین مدل با اقتصادی نفتی دنیا برخورد خواهد کرد؟
همانطور که گفتم منافع اقتصادی، هزینه سیاست نخواهد شد و لذا در این دوره حتی الامکان از چنین برخوردهائی پرهیز خواهد شد، در هرحال ترامپ به مردم در درجه اول قول رفاه داده و نمی‌تواند برخلاف آن حرکت کند.
سوال: برخورد ترامپ با برجام چگونه خواهد بود؟ نوع تعامل ترامپ با ایران در مسئله نفوذ، بر اندازی و تحولات منطقه به چه صورت خواهد بود؟
با اشتباه استراتژیکی که دوستان در برجام کردند و به هشدار ما توجه نکردند و بجای معامله نقد با نقد گفتند می‌خواهیم اعتماد سازی کنیم و در برجام معامله نقد با نسیه کردند ، حالا متاسفانه پیش بینی ما تحقق یافته و ایران را دچار دردسر کرده‌اند، جنس ما را نقد دادند رفت و موقعی که نوبت آنها شد حتی همین تیم اوباما دبه کردند و باج خواهی‌های جدید در مسائل منطقه و توان موشکی و... راه انداختند و آنقدر کش دادند تا تحویل ترامپ دهند که کلا بزند زیرش و باجگیری را به اوج برساند. حالا ترامپ باج خواهی‌های اضافی را نه فقط در اجرا بلکه می‌خواهد با افزودن مواد جدید به برجام به آنها رسمیت نیز بدهد! اکنون این اشتباه استراتژیکی، توام با انفعال و سراسیمه‌گی آقایان متاسفانه باعث دردسر کشور و در همه ابعاد دست بالا برخورد کردن حریف خواهد شد.
سوال: اثرات سیاست خارجی ترامپ با ایران بر اقتصاد ایران و شرکای تجاری ایران به چه صورت خواهد بود؟
استراتژی کلی ما و اساس نحوه مواجهه ما، اکنون و در ابتدای کار، بسیار مهم و تعیین کننده در تمام ابعاد مناسبات سیاسی، اقتصادی تجاری و فرهنگی و منطقه‌ای برای تمام دوران خواهد بود. اکنون بالقوه این امکان و توان در ابعاد گوناگون برای ایران وجود دارد که اگر سیاستی درست در پیش بگیریم، میتوان تهدید روی کار آمدن ترامپ را به فرصت تبدیل کرد، اما اینکه این آقایان که اساسا خود را برای چنین شرایطی آماده نکرده اند و حالا شدیدا دچار انفعال شده و هنوز هم اشتباهشان را نپذیرفته‌اند و در همان مسیر ادامه می‌دهند بعید است بتوانند از عهده چنین کار بزرگی برآیند.
سوال: آیا اروپا ترامپ را در سیاست خارجی خود با ایران همراهی خواهد کرد؟ واکنش چین و روسیه به چه صورت خواهد بود؟
اروپا و روسیه و چین بالاخره یک سری بگو مگوهایی در این خصوص با آمریکا خواهند داشت اما در هر حال منافع ایران جزو اولویت‌های آنها نیست و نهایتا هر یک بر اساس منافعشان اولویت‌های خودشان را در قبال آمریکای ترامپ پیگیری خواهند کرد.
سوال: آیا در برخورد با داعش میان امریکا و روسیه تفاهمی شکل خواهد گرفت؟ این تفاهم به نفع ایران است یا به ضرر آن
بله، آمریکا و روسیه در قبال برخورد با داعش بسوی همگرائی و از بین بردن داعش حرکت خواهند کرد، البته روس‌ها نشان داده‌اند که شریک قابل اعتمادی نیستند و بتوانند، دیگر منافع جهانی روسیه را در معاملات، بر منافع اردوگاهی و جبهه ای ترجیح می‌دهند، اما عملا موقعیت و امکانات ایران و واقعیات میدانی در سوریه و عراق امکان کار یک‌طرفه برای هیچیک از طرف‌ها را نمی‌دهد.