وی در ادامه با بیان اینکه شیب تحولات در غرب آسیا تند، سریع و شتابان است اظهار داشت: گستره و عمق تحولات در خاورمیانه بسیار بالاست و همچنین کنشگران و بازیگران در عرصه تحولات غرب آسیا نیز شرایطی متفاوت با گذشته و متفاوت با دوران جنگ سرد را می گذرانند.
امیرعبداللهیان افزود: ویژگی کنشگران در مقطع کنونی این است که تعداد کنشگران به شدت افزایش یافته و متنوع شده است و قدرت های بزرگ نیز همچنان سهم مهمی در مداخلات، تحولات، راه حل ها و ایجاد بن بست های سیاسی ایفا می کنند.
دستیار ویژه رئیس مجلس اضافه کرد: در تحولات اخیر خاورمیانه کشوری همچون امارات متحده عربی در کنار عربستان سعودی در راستای تجاوز نظامی غیرمشروع عربستان به یمن قرار می گیرد و کشوری همچون قطر با نوعی حمایت از افراد مسلح و حتی برخی گروه های تروریستی در کشورهایی همچون عراق، سوریه و لیبی نقش آفرینی می کند.
وی در ادامه با اشاره به سوءاستفاده رژیم غاصب صهیونیستی از این تحولات افزود: رژیم صهیونیستی با سوءاستفاده از این فرصت ها تلاش دارد تا تحولات را به نفع امنیت حداکثری این رژیم نامشروع رقم بزند و تلاش های جدی پیدا و پنهانی را در راستای تجزیه منطقه دنبال می کند.
دستیار ویژه رئیس مجلس گفت: کشوری مانند عمان نیز به رغم قرار گرفتن در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس،تلاش دارد ضمن حفظ آن ساختار و نوعی تعامل با سایر کشورها، به عنوان یک بازیگر نسبتا مستقل عمل کند و به همین دلیل به رغم میل عربستان و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس شاهد هستیم که عمان ابتکار عمل ویژه ای برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای ایران در دست گرفته است.
امیرعبداللهیان افزود: به همین دلیل به رغم همراهی کشورهای حوزه خلیج فارس و برخی کشورهای عربی با عربستان، در تجاوز به یمن، عمان تلاش کرد نقش مهمی در مسیر کمک به برقراری صلح و آتش بس در یمن ایفا کند .
وی در ادامه با بیان اینکه سطح دیگر کنشگران، کنشگران و بازیگران فروملی هستند اظهار داشت: پیداش جریانی همچون داعش در طرف منفی بازیگران فروملی، نقش و سهم مهمی را در تشدید ناامنی ها و تلاش برای بر هم ریختن مرزها بر عهده می گیرد.
امیرعبداللهیان افزود: بدون تردید داعش نه یک جریان صرفا خودجوش بلکه یک جریان درهم پیچیده و ناهمگنی است که حداقل بخشی از دستگاه های امنیتی خارجی و منطقه ای از آن به عنوان یک ابزار در راستای اهداف کلان خود در غرب آسیا استفاده می کنند.
وی اضافه کرد: یکی از آن اهداف و خطرهایی که خاورمیانه را تهدید می کند، تجزیه کشورها و تلاش داعش برای جایگزینی هویت محوری به جای دولت محوری است و با هدایت دستگاه های غربی تلاش دارند تا تغییر نقشه خاورمیانه را که سال ها از آن سخن گفته اند با ا ستفاده از عنصری همچون داعش در منطقه عملیاتی کنند.
دستیار ویژه رئیس مجلس با اشاره به بازیگران غیردولتی موثر در طرف مثبت تحولات منطقه گفت: بازیگرانی همچون حزب الله، حماس و جهاد اسلامی که هر یک در راستای دفاع از حقوق ملت های خود نقش مهمی را بر عهده دارند در طرف مثبت این تحولات قرار دارند.
امیر عبداللهیان افزود: ویژگی بعدی تحولات موجود در غرب آسیا ویژگی خاص کنش ها در عرصه این منطقه است.
*محیط کنش در خاورمیانه بسیار سیال، متزلزل و پیچیده است
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی گفت: امروز نگرانی از تجزیه عراق و سوریه، نگرانی جدی است و تلاش های فشرده ای برای تجزیه این کشورها در حال انجام است.
حسین امیرعبداللهیان در سومین همایش بین المللی تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران افزود: کنش ها در خاورمیانه به شدت نظامی و امنیتی شده است و شاید در هیچ زمانی به این اندازه شاهد تراکم درگیری های نظامی و امنیتی در غرب آسیا و شمال افریقا نبوده ایم.
وی با بیان اینکه کثرت و تعدد عملیات نظامی در منطقه کم نظیر است ، اظهار داشت: به دلیل نقش آفرینی تروریست ها، مداخلات خارجی، هدایت های امنیتی و به دلیل برخی نگاه های افراطی وهابیسم در منطقه، هویت محوری تلاش دارد تا جایگزین دولت محوری شود.
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی گفت: امروز نگرانی از تجزیه عراق و سوریه، نگرانی جدی است و این موضوع از بحث های علمی و آکادمی فراتر رفته و تلاش های فشرده ای در حال انجام است تا تجزیه این کشورها عملیاتی شود.
امیرعبداللهیان با اشاره به دیدار خود با آیت الله سیستانی در نجف اشرف اظهار داشت: از ایشان به عنوان یک مرجع بزرگ در جهان اسلام نکته ای را مطرح می کنم و آن این است که اگر دشمنان بتوانند نقشه تجزیه را در منطقه اجرا کنند، حتی از یک روستا نیز نخواهند گذشت زیرا اهدافشان با چند تکه کردن کشورهای منطقه چه بسا بهتر تأمین می شود.
وی افزود: ویژگی بعدی تحولات اخیر خاورمیانه ، ویژگی منحصر به فرد محیط کنش است.
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی گفت: اکنون محیط کنش در خاورمیانه بسیار سیال، متزلزل و پیچیده است و خاورمیانه به ویژه در پنج سال اخیر به صورتی آشکار محل جولان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای شده است.
امیرعبداللهیان افزود: برخی بازیگران و کشورهای منطقه که ظرفیت فهم، درک و هدایت تحولات منطقه را ندارند به دلیل برخورداری از نفت ، گاز و ثروت های باد آورده وارد بازی بزرگی شدند که در قد و قواره آن نیست.
وی گفت: نتیجه این ورود ناشیانه پیچیدگی بیشتر و به هم ریختگی بیشتر وضعیت در منطقه خاورمیانه شده است.
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: اما نکته مهم این است که تحولات و ناامنی های خاورمیانه به دلیل ویژگی هایی که برشمردیم محبوس و متوقف در منطقه نمی شود و به سایر کشورها از جمله اروپا و امریکا نیز منتقل می شود، به گونه ای که جامعه جهانی برخی از نشانه های آن را در یک سال و نیم گذشته از نزدیک مشاهده کرده است.
امیرعبداللهیان گفت: پدیده توسعه و رشد تروریسم و همچنین سرایت تروریسم به غرب و موج مهاجران به غرب باعث شده است حتی برخی از دستگاه های امنیتی غرب که به دنبال استفاده ابزاری از تروریسم بودند، اکنون نگران شوند و به سمت دیدگاه های تقویت کننده راه حل سیاسی در منطقه گام بردارند.
وی با اشاره به مشکلات ایجاد شده در خاورمیانه به دست بازیگران خارجی اظهار داشت: یکی از این مشکلات رفتار غیراستاندارد آنها در قبال تحولات منطقه است.
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی گفت: این نوع مداخلات وضعیت منطقه را به شدت پیچیده کرده و در کنار درگیری های ایدئولوژیک و نگاه های انحرافی وهابیسم، منطقه را با چالش های جدی مواجه کرده است.
امیرعبداللهیان در ادامه با اشاره به مشکل ارائه راه حل های سیاسی در قبال تحولات منطقه افزود: اولاً شرایط منطقه خاورمیانه، شرایطی بسیار پیچیده است و در تحولات جدید انتخاباتی در امریکا و نتایج حاصل شده، تحلیل و رفتار غیرقابل پیش بینی که بعضاً از آقای ترامپ دیده می شود که باید گفت برخی آن را فرصت و برخی آن را تهدید محسوب می کنند و به دلیل اینکه فعلاً نمی توان از رفتار آقای ترامپ قضاوت و یا پیش بینی انجام داد، وضعیت یک بازیگر مهم یعنی امریکا در قبال تحولات منطقه، با پیچیدگی های خاصی مواجه شده و پیش بینی ها را دشوارتر کرده است.
وی گفت: اینکه این موضوع به نفع ما و در راستای منافع ملی ماست یا خیر، بحثی است که باید به مرور زمان ابعاد آن روشن شود، اما باید گفت پیچیدگی از منطقه خاورمیانه به یکدیگر و با یک موضوع دیگر سرایت کرده است.
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی افزود: دومین مشکل راه حل این است که سرعت تحولات در منطقه بسیار بالا رفته اما سرعت ارائه راه حل های سیاسی بسیار پایین است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: به تعبیر دیگر تروریست ها و جریاناتی که در ورای آن قرار دارند به سرعت پیش می روند و جریاناتی که آرزوی تجزیه برخی کشورهای منطقه را در سر می پرورانند اقدامات خود را انجام می دهند اما در سوی مقابل دیپلمات ها و سیاستمداران جهانی از این تحولات عقب افتاده اند و این موضوع پیچیدگی اوضاع را دو چندان کرده است.
وی گفت: امیدواریم در چنین جلساتی که فرهیختگانی از سایر کشورها، مراکز آکادمی و حوزه های مطالعات بین المللی گرد هم آمده اند راهکاری برای این مسئله پیدا کنند که چگونه سرعت راه حل ها حداقل همتزار با تحولات شوند.
* ایران؛ رهبر واقعی و جدی مبارزه با تروریسم در منطقه
دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین الملل مجلس شورای اسلامی گفت: رهبری واقعی و جدی مبارزه با تروریسم در منطقه، اکنون در دست جمهوری اسلامی ایران است.
حسین امیرعبداللهیان در ادامه سخنان خود در سومین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به نقش جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه و اقدامات کشورمان افزود: ایران در تحولات منطقه در سوی خوب و درست تحولات قرار دارد.
وی گفت: زمانی که امریکایی ها نوعی ناامنی مدیریت شده را در عراق دنبال می کردند، جمهوری اسلامی ایران به دنبال صادرات برق به عراق بود، آن رفتاری که برخی کشورها از جمله عربستان در عراق انجام دادند کاملا روشن است که عربستان نقش بسزایی در کمک به تشدید ناامنی ها در عراق داشته است.
دستیار ویژه رئیس مجلس در ادامه با اشاره به دیدار سال گذشته خود با عادل جبیر اظهار داشت: جبیر با افتخار از مداخلات امنیتی عربستان در منطقه صحبت می کرد و آن را حق عربستان می دانست.
امیرعبداللهیان افزود: وی معتقد است که در عراق، حکومت در اختیار اقلیت اهل سنت است و این امر باید همچنان ادامه دار باشد.
وی گفت: ادبیات آنها یک پیام دارد و آن این است که عربستان سعودی نمی تواند تحولات مبتنی بر سطحی از دموکراسی در داخل عراق را هضم کند.
امیرعبداللهیان با بیان اینکه برخی از همسایگان عراق در طرف بد تحولات قرار دارند اظهار داشت: ایران در این زمان به دنبال صادرات برق به عراق بود و در حال حاضر برق بیش از 5 استان عراق از ایران تامین می شود که البته تمام هزینه های آن از محل درآمد نفتی عراق تامین می شود.
دستیار ویژه رئیس مجلس با اشاره به صادرات خدمات فنی مهندسی ایران به عراق گفت: ایران در کمک به توسعه صنعت گردشگری و تقویت دولت سازی در عراق نقش مهمی را برعهده داشته و این اقدامات، اقداماتی است که بسیاری از همسایگان عراق یا انجام نداده یا در جهت تخریب آن بوده است و یا با تاخیر زیادی انجام داده اند.
امیرعبداللهیان افزود: ایران در تحولات سوریه نیز در طرف مثبت تحولات قرار دارد و مستشاران نظامی ایران بنا به درخواست دولت قانونی و مشروع سوریه و برای مبارزه با تروریسم به این کشور رفته اند.
وی اضافه کرد: ایران در مبارزه با تروریسم در کنار حکومت سوریه قرار گرفته و با حمایت از مردم سوریه، همزمان با معارضان معتقد به راه حل سیاسی در سوریه نیز ارتباط برقرار کرده است.
امیرعبداللهیان گفت: جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که در شش ماه اول بحران در سوریه، نشست گفتگوی معارضان و نمایندگان حکومت سوریه را در تهران با شرکت 212 تن از نمایندگان دو سوی مخالف و از کشورهای مختلف برگزار کرد و این چیزی است که پس از گذشت 5 سال از آغاز بحران، بخشی از جامعه جهانی به آن رسیده است.
دستیار ویژه رئیس مجلس با بیان اینکه معارضان معتقد به راهکار سیاسی مورد توجه و حمایت ایران بودند اظهار داشت: حتی در مواردی این رفتار ما از جانب مقامات حکومت سوریه مورد انتقاد قرار گرفت اما ما در چارچوب خود و با نگاه به مطالبات مردم سوریه، به موازات کمک به سوریه در مبارزه با تروریسم در کنار مردمی که دارای مطالبات سیاسی هستند و همچنین معارضان معتقد به راه حل سیاسی قرار گرفتیم.
امیرعبداللهیان با اشاره به اینکه ایران هرگز در کنار معارضان معتقد به راه حل مسلحانه قرار نگرفته است افزود: جمهوری اسلامی ایران با نگاه به تامین حداکثری امنیت ملی و منافع ملی کشور و همچنین با نگاه به امنیت منطقه با نگاه به صلح و امنیت جهانی، در طرف مثبت تحولات منطقه قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: ما برای تامین صلح جهانی، بهترین افراد و مستشاران مطلع و دارای تجربه در مبارزه با تروریسم را به عراق و سوریه اعزام کردیم و برخی از آنها در این منطقه به شهادت رسیدند.
دستیار ویژه رئیس مجلس تاکید کرد: رهبری واقعی و جدی مبارزه با تروریسم در منطقه، اکنون در دست جمهوری اسلامی ایران است.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: امریکایی ها با پرونده تروریسم بازی می کنند و آنها نه در موصل، نه در رقه و نه در جنوب یمن هیچ عزم جدی در مبارزه با تروریسم ندارند و هدفشان مدیریت داعش و مدیریت ناامنی ها تا زمان رسیدن به مطلوب خودشان است.
وی ابراز امیدواری کرد: شعارهای آقای ترامپ در بحث منطقه محقق شود و برای یک بار نیز که شده است شاهد باشیم که در امریکا سخنی در مبارزه با تروریسم مطرح و به صورت عملی محقق شود.
امیرعبداللهیان گفت: در بحث مبارزه با تروریسم مهم ترین سهم را مردم عراق، سوریه و یمن بر عهده داشته اند.
وی با اشاره به نقش حزب الله لبنان در تحولات منطقه اظهار داشت: حزب الله لبنان با نگاه به امنیت مرزهای لبنان و منطقه سهم مهمی بر عهده داشته است و آنچه جمهوری اسلامی ایران نیز انجام داده، استفاده از ظرفیت های مستشاری در این باره بوده است.
امیرعبداللهیان افزود: البته برای امنیت مرزهای کشورمان هر اقدامی را که لازم بوده در زمان خود، با رفتاری اقتدارآمیز و به سرعت در بخش های نظامی و امنیتی ، تصمیم گیری و عملیاتی کرده و نتیجه آن نیز این است که امروز ایران یکی از امن ترین کشورها در منطقه غرب آسیاست.
دستیار ویژه رئیس مجلس در ادامه با بیان اینکه آنچه جمهوری اسلامی ایران به دقت و در سطوح مختلف رعایت کرده است اما بسیاری از کنشگران همه و یا ابعادی از آن را نادیده گرفتند گفت: این موارد شامل عدم مداخله در امور داخلی کشورها، نگاه به امنیت منطقه به عنوان یک کل، تمرکز کشورها بر وحدت و تمامیت ارضی، تبدیل شدن شعار مبارزه با تروریسم به عمل بوده است.
وی افزود: نکته دیگری که می تواند امیدها را تقویت کند پیگیری جدی راه حل سیاسی است، تمرکز بر ابعاد انسانی موضوع و کمک های انساندوستانه به آوارگان و اینکه همه کشورهای منطقه و جهان که به نوعی از ناامنی های منطقه آسیب می بینند باید باور کنند که برای تامین حداکثری منافع ملی خود باید دست از بازی با آتشی به نام تروریسم بردارند و بفهمند که تروریسم، خوب و بد ندارد.
امیرعبداللهیان هشدار داد: در صورت قدرت گرفتن تروریست ها، جهانی ناامن منتظر همه خواهد بود.