سرویس جهان مشرق - المصور یک مجله مشهور مصری است که به گفته اصحاب رسانه از تریبون های نزدیک به دولت این کشور به شمار میرود. این مجله در شماره پیشین خود مقالهای را در انتقاد تند از خالد بن علی الحمیدان رئیس سرویس اطلاعاتی عربستان نوشت و وی را با شدیدترین عبارات خطاب قرار داد.
این مجله همچنین در ادامه مقاله خود از برخی نویسندگان وابسته به عربستان سعودی به شدت انتقاد کرده و مطالب تندی را بر ضد سرکردگان این رژیم مطرح کرد. این مجله سرمقاله خود را به تهدیدات مطرح شده از سوی الحمیدان بر ضد مصر اختصاص داده و از این تهدیدات به عنوان وقاحت توصیف کرد.
در این مقاله آمده است: کاش وی این اظهارات را مطرح نمیکرد، ما به عنوان مردم مصر از بدیهای برادرانمان چشمپوشی میکنیم و همچنان ریسمان دوستی را به سوی آنها دراز میکنیم، مگر اینکه خودشان بخواهند قطع کنند. خالد الحمیدان اظهاراتی را مطرح کرد و آتشی را برافروخت که اگر نجابت طبع دیپلماتیک مصریها نبود، الان به تیتر اول تمامی رسانهها تبدیل میشد. نمیدانم چرا وزارت خارجه مصر و تمامی مؤسسات دولتی در قبال این اظهارات سکوت کرده اند.
این مقاله تأکید کرد که نوشتار زیر در شرایطی مطرح میشود که نسبت به اظهارات اعلام شده از سوی الحمیدان دررسانه های عربی و وابسته به عربستان اطمینان حاصل شده است.
نویسنده مقاله در رابطه با اتهامات مطرحشده از سوی مقام سعودی نسبت به تامین مالی رویکردهای تروریستی در سوریه گفت: ای حمیدان آیا فراموش کردید که این شما بودید که داعش را تجهیز کردید و تروریسم را در سوریه تأمین مالی کردید؟ اما هنگامی که قاهره به دنبال ایفای نقش ملی خود برآمده و از دولت سوریه در برابر تجزیهای که شما میخواهید، حمایت میکند، شما خشمگین می شوید.
این مقاله افزود: این یک وقاحت بچه گانه نیست، بلکه وقاحت افراد بزرگ است. الحمیدان مسئول سعودی مصر را تهدید میکند. اشتباه اینجا رخ داده است، یا مصر اینقدر کوچک شده یا اینکه برخی مسئولان سعودی دچار جنون شده اند. اما قاهره کوچک و تحقیر نمی شود.
این مقاله افزود: این یک وقاحت بچه گانه نیست، بلکه وقاحت افراد بزرگ است. الحمیدان مسئول سعودی مصر را تهدید میکند. اشتباه اینجا رخ داده است، یا مصر اینقدر کوچک شده یا اینکه برخی مسئولان سعودی دچار جنون شده اند. اما قاهره کوچک و تحقیر نمی شود.
این مقاله بعد از آن منتشر شد که خالد بن عبدالله الحمیدان رئیس دستگاه امنیت عمومی و عضو شورای سیاسی امنیتی عربستان اردن و مصر را به دلیل تبعیت از سیاست های روسیه در قبال سوریه تهدید کرد و گفت: هرگونه تصمیم درخصوص مسائل منطقه ای و عربی نباید بدون هماهنگی با اتحادیه عرب صورت بگیرد.
وی در گفت وگو با الشرق الاوسط گفت: عربستان اطلاعاتی در دست دارد که نشان می دهد ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه به عبدالله دوم اطمینان داده درصورت مشارکت درحل بحران سوریه در زمینه های مختلف از وی حمایت می کند و دونالد ترامپ رئیس جمهوری جدید آمریکا مخالفتی با تصمیم رئیس جمهوری روسیه پس از تلاش های اردن طی سه سال گذشته برای به دست گرفتن کنترل دمشق پایتخت سوریه در مقابل دریافت کمک های مالی آمریکا در زمان اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا ندارد.
الحمیدان ادامه داد: نادیده گرفتن عربستان و کناره گیری آن درهمکاری جدید میان آمریکا و روسیه اردن و مصر برای پایان دادن به درگیری سوریه تصمیم شکست خورده ای است و عربستان از کارهای اردن و مصر در پاسخگویی آنها به تصمیم روسیه بدون هماهنگی با عربستان ودیگر کشورهای عربی چشم پوشی نخواهد کرد.
گفتمان تند مطرح شده در مجله رسمی قاهره نشان دهنده عمق بحران سیاسی موجود بین مصر و عربستان است، این در حالی است که بسیاری از محافل رسمی و دولتی دو طرف سعی دارند بر این بحران سرپوش بگذارند. در همین راستا عربستان اخیراً اعلام کرده است که مصر مهمان ویژه جشنواره فرهنگی سالیانه مشهور سعودیها تحت عنوان الجنادریه است. همچنین تلاشهایی از سوی برخی کشورهای عربی منطقه برای ایجاد آشتی و بهبود مناسبات بین مصر و عربستان سعودی دنبال میشود. اما براساس آنچه که گفته شد، به نظر میرسد اختلافات فیمابین فراتر از آن چیزی است که قابل حل باشد.
گفتمان تند مطرح شده در مجله رسمی قاهره نشان دهنده عمق بحران سیاسی موجود بین مصر و عربستان است، این در حالی است که بسیاری از محافل رسمی و دولتی دو طرف سعی دارند بر این بحران سرپوش بگذارند. در همین راستا عربستان اخیراً اعلام کرده است که مصر مهمان ویژه جشنواره فرهنگی سالیانه مشهور سعودیها تحت عنوان الجنادریه است. همچنین تلاشهایی از سوی برخی کشورهای عربی منطقه برای ایجاد آشتی و بهبود مناسبات بین مصر و عربستان سعودی دنبال میشود. اما براساس آنچه که گفته شد، به نظر میرسد اختلافات فیمابین فراتر از آن چیزی است که قابل حل باشد.
نکته قابل توجه اما در تغییر ناگهانی مواضع این مجله دولتی مصر بود، غافلگیری در نتیجه انتشار مقاله پیشین در مجله مشهور بسیار کمتر از تغییر ناگهانی مواضع این مجله بود که طی دو هفته اتفاق افتاد. این مجله به صورت ناگهانی مواضع خود نسبت عربستان سعودی را تغییر داده و در مطلبی با اشاره به اینکه بدون مناسبات قوی بین مصر و عربستان هیچ جایگاهی برای عرب ها وجود ندارد، نه تنها مواضع قبلی خود را پس گرفته، بلکه به تملق و چاپلوسی در برابر عربستان پرداخته است.
این مجله که پیشتر عربستان سعودی را مسئول اصلی تأمین مالی و تسلیحاتی داعش به عنوان یکی از بزرگترین گروههای تروریستی منطقه معرفی میکرد، محمد بن نایف ولیعهد کنونی عربستان را ژنرال جنگ بر ضد تروریسم توصیف کرد. این مجله همچنین محمد بن سلمان را یک فرمانده جنگی و امیر توسعه طلبی توصیف کرده و نوشت که وی از ویژگیها و توانمندیهای بالایی برای انجام مسئولیتهای سنگین در مناصب متعدد دولتی برخوردار است.
مجله مذکور حتی کار را به اینجا متوقف نکرده و به چاپلوسی از الحمیدان نیز پرداخته و نوشت که وی سپر امنیتی عربستان است و سرویس اطلاعاتی عربستان در دوره او بزرگترین مأموریتها را در شرایط سختی که عربستان با آن مواجه است، انجام می دهد.
این تغییر ناگهانی مواضع قطعا بدون اعمال قدرت از سوی طرف های خارج از فعالیت های ژورنالیستی امکان پذیر نیست، به نظر می رسد نویسنده مقاله پیشین که نسبت به سکوت وزارت خارجه و سایر مؤسسات دولتی عربستان در مورد اقدامات و مواضع مقامات سعودی ابراز تعجب کرده بود، الان ماهیت واقعی این سکوت را درک می کند، چرا که خودش در بدترین شرایط مجبور شده است حرفهایش را پس بگیرد.
تغییر مواضع رسانه مصری
بر اساس اطلاعاتی که سال گذشته میلادی روزنامه لبنانی الاخبار منتشر کرد، طی سالهای 2006 تا 2014 ریاض مجموعه ای از قراردادها را با شرکتهای رسانهای و مشاورهای حقوقی و تبلیغات رسانهای آمریکا در سطح عادی به امضا رسانده است. هدف از این تلاشها و قراردادها بهبود وجهه عربستان و تضمین موجودیت رضایتبخش این کشور در محافل تصمیمسازی آمریکایی بود. (مشرق این مطلب را پیشتر در گزارشی با عنوان «کمکهای میلیاردی عربستان به رسانههای تاثیر گذار آمریکایی/ دلارهایی که افکار عمومی را مدیریت میکنند +سند و جزئیات» به تفصیل و همراه با اسناد خود منتشر کرد.)
عربستان از تمام چیزی که در اختیار دارد برای تأثیرگذاری بر تصمیمات کنگره آمریکا جهت براندازی قانون عدالت بر ضد حامیان تروریسم استفاده کرده است. البته این روند در گذشته نیز وجود داشته است. مجموع قراردادهای امضا شده در این رابطه بین موسسات رسمی سعودی و مراکز مشاوره رسانه ای و تبلیغتی در آمریکا بالغ بر دهها میلیون دلار است. ( مشرق این مطلب را پیشتر در گزارشی به تفصیل و همراه با اسناد خود منتشر کرد.)
مجله المصور یکی از قدیمیترین مجلات مصر است که توسط مؤسسه دار الهلال منتشر میشود. شماره اول این مجله در 24 اکتبر 1924 منتشر شده است. این مجله مجموعه ای از حوادث مصر و جهان عرب را با مطلب و تصویر منعکس می کند، به همین علت از محبوبیت گستردهای در میان خوانندگان برخوردار است. برخی از پیشگامان عرصه خبرنگاری مصر از جمله إمیل وشکری زیدان، فکری أباظة، علی أمین، أحمد بهاء الدین، صالح جودت، أمینة السعید ومکرم محمد أحمد سردبیری این نشریه را برعهده داشتند. در حال حاضر غالی محمد سردبیر این نشریه است که به صورت هفتگی منتشر می شود.
لابی های تطمیع و تهدید سعودی این روزها در قالب موسسات خیریه و محافل دیپلماتیک تلاش زیادی را برای ساکت کردن رسانه های مختلف منطقه ای نسبت به اقدامات و جنایت های خود در منطقه دنبال می کنند. در راستای همین فشارها و تهدیدات بود که مجله مذکور پس از نوشتن مطلب اول مجبور به عذرخواهی رسمی از مقامات ریاض شد، چرا که سعودی ها این مطلب را توهینی به خود ارزیابی کرده بودند. در همین راستا غالی محمد مدیر موسسسه دار الهلال و سردبیر این مجله مجبور شد رسما از انتشار "اطلاعات غلط در رابطه با تهدید مصر از سوی رئیس سرویس اطلاعات عربستان سعودی " عذرخواهی کند.