هیئت موتورسواری و اتومبیل‌رانی استان کرمان با خودروهای شاسی بلندی که بعضا منقش به لوگوی صدا و سیمای کرمان نیز بودند روز ۲۷ و ۲۸ آبان ماه امسال در برنامه‌ای با عنوان «اولین دوره آفرود کوهساران» که پوستر آن به شعار حمایت از یوزپلنگ ایرانی نیز منقش شده به دنبال احیاء یکی از مسیرهای باستانی راور – کوهساران – شهداد رفت اما به اعتقاد فعالان محیط زیست ویرانی این گنجینه طبیعی و باستانی را به جای احیاء آن هدف گرفت.
ورود و خروج به لوت باید با ضوابط یونسکو باشد
بهمن ایزدی، کویرنورد، فعال محیط زیست و رییس هیات مدیره کانون سبز فارس که یک دهه تلاش او و همکارانش پس از ثبت ملی بیابان لوت، در تاریخ ۲۸ تیرماه امسال با ثبت جهانی لوت در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثمر نشست در این‌باره گفت: مالکیت بیابان لوت متعلق به ایران است اما چون آن اثر به دلایل بالا دارای موقعیت جهانی است بنابراین، وظیفه حفاظت آن به عهده تمامی کشورهای عضو کنوانسیون میراث جهانی یونسکو است و به همین دلیل مسئولیت ایران در قبال اعمال مدیریت حفاظت از آن بیابان صد چندان می شود. به طوری که حتی هرگونه ورود و خروج به آن منطقه بایستی براساس استانداردهای منطبق بر قوانین سازمان جهانی یونسکو، ضابطه مند شود و اجرای کامل این مدیریت به عهده دولت است.
ایزدی تصریح کرد: گروه های آفرودر که منتسب به هیئت اتومبیل رانی و موتورسواری کرمان هستند بدون توجه به اهمیت جهانی لوت و بدون داشتن دغدغه آب و خاک محتضرمان که با شرایط بحرانی مواجه اند، آن هم با شعار حمایت از یوزپلنگ ایرانی در تاریخ ۲۷ و ۲۸ آبان ماه امسال با گذر از تنگ باستانی مزار شاه که تاکنون هیچگونه سابقه تردد خودرو در آن وجود و امکان نداشته است، این مسیر باستانی را که در واقع در غرب بیابان لوت واقع است و زون حفاظتی پرونده ثبت جهانی لوت محسوب می شود مورد تاخت و تاز قرار دادند تا یکبار دیگر ثابت کنند که رفع هیجاناتشان با استفاده از ماشین های شاسی بلند دو دیفرانسیل بر هر ارزش طبیعی و تاریخی و فرهنگی برتری دارد.
وی یادآوری کرد: فعالیت مخرب این گروه آفرودر در بیابان لوت تازگی ندارد و آنها برای اشاعه و ترویج برنامه هایشان در لوت و دیگر مناطق همواره از پشتیبانی مستندسازی و خبری صدا و سیمای کرمان بهره برده اند و شوربختانه در اجرای برنامه مخرب اخیر نیز آرم سازمان صدا و سیمای کرمان و همچنین بخشداری کوهساران به عنوان برگزارکنندگان در پوستر و تراکت آن برنامه منعکس شده است.
به گفته وی این برنامه در منطقه طبیعی و باستانی‌ای انجام شده که نقش بسزایی در مدیریت آب برای ایجاد تمدن کهن شهداد دارد و قنات لوت با قدمت شش هزار ساله که در واقع دروازه تمدن آراتا محسوب می شود در همین منطقه قرار دارد. از طرفی دیگر این گروه از ضعف سازمان حفاظت محیط زیست سوء استفاده کرده و با شعار حمایت از یوزپلنگ ایرانی، زیستگاه وی را که در شرق آن منطقه تا مناطق بکر حفاظت شده دربند و شرق راور قرار دارد، مورد تاخت و تاز قرار داده اند.
سرگردانی جانوران و تخریب گیاهان/ غفلت از نقش تعادلی تپه‌های ماسه بادی
رییس هیات مدیره کانون سبز فارس با طرح این سوال که چرا سازمان محیط زیست با وجود ۱۱۹ شهید محیط بان که در راستای دفاع از تنوع زیستی جان خود را از دست داده اند در برابر هجوم همه جانبه و مستمر گروه های آفرودر که منابع زیستگاه های جانوری و رویشگاه های گیاهی را با از بین بردن عرصه های جنگلی، مرتعی، بیابانی و ... نشانه رفته اند، بی توجه است، آثار زیان‌بار برنامه‌های این چنینی را تشریح کرد: آفرودرها با لگدکوب کردن رویشگاه ها، ضمن نابودی گیاهان ارزشمند که در چرخه بیوسفر به عنوان قاعده اصلی اکولوژی محسوب می شوند، بافت اراضی بکر را می‌شکنند و با صیقلی کردن آن مناطق، موجب تغییر شکل محیط و زمینه ساز بروز سیل و از طرفی دیگر فقر بیشتر منابع آبهای زیرزمینی می شوند.
ایزدی افزود: آنان با ایجاد سر و صدا، آرامش و امنیت طبیعت را به هم می‌زنند و موجب سرگردانی جانورانی می شوند که قلمرو و زندگی شان در آن مناطق است. برخی از آفرودرها تصور می کنند با انجام سفرهای ماجراجویانه واینگونه تفریحات مهیج در بیوم ناحیه های ماسه بادی هیچگونه لطمه ای به طبیعت وارد نمی کنند! لذا اینان از نقش تعادلی که تپه های ماسه بادی در بیابان ها ایجاد می کنند غافل اند و شاید نمی دانند که با تردد خودروها از عرصه های ماسه بادی، ابتدا سطح یکدست بستر ماسه ای با شکسته شدن خطوط ریپل مارک ها می شکنند و متاثر از آن محل های تثبیت شده ماسه بادی تبدیل به محل برداشت مواد ریزدانه توسط باد می شوند و در نهایت تعادلات زمین ساختی چنین مکان هایی را به هم می زنند که غالبا با ایجاد گرد و خاک مضاعف موجب آلودگی هوای مناطق پیرامونی اراضی ماسه بادی می شوند.
وی تاکید کرد: با نگاهی به عملکرد گروه های آفرود متوجه می شویم که مناطق بکری مانند ارتفاعات مازیچال و منطقه لار و بطور کلی برخی ارتفاعات البرز و زاگرس را به نابودی کشانده اند. اما همانطور که می دانیم شکننده ترین بوم سازگان های زیستکره، مناطق خشک و بیابان ها هستند که هر گونه تعرض به ریخت پیکره های آن، کمک به گسترش مناطق بیابانی می کند و هرگز طبیعت قادر به بهبود نواحی تخریب شده نیست.
خطر اخراج لوت از فهرست میراث جهانی
این فعال سرشناس محیط زیست در پایان هشدار داد: تخریب آثار باستانی و طبیعی با شعار حفاظت از محیط زیست و یوز ایرانی با حمایت بخش دولتی (صدا و سیمای مرکز کرمان و بخشداری کوهساران) با برگزاری رالی آفرود با حضور ده ها ماشین در منطقه بسیار شکننده زون حفاظتی بیابان لوت، تسهیلات لازم را برای امکان اخراج بیابان لوت از میراث جهانی یونسکو و تخریب بیشتر قلمرو یوز ایرانی را در بر دارد و انتظار می رود تا دیرتر نشده دولت به ویژه سازمان های ذیربط از آثار شوم تخریب های مناطق دیگر تحت اجرای برنامه های آفرود پند بگیرند و بر اساس تعهدات ایران در سند جهانی یونسکو، در راستای حفاظت در برگیرنده از اکوسیستم فراگرم و خشک بیابان لوت تلاش کنند.