اعتراضات ساکت

پیش از آغاز مراسم، تعداد قابل توجهی از ستاره ها و نامزدهای اسکار، روی فرش قرمز مراسم، اقدام به اعتراض ساکت کردند. چهره هایی مثل لین مانوئل میراندا، روث نیگا و کارلی کلوس، با قرار دادن روبان های آبی روی لباسشان پا به فرش قرمز گذاشتند. این روبان نماد حمایت از آزادی ها و حقوق فردی تضمین شده توسط قانون اساسی آمریکا است. داکوتا جانسون، یکی از اهدا کنندگان مجسمه اسکار، روی کیفش و اما استون بازیگر برنده اسکار نقش اول زن، روی لباسش، لوگوی «فدراسیون فرزند پروری تنظیم شده آمریکا» را قرار داده بودند. پیش از این ترامپ، اعطای هرگونه کمک مالی فدرال را به موسساتی که سقط جنین انجام می دهند، از جمله «فرزند پروری تنظیم شده» را ممنوع کرده بود. همین طور آوا دوورنی، کارگردان زن و سیاه پوست فیلم «سلما» که امسال با مستند «سیزدهم» نامزد اسکار بهترین مستند سال شده بود، لباسی را روی فرش قرمز به تن داشت که توسط یک شرکت لبنانی طراحی شده بود. او با این کار می خواست همبستگیش با کشورهای اسلامی را نشان دهد. هلا کمیل، سوژه مستند «وطنی: سرزمین من» که در بخش مستند کوتاه نامزد دریافت جایزه بود هم با لباس کامل اسلامی در اسکار شرکت داشت. به خاطر قانون منع صدور ویزا برای اتباع هفت کشور اسلامی، حضور او در مراسم امسال، در هاله ای از ابهام بود اما به هر حال توانست خودش را به آن برساند.

شوخی های جیمی کیمل

مجری مشهور تلویزیون آمریکا، با هر بار روی سن آمدن، ترامپ را دست مایه شوخی های زبانی خودش قرار می داد. او در سخنان ابتداییش ضمن ابراز خوشحالی از این که مجری گری برنامه را بر عهده دارد گفت: «این برنامه به صورت زنده توسط میلیون ها آمریکایی و در سراسر دنیا در بیش از 225 کشوری که الان از ما متنفرند دیده می شود.» او همین طور گفت: «کشور در حال حاضر تقسیم شده است. خیلی از افراد به من گفتند که تو باید همه را دور هم جمع کنی و باید چیزی بگویی که ما را متحد کند. اما من نمی توانم.» سپس با اشاره به مل گیبسون و حوادثی که بین او و یهودیان رقم خورده گفت: «تو این سالن فقط یک «شجاع دل» وجود دارد که او هم نمی تواند ما را متحد کند.» کیمل البته راه کاری ارائه داد و گفت اگر هر فردی که برنامه را می بیند یک دقیقه وقت بگذارد و سراغ کسی برود که با او مخالف است و یک صحبت مثبت داشته باشد، فرقی نمی کند که لیبرال است یا محافظه کار، به عنوان یک آمریکایی اگر همه ما این کار را انجام دهیم، می توانیم دوباره آمریکا را بزرگ کنیم. او همین طور با اشاره به ایزابل هوپر که از فرانسه در مراسم شرکت کرده بود، ابراز خوشحالی کرد که امنیت ملی اجازه حضور او در آمریکا را داده است. مجری ثابت شبکه abc همین طور با اشاره به صحبت های دونالد ترامپ علیه مریل استریپ که او را «بیش از حد بزرگ شده» دانسته بود، در معرفی این بازیگر نام آشنا گفت: «ما اینجا به افتخار بازیگرانی جمع شده ایم که به نظر بزرگ می آیند ولی واقعا بزرگ نیستند. در میان همه این بازیگران به اصطلاح بزرگ، یکی از آنها با فیلم های غیر الهام بخش و بازی های بیش از حد بزرگ شده اش، از آزمون زمان سر بلند بیرون آمده.» او در نهایت از مریل استریپ خواست تا بلند شود تا حضار به تشویق او بپردازند. چیزی که باعث شد همه سالن ایستاده بازیگر نامزد اسکار فیلم «فلورنس فاستر جنکینز» را تشویق کنند. به جز همه این ها جیمی کیمل با ماجرای اعتراض ترامپ به خبرنگاران هم شوخی کرد.

در میانه اسکار، جیمی کیمل با اشاره به این که دونالد ترامپ تاکنون پیامی را روی صفحه توییترش قرار نداده گفت که کم کم دارد نگران می شود. برای همین پیامی را خطاب به رئیس جمهور آمریکا در توییتر خود منتشر کرد که در آن نوشته بود: «هی دونالد ترامپ، بیداری؟» او همین طور می خواست از هشتگ «مریل سلام می رساند» هم استفاده کند که در نهایت منصرف شد.

صحبت های سیاسی برندگان

در تاریخ مراسم اسکار، گاهی برخی برندگان، پس از دریافت تندیس طلایی مشهورشان، سخنانی به زبان آورده اند که در تاریخ باقی مانده است. امسال هم برخی سعی کردند نام خودشان را با انتقاد های سیاسی علیه دونالد ترامپ در کتاب سخنرانی های اسکار جاودانه کنند. چراغ اول را الساندرو برتولاتزی، طراح چهره پردازی فیلم «جوخه انتحار» روشن کرد. او که خودش یک ایتالیایی است، جایزه اش را به همه مهاجران تقدیم کرد.

عزرا ادلمن، برنده جایزه اسکار بهترین مستند سال برای فیلم «ا.جی.: ساخت آمریکا» هم جایزه اش را به نیکول سیمپسون و رون براون و همه قربانیان خشونت پلیس و خشونت های برخاسته از تبعیض نژاد و بی عدالتی کیفری تقدیم کرد.

انوشه انصاری هم که از طرف اصغر فرهادی برای دریافت جایزه اسکار روی سن رفته بود نامه ای از این فیلمساز را خواند که در آن کارگردان «فروشنده» به قانون منع اجازه ورود به اتباع هفت کشور مسلمان از جمله ایران اعتراض کرده بود. فرهادی در نامه اش قانون ترامپ را غیر انسانی نامیده بود.

گایل گارسیا برنال، بازیگر سرشناس مکزیکی تبار هم که برای اهدای جایزه بهترین انیمیشن روی صحنه رفته بود، قبل از دادن اسکار به «زوتوپیا» گفت: «به عنوان یک مکزیکی، به عنوان یکی آمریکایی لاتین، به عنوان یک نیروی کار مهاجر و به عنوان یک انسان من مخالف هر گونه دیواری هستم که می خواهد ما را از هم جدا کند.» همین طور وقتی سازندگان «زوتوپیا» روی صحنه آمدند از مخاطبینی تشکر کردند که بردباری در برابر دیگران را سر لوحه خودشان قرار داده اند. برایان هاوارد یکی از کارگردان های این اثر گفت که 5 سال قبل ایده ساخت یک فیلم در مورد بشریت از زبان حیوانات به ذهنش خطور کرده و نتیجه «زوتوپیا» شده است. ایده این انیمیشن دیزنی در مورد همزیستی مسالمت آمیز حیوانات وحشی و اهلی در شهری به نام «زوتوپیا» است.

بری جنکینز، کارگردان و نویسنده فیلم «مهتاب» هم که توانسته بود اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی را دریافت کند، وقتی روی صحنه رفت قول داد تا برای 4 سال آینده (دقیقا طول دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ) نماینده گروه هایی باشد که فکر می کنند زندگی آنها بازتابی ندارد. جالب این که او هم از روبان آبی روی لباسش استفاده کرده بود.

رئیس علوم و هنر

هنگامی که جیمی کیمل می خواست از شریل بون آیزاکس، رئیس آکادمی علوم و هنرهای فیلم سازی آمریکا، دعوت کند تا سخنرانی سالانه اش را در اسکار انجام دهد گفت: «الآن زمان چیزی رسیده که این روزها خیلی کمیاب است: رئیسی (او از واژه «پرزیدنت» استفاده کرد که آمریکایی ها آن را به رئیس جمهور کشورشان هم می گویند) که هم به هنراعتقاد داشته باشد و هم به علم.» وقتی بون آیزاکس روی صحنه آمد، با اشاره به اتفاقات سال گذشته و تبعیض نژاد در هالیوود، ابراز امیدواری کرد که با حضور چهره های جدید در میان اعضای آکادمی این تبعیض در هالیوود روز به روز کمتر شود. او همین طور گفت: «امشب ثابت کرد که هنر هیچ مرزی ندارد. هنر یک زبان ثابت ندارد و هنر به یک باور ثابت تعلق ندارد.»

انتخاب های مخالف ترامپ

اما بخش قابل توجهی از تحلیل های مراسم روز گذشته در مورد انتخاب های اعضای آکادمی است. به نظر می رسد آنها با آرای خودشان هم می خواستند اعتراض به دونالد ترامپ را نشان دهند. تقریبا تمام نامزدهای اسکار امسال، در بخش بهترین فیلم، اثاری بودند که داستان و ایده شان دهن کجی کامل به عقاید و سیاست های رئیس جمهور جمهوری خواه ایالات متحده به حساب می آمد. در عین حال جوایز هم با عداوت به ترامپ اهدا شد. دو جایزه بخش مستند، یکی به فیلمی در مورد کلاه سفیدهای سوریه داده شد و دیگری به فیلمی در مورد ا. جی. سیمپسون، قهرمان سیاه پوست فوتبال آمریکایی که به اتهام قتل نامزدش دادگاهی شده بود اما در نهایت تبرعه شد. ا. جی. در دهه 80 و 90 قهرمان جامعه سیاه پوستان آمریکا بود. مهاجران و غیر آمریکایی ها هم امسال سهم جالب توجهی از جوایز داشتند. جایزه بهترین فیلم کوتاه به اثری از مجارستان رسید، ایتالیایی ها اسکار چهره پردازی را به خانه بردند و فیلمبردار سوئدی هم در این بخش اسکار گرفت. سهم تیم یهودی سازنده موسیقی و ترانه های «لا لا لند» هم دو جایزه اسکار بود. کانادایی ها، استرالیایی ها و بریتانیایی ها هم در دریافت جوایز امسال آکادمی نقش پر رنگی داشتند. «فروشنده» اصغر فرهادی در حالی که تا دو هفته مانده به اسکار شانس دوم بردن جایزه پس از «تونی اردمن» از المان بود، به ناگاه تبدیل به اثری برای اظهار تنفر از سیاست های دونالد ترامپ شد و با حمایت چهره هایی مثل هاروی وینشتاین موفق به بردن اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.

همین طور امسال سیاه پوستان هم موفقیت های قابل توجهی داشتند و دو جایزه از چهار جایزه بخش بازیگری را به خودشان اختصاص دادند. مراسم اسکار که امسال روی خوشی به مسلمان های آمریکایی نشان می داد، جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به ماهرشالا علی اهدا کرد. بازیگر به اصطلاح مسلمانی که در فیلم همجنس بازانه «مهتاب» ایفای نقش کرده و پیش از این در سریال سیاسی «خانه پوشالی» هم با نقش رمی دانتون شناخته می شد. ماهرشالا علی، نخستین بازیگر مسلمان برنده اسکار است. در نهایت هم که جایزه بهترین فیلم در عین ناباوری به اثری در حمایت از همجنس بازان سیاه پوست رسید تا آکادمی بیش از پیش به سیاست های دونالد ترامپ دهن کجی کرده باشد. «مهتاب» همین طور تبدیل به اولین اثر در مورد همجنس بازان شد که در طول تاریخ اسکار توانسته جایزه بهترین فیلم را ببرد. هر چند با اشتباه وحشتناک آکادمی در اعلام بهترین فیلم، اگر الان در خبرگزاری ها جست و جو کنید، کمتر ردپای این همه فعالیت سیاسی در اسکار روز گذشته را می بینید. فعالیت هایی که با یک اشتباه سهوی یا تعمدی به حاشیه رفت. اما این حاشیه ها شاید گاهی مهم تر از متن باشند.