سرویس جهان مشرق - شورای امنیت سازمان ملل متحد جمعه ‌شب قطعنامه محکومیت ساخت و سازهای رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی فلسطین سال 1967 را با اکثریت 14 کشور و امتناع واشنگتن از رأی دادن به تصویب رساند. پیش نویس ارائه شده، بخش اصلاح شده طرح مصر بود که عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر دو روز پیش، پس از تماس تلفنی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی و دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا خواستار تعویق بررسی این طرح شده است.

 

با این وجود پیش‌نویسی که قرار بود قاهره به تعویق بیندازد، از سوی ونزوئلا، نیوزیلند، سنگال و مالزی ارائه شد. این قطعنامه خواستار توقف فوری و کامل تمامی فعالیت‌های شهرک‌سازی در اراضی اشغالی فلسطین از جمله قدس شرقی شده و اقدامات مثبتی جهت محکوم کردن فوری شهرک‌هایی غیرقانونی احداث شده در این اراضی که نقض صریح قوانین بین‌المللی به شمار می‌رود را مطالبه کرد.

 

نکته جالب‌توجه در تصویب این قطعنامه این بود که آمریکا برای اولین بار طی دهه های اخیر از حق وتو در رد قطعنامه های ضد صهیونیستی استفاده نکرد و نماینده آمریکا در این نشست به عدم رأی مثبت به قطعنامه مذکور اکتفا کرد.

 

اوباما انگیزه ای برای وتوی قطعنامه نداشت
درحالی‌که به نظر می‌رسد دولت رو به اتمام باراک اوباما که از عدم همکاری رژیم صهیونیستی در پیشبرد برنامه‌های خود در روند سازش بین این رژیم با تشیکلات خودگردان ناخرسند بوده و انگیزه ای برای وتوی قطعنامه مذکور نداشته است،  دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در بیانیه‌ای اعلام کرد: که دولت اوباما نه تنها از اسرائیل بر ضد این قطعنامه دفاع نکرد، بلکه در پشت پرده با آن همکاری کرد. تل آویو امید زیادی به تعامل حداکثری کابینه جدید آمریکا با خود دارد، لذا در این بیانیه پیش بینی کرد که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب به همراه نمایندگان کنگره آمریکا برای کاستن از خسارت های این اقدام تلاش کنند.

در همین رابطه ترامپ نیز بعد از تصویب این قطعنامه در توئیتر خود نوشت که در مورد آمریکا شرایط بعد از 20 ژانویه تغییر خواهد کرد. این مطلب کوتاه را می توان دلیلی بر افزایش جانبداری واشنگتن از رژیم صهیونیستی در دوره ریاست جمهوری ترامپ دانست.

باوجود پیامدهای روانی قطعنامه مذکور، می توان این صف بندی را نشانی از مناسبات جدید بین‌المللی در قبال رژیم صهیونیستی دانست. با وجود اینکه پیش نویس این قطعنامه در ابتدا از سوی مصر مطرح شده بود، اما عبدالفتاح السیسی تلاش زیادی برای تعویق آن کرد. در همین رابطه گلعاد اردان وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی این تلاش‌ها را نشانه عزم مناسبات خوب بین اسرائیل و مصر ارزیابی کرد.

 

 

منابع مصری تغییر مواضع قاهره در قبال این پیش‌نویس را مرتبط با تماس ترامپ با مقامات قاهره ارزیابی کردند. ترامپ در این تماس تلفنی تأکید کرده بود که روند احیای سازش را با جدیت در دستور کار قرار خواهد داد و در مذاکرات آینده دست برتر را به قاهره خواهد داد. وی مدعی شد که فشارهای بیشتری را برای پیشبرد این طرح بر اسرائیل وارد خواهد کرد. ترامپ در این تماس تلفنی مدعی شده بود که تصویب این قطعنامه باعث افزایش اصرار اسرائیل بر پیشبرد شهرک‌سازی می شود و عمق چالش های فیمابین را افزایش خواهد داد.

تل آویو آمریکا را مسئول تصویب قطعنامه شورای امنیت بر ضد خود می‌داند، لذا دستگاه دیپلماسی خود را در روزهای اخیر معطوف به تاختن به سیاست های باراک اوباما و جان کری کرده است.

 

یک مسئول برجسته اسرائیلی که به نام وی اشاره نشده است، اوباما و کری را در پشت پرده این اقدام بر ضد اسرائیل در سازمان ملل متحد می‌داند و می‌افزاید که دولت آمریکا به صورت محرمانه با طرف‌های فلسطینی این قطعنامه افراطی و ضد اسرائیلی را آماده کرده تا از تروریست ها حمایت کند!

 

این مسئول صهیونیستی می‌افزاید که اوباما می توانست عزم خود برای وتوی این قطعنامه را اعلام کند، اما به جای آن از پیش نویس طرح حمایت کرد، این موضوع کنارگذاشته شدن حمایت آمریکا از اسرائیل و مغایر با قراردادهای سیاسی دوجانبه به شمار می‌رود. در همین رابطه روزنامه آمریکایی واشنگتن پست مخالفت نکردن واشنگتن با قطعنامه ضد شهرک سازی اسرائیل در شورای امنیت را یک سنت شکنی توصیف کرده است.

در همین رابطه دفتر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم  بلافاصله پس از تصویب این قطعنامه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اسرائیل این موضوع را رد و به آن جامه عمل نخواهد پوشاند. وزارت خارجه رژیم صهیونیستی نیز در واکنش به کشورهای طراح پیش‌نویس این قطع‌نامه، سفرای خود را از نیوزیلند و سنگال خارج کرد.

 

شهرک سازی و نقض مبانی حقوق بین الملل
از منظر حقوق جنگ و حقوق بین المللی، رژیم صهیونیستی به عنوان جریانی متجاوز شناخته می شود که مناطق فلسطینی نشین را از مرزهای 1967، که مورد تأیید سازمان ملل می باشد، به اشغال درآورده است. بر مبنای این حقوق، رژیم صهیونیستی یک سلسله وظایف را به عنوان اشغالگر، در ارتباط با شهروندان فلسطینی و همین طور شهرها و سرزمینهای فلسطین به عهده داشته است.

 

اما سران رژیم صهیونیستی با زیر پا گذاشتن قوانین و معاهدات بین المللی، سرزمینهای اشغالی را تصاحب کرده اند و در آنها تغییرات کاربری ایجاد نموده و به صورت غیر قانونی اقدام به احداث شهرکهای صهیونیستی نموده اند . این اقدامات رژیم صهیونیستی از هیچ حمایت قانونی در مجامع بین المللی و حقوق بشر و حقوق جنگ برخوردار نمی باشد.

برپایی شهرک ها نقض پیمانهای لاهه و پیمان چهارم ژنو درباره حمایت از حقوق شهروندان است . احداث شهرک‌های مسکونی برای اشغالگران در تمامی قوانین و منشورهای بین المللی ممنوع بوده  و مغایر با مبانی بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد است.

 

منشور چهارم ژنو در سال 1949 فهرست بلند بالایی از موارد ممنوعه بر ضد نیروهای اشغالگر را برشمرده است که از جمله آنها ممنوعیت اسکان ساکنان دولت اشغالگر در مناطق اشغال شده است.

 

بسیاری از قوانین بین‌المللی از جمله قطعنامه‌های شورای امنیت یا مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز در راستای همین منشورها، شهرک‌سازی صهیونیستی در قدس و کرانه باختری و تمامی منطقه فلسطین اشغالی را ممنوع اعلام کرده و خواستار توقف این روند و انهدام شهرک های احداث شده ، بوده اند. با این وجود محافل مذکور به علت فشار لابی‌های صهیونیستی و دولت‌های قدرتمند و تاثیرگزار بر آنها از جمله آمریکا تلاش جدی و قطعنامه های لازم الاجرایی برای مقابله با این روند در دستور کار قرار نداده اند.

 

از سال 1967 تاکنون قطعنامه‌های متعددی در رابطه با محکومیت شهرک‌سازی صهیونیستی از سوی سازمان ملل متحد یا شورای امنیت بر ضد شهرک سازی صهیونیستی صادر شده، اما همان طور که گفته شد هیچ‌کدام از این قطعنامه‌ها در نتیجه فشار لابی‌های حامی صهیونیست‌ها بویژه در آمریکا به عاملی بازدارنده در برابر سیاست‌های شهرک سازی رژیم صهیونیستی تبدیل نشد.

 

قطعنامه‌های مذکور گرچه ابزارهایی برای اعمال فشار و تهدید را برای مخالفت تل آویو در نظر گرفته است، اما این ابزارها هرگز به اجرا گذاشته نمی شود. قطعنامه جدید شورای امنیتی این حامل این فاکتور است، در این قطعنامه محدودیت ها و تحریم هایی در صورت نقض، برای اسرائیل مطرح شده، اما این بندها با وجود حمایت های آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اجرایی نخواهند شد.  

مصوبات شورای امنیت:
-    قطعنامه 446 در سال 1979 که تأکید دارد شهرک سازی و انتقال ساکنان اسرائیل به اراضی فلسطین اقدامی غیرقانونی است.
-    قطعنامه 450 در سال 1979 مبنی بر لزوم توقف شهرک سازی در قدس.
-    قطعنامه 465 سال 1980 که خواستار از بین بردن شهرک‌های صهیونیست‌نشین شده است.
-    قطعنامه 478 سال 1980.
-    قطعنامه دسامبر 2016.

مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل متحد:
-    قطعنامه‌ شماره 2851 در سال 1977 .
-    قطعنامه شماره 42/160 در سال 1987
-    قطعنامه شماره 44/48 در سال 1989
-    قطعنامه شماره 45/74 در سال 1990
-    قطعنامه شماره 46/47 در سال 1991
-    قطعنامه شماره 46 در سال 1991

 

 

شیب تند شهرک سازی صهیونیستی
با وجود تمام آنچه در رابطه با ابعاد غیر قانونی شهرک سازی صهیونیستی گفته شد، سیاست شهرک سازی به عنوان یکی از اهداف و برنامه های استراتژیک فراتر از برنامه های حزبی و انتخاباتی در سرزمین های اشغالی مطرح بوده و همواره به عنوان یکی از نقاط اشتراک طرح و برنامه‌های احزاب مختلف صهیونیستی دنبال شده است. رهبران رژیم صهیونیستی طرحهای اسکان یهودیان در سرزمینهای اشغالی فلسطین را جزئی جدایی ناپذیر ازنقشه استراتژی سیاسی - نظامی صهیونیسم در منطقه دانسته اند . طرحهای آنها در زمینه الحاق و انضمام سرزمینهای جدید به اراضی اشغالی 1967 م نیز ماهیت این طرحها را روشن می کند.

تعداد سازمانها، مؤسسه ها و وزارتخانه هایی که برای احداث شهرکهای یهودی نشین تشکیل شده است ، دلیل بر اهمیت تحقق این سیاست برای رژیم صهیونیستی است . تاکنون شش نهاد ، وزارتخانه و سازمان اسرائیلی در امر احداث شهرکهای یهودی نشین فعالیت دارند و بودجه های کلانی را به این امر در حوزه وزارتی خود اختصاص داده اند.

 

این وزارتخانه ها عبارتند از :
1.    وزارت جذب مهاجرین
2.    وزارت مسکن
3.    وزارت کار
4.    کشاورزی
5.    امور اجتماعی
6.    وزارت دفاع

سیاست شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی گرچه باعث انزوای بیش از پیش تل آویو به ویژه در میان حامیان غربی و اروپایی این رژیم مواجه شده ، اما به اندازه ای برای صهیونیست‌ها از اهمیت راهبردی برخوردار است که آنها حاضر به کنار گذاشتن این سیاست نیستند. این اهمیت راهبردی تفاوتی میان احزاب مختلف رژیم صهیونیستی قائل نیست. آن را می‌توان از اظهارات یائیر لاپید وزیر سابق میانه روی کابینه رژیم صهیونیستی متوجه شد که تأکید کرده است در مواضع اسرائیل نسبت به شهرک سازی تفاوتی میان احراب مختلف وجود ندارد و همه با قدرت این سیاست را دنبال می کنند.

 

با این وجود طی سال‌های گذشته کابینه بنیامین نتانیاهو نه تنها اهمیتی به این مطالبات نداده، بلکه روند شهرک‌سازی‌ را با شدت بیشتری دنبال کرده است. آمریکا ادامه شهرک‌سازی‌را خطری جدی در مسیر سازش بین تل آویو و تشیکلات خودگردان و حل بحران فلسطین از طریق تشکیل دو دولت معرفی کرده و معتقد است که این اقدامات نقض صریح قوانین بین‌المللی و مصوبات سازمان ملل و شورای امنیت است.

 

به همین علت بود که کابینه رژیم صهیونیستی بلافاصله پس از پیروزی دونالد ترامپ بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از طرح خود برای احداث 500 واحد صهیونیست نشین جدید در قدس شرقی خبر داد، در حقیقت این یک اقدام تحریک‌آمیز و در راستای بررسی واکنش دولت جدید آمریکا معرفی شده است.

براساس تازه ترین آمارهای موجود در اوایل سال 2016 بالغ بر 407 هزار شهرک‌نشین صهیونیست در کرانه باختری و بیش از 375 هزار شهرک نشین نیز در قدس شرقی زندگی می کنند. این در حالی است که بالغ بر 20 هزار شهرک نشین نیز در جولان اشغالی مستقر هستند. میانگین رشد تعداد شهرک‌نشینان در سال 2007 میلادی بالغ بر 5.2درصد بود که دو برابر میانگین رشد جمعیتی عمومی در سرزمین‌های اشغالی است. براساس آمار وزارت امور داخلی رژیم صهیونیستی که در سال 2012 منتشر شده، بالغ بر 350150 شهرک نشین یهودی در 121 شهرک صهیونیستی رسمی در کرانه باختری و بیش از 300 هزار شهرک نشین در شهرک های قدس شرقی و بالغ بر 20 هزار نفر در شهرک های جولان اشغالی زندگی می کنند.

 

آمارهای جدید مؤسسات داخلی مخالف شهرک‌سازی صهیونیستی نشان می‌دهد که تعداد شهرک‌نشینان صهیونیستی در مناطق فلسطینی طی هفت سال اخیر حاکمیت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم حدود 40 درصد افزایش پیدا کرده است. موسسات صهیونیستی عیر عمیم و صلح اکنون در گزارش خود تأکید می‌کنند که  تعداد شهرک‌نشینان در مناطق قدیمی قدس با رشد چشمگیر 70 درصدی مواجه  بوده و تعداد واحدهای مسکونی اختصاص داده شده به شهرک‌نشینان نیز دو برابر شده است. همچنین تعداد شهرک‌نشینان مستقر در کانون‌های صهیونیستی در قلب خیابان های فلسطینی نشین در قدس نیز 30 درصد افزایش داشته است.

این دو مؤسسه صهیونیستی می‌افزایند که تا سال 2009 حدود 102 مجتمع مسکونی صهیونیستی برای زندگی 2000 شهرک نشین احداث شده بود که 40 مجتمع دیگر نیز با ظرفیت 778 شهرک نشین به آن ها اضافه شده است. این مجتمع ها در مناطق جدیدی بود که در مجاورت منطقه قدیمی قدس قرار داشته و جزو حوزه اصلی این شهر به شمار می رفت. بر اساس این گزارش مقامات رژیم صهیونیستی بیش از 68 خانوار ساکن قدس را از خانه  و کاشانه خود آواره کرده اند که حدود 60 مورد از این خانوار ها از دو منطقه شیخ جراح و سلوان هستند. 300 خانوار دیگر نیز به بهانه های مختلف تهدید شده اند که باید خانه های خود را تخلیه کنند.

 
بودجه‌ای که وزارت مسکن رژیم صهیونیستی برای حفاظت از شهرک ‌های صهیونیست‌نشین در قلب قدس اختصاص می‌دهد، از حدود 38 میلیون شیکل در سال 2009 به بیش از 83 میلیون شیکل در سال جاری رسیده است. به این  ترتیب مبلغ اختصاص داده شده برای حفاظت از هر فرد شهرک نشین در ماه حدود 2750 شیکل است.  

با وجود تمامی کشمکش‌های صورت گرفته در محافل بین‌المللی برای تصویب این قطعنامه به نظر نمی‌رسد که این اتفاق بتواند تغییری در روند فعالیت های شهرک سازی رژیم صهیونیستی ایجاد کنند، چرا که همانطور که گفته شد این رژیم پیش ‌از این نیز هرگز به قطعنامه‌های صادرشده از سوی سازمان ملل پایبند نبوده و همواره از ناکار آمدی ابزارهای بین المللی تهدید و تحریم بر ضد خود اطمینان دارد.