18 تیرماه سال جاری بود که مجلس نمایندگان آمریکا با 239 رأی موافق در مقابل 185 رأی مخالف لایحه منع فروش هواپیماهای «بوئینگ» را به ایران تصویب کرد[2] و طرفداران دولت بیان داشتند که رئیس جمهور آمریکا، گفته است هر گونه مصوبه‌ای که باعث تضعیف توافق اتمی با ایران شود را وتو خواهد کرد.[3]اما با روی کار آمدن دانلد ترامپ کم کم اوضاع تغییر کرد و کنگره و کاخ سفید بدون بازی پلیس خوب و بد یکپارچه خصومت خود با ایران را نشان دادند. متعاقب همین موضوع کنگره آمریکا طرح دیگری را تصویب کرد که خواستار منع فروش هواپیما به ایران است[4]. این موضوع نشان داد که کنگره آمریکا دست از خصومت علیه برجام بر نمی‌دارد و این‌بار به جای اوبامایی که چندان او هم در مقابل طرح‌های کنگره نمی‌ایستاد، ترامپی جای او نشسته که از قبل مخالفت خود را با برجام اعلام کرده است.

بعد از این وقایع شرکت‌های هواپیمایی نیز عقب نشینی خود را از تجارت با ایران نشان دادند. در این زمینه «تیم نیل» سخنگوی شرکت بوئینگ گفت که اگر دولت «ترامپ» رییس جمهور جدید، سیاست آمریکا در قبال ایران را تغییر دهد و فروش هوایپما به ایران را ممنوع سازد، بوئینگ به این مسئله احترام می‌گذارد.»[5]

پیش از این نیز شرکت هواپیماسازی ایرباس با اشاره به رای مجلس نمایندگان آمریکا در خصوص توقف فروش هواپیما به ایران و پیروزی ترامپ اعلام کرد این شرایط یک «وضعیت بلاتکلیفی» را برای ایرباس در زمینه فروش هواپیما به ایران پدید آورده است.[6]

مدیران این شرکت اعلام کردند در حال ارزیابی تبعات رای کنگره آمریکا به ممنوعیت فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ به ایران است، اما فرآیند تکمیل قرارداد 27 میلیارد دلاری فروش هواپیما به تهران را نیز متوقف نکرده‌اند.

در این شرایط باید دید که دولت تدبیر چه تدبیری در خصوص از دست رفتن این دستاورد بزرگ برجام انجام می‌دهد. رسانه‌های جریان اصلاحات در موضعی قابل تامل در اوائل امضاء برجام با کنایه از این دستاورد سخن می‌گفتند اما امروز در برابر این کارشکنی امریکایی‌ها سکوت اختیار کرده‌اند. در آن زمان این رسانه‌ها در تخریب منتقدان آنان را دلواپس بوئینگ و ایرباس نامیدند ولی به نظر می‌رسد امروز خود دلواپسان واقعی فسخ قراردادهای خرید هواپیما هستند.

البته قصه خرید هواپیما بعد از برجام در کشورمان سر دراز دارد و حتی به آبروریزی گرفتن عکس یادگاری با یک فروند هواپیمای ایرباس 350 نیز همراه شد.

در این رابطه، زمانی که این هواپیما در فرودگاه مهرآباد تهران بر زمین نشست، خبرنگاران، برخی از مقامات فرودگاهی و البته تعدادی از کادرهای پروازی ایرانی، با این هواپیما عکس یادگاری گرفتند و گوشه گوشه این هواپیما را برای گرفتن عکس زیر و رو کردند و در نهایت آنچه تیتر رسانه‌ها شد، عکس یادگاری ایرانیان با چهره های خندان با یک هواپیما بود؛ درست مانند روزی که اولین اتومبیل ها به ایران آمدند و دوربین‌ها، عکس یادگاری ایرانیان با این موجودات عجیب الخلقه را ثبت و ضبط کردند.

به هر جهت امروز روز تحقق وعده‌هاست و بعد از تبلیغاتی که در این راستا انجام شده است مردم به دنبال عملیاتی‌ شدن آن هستند. یکی از موارد برجام نیز پیش بینی چنین حالتی بود که اینک اتفاق افتاده است و دولت تدبیر لازم در این شرایط را باید چاشنی کار خود کند وگرنه شاهد از دست رفتن دستاوردهای برجام خواهیم بود که دولت همه تخم‌مرغ‌های خود را در این سال‌ها در سبد آن چیده است.