گشتن اخبار دروغ در فیسبوک به نقل از سایتهایی خبری با اعتبار پایین، از نظر بسیاری از کارشناسان رسانهای و سیاستمداران آمریکایی مخالف ترامپ، موجب شکست کلینتون در انتخابات شده است. داستانهایی که هیلاری کلینتون را به قتل متهم میکردند یا اوباما را مسلمان میخواندند، در فید میلیونها طرفدار بالقوه ترامپ ظاهر شدهاند.
نظیر این دروغها در ایام قبل از انتخابات در فیسبوک دست به دست میشدند، اما بعد از اعلام نتایج انتخابات و پیروز نشدن هیلاری کلینتون کاندیدای مورد نظر اکثر رسانههای آمریکایی، بحث و دعوا درباره این دروغها بالا گرفت که با اعتراض روشنفکران، نخبگان و نیز خود اوباما روبرو شد. باراک اوباما از دست اندرکاران فضای مجازی خواست تا سازوکاری را برای پالایش اخبار و ارائه اطلاعات درست پیدا کنند.
اما فیسبوک بعد از حدود یک هفته که تأثیر احتمالی نشر اخبار دروغ در فیسبوک بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را انکار میکرد، حالا اعلام کرده که سیاستهای تازهای برای جلوگیری از گسترش و دست به دست شدن خبرهای غیرواقعی در پیش میگیرد.
مارک زوکربرگ مدیرعامل این سایت در یادداشتی در صفحه شخصیاش گفته این شرکت قصد دارد با روشهایی نظیر شناسایی هوشمند خبرهای غیرواقعی، آسان کردن گزارش خبرهای دروغین برای کاربران و همچنین ارتباط با نهادهای راستیآزمایی اخبار برای جلوگیری از نشر اطلاعات غلط، همکاری کند.
این اتفاقات یادآور نقش فیسبوک در وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 88 است که با انتشار اخبار دروغ، به آشوبهای پس از انتخابات دامن میزد. به دو خبر دروغ از میان اخبار دروغین فراوان نشر داده شده در فیسبوک توجه فرمایید:
1. دختر جوانی به نام ترانه موسوی، در تجمع اعتراضی به نتایج انتخابات، در خیابان شریعتی توسط نیروهای لباس شخصی دستگیر شد و پس از تجاوز جنسی به قتل رسید.
2. سعیده پورآقایی بهدلیل فریاد الله اکبر روی پشت بام خانهاش در خیابان دولت دستگیر شده و پس از بازداشت مورد تجاوز وحشیانه قرار گرفته و سپس به قتل رسیده است؛ جنازه وی قرار است در قطعه ۳۰۲ بهشت زهرا دفن شود.
این ها چند نمونه از خبرهای دروغی است که در بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز در سال 88 روی فیسبوک داغ و دست به دست شدند. مخالفان دولت با انتشار خبرهای دروغین به اتفاقات ناگوار پس از انتخابات دامن زدند و آن را به فتنه سال 88 تبدیل کردند.
مسئولان آمریکایی نظیر اوباما که اکنون بعد از شکست هیلاری کلینتون توصیه میکنند تا برای پالایش اخبار و ارائه اطلاعات در فضای مجازی ساز و کاری تهیه شود، در سال 88 از کارکرد شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک در حمایت از فتنهگران دفاع کردند، اما اکنون که لبه تیز چاقوی دروغهای شبکههای اجتماعی به آنها آسیب وارد کرده است، در مقام نقد فیسبوک برآمدهاند که به احتمال زیاد به استفاده از فیلترینگ هوشمند میانجامد.
این اتفاق نشان میدهد که در نظر آمریکاییها هر اتفاق بدی اگر علیه مخالفان آنها صورت گیرد مانند داغ شدن خبرهای دروغ در فیسبوک، مشکل خاصی رخ نداده و حتی از آن دفاع میکنند، اما اگر آن اتفاق بد، علیه منافع خود آمریکاییها روی دهد، صدای اعتراض خود را به تمام عالم میرسانند.