به گزارش مشرق، حسن روحانی امروز سه شنبه 16 آذر 95 و در سال پایانی دولت در حالی پای به دانشگاه تهران می گذارد،که رسم حضور در دانشگاه را در هر 4 سال حضورش در ساختمان سرخ خیابان پاستور به جا آورده است، هر چند بنا به ماهیت امنیتی بودن دولت یازدهم جلسات رئیس جمهور هم در دانشگاه معمولا تبدیل به جلساتی کنترل شده شد و غیر از جلسه ی سال گذشته در دانشگاه شریف کمتر رنگ و بوی انتقادی به خود گرفت،اما به نظر می رسد دولت جناب روحانی در سال چهارم در حوزه ی آموزش عالی در نقطه ای قرار دارد که احتمالا اثرات و کارکرد های آن در 16 آذر امسال زمینه های بروز جدی خواهد داشت.
اگر رای آوری حسن روحانی را در سال 92 نتیجه گسترش فضای انتقادی نسبت به عملکرد دولت دهم در عرصه ی اجتماعی و ائتلاف سه جریان تکنوکرات،اصلاح طلب سنتی و جریان راست هم سو با هاشمی بدانیم باید گفت این ائتلاف بعضا ناهمگون به نوعی در کابینه ی جناب روحانی هم ظهور و بروز یافت به این معنا که بدنه ی اصلی اقتصادی و تصمیم سازی مدیریتی دولت در اختیار جریان تکنوکرات و کارگزار قرار گرفت ،حوزه ی های امنیتی و قضائی در اختیار راست ها ی سنتی هم سو با هاشمی قرار گرفت و سعی شد حوزه های فرهنگی و آموزشی هم حداقل در ویترین سهم اصلاح طلبان خوش خیم باشد.با این دست فرمان عملا اداره ی وزارت علوم به دست جریان اصلاح طلب سنتی افتاد و حوزه ی آموزش عالی به سمتی رفت که اکنون آثار و پیامد های آن تا حدودی روشن شده است،در باره ی خروجی مدیریت این جریان در دانشگاه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر رای آوری حسن روحانی را در سال 92 نتیجه گسترش فضای انتقادی نسبت به عملکرد دولت دهم در عرصه ی اجتماعی و ائتلاف سه جریان تکنوکرات،اصلاح طلب سنتی و جریان راست هم سو با هاشمی بدانیم باید گفت این ائتلاف بعضا ناهمگون به نوعی در کابینه ی جناب روحانی هم ظهور و بروز یافت به این معنا که بدنه ی اصلی اقتصادی و تصمیم سازی مدیریتی دولت در اختیار جریان تکنوکرات و کارگزار قرار گرفت ،حوزه ی های امنیتی و قضائی در اختیار راست ها ی سنتی هم سو با هاشمی قرار گرفت و سعی شد حوزه های فرهنگی و آموزشی هم حداقل در ویترین سهم اصلاح طلبان خوش خیم باشد.با این دست فرمان عملا اداره ی وزارت علوم به دست جریان اصلاح طلب سنتی افتاد و حوزه ی آموزش عالی به سمتی رفت که اکنون آثار و پیامد های آن تا حدودی روشن شده است،در باره ی خروجی مدیریت این جریان در دانشگاه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بلاتکلیفی دانشجویان 6700 کد رشته
مجتبی شریعتی نیاسر در حاشیه هفتاد و یکمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور در آذرماه سال 1394 از وجود بیش از 6 هزار و 700 رشته محل فاقد مجوز در دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد و تاکید کرد که انتظار این است که داوطلبان قبل از انتخاب رشته، نسبت به این موضوع آگاه باشند و فقط رشته محل دارای مجوز را انتخاب کنند تا بعدها با دست اندازی و عدم تایید مدرک روبرو نشوند. تاکنون پاسخ واضحی درباره وضعیت دانشجویانی که در این رشتهها در حال تحصیل بودند از سوی وزارت علوم اعلام نشده است.
دریافت وجوه غیرقانونی از دانشجویان
براساس قانون سنوات، دانشجویان در صورتی که در مقطع کارشناسی نتوانند در ترم 8 تحصیلی، در مقطع کارشناسی ارشد در ترم 4 تحصیلی و در دکتری در ترم 8 تحصیلی فارغ التحصیل شوند ادامه تحصیل آنها منوط به پرداخت هزینه خواهد بود. براساس این قانون دانشجویانی که سنوات قانونی آنها به اتمام رسیده باشد نمی توانند از تسهیلات صندوق رفاه وزارت علوم نیز استفاده کنند و استفاده از خدمات رفاهی مانند خوابگاه و تغذیه برای آنها هزینه های زیادی را به همراه خواهد داشت. این قانون در سال 93 ابلاغ شد اما وزارت علوم در صدد تعمیم آن به ورودی های قبل از سال 93 نیز بود که با اعتراضات گسترده دانشجویان روبرو شد.
کاهش شتاب رشد علمی کشور
سایت سایماگو (scimagojr.com) بهعنوان یکی از معتبرترین سایتهای رتبهبندی بر مبنای نمایه اسکوپوس اعلام کرده است، تعداد مدارک علمی ایران به 39 هزار و 727 مورد کاهشیافته است و پس از حدود 4 سال دوباره به کانال 30 هزار سقوط کردهایم. بر اساس آمارهای سایت سایماگو ایران از سال 2010 تا 2011 با پیشرفتی بالغبر 10 هزار عنوانی در تولید و نمایه کردن مدارک علمی مواجه بوده است. این روند تا سال 2014 با رسیدن به مرز 43 هزار همراه بوده است. درحالیکه روند صعودی ایران در پیشرفت علمی در سال 2015 متوقف و به مرز 39 هزار بازگشته است ورشد علمی ایران 9 درصد کاهش پیدا کرده است.
رسوایی علمی
تارنمای موسسه نیچر( یکی از بزرگترین ناشران کتابها و مجلات علمی در جهان) اول نوامبر 2016 اعلام کرد این موسسه بعد از دریافت گزارشهای ادعایی درباره سرقت علمی در یک گروه از مقالات و بررسی مجدد آنها دریافته است که 58 مقاله نوشته شده توسط 258 محقق ایرانی که بالای 90 درصد آنها مربوط به دانشگاههای علوم پزشکی زیر مجموعه وزارت بهداشت بوده است، در هفت نشریه علمی به دلایلی چون دستکاری در روند پژوهش و تخصیص نامناسب نویسندگان، وارونه نمایی دستاوردها و سرقت علمی توسط ناشر مجله معتبر علمی نیچر به حال تعلیق در آمدهاند.
مسابقه مقالهنویسی مدیران پرمشغله
در سال 2015 نزدیک به هفتاد مقاله علمی با نام حسن قاضیزاده هاشمی یعنی وزیر یکی از شلوغترین وزارتخانههای دولتی در مجلههای علمی بینالمللی منتشر شده است. در سطح معاونان وزیربهداشت نیز باقر لاریجانی معاون آموزشی وزیر در سال 2015 نزدیک به 115 مقاله علمی ثبت کرده است. دکتر دیناروند، دکتر ملکزاده و دیگر مدیران ارشد وزارت بهداشت نیز عقبتر از وزیر و معاون آموزشی در 10 ماه اول سال جاری هرکدام بالای 30 مقاله منتشر کردهاند. وزیر علوم که یک پزشک و جراح است در ده ماه اول سال جاری میلادی نزدیک به 25 مقاله در نشریات بین المللی منتشر کرده است. رئیس دانشگاه آزاد نیز از این مسابقه عقب نمانده و در ده ماه اول سال جاری نزدیک به 15مقاله ثبت کرده است. خیلی از این مقالات حتی در حوزه تخصصی این مدیران نیز نمیباشد.
پیش بردن پروژه نفوذ به بهانه مبادلات علمی
خردادماه سال 94 آلن گودمن رئیس موسسه آموزش بینالمللی IIE مقام ارشد و معاونت تبادل علمی و فرهنگی سازمان سیا به همراه یک هیات آمریکایی به ایران آمد و از 13 دانشگاه کشور بازدید کرد. گودمن پس از پایان سفر به ایران طی بیانیهای نوشت: «دیپلماسی آموزشی در صدر تلاشها برای باز کردن باب گفتوگو میان دو کشور، حتی قبل از احیای کامل روابط دیپلماتیک قرار دارد». خردادماه سال 95 نیز جفری دیوید ساکس، دستیار ارشد «جورج سوروس» پدر انقلابهای رنگی به دعوت مسئولان دانشگاهی دانشگاه امیرکبیر به ایران آمد. رسانهها تاکنون از حضور برخی جاسوسان خارجی دیگر با پوشش علمی و اقتصادی در دانشگاهها و دیگر مراکز علمی کشور خبر دادهاند.
لغو گسترده سخنرانیها در دانشگاهها
در آذرماه سال 1393 لغو سخنرانی حسین شریعتمداری توسط مسئولان دانشگاه امیرکبیر در رسانهها بازتاب فراوانی پیدا کرد. پس از آن لغو سخنرانی افراد مشهوری همچون سعید جلیلی، حسن عباسی، حمید رسائی، و ... به سناریویی دنبالهدار در دانشگاهها بدل شد که باعث گسترش اعتراضات دانشجویی در سطح کشور شد. در بیشتر این موارد مجوز سخنرانی برای مدعوین صادره شده بود اما اجازه ورود به مهمانها داده نشد یا پیش از اجرای برنامه مسئولان از سخنرانی مهمانان جلوگیری کردند.
تشکلهای دولت ساخته
در 3 سال اخیر بیش از 100 تشکل دانشجویی در دانشگاههایی همچون امیرکبیر، تربیت مدرس، شهید بهشتی، علم و صنعت، صنعتی شریف، علوم پزشکی شیراز، اصفهان، شاهرود، صنعتی ارومیه، تبریز و ... با عناوین مختلفی تأسیس شده است که مشی مشترک آنها حمایت از دولت یازدهم است. تشکلهایی که در رسانهها و بین دانشجویان با عنوان تشکلهای دولت ساخته یاد میشوند. برخی از این تشکلها به پشتوانه حمایتهای دولتی اقدام به فعالیتهای وسیع غیرقانونی در سطح دانشگاهها کشور میکنند که از آن جمله میتوان به انتشار نشریههای هتاک و تجمعهای غیرقانونی اشاره کرد.
بالا رفتن مطالبات و اعتراضات صنفی در دانشگاه
اعتراض داوطلبان کارشناسی ارشد به وجود اشتباه در سوالات»، «تجمع دانشجویان دانشگاه سمنان در اعتراض به کیفیت غذا»، «تجمع دانشجویان دانشگاه گنبد کاووس در اعتراض به فضای نامناسب فرهنگی دانشگاه»،«اعتراض به احضار دانشجویان دانشگاه صنعتی ارومیه به کمیته انضباطی»، «اعتراض داوطلبین آزمون عملی «اسکیس» 95 به محتوا و نحوه برگزاری»، «اعتراض دانشجویان به امتحانات علوم پایه و پره اینترنی پزشکی» و «اعتراض دانشجویان شهیدبهشتی نسبت به معضلات خوابگاهی» اعتراض و تجمع دانشجویان در خوابگاه های دخترانه ی دانشگاه های تهران و علامه ،تنها چند نمونه از اعتراضات دانشجویان به مشکلات صنفی در سال 95 است. تعداد اعتراضات و تجمعهای دانشجویی در دولت یازدهم به نحو تصاعدی افزایش پیدا کرده است که بخشی از آن بی ارتباط با اوضاع اقتصادی کشور نبوده است.
جمعبندی
در مجموع می توان گفت با مدیریت مشوش دانشگاه ها در دولت یازدهم آبی برای دولت از دانشگاه گرم نشد رویکرد دولت در دانشگاه از لحاظ سیاسی نتیجه ای جر همگرایی منتقدان سیاسی دانشگاهی و نا امیدی جریان سمپات به همراه نداشته است تیتر بسیاری از برنامه ها ی جریان اصلاح طلب در دانشگاه در 16 آذر گذشته تردید و امید بود که کنایه وار شعار عبور از روحانی را فریاد می زد و یا در چالشی ترین مسئله ی دولت در این 4 سال یعنی برجام هیچ کدام از استادان دانشگاه حاضر نشدند به فرمان جناب روحانی از برجام دفاع کنند از سوی دیگر وزارت علوم جناب روحانی در راستای اسناد بالا دستی و اهداف نظام هم عملا کار خاصی انجام نداده است:
"گزارشهایی که آقایان دادند، بخصوص گزارشی که آقای دکتر فرهادی دادند، گویا اینجور از این گزارش انسان استفاده میکند که همهی آن چیزهایی که جزو آرزوها و مطالبات ما است، اینها در دانشگاه تحقّق پیدا کرده؛ خب خیلی خوب است، این نشان میدهد همّت خوبی وجود دارد، منتها باید خروجیها را نگاه کرد. ... صِرف اینکه «میخواهیم بکنیم» یا «دستور دادهایم که بشود» یا «گزارش شده است که این شده است»، کافی نیست. اگر به اینجور گزارشی انسان دلخوش بکند، بعد یکوقت چشم باز میکنیم میبینیم که فاصلهی واقعیّت با آنچه ما خواستهایم زیاد شده. تذکّرات من راجع به این است" بیانات رهبری در دیدار رؤسای دانشگاهها - آبان 94