کد خبر 658940
تاریخ انتشار: ۵ آذر ۱۳۹۵ - ۱۷:۴۸

بعد از سانحه برخورد دو قطار در ایستگاه امروان در ۴۵ کیلومتری دامغان در سال ۹۳، با عوامل انسانی دخیل در بروز این حادثه برخورد قانونی و پس از آن اعلام شد با اجرای «سیستم کنترل اتوماتیک» نقش خطای انسانی در بروز سوانح ریلی کاهش می‌یابد، اما اجرای این سیستم هم نتوانست مانع تکرار حادثه شود.

به گزارش مشرق، خردادماه سال 93 بود که دو قطار مسافری در ایستگاه امروان در 45 کیلومتری دامغان با یکدیگر برخورد کردند و در این سانحه یک نفر جان باخت و 31 نفر زخمی شدند.

آن زمان، محسن پورسید آقایی، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، عبور از چراغ قرمز در ورود به ایستگاه با سرعت غیرمجاز و تغییر مسیر و اعلام اشتباه مسئول کنترل ایستگاه را علت اصلی وقوع سانحه قطار تهران- مشهد‌ عنوان کرد.

در آن حادثه چهار نفر شامل مسئول کنترل ایستگاه، مسئول کنترل ناحیه، لکوموتیوران و کمک لکوموتیوران معلق شدند، تا پرونده آنان در تخلفات اداری رسیدگی شود؛ ‌سه نفر از مدیران شامل معاون وقت اداره‌کل ‌شاهرود، رئیس وقت اداره‌ سیر و حرکت و رئیس وقت اداره ایمنی راه‌آهن شاهرود برکنار شدند‌، ضمن آنکه‌‌ مدیرکل وقت راه‌آهن شاهرود هم داوطلبانه به دلیل کوتاهی کارکنان تحت امرش استعفا داد‌.

آن زمان بود که مدیرعامل راه‌‌آهن اعلام کرد:‌‌ برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی‌ تصمیم گرفته شد، همه ایستگاه‌ها به سیستم کنترل اتوماتیک قطار (ATC) مجهز شوند؛ با تجهیز ایستگاه‌ها به این سیستم ،لکوموتیو به محض ورود به ایستگاه و دیدن چراغ قرمز به طور خودکار می‌ایستد.

این موارد در حالی از سوی مدیرعامل راه‌‌آهن مطرح و به طور تلویحی خطای انسانی عامل بروز آن سانحه عنوان شد که امروز مشاهده می‌کنیم با وجود اجرای سیستم کنترل اتوماتیک قطار در خط‌‌‌آهن تهران-مشهد و بومی‌سازی آن، مواردی مشابه از این دست مجدداً ‌رخ می‌دهد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که سیستم کنترل اتوماتیک قطار (ATC) ‌در بروز حادثه ریلی امروز در منطقه هفت‌خوان مؤثر بوده است، بدین ترتیب که پس از اتصال خط اصلی به بلاک فرعی و ورود قطار تبریز-مشهد به بلاک فرعی، ‌خط اصلی به محل قبلی خود وصل نمی‌شود ‌و بدین ترتیب قطار بعدی که قطار سمنان-مشهد بوده است، در ادامه مسیر، از خط اصلی به خط فرعی و در واقع به پشت قطار مشهد-تبریز توسط ریل‌ها هدایت می‌شود که منجر به بروز سانحه امروز شده است.

طبق ادعای مسئولان وزارت راه و شهرسازی خط‌‌آهن تهران-مشهد به سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) تجهیز شده است که ایمنی سیر را افزایش می‌دهد، اما با بروز این سانحه، می‌توان متصور بود که این سیستم به خوبی عمل نکرده است.

بنابراین گزارش در سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) ‌‌اگر لکوموتیوران هم قصد داشته باشد، سرعت قطار را افزایش دهد، این سیستم مانع سرعت گرفتن غیرمجاز قطار ‌می‌شود.

حتی مدیرعامل راه‌آهن در این‌باره گفته بود: همه شبکه ریلی به سیستم کنترل اتوماتیک ورود ایستگاه‌ها در حال تجهیز هستند که به سیستم ATC معروف است؛ این سیستم خطای انسانی را کاهش داده و مانع افزایش سرعت می‌شود و اگر اتفاقی برای لکوموتیوران رخ دهد، قطار متوقف خواهد شد؛ این سیستم موجب بهره‌وری بیشتر از خطوط شده و احداث ایستگاه مجازی بین دو ایستگاه واقعی را نشان می‌دهد. 

بنا به گفته پورسیدآقایی اجرای همین سیستم موجب شده است که ظرفیت خط‌آهن تهران - مشهد امروز به اعزام 200 قطار در روز افزایش یابد و هر 7 دقیقه یک قطار از تهران به مشهد و مشهد به تهران اعزام شود.

بنا به ادعای مدیرعامل راه‌آهن‌ این سیستم توسط متخصصان داخلی طراحی و بومی سازی شد و ایران جزء 8 کشور دنیا است که این دانش را طراحی‌ و بومی سازی کرد‌ه است.

همه این گفته‌ها‌ در حالی مطرح شده است، که دوباره در استان سمنان شاهد وقوع حادثه برخورد دو قطار مسافری هستیم، اما این‌بار شاید بتوان در کنار خطای انسانی، خطای سیستم تازه نصب شده کنترل اتوماتیک قطار را هم در وقوع حادثه دخیل دانست، سیستمی که باید قبل از بهره‌برداری نهایی، به طور دقیق محک می‌خورد.

از سوی دیگر امروز غلامرضا کاتب نماینده گرمسار در مجلس شورای اسلامی‌ در مورد علت برخورد دو قطار در سمنان گفته است: مدیر ایستگاه قطار سمنان با دادن دستور حرکت، به قطاری که در ایستگاه بوده، عامل برخورد دو قطار بوده است و تلویحاً وی را مقصر این سانحه دانسته است.

حال باید منتظر بود و دید برخورد وزارت راه و شهرسازی با مقصران این سانحه چگونه خواهد بود، البته در سوانح قبلی شاید بهانه‌هایی از بابت سنتی بودن سیستم وجود داشت اما در سیستم جدید کنترل اتوماتیک (طبق ادعاهای مطرح شده مسئولان وزارت راه) قطعاً انتظار مردم ارتقاء ایمنی سیر و کاهش حوادث از این دست است تا سیستم حمل و نقل ریلی به عنوان سیستم ایمن و پاک حمل و نقلی، کماکان مورد اعتماد همه مردم باشد.

برخورد دو قطار مسافری سمنان-مشهد و تبریز-مشهد در ایستگاه هفت‌خوان و در ساعت 07:45 صبح امروز، موجب کشته و زخمی شدن تعدادی از مسافران و عوامل فنی راه‌آهن شد؛ در این سانحه 4 تن از ماموران فنی راه آهن و تنی چند از مسافران جان باختند.

‌ساعت ‌07:45‌‌ صبح‌ امروز جمعه دو قطار مسافر‌ی سمنان - مشهد متعلق به شرکت ریل ترابر سبا و‌ ‌تبریز-مشهد متعلق به شرکت حمل و نقل ریلی رجاء در ایستگاه هفت‌خوان در ناحیه راه‌آهن شمال شرق کشور بین دامغان و سمنان با یکدیگر برخورد می‌کنند که‌ این حادثه به کشته و زخمی شدن تعدادی از مسافران انجامید.‌

در این حادثه قطار ‌تبریز‌-مشهد در ایستگاه هفت خوان بین دامغان و سمنان در بلاک فرعی متوقف بوده است، که قطار ‌سمنان-مشهد از پشت به این قطار برخورد می‌کند.

‌در این حادثه لکوموتیو‌ قطار ‌سمنان‌-مشهد و تعدادی از واگن‌های دو قطار‌ دچار حریق‌ و برخی واگن‌‌ها از ریل خارج می‌شوند.

‌سانحه قطار مسافری مذکور موجب مسدود شدن خط شد. 

قطار تبریز-مشهد که متوقف بود، 11 سالن مسافری داشت که 3 واگن آن در این حادثه دچار مشکل شد و 8 واگن سالم بودند، بنابراین‌ این سه واگن حادثه‌دیده از قطار منفک شد.

‌مسافران قطار دوم که حدود 100 نفر بودند از قطار حادثه‌دیده تخلیه‌ و به این 8 سالن منتقل شدند، قطار تبریز-مشهد‌ با مسافران به سمت مشهد حرکت کرد.

منبع: فارس