کد خبر 693120
تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۷:۴۳

۱۹۶ سال پیش در چنین روزی، معاده ننگین ایران و روس موسوم به «عهدنامه ترکمانچای» به امضای نمایندگان دو کشور رسید. سندی از بی‌کفایتی قاجاریه که نسخه آن هنوز هم موجود است.

در زمان فتحعلی شاه قاجار، دو دوره جنگ بین ایران و روسیه درگرفت که هر دو جنگ باشکست ایران به پایان رسید.
 
پس از شکست دوم، و در نخستین روز از اسفندماه 1199 شمسی (پنجم شعبان 1243 قمری، 21 فوریه 1828 میلادی) عهدنامه‏‌ای بین ایران و روس در قریه ترکمانچای به امضا رسید که به همین دلیل به «عهدنامه ترکمانچای» مشهور شد. به موجب این معاهده که از عهدنامه گلستان هم شوم‌تر بود، ولایات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار و مرزها معین شد.
 
همچنین علاوه بر غرامتی که ایران پرداخت کرد، حق کشتیرانی در دریای خزر مجدداً برای روس‌‏ها به تأیید رسید. به علاوه، اتباع روسیه در ایران از حقوق کاپیتولاسیون و مصونیت قضایی برخوردار شدند!

دولت روسیه در برابر آن همه منافع، تنها ولیعهدی عباس میرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأیید کرد. جالب اینکه نسخه خطی این عهدنامه پس از گذشت دو قرن همچنان باقی مانده و در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود.