به گزارش گروه جهاد و مقاومت مشرق، احمد دهقان، نویسنده حوزه دفاع مقدس به ایبنا درباره این‌که خاطرات دوران دفاع مقدس چقدر می‌توانند برای خلق رمان محل رجوع باشند، گفت: اکنون خاطره‌نویسی، مانند صنعت ماشین‌سازی به صنعت خاطره‌نگاری تبدیل شده است. به همین دلیل، دیگر چندان خاطرات منتشر شده از جنگ تحمیلی قابل اعتماد نیستند.

وی در توضیح چگونگی خلق رمان از متون خاطره‌نگاری افزود: اگر نویسنده‌ای صرفا با نگاهی به خاطرات دوران جنگ تحمیلی بخواهد به رمان‌نویسی بپردازد، خیلی تلاش مهمی نکرده است و به یقین تلاش او به جایی نخواهد رسید.

این نویسنده یادآور شد: نکته‌ای که وجود دارد، نوع جهان‌بینی یک نویسنده است. این امر مشخص می‌کند که او چطور رمان بنویسد. نوع نگاه و برداشت در هر ژانری اهمیت دارد. نویسنده اگر بخواهد در هریک از گونه‌های تاریخی، اجتماعی، سیاسی، جنگ و ... رمان بنویسد، نوع جهانبینی اوست که مشخص می کند چگونه این آثار را بنویسد.

به گفته وی، نویسنده‌ای در عرصه خلق رمان موفق است که دیدگاه ویژه‌ای داشته باشد؛ دیدگاهی که متعلق به خودش باشد. این نگاه منحصر به فرد است که می‌تواند اثری داستانی را خواندنی کند.

نگارنده «من قاتل پسرتان هستم» ادامه داد: گاهی عده‌ای گمان می‌کنند که رمان‌نویسی یعنی نوشتن علت‌ها و معلول‌ها یا فقط حوادث را پشت سر هم آوردن. در پی این کار، نتیجه‌ای جز نگارش متنی مکانیکی و خشک نخواهد بود. آن چه به داستان روح می‌بخشد، دیدگاه، جهان‌بینی و نوع نگاه نویسنده به وقایع است. به این دلیل نویسندگان خاص همیشه موفق‌تر‌اند.

وی اضافه کرد: بیش از آن‌که بگوییم خاطرات جنگ چقدر می‌توانند در نگارش رمان موثر باشند، باید پرسید که نویسنده چگونه می‌خواهد با این خاطره‌ها داستانش را بنویسد. آن نوع برخورد نویسنده است که می‌تواند قلم او را تحت تاثیر قرار دهد.

دهقان در پاسخ به این پرسش که داشتن تجربه جنگ چقدر در نگارش رمان با موضوع جنگ تحمیلی موثر است؟ گفت: با آن‌که تجربه جنگ تحمیلی را داشته‌ام اما چندان این تجربه را در رمان‌نویسی موثر نمی‌دانم. همان‌طور که بسیاری از نویسندگان غربی یک روز هم جنگ را ندیده‌اند اما رمان خوب جنگ نوشته‌اند. تجربه جنگ مهم نیست. آن‌چه اهمیت دارد، داستان‌نویسی است.

وی تاکید کرد: خاطره‌ها مانند ماده خامی است که در اختیار نویسنده قرار می‌گیرد. فرد می‌تواند ماده خام ساختمانش را خودش تهیه کند یا حتی از جایی خریداری کند. مهم، آن معماری است که بداند در هر صورت، اثر نهایی‌اش را چگونه خلق کند. آن کسی که در جنگ حضور داشته، ملات را خودش درست می‌کند و آن‌که در جنگ حضور نداشته می‌تواند مواد و مصالح را خریداری کند. نویسنده معمار این ملات است. چه تجربه داشته باشد و چه نه.

دهقان همچنین در پاسخ به این پرسش که چقدر خاطره‌های جنگ را صادقانه می‌داند، گفت: خاطره‌های منتشر شده از جنگ تحمیلی، با آن که در آغاز محدود به افراد خاصی می‌شدند، شروع بسیار خوبی داشتند و از وقایع جنگ سخن می‌گفتند اما کم کم خاطره‌نگاری به صنعت خاطره‌نگاری تبدیل شد  و اکنون در جایگاهی هستیم که می‌توانیم بگوییم گاهی خاطره‌های جنگ تحمیلی کمتر از گذشته قابل اعتناست.

نگارنده «پرسه در خاک غریبه» اظهار کرد: اکنون خط تولید انبوه خاطره‌نگاری، بیش‌ترین ضربه را به خاطره‌نگاری جنگ تحمیلی زده است و این تولیدی نوشتن موجب شد که خاطره‌ها از لحاظ اسنادی و ادبی ارزش خود را از دست بدهد. شاید ما امروزه متوجه نشویم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است اما به یقین تاریخ درباره خاطرات جنگ قضاوت چندان ملاطفت‌آمیزی نخواهد داشت.

احمد دهقان متولد 1345 در کرج است. که داستان‌‌هایش را در زمینه جنگ ایران و عراق می‌نویسد وی سال 1368 وارد دانشگاه شد و در رشته مهندسی برق تحصیل کرد. سپس در رشته علوم اجتماعی ادامه تحصیل داد اما در نهایت با مدرک فوق لیسانس در رشته مردم شناسی فارغ التحصیل شد. اولين رمانش با عنوان سفر به گراي 270 درجه در سال 1375 منتشر شد. دو سال بعد همين رمان ابتدا به عنوان يكي از آثار برگزيده 20 سال داستان‌نويسي و مدتي بعد به‌ عنوان برگزيده 20 سال ادبيات پايداري معرفي شد.