فرانسوا اولاند در پس سفر خود به عراق، به دنبال اهداف عملگرایانه و همچنین تبلیغاتی بود، مسائلی که در پس اهداف اعلامی ظاهری از جمله مبارزه با تروریسم و مسأله آوارگان نهفته بود.
به گزارش مشرق، «فرانسوا اولاند» روز دوشنبه در 2 ژانویه 2017 (13 دی 1395) در سفری دیپلماتیک وارد کشور عراق شد. به نوشته پایگاه خبری الوقت، فرانسوا اولاند طی دوران ریاست خود بر الیزه برای دومین بار است که به کشور عراق سفر کرده است. دیدار وی در شرایطی اتفاق میافتد که منطقه غرب آسیا درگیر بحران تروریسم است و در عراق تلاشها برای پایان دادن به حضور داعش به سرانجام خود نزدیک شده است. با توجه به این شرایط، اکنون این مساله مطرح میشود که اولاند از سفر خود به کشور عراق چه هدفی را دنبال میکند؟ در این شرایط حساس منطقه غرب آسیا، سفر یک مقام سیاسی بلندپایه اروپایی به کشور عراق چه پیام و نشانههایی را منتقل خواهد کرد؟ یکی دیگر از ابعاد اهمیت مساله این است که دیدار اولاند از کشور عراق در شرایطی اتفاق میافتد که در 23 آوریل 2017 انتخابات ریاست جمهوری فرانسه انجام میشود و اولاند اعلام کرده است که دیگر خود را برای این پست کاندید نخواهد کرد. اولاند در سفر خود در ابتدا در بغداد با مقام سیاسی حکومت مرکزی عراق از جمله حیدر العبادی دیدار کرد و در ادامه سفر یک روزه خود برای دیدار با مقامات سیاسی حکومت اقلیم کردستان عازم اربیل شد. بر اساس اعلان منابع رسمی کشور فرانسه سفر اولاند به عراق با دو هدف اصلی انجام گرفته است. یکی رایزنی و گفتوگو با دولتمردان عراقی در موضوع مبارزه با تروریسم و نیروهای داعش و دیگری رسیدگی به مساله آوارگان جنگی. اما این دو هدف ظاهری و روتین را نمیتوان مقصد و نیت اصلی سفر اولاند به بغداد قلمداد کرد؛ اهداف اصلی رئیس جمهور فرانسه به عنوان یکی از نمایندههای سیاسی کشورهای اروپایی در پس این اهداف ظاهری قرار دارد. در راستای روشن شدن اهداف اصلی و پشت پرده اولاند از سفر به عراق میتوان بر چهار موضوع محوری اشاره نمود. 1- تلاش برای تثبیت جایگاه فرانسه در آینده منطقه غرب آسیا در سالهای اخیر کشورهای غربی به خوبی بر این مساله واقف شدهاند که در میان شهروندان و مردمان غرب آسیا جایگاهی ندارند. بدون تردید، سیاستهای دوگانه و متظاهرانه غرب در مبارزه با تروریسم در منطقه، موجب ایجاد موجی گسترده از تنفر و بیزاری نسبت به آمریکا و متحدان اروپاییاش شده است. اکنون که غرب به این اقناع رسیده است که پدیده دست پرورده خود یعنی داعش به روزهای پایانی عمر خود نزدیک است و دیگر نمیتوانند همانند سابق از این مهره برای رسیدن به اهداف خود بهره بگیرند، قصد دارند در این شرایط خود را ضد داعش و حامی ملت عراق نشان دهند؛ بلکه بتوانند جایگاه و پرستیز تضعیف شده خود را نزد افکار عمومی خاورمیانه احیا کنند. 2- وانمود کردن به عنوان شریک در پیروزی بر داعش کشور فرانسه به عنوان یکی از معدود اعضای فعال در ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا، حضور داشته است. در شرایطی که عملیات موصل به مرحله نهایی خود نزدیک شده است، فرانسه سعی دارد خود را شریک در پیروز قلمداد کند. اولاند در کنفرانس خبری خود با حیدر العبادی نخست وزیر عراق در مقام متحد دولت عراق، از ادامه همکاریهای خود با ارتش این کشور سخن به میان آورد و بر ادامه حملات هوایی فرانسه به داعش در جنگ موصل، تاکید کرد. این سخنان اولاند تلاشی عوام فریبانه برای سرپوش گذاشتن بر حمایتهای پنهان اروپا و آمریکا از داعش و دیگر نیروهای تروریسم است. همچنین، در شرایط کنونی فرانسه در سوریه با رسوایی حمایت از تروریسم و البته شکست در برابر جبهه مقاومت مواجه شده است، حال با حضور در عراق سعی دارند تا آن رسوایی و شکست را کم رنگ و افکار عمومی را به نقش فرانسه در امنیت عراق معطوف سازد. 3- انگیزههای تفرقه افکنانه برای تجزیه عراق در سفر اولاند به کشور عراق، هنگام رسیدن به فرودگاه بغداد شاهد بودیم که هیچ مسئول یا مقام سیاسی بلندپایه عراقی به استقبال او نرفت؛ این موضوع نشانگر آن است که مقامات عراقی نیز به خوبی به این واقعیت واقف هستند که سفر اولاند دستاورد چندانی برای آنها ندارد و بیشتر با اهداف تفرقهافکنانه میان جناحهای داخلی عراق انجام شده است. آنچنان که شاهد بودیم بر خلاف بغداد، در فرودگاه اربیل مقامات سیاسی اقلیم کردستان استقبال با شکوهی از رئیس جمهور فرانسه داشتند. استقبال آنها از فرانسه همراه با نمادهایی از جنگ کردها توام با ملی گرایی کردی بود و بسیاری از رسانههای اقلیم کردستان، با بزرگنمایی سفر اولاند به اربیل فرانسه را به عنوان یکی از اولین و مهمترین حامیان استقلال کردها خطاب کردند. اولاند در سفر خود با همراهی مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عازم جبهههای جنگ با داعش شدند و از سنگرهای نیروهای نظامی کرد در کوه زردک در شرق موصل دیدار کردند. در مجموع نوع رفتار اولاند در اقلیم کردستان نشانگر آن است که او با آگاهی از میل برخی از کردهای عراق برای استقلال، سعی دارد که احساسات جداییطلبانه آنها را تقویت نماید و موجبات تجزیه عراق را فراهم کند. 4- جنبه تبلیغاتی و رسانهای سفر اولاند در تقابل با دیگر کشورهای غربی اولاند با این سفر سعی دارد تا چهرهای بشر دوستانه از خود به نمایش بگذارد، حال آنکه مواضع وی در قبال پناهجویان اردوگاه کاله که بسیاری از آنان عراقی هستند واهی بودن این ادعا را نشان میدهد. همچنین، نکته مهم در رفتار فرانسه، اقدامات رقابتی آن با سایر کشورهای اروپایی و امریکا برای حضور در غرب آسیا از جمله عراق است. کشورهایی مانند انگلیس، آلمان، آمریکا و روسیه تحرکات بسیاری برای توسعه حضور در غرب آسیا از جمله در عراق داشتهاند و فرانسه نیز برآن است تا با حضور خود در این عرصه از رقبا عقب نماند. ادعاهای بشر دوستانه و حمایت از عراق علیه تروریسم صرفا سرپوش فرانسه برای توسعه حضور در عراق است. همچنانکه بخش نفت عراق و نیز فروش تسلیحات به این کشور از مهمترین محورهای مطالبات فرانسه است.