سرویس جهان مشرق - «سپاه پنجم تهاجمی» تنها یک نیروی جدید که به منظومه‌ی ارتش سوریه و نیروهای یاری کننده و نیروهای حامی آن افزوده شود، نیست. این سپاه جدید، فراتر از این، یک نقطه عطف مهم در روابط جاری بین نیروهای هم‌پیمان این محور و همچنین یک نقطه‌ی عطف مهم در زمینه‌ی سازماندهی و هماهنگی [با یکدیگر] و تقسیم محورهاست.

 

به نوشته‌ی عبدالله سلیمان علی (کارشناس برجسته‌ی مسائل سوریه و گروه‌های تکفیری) در روزنامه‌ی السفیر، [در توضیح اینکه چرا این مسئله یک نقطه‌ی عطف است، باید گفت:] در زمانی که تلاش‌هایی برای اتمام سازماندهی این سپاه و راهی کردنش به اولین ماموریتش در کف میدان با سرعت در جریان است، تلاش‌های موازی‌ای نیز در زمینه‌های نظامی و فنی و قانونی جریان دارد تا بین سازمان‌ها و نهادهای مختلفی که به ارتش سوریه وابسته‌اند یا دیگر گروه‌های یاری‌کننده‌ی ارتش یا گروه‌های هم‌پیمان ارتش سوریه هماهنگی بیشتری به وجود آید.

 

همچنین تلاش می‌شود تا از بروز اشتباهاتی که در تجارب میدانی سابق، بروز آنها روشن شد جلوگیری شود، چنانکه در برخی از نبردها ضعف در هماهنگی یا اشکالاتی در اجرای نقشه‌ها به چشم می‌خورد.

 

همچنین به صورت هم‌زمان تلاش می‌شود که فعالیت‌های نظامی در سوریه با تضمین‌های حمایت‌گرانه‌ای برای سربازان و آینده‌ی خانواده‌هایشان همراه باشد و حقوق شهدا و زخمی‌ها را به نحوی تضمین کند که تقویت‌کننده‌ی روحیه‌ی  سربازان بوده و بار ایجاد توازن بین وظایفشان نسبت به خانواده‌شان و وطنشان را از دوش آنان بردارد و در نتیجه، آنان را از بسیاری از قید و بندها برهاند، قید و بندهایی که در گذشته باعث شده بود دسته‌هایی از این گروه‌ها نتوانند از نظر بدنی و فکری و روانی، به صورت کامل و صد در صد بر فعالیت‌های نظامی متمرکز شوند.

 

اوج همکاری بین ائتلاف دمشق-تهران-مسکو-حزب‌الله

تشکیل سپاه پنجم اوج همکاری و هماهنگی بین چهارضلعی سوریه و ایران و روسیه و حزب الله است (يا اينطور فرض می‌شود) كه یک سال و نیم پس از دخالت مستقیم روسیه در سوریه صورت می‌گیرد که آن زمان همراه شد با تشکیل سپاه چهارم تهاجمی. ولی برخی از تجارب میدانی و نبردهایی که از آن زمان به بعد صورت گرفت، وجود برخی اشتباهات و در برخی اوقات، همچنین سطح ناکافی هماهنگی را نشان داد.

 

تمامی این اشتباهات یا موارد ضعف در هماهنگی، از جانب طرف‌های ذی‌ربط مورد بررسی قرار گرفتند تا راه حلی برای آن پیدا شود و به نظر می‌رسد که بروز این راه‌حل‌ها را وقتی که سپاه پنجم، بعد از پایان سازماندهی و تشکیلش، وارد میدان نبرد شد، بتوان دید.

نیروهای تشکیل دهنده‌ی سپاه جدید

بخش اصلی سپاه پنجم را ترکیبی از چندین گروه که در حال حاضر در میدان مشغول نبرد هستند و حالا تجربیات رزمی عالی‌ای هم در اختیار دارند تشکیل می‌دهد به علاوه‌ی برخی گروه‌های داوطلب جدید یا رزمندگانی که سابقا در شاخه‌های [سازمان شبه‌نظامی] «دفاع ملی» جنگیده بودند (که برخی از آن شاخه‌ها اخیرا منحل شدند).

 

برخی‌ها تشکیل سپاه پنجم را به تشکیل هسته‌های یک «بسیج ملی» سوری تشبیه می‌کنند، بسیجی که نیروهای داوطلب را از بخش‌های مختلف ملت سوریه و خصوصا اهالی مناطق شرقی کشور جذب کند و ماموریت این هسته‌ها هم راه انداختن نبردهای بزرگ ضد تروریسم داعش، جبهه النصره و گروه‌های مرتبط با آنان در خاک سوریه خواهد بود.

 

 

پیش‌بینی می‌شود که نیروهای [دو گروه شبه‌نظامی] «صقور الصحرا» [شاهین‌های صحرا] و «لواء القدس» [تیپ قدس]، بخش اصلی حملات سنگین سپاه پنجم و نوک پیکان هجومی آن را نیروهای داوطلب تشکیل دهند. از ارتش هم تعداد زیادی از واحدهای ویژه به این سپاه ملحق خواهند شد، و البته این در صورتی است که امور همانطور که پیش بینی شده پیش برود. گروه‌های دیگری نیز به این سپاه خواهند پیوست که در حال حاضر تلاش برای جمع‌کردن آنها در تعدادی از مراکز جذب نیروهای داوطلب در حال انجام است (این مراکز، در مقرهای مشخصی در شهرهای مختلف سوریه باز شده‌اند.)

فرماندهان درجه اول حزب الله در صفوف سپاه پنجم

و در گامی که نشانگر آن است که هماهنگی به سطح بسیار بالایی رسیده و عملا، بسیاری از موانعی که در گذشته وجود داشت را پشت سر گذاشته است، پیش‌بینی می‌شود که برخی از فرماندهان نظامی حزب الله نقشی اساسی در فرماندهی گروه‌هایی از رزمندگان که به سپاه پنجم می‌پیوندند؛ ایفا کنند.

 

در حال حاضر این گروه‌ها در حال تشکیل است یا آن‌هایی که پیشتر منحل شده بودند در برخی از استان‌ها مجددا در حال تشکیل هستند و این روند زیر نظر مستقیم تعدادی از «حاجی»ها صورت می‌گیرد. «حاجی» لفظ مرسومی است که عموما به فرماندهان حزب الله که گروه‌های رزمنده زیر نظر آنها قرار داشته باشند، گفته می‌شود.

 

اگرچه حزب الله علاوه بر هزاران رزمنده میدانی، صدها مستشار هم در سوریه دارد اما اطلاعاتی که السفیر به دست آورده نشان می‌دهد که مستشارانی که با سپاه پنجم همکاری خواهند کرد از «حلقه‌ی جواهرنشان» حزب‌الله هستند، یعنی از آن کسانی که تجربیات و توانمندی‌های نظامی بسیار بالا و توانمندی‌های ویژه و کیفی فرماندهی دارند و این یک گام بلند از سوی حزب الله در تقویت مشارکتش در جنگ سوریه محسوب می‌شود.

 

 

مشارکت حزب الله به حضور فرماندهان «حلقه‌ی جواهرنشان» منحصر نخواهد بود بلکه یک واحد ویژه‌ی حزب الله هم وجود دارد که اخیرا به یکی از جبهه‌های درگیری در سوریه آمده و پیش‌بینی می‌شود که این واحد، زیر پرچم سپاه پنجم یا در هماهنگی عملیاتی مستقیم با آن به فعالیت ادامه دهد.

رفع «دوگانگی»ها و رقابت‌های مشکل‌ساز

پیش‌بینی می‌شود که سپاه پنجم با نوع تشکیل و سازماندهی و روش کارش، مانع «دوگانگی»هایی که پیش از این و در جریان جنگ سوریه بین برخی از گروه‌های رزمنده‌ی هم‌پیمان ارتش سوریه یا حامی این ارتش به وجود آمده بود را پشت سر بگذارد، «دوگانگی»هایی که در بین برخی از گروه‌های رزمنده‌ای که زیر نظر بعضی دستگاه‌های امنیتی فعالیت می‌کنند (از قبیل امنیت نظامی یا اطلاعات نیروی هوایی) هم به چشم می‌خورد.

 

رقابت بین این گروه‌ها بعضا موجب ایجاد مانع در مسیر فعالیت‌ها یا دستکم باعث اجرای بد کارها می‌شد ولو اینکه در نهایت هم به پیروزی‌های میدانی می‌رسیدند. اما با توجه به ایرادات چنین رقابتی که منجر به تلفات پیش‌بینی نشده می‌گردید، در حال حاضر تلاش می‌شود این رقابت‌ها [برای استفاده از رقابت سالم] از طریق تقسیم محورهای نبرد، «ساماندهی» شود، به نحوی که هر کدام از این گروه‌های رقیب، فرماندهی محوری مجزا از محور عملیات گروه‌های دیگر را بر عهده داشته باشد.

 

امید می‌رود که تقسیم محورها به این صورت، باعث ایجاد حس رقابت [سالم] بین گروه‌های مختلف رزمنده در جهت محقق کردن پیروزی‌های بزرگ‌تر در میدان گردد نه [مثل سابق،] باعث ایجاد برخورد یا هماهنگیِ بدی که بر کارآیی فعالیت‌های و نتایج آن تاثیر منفی داشته باشد.

ورود به نبرد به محض تشکیل و بی‌نیازی به آموزش

در حال حاضر با سرعت فراوانی برای اتمام تشکیل سپاه پنجم فعالیت می‌شود و مسئولان تشکیل این سپاه امیدوارند که ماموریتشان را در سریع‌ترین زمان ممکن به انجام برسانند به نحوی که از سقف زمانی پایان سال جاری [میلادی، یعنی اواسط دی ماه] فراتر نرود.

 

 

به محض تشکیل پایانی سپاه هم کل آن یا برخی از واحدهایش وارد جبهه‌های نبرد خواهند شد چون بخش عمده‌ی اعضای این سپاه تجربیات و توانمندی‌های رزمی دارند و نیازمند هیچ‌گونه دوره‌ی آموزشی نیستند. گذشته از اینکه برخی از نیروهایی که برحسب اطلاعات، قرار است به این سپاه ملحق شوند همین الان در برخی مناطق (که برخی از آنها مثل محله‌های شرق حلب، منطقه سرنوشت‌سازی هم هستند) مشغول نبرد‌اند.

اولین ماموریت: حمص، ادلب یا رقه؟
با توجه به اینکه این گروه‌ها هم‌چنان در جبهه‌های درگیر مشغول نبرد هستند، سخت می‌توان پیش‌بینی کرد که اولین ماموریت سپاه پنجم در کجا خواهد بود. ولی با توجه به تقسیم جبهه‌های نبرد و تجمعات ارتش سوریه در شهر حلب و ریف حلب، بعید است که این شهر اولین مقصد سپاه پنجم باشد چون حلب در حال حاضر نیازمند هیچ‌گونه تقویت نیرویی نیست.

 

جبهه‌ی جنوب سوریه هم در آرامش و در حالتی تقریبا شبیه به آتش‌بس به سر می‌برد (جز برخی زد و خوردهای جزئی) و این مسئله هر روز بیش از روز قبل ما را به این نتیجه می‌رساند که گروه‌های مسلح [تروریستی] توانایی ایجاد شکاف ویژه‌ای [در صفوف و دفاعات ارتش سوریه] در آن منطقه را ندارند.

 

همچنین جبهه‌های دمشق نیز با توجه به توافقاتی که باعث خروج گروه‌های مسلح [تروریستی] از اکثر مناطق «کمربند اطراف پایتخت» شده، اوضاع آرام و مطمئنی را شاهد است.

 

لذا تنها چند گزینه‌ی محدود [به عنون مقصد اول سپاه پنجم] باقی می‌ماند که عبارتند از ریف شمالی، حمص [در مرز با ادلب] یا شهر ادلب یا استان رقه. و به نظر می‌رسد که همین گزینه‌ی اخیر یعنی شهر رقه از دیگر گزینه‌ها محتمل‌تر باشد چرا که در مرحله‌ی حاضر این استان شاهد تمرکز و جهت‌گیری‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی برای یکسره کردن سرنوشت این استان به دور از سیطره‌ی حکومت سوریه است.

 

حقوق و تسهیلات اعضای سپاه پنجم

سپاه پنجم از حمایت و تامین مالی گسترده‌ای نیز برخوردار است و جلوه‌ی این مسئله را می‌توان در حقوق سربازان و افسران این سپاه مشاهده کرد، چنانکه طبق اطلاعات، قرار است هر سرباز تا صدهزار لیره‌ی سوریه یعنی حدود دویست دلار و حقوق هر افسر (بسته به درجه‌اش) تا دویست هزار لیره سوریه یعنی حدود 400 دلار برسد.

 

طبق قرارداد عضویتی که داوطلبان پیوستن به این سپاه امضا می‌کنند، با نیروی جذب شده مثل اعضای ارتش سوریه رفتار می‌شود و در صورت شهادت یا زخمی شدن از همان حقوقی که سربازان ارتش در چنین مواقعی برخوردارند برخوردار خواهد بود. مهم‌ترین مورد نیز در این بین، دریافت خسارت مالی و درمان رایگان در بیمارستان بیمارستان‌های وزارت دفاع است. این امور همان چیزهایی است که اعضای «الدفاع الوطنی» [داوطلبان شبه‌نظامی وابسته به دولت سوریه] از نبود آن گلایه داشتند.

در حالی که پیش بینی می‌شود پایان یافتن تشکیل سپاه پنجم و راهی کردنش به میدان‌های نبرد باعث تغییر معادلات قدرت و شکسته شدن معادلات سیطره در برخی مناطق شود، این سپاه یک آزمایش عملی خواهد بود برای میزان انسجام بین ارکان ائتلاف چهارضلعی دمشق-تهران-مسکو-حزب‌الله و همچنین میزان توانمندی‌اش در پشت سر گذاشتن موانعی که پیش از این بر سر راهش به وجود آمده بود و همچنین آزمایشی است برای توانایی‌اش در مرتکب نشدن اشتباهاتی که در سابق صورت داد و همینطور آزمایشی است برای میزان قدرتش در حرکت به سمت فعالیت نظامی مسنجم و هماهنگی که نتایجش در سریع‌ترین زمان ممکن و با کم‌ترین میزان خسارت و تلفات محقق گردد.