براساس لایحهای که دولت برای دخل و خرج کشور در سال آینده منتشر کرده است، میزان بودجه عمومی کشور 320 هزار میلیارد تومان خواهد بود که نسبت به بودجه سال گذشته که رقمی بالغ بر 294 هزار میلیارد تومان بود رشد 8.84 درصدی را نشان میدهد. برای دسترسی به متن لایحه بودجه سال 96 کل کشور و پیوست آن اینجا را کلیک کنید.
آنچه در این میان، مورد توجه صاحبنظران و رسانه ها قرار گرفت، رشد بودجه برخی ارگانها در این لایحه بود که این موضوع شائبه وجود دلایل سیاسی و جناحی برای تخصیص اعتبار را تقویت میکند.
در ادامه با توجه به بودجه های پیشنهادی دولت در سال های اخیر، به بررسی بودجه برخی از این نهادها که بیشتر مدنظر مردم قرار میگیرند پرداخته ایم:
به طور طبیعی نهاد ریاست جمهوری اولین جایی است که هرساله بودجه آن مورد توجه رسانه ها قرار می گیرد. بودجه نهاد ریاست جمهوری شامل بخش های مختلفی می شود و از فرهنگستان هنر تا دبیرخانه جنبش عدم تعهد و منطقه آزاد قشم تا بخش های مختلف دیگر از این بودجه استفاده می کنند.
علیرغم رشد 8.84 درصدی بودجه کل کشور در سال 96، اعتبارات نهاد ریاست جمهوری برای سال آینده، 553 میلیارد در نظر گرفته شده که در مقایسه با رقم 411 میلیاردی سال گذشته رشد حدود 34 درصدی را نشان میدهد.
از مواردی که در بودجه سال آینده کل کشور در بخش اعتبارات تخصیص یافته به نهاد ریاست جمهوری پیش بینی شده، در نظر گرفتن رقمی بیش از 70 میلیارد تومان است که به عنوان کمک به اشخاص حقيقي و حقوقي خصوصي و دولتي است. رقمی که براساس جدول برآورد اعتبارات دستگاههاي اجرايي ملي بر حسب برنامه و فعاليت در سال 1396 قرار است بین 3000 نفر توزیع شود که با توجه به در پیش بودن انتخابات نحوه هزینه کرد آن زیر ذره بین خواهد بود.
{$sepehr_album_47480}
همچنین در سالهای گذشته، صرف هزینه های میلیاردی در نهاد ریاست جمهوری برای انجام پروژه های خاص و با اولویت پایین نظیر ساخت استخر در محوطه نهاد باعث انتقاد و نارضایتی مردم شده بود.
عملکرد بودجهای نهاد در سال 94 نیز نشان از هزینهکرد 301 میلیارد تومانی دارد که این رقم در مقایسه با رقم پیشنهادی برای سال 96، رشد نزدیک به 84 درصدی را نشان خواهد داد.
حضور روحانی پیش از ریاست جمهوری در مجمع تشخیص مصلحت نظام و رابطه صمیمی بین دولت و مجمع و بده بستانهای سیاسی بین سران این دو نهاد را میتوان جزو دلایل اصلی افزایش صعودی بودجه مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوران ریاست جمهوری روحانی دانست.
مجمع که در سال اول روی کار آمدن دولت روحانی، سهم 21 میلیاردی از بودجه کشور داشت، طی سالهای گذشته روند شدید صعودی به خود گرفت تا جاییکه در سال93 این رقم به 43.7 میلیارد رسید. سال 94 این رقم 56.3 میلیارد، در بودجه سال 95 با افزایش بیش از 10 میلیاردی به 67.3 میلیارد رسید.
لطف دولت در سال جاری نیز شامل حال مجمع شد و امسال هم میزان اعتبارات این مجموعه با رشد 13 درصدی به 76.5 میلیارد تومان رسید.
افزایش بودجه مجمع تشخیص در حالی صورت میگیرد که چند سال قبل غلامرضا فروزش معاون اجرایی و اطلاع رسانی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع در سخنانی پرده از برخی هزینههای مشکوک در این مجموعه برداشته بود.
وی با اشاره به افزایش بودجه مجمع گفته بود: بی احتیاطی است که من این موضوع را در حضور خبرنگاران و نمایندگان رسانه ها می گویم، اما مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام سالیانه 150 میلیون تومان چای مصرف میکند و اگر کسی در هتل هیلتون لندن این چای را بخورد قطعا برای او ارزان تر از مصرف چای ما در اینجا درخواهد آمد.
کل بودجه موسسه نشر آثار حضرت امام خميني (قدس سره) طی 8 سال گذشته)بدون احتساب سال جاری) مجموعا 147 میلیارد تومان بوده است که با احتساب رقم حدود 77 میلیاردی بودجه سال آینده میتوان نتیجه گرفت این مجموعه در سال 96به اندازه نصف بیش از 8 سال گذشته اعتبار خواهد داشت.
بر اساس آمار بودجههای سالانه، اعتبارات هزینهای و عمرانی موسسه نشر آثار حضرت امام در سال قبل 52 میلیارد تومان بوده که این رقم در سال جاری به 76.9 میلیارد تومان رسیده که رشد حدود 17 میلیارد تومانی را نشان میدهد که یکی از بالاترین رشدها در میان تمامی دستگاههای بودجهگیر است.
بودجه اين موسسه از زمانی که دولت یازدهم بر سر کار آمد، جهش عظیمی یافته بطوریکه در دولت قبل میانگین بودجه این موسسه 12 میلیارد تومان در سال بوده است.
اعتبارات هزینهای موسسه نشر آثار حضرت امام قدس سره در سال گذشته 30 میلیارد تومان بوده که نسبت به رقم پیش بینی شده 46 میلیاردی برای سال آینده چیزی در حدود 16 میلیارد تومان افزایش یافته است.
بودجه عمرانی موسسه نیز رشد چشمگیر و بیسابقهای پیدا کرده بطوریکه از 22 میلیارد تومان سال جاری به 31 میلیارد تومان در سال آینده افزایش پیدا کرده است.
بودجه عمرانی موسسه نیز رشد چشمگیر و بیسابقهای پیدا کرده بطوریکه از 22 میلیارد تومان سال جاری به 31 میلیارد تومان در سال آینده افزایش پیدا کرده است.
از نکات قابل توجه در بودجه سال آینده این موسسه، برنامههایی است که به واسطه آنها اعتبارات در نظر گرفته شده است.
برای نمونه، در جدول برآورد اعتبارات دستگاههای اجرایی ملی برحسب برنامه و فعالیت که پیوست بودجه می باشد، برای عنوان "اهدا کتاب به پژوهشگران و اندیشمندان داخلی و خارجی" رقمی در حدود 19 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که بر طبق جدول، هزینه واحد هرکدام بیش از 16 میلیون ریال خواهد بود.
{$sepehr_album_47481}
در لایحه بودجه سال گذشته نیز اختصاص بودجه یک میلیارد و چهار صد میلیونی «چاپ هزار جلد کتاب از آثار فقهی و سیاسی مرتبط با حضرت امام خمینی» با تیراژ هزار جلد مورد انتقاد رسانهها قرار گرفته بود.
{$sepehr_album_47482}
برای حمایت از سایت پرتال امام خمینی ره نیز در سال آینده رقمی در حدود 3.5 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. موضوعی که با بررسی عملکرد این سایت در مقایسه با مجموعه های دیگری که حتی به صورت خودجوش در این حوزه فعالیت می کنند شبهه اختصاص مبلغ بیشتر از نیاز را قوی تر خواهد کرد. از سوی دیگر، میزان بازدید از این سایت نیز به وضوح نشان از عدم موفقیت در انتقال پیام و اندیشه امام خمینی(ره) دارد. این را میتوان از آمار میزان بازدید سایت بدست آورد.
براساس اطلاعات سایت الکسا که به عنوان مرجع آماری میزان بازدید و رنکینگ داخلی و بین المللی سایت ها شناخته میشود، پرتال امام خمینی در میان سایتهای ایرانی رتبه 2685 را دارا میباشد که این رقم در بازه جهانی به بیش از 120 هزار میرسد و در واقع بیش از 120 هزار سایت پربازدید تر از این پایگاه وجوع دارد. همچنین طبق اطلاعات الکسا، بیشتر بازدید کنندههای سایت به ترتیب از ایران، افغانستان،آمریکا و ترکیه میباشند که این هم نشان از ضعف در اطلاع رسانی در میان کشورهای هدف لایحه بودجه که برای ترجمه به آن زبانها هزینه شده است.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز از روند صعودی اعتبارات دولتی در سالهای گذشته بینصیب نبود. بطوریکه سیر صعودی اعتبارات این سازمان از اولین بودجه دولت یازدهم، چیزی کمتر از 44.5 میلیارد دلار بود که طی این سالها با رشد فزاینده مواجه شد و برای سال آینده آن نیز رقمی در حدود 115 میلیارد تومان در نظر گرفته شد.
با مقایسه این سیر رشد، می توان به افزایش بیش از 70 میلیاردی این موسسه در دوران روحانی پی برد که حکایت از رشد 158 درصدی دارد.
عده ای از تحلیل گران علت اصلی این افزایش را هزینههای برنامه های سیاسی این مجموعه میدانند و انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را از اهداف دولت برای پیشنهاد این حجم از اعتبارات عنوان می کنند.
سازمان هلال احمر هم از جمله سازمانهایی است که در بودجه امسال سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. این سازمان که در سال جاری با رقمی حدود 73.5 میلیارد فعالیت میکرد برای سال آینده، اعتباری بیش از 87 میلیارد تومان برایش پیش بینی شده است. که از رشد 14 میلیاردی حکایت میکند.
سهم این سازمان از اعتبارات دولتی در سال 94 نیز رقمی در حدود 47.5 میلیارد تومان بود.
در جدول زیر، به تفکیک میزان افزایش بودجه برخی ادارت و سازمانها در لایحه سال آینده نسبت به میزان مصوب سال قبل گردآوری شده است.