در همین رابطه، حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در دیدار با دانشجویان در روز دانشجو تاکید کرد که «اگر این موضوع به مرحله اجرا برسد نقض برجام صورت گرفته اما اگر رئیس جمهور آمریکا قانون تمدید تحریم‌ها علیه ایران را امضا و در عمل تعلیق کند، این از نظر ما تخلف دربرابر برجام است و در برابر آن عکس‌العمل نشان می‌دهیم.[1]»

در همین راستا، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در دیدار «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا در وین، پیام اعتراض ایران را به طرف آمریکایی ابلاغ کرد و با ابراز نگرانی جدی از تمدید قانون تحریم‌های موسوم به «ایسا» در کنگره آمریکا بر حق جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه واکنش مقتضی تاکید کرد.

ارنست مونیز هم در این دیدار با بیان اینکه اعتراض ایران را به رئیس جمهوری آمریکا منتقل خواهد کرد، گفت: « دولت ایالات متحده به برجام پایبند است و رئیس جمهوری این کشور با استفاده از اختیارات خود کماکان جلوی اجرای تمام بخش هایی از این قانون که مطابق با برجام نبایستی اجرا شوند، را خواهد گرفت.»[2]

سخنان مسئولان دولتی در سطوح مختلف درباره این اقدام سنای آمریکا با یک واکنش مشابه در جهت مقابله به مثل توسط کشورمان همراه بوده است. در این زمینه، رئیس‌جمهور همچنین در دانشگاه تهران از تشکیل جلسه هیئت نظارت بر برجام خبر داد و گفت: این جلسه فردا تشکیل خواهد شد. بر طبق سخنان روحانی قرار است در این جلسه تصمیم لازم برای مقابله با تمدید تحریم‌های 10 ساله علیه ایران توسط آمریکا اتخاذ شود.

اما نکته مهم نحوه برخورد با اقدام خصمانه آمریکا علیه کشورمان در فضای پسابرجام است. درواقع این اقدام خارج از فضا جناحی و در یک سطح ملی از جمله نیازهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که بیش از هر چیز به تداوم و بقای برجام مربوط است. عدم مقابله صریح و سریع با این اقدام مجلس سنای آمریکا زمینه اقدامات خصمانه بعدی را بدون هیچ ممانعتی را فراهم می‌کند که خود به خود به خنثی‌سازی و بی‌اثر شدن برجام و همچنین عدم عمل طرف آمریکایی به تعهداتش می‌انجامد.

 پیگیری حقوقی این مسئله بر اساس مفاد برجام در جای خود می‌تواند گره گشا باشد اما موضوع اصلی مقابله عملی و اقدام در مقابل اقدام نمایندگان سنای آمریکاست. به این معنی که نمایندگان سنای امریکا به این نتیجه برسند که رفتار آنها با مقابله به مثل به حق ایران مواجه خواهد شد و بدانند که این اقدامات خصمانه هزینه گزافی برای‌شان چه از لحاظ افکارعمومی و چه حقوقی و از همه مهمتر عملی دارد.

از این رو می‌توان بسته فنی-حقوقی در حوزه مسائل هسته‌ای طراحی کرد و به طرف مقابل نشان داد که در مقابل ایجاد تحریم‌های جدید، ایران نیز مواردی برای توسعه فنی هسته‌ای خود در دست دارد که اقدامات خصمانه امریکایی‌ها را بی‌جواب نخواهد گذاشت. به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس نمایندگان امریکا حس می‌کنند که ایران بر اساس برجام بایستی به تعهدات خود پایبند باشد و مسئله هسته‌ای ایران از طریق برجام برای آنان حل شده است و می‌توان با تمدید تحریم‌ها راه گذشته را ادامه داد که بایستی به نوعی به این خیال خام نمایندگان امریکایی پایان داد و با تنوعی از اقدامات فنی که ناقض برجام هم نبود، جواب درخوری به این رفتار نشان داد.

البته خوب بود که این پیام در دیدار صالحی با مونیز به طرف آمریکایی ابلاغ می‌شد و به کاخ سفید نشان داده می‌شد که ایران بسته فنی-حقوقی برای مقابله با بدعهدی‌های امریکایی‌ و سر به راه کردن آنان دارد تا اقتدار ایران در واکنش به این عمل بیشتر نمایان می‌شد اما پیشنهاد می‌شود در جلسه فردا هیئت نظارت بر برجام این موضوع مورد بررسی و اقدامات لازم در حوزه طراحی عملی برای مقابله به مثل با رفتارهای طرف مقابل و در جهت بازدارندگی و جلوگیری از اقدامات خصمانه دیگر صورت گیرد و به اطلاع عموم مردم ایران برسد.