به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، تفنگداران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در روزهای اولیه حمله رژیم بعث عراق به خرمشهر، فداکارانه و با ابتدایی‌ترین امکانات درمقابل تجهیزات پیشرفته زرهی دشمن از کیان ایران اسلامی جانانه دفاع کردند و نقش بسزایی را در شکست حصر آبادان ایفاء نمودند.
اینک درآستانه فرا رسیدن هفته دفاع مقدس گفتگویی را با ناخدا منصور مقصودلو معاونت تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی پیرامون توانمندی دفاعی این نیروی راهبردی انجام داده ایم که در پی می آید.
* خبرگزاری مهر: عملکرد جهاد خودکفایی نداجا را طی سالهای اخیر که با تحریمها مواجه بودیم چگونه ارزیابی می کنید؟
- منصور مقصودلو: با توجه به تحریمهای موجود که هم اکنون بر کشور ما حاکم است مسئولیت و کارهای معاونت تحقیقات جهادخوکفایی نیروها که به نوعی تامین نیازمندیهای عملیاتی نیروهای مسلح است دوچندان گردیده است. ما از نظر تجهیزات نظامی و مسائل تاکتیکی و تکنیکی وابستگیهایی به کشورهای خارجی داشتیم که الان هم این موضوع وجود دارد. ولی تحریم ها موجب بوجود آمدن فرصت برای ما شد و باعث شد که بتوانیم پروژه های جدیدی را در مسئله بومی سازی ادوات و تجهیزات نظامی.
یعنی چه بخواهیم و چه نخواهیم وقتی تحریم می شویم به سمت فعالیت و تحقیقات بیشتر می رویم. اگر به ما تجهیزات نظامی خوب بدهند موضوع بومی سازی این تجهیزات کمرنگ می شود ولی اگر تجهیزاتی در اختیار ما نگذارند و تهدید تعریف شده باشد این موضوع موجب خواهد شد که ما به سمت بومی سازی تجهیزات خود برویم. این بومی سازی نیاز به تحقیق دارد. در حقیقت تحریم باعث شد ما به سمت تحقیق بیشتر برویم تا بتوانیم تجهیزات مورد نیاز نظامی خود را بومی سازی کنیم.
* با توجه به موضوع مهم آفندی و پدافندی برای کشوردریایی مثل ایران، چه اقداماتی را در حوزه طراحی و ساخت زیرسطحی ها علاوه بر طراحی و ساخت زیردریایی کلاس "غدیر" انجام داده اید؟
- با توجه به اینکه فرمانی داریم از سوی فرماندهی معظم کل قوا مبنی براینکه نیروی دریایی یک نیروی راهبردی است، این فرمان را سرلوحه کارهایمان قرار دادیم و چندسالیست که به موضوع طراحی و ساخت زیرسطحی ها ورود کرده ایم و به کمک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح وارد حوزه طراحی و ساخت انواع زیردریایی ها شدیم.
نمونه آن ساخت زیردریایی کلاس "غدیر" است که حاصل دسترنج و خروجی پرسنل نداجا و وزارت دفاع بوده و هست بطوریکه همچنان این تعامل و همکاری ادامه دارد. درحال حاضر هم در طراحی و ساخت انواع زیرسطحی ها چندین پروژه در تناژهای مختلف برای کاربردهای گوناگون را در دست اقدام داریم. در حقیقت با توجه به نوع تهدید و نیازی که داریم ساخت انواع زیرسطحی ها انجام می شود.
اقدامی که نداجا در این حوزه دارد و شاید مهمترین بخش این حوزه است با توجه به نوع تهدیدات نیازسنجی است که در این رابطه داریم برای انجام طراحی انواع زیر سطحی ها را در دستور کار قرار دادیم. بویژه برای حضور در آبهای دور دست طراحی های انواع زیردریایی را انجام می دهیم که انشاء الله در آینده نزدیک یکی دیگر از دستاوردهای خود در زمینه ساخت و تولید زیر دریایی ها را به بهره برداری می رسانیم.
* درخصوص طراحی و ساخت زیردریائیهای کلاس فوق سنگین چه اقداماتی را انجام داده اید؟
- درحال حاضر مشغول طراحی زیردریایی کلاس فوق سنگین هستیم بطوریکه مرحله طراحی مفهومی این پروژه را پشت سر گذاشتیم و درحال طراحی مقدماتی و پیشرفته این نوع زیردریایی هستیم. با این وجود کشور ما از نظر داشتن تکنووژی زیرسطحی کشور جوانی است با این وجود ما این کار را ادامه می دهیم تا بتوانیم به تولید زیردریایی های کلاس سنگین و فوق سنگین دست پیدا کنیم.
درحقیقت هم اکنون ساخت زیردریایی "فاتح" در کلاس زیردریایی های متوسط و طراحی و ساخت زیردریایی "بعثت" در کلاس زیردریایی های سنگین و فوق سنگین را در دستور کار داریم.
* ناخدا درباره زیردریایی که اخیرا برای نخستین بار به آبهای بین المللی رفت و حتی وارد دریای مدیترانه شد می خواهم سئوالی بپرسم، آیا این زیردریایی در طول مسیر با مشکل فنی روبرو نشد؟
- بالاخره بوجود آمدن اشکالات فنی در یگانهای مختلف سطحی و زیرسطحی امری طبیعی است و نمی توان گفت که هیچ مشکل فنی بروز نداده است اما خوشبختانه خدمه این زیر دریایی که همگی متخصص بودند درحالت واکنش سریع این اشکالات را برطرف کردند و بحمدالله ما از این نظر مشکلی نداشتیم.
درحقیقت اینکه بتوانیم شناورهایمان را در آبهای دوردست چه از نظر فنی و چه از نظر آمادی پشتیبانی کنیم جزئی از کارمان است و این موضوع بارها اتفاق افتاده است اما همانطور که گفتم پرسنل ما با توجه به آموزشهایی که دیدند و آمادگی هایی که دارند در کمترین زمان اشکالات را برطرف می کنند.
البته نکته ای که در اینجا لازم به ذکر است این است که قبل از اعزام یگانهای سطحی و زیرسطحی به آبهای دوردست تستهای مختلفی بر روی شناورها و زیرسطحی هایمان انجام می دهیم و بعد از چک نهایی و زمانیکه از سالم بودن سیستم هایمان اطمینان حاصل کردیم اقدام به اعزام یگانهای سطحی یا زیرسطحی خود به آبهای بین المللی می کنیم.
* درخصوص پروژه "موج2" چه کارهایی را انجام داده اید؟
- ناوشکن "جماران" محصول پروژه موج بود که ما بلافاصله بعد از آن ساخت چندین فروند ناوشکن کلاس "جماران" را در دستور کار قرار دادیم ضمن اینکه علاوه براین درحال تولید چندین پروژه "موج" دیگر در این کلاس هستیم که در این پروژه ها اشکالات پروژه های اولیه برطرف شده است. پروژه "موج2" با بومی سازی سامانه های "کنترل آتش" و سامانه های "راداری" که عبارت است از رادارهای "سطحی" و رادارهای "هوایی" در آینده ای نه چندان دور به ناوگان دریایی کشور الحاق خواهد شد.
ضمن اینکه در بخش راداری، طراحی و ساخت سامانه های راداری شناوری که توانایی کشف و شناسایی پرنده ها و شناورهای رادارگریز را داشته باشند نیز اقداماتی را انجام داده ایم بطوریکه در آینده نزدیک از رادارهای سطحی و رادارهای هوایی که بر روی انواع شناورها نصب می شود و قدرت کشف و شناسایی پرنده ها و شناورهای رادارگریز را دارند بهره برداری خواهیم کرد.
* با توجه به اینکه شناورهای جنگی در کلاسهای مختلفی همچون "ناوچه، ناوشکن، رزم ناو و ناو" هستند، آیا می توان پروژه "موج2" یا "موج3" را در زمره شناورهای جنگی کلاس "رزم ناو" و"ناو"ها به حساب آورد؟
- براساس ماموریت جدید نیروی دریایی که حضور در آبهای آزاد ودریاهای دوردست است ما طراحی وساخت انواع شناورهای سنگین و فوق سنگین جنگی را از جمله طراحی و ساخت "ناو" ها را در دستور کار خود قرار داده ایم تا بتوانیم جوابگوی دکترین نداجا که حضور در آبهای آزاد است باشیم.
* درخصوص طراحی و ساخت شناورهای رادارگریز چه اقداماتی را انجام داده اید؟
- در نیروی دریایی طراحی و ساخت شناورهای رادارگریز را در دستور کار داریم بطوریکه یکی از پروژه های ما برای اندازه گیری سطح مقطع شناورهایمان بوده که با موفقیت به پایان رسیده و خود این پروژه ورود به حوزه اختفا و پنهان سازی و رادارگریزی شناورهایمان است.
درحقیقت با تغییرات زوایای بدنه شناورهایمان یا تغییر در مواد و جنس شناورهایمان و همچنین با رنگ آمیزی و ایجاد پوشش ضد امواج راداری این کار را انجام می دهیم. البته روشهای کشف یک شناور روشهای مختلفی دارد از جمله دید بصری یا استفاده از سنسور حرارتی است ولی با این وجود ما برای طراحی و ساخت شناورهای جدیدمان از تکنولوژی رادارگریزی استفاده می کنیم.
مثلا در خصوص پروژه "موج2" ما از فن آوری رادارگریزی استفاده می کنیم. در مجموع هم از نظر طراحی و ساخت شناورهای رادارگریز و هم از نظر طراحی و ساخت رادارهایی که توانمندی کشف وشناسایی پرنده ها و شناورهای رادارگریز را داشته باشند اقداماتی را انجام داده ایم و امیدواریم در آینده نزدیک این تجهیزات پیشرفته را ارائه دهیم چراکه همه اینها موجب ارتقاء توان پدافندیمان خواهد شد.
* چه اقداماتی در رابطه با پروژه های جنگ الکترونیک انجام داده اید؟
- با توجه به اینکه یکی از شاخه های اصلی نبرد بحث جنگال است پروژه های زیادی را در این زمینه داشتیم که به موفقیتهای زیادی هم در این رابطه رسیده ایم. مثلا هم اکنون در بحث شنود راداری اقداماتی را انجام داده ایم بطوریکه در طراحی و ساخت سامانه های شنود راداری به پیشرفت های بسیار چشمگیری رسیده ایم.
درحقیقت می توانیم در فرکانسهای مختلف با سامانه هایی که داریم عملیات شنود راداری را انجام دهیم و انواع شناورهای نظامی و غیرنظامی که در آبهای سرزمینی ما و حتی در آبهای دوردست درحال تحرک هستند را می توانیم بوسیله این سامانه ها شناسایی کنیم حرکتهای آنها را تحت نظر داشته باشیم و حتی می توانیم نوع تحرکات آینده آنها را هم با این سامانه ها پیش بینی کنیم.
* آیا نیروی دریایی ارتش دارای شناورهای تندرو است؟
- نیاز ما برای داشتن شناورهای تندرو نسبت به سایر ارگانهای مشابه کمتر است چون اولویت نیروی دریایی ارتش براساس ماموریتش که حضور در آبهای دوردست است بر این اساس بایستی شناورها و زیرسطحی هایی داشته باشیم که توانایی اقیانوس پیمایی را داشته باشند.
* در رابطه با طراحی و ساخت ناوهای هواپیمابر چه کرده اید؟
- همانطور که می دانید یک نیروی دریایی به تنهایی یک ارتش است یعنی دارای تمامی نیروها است. مثلا ما یگانی بنام یگان "هوا-دریا" داریم که این یگانها یگانهای پروازی ما هستند و هم هواپیما داریم و هم دارای بالگرد هستیم. یعنی انواع هواپیماها از جمله هواپیماهای شناسایی و انواع بالگردها را برای مسائل آفندی و پدافندی داریم.
در نیروی دریایی راهبردی که دارای یگانهای پروازی است برای شناورهایی که بتوانند این یگانهای پروازی را حمل کنند اقداماتی صورت گرفته است. البته پروژه های "موج" قابلیت حمل بالگرد را دارند ولی منظور ما حمل یک فروند یا دو فروند بالگرد نیست بلکه در حال طراحی و ساخت شناورهایی هستیم که قابلیت حمل چندین فروند بالگرد و هواپیما را داشته باشند.
* در رابطه با طراحی و ساخت شناورهای بدون سرنشین پیشرفته چه اقداماتی را انجام داده اید؟
- درحال حاضر نیروی دریایی مجهز به شناورهای بدون سرنشین است و ما از این نوع شناور بیشتربرای بحثهای شناسایی و جمع آوری اطلاعات استفاده می کنیم. البته شناورهای بدون سرنشین کاربردهای مختلفی دارند که با توجه به نوع کاربرد تجهیزات و سیستمهای مختلفی بر روی این شناورها نصب می شود. ضمن اینکه در خصوص طراحی و ساخت شناورهای بدون سرنشین پیشرفته در کاربردهای مختلف اقداماتی را انجام داده ایم.
* درخصوص سامانه های موشکی که بر روی شناورها نصب کرده اید توضیح دهید.
- اخیرا سامانه های موشکی دوربلند "سطح به سطح" را بر روی شناورهایمان نصب کرده ایم البته سامانه های موشکی که ما بر روی شناورهایمان نصب می کنیم بیشتر جنبه پدافندی دارد. این موشکها دارای بردهای مختلفی هستند که با توجه به نوع شناور بر روی آنها نصب می شوند.
* با توجه به اینکه درحال حاضر با تهدیدات دورایستا مواجهیم، در رابطه با دفاع موشکی چه اقداماتی را انجام داده اید؟
- در این رابطه ما از سامانه های موشکی ضد موشک استفاده می کنیم ضمن اینکه برای اولین بار پروژه هایی را برای دکترین دفاع نقطه ای جهت مقابله با تهاجمات موشکی دشمنانمان در دستور کار قرار دادیم.
از طرفی دیگر ما با حضور در آبهای آزاد و برآورد اطلاعاتی دقیق از تحرکات دشمن اقدامات لازم را انجام می دهیم. مثلا با کمک نیروی هوایی و پدافند هوایی خطوط چند لایه دفاعی را تشکیل می دهیم.
* با توجه به متفاوت بودن نوع اقلیم وآبهای جنوب و شمال کشور آیا نوع شناورها و تجهیزات ما در دریای خزر با نوع شناورها و تجهیزات در خلیج فارس و دریای عمان متفاوت است؟
- نوع دریاها نمی تواند از حضور مقتدرانه نیروی دریایی راهبردی جلوگیری کند ضمن اینکه ما براساس شرایط و پارامترهای دریای های مختلف مانند دریای خزر تجهیزات خود را طراحی وساخته ایم. همچنین تعداد و نوع تجهیزاتمان نیز در این دریا بستگی به شرایط موجود دارد.
البته دریای خزر برای ما نسبت به خلیج فارس و دریای عمان دریای کم تهدیدتری است اما این به معنای عدم حضور نیروی دریایی در خزر نیست بلکه حضور ناوگان نیروی دریای ارتش در دریای خزر حضوری پررنگ است. بطوریکه حضور ما در خزر درحال تقویت شدن است. ضمن اینکه طراحی و ساخت شناورهای کلاس "سینا" را در آن دریا داریم. همچنین در آینده نزدیک ناوشکنی از نسل "جماران" را در دریای خزر خواهیم داشت که قدرت پدافندی ما در این دریا نشان خواهد داد.
با این حال اگر معاونت عملیات تجهیزات خاص دیگری را باتوجه به شرایط آب و هوایی منطقه شمال کشور و نوع آب خزر احتیاج داشته باشد ما در اسرع وقت این تجهیزات را بر اساس شرایط آن منطقه طراحی و تولید می کنیم.
* ناخدا ارتباط معاونت تحقیقات و جهادخودکفایی نداجا با دانشگاه ها و بخش صنعت کشور چگونه است؟
- نیروی دریایی راهبردی براساس ماموریتی که دارد هم با دانشگاهها و هم با بخش صنعت کشور ارتباط تنگاتنگی دارد. ضمن اینکه در خصوص انجام پروژه های تحقیقاتی دفاعی درحال قویتر کردن ارتباطمان با دانشگاههای کشور هستیم چون واقعا در کشور ظرفیتهای علمی بالایی وجود دارد که باید از این سرمایه ملی بهترین استفاده را کرد.
البته جهادخودکفایی نیروی دریایی ارتش در اکثر پروژه های خود از نخبگان علمی استفاده کرده است. همچنین برای ارتقاء دانش پرسنل نداجا از آموزشهای عالی استفاده می کنیم.