به گزارش مشرق، "ارنست مونیز"، وزیر انرژی سابق آمریکا، معتقد است توافق هسته ای ایران به سبب دستیابی به مجموعه ای ده تا پانزده ساله از محدودیت ها بر هر گونه احتمال حرکت ایران به سمت سلاح های هسته ای، به تنهایی معتبر است.
پایگاه اینترنتی «سایِنس مَگ» با مونیز که عهده دار ریاست اندیشکده «ابتکار تهدید هسته ای» مستقر در واشنگتن شده است، مصاحبه ای انجام داده که متن آن به شرح زیر است:
سؤال: شاید معروف ترین دستاورد شما در سمت وزیر انرژی آمریکا، توافق هسته ای ایران باشد. شما کدام موارد را عناصر مهم یک توافق تکمیلی می دانید و زمان مناسب برای شروع صحبت کردن درباره آن با ایران چه زمانی است؟
مونیز: این سؤالی بسیار مهم است که به دلایل قابل فهم، تا به حال تمرکز زیادی بر آن وجود نداشته است، اینکه: البته به فرض اینکه تبعیت کاملی وجود داشته باشد، این گفتگو چه زمانی و درباره چه چیزی باید انجام شود.
نظر من این است که این توافق به سبب دستیابی به مجموعه ای ده تا پانزده ساله از محدودیت ها بر هر گونه احتمال حرکت ایران به سمت سلاح های هسته ای، به تنهایی معتبر است. ما هرگز در گفتن این موضوع تعلل نکرده ایم که اگر توافق هسته ای ایران موجب آغاز روندی از رابطه ای رو به رشد و سازنده تر با این کشور در خصوص مجموعه گسترده تری از موضوعات منطقه شود، بسیار خوب خواهد بود. این سؤالی است که مستلزم پرداختن به مسائل بزرگی از جمله در ارتباط با نحوه نگرش ما در آینده به چرخه سوخت هسته ای در سطح بین الملل است.
سؤال: دولت روسیه اکتبر گذشته توافق با آمریکا در خصوص همکاری در زمینه تحقیق و توسعه هسته ای را به حالت تعلیق در آورد و به توافق دیگری در خصوص ایجاد تغییرات در رآکتورهای هسته ای روسیه برای اینکه دیگر با اورانیوم با غنای تسلیحاتی کار نکنند، پایان داد. همکاری دانشمندان هسته ای آمریکا و روسیه، تا چه اندازه مهم است؟
مونیز: گفتگو با روسیه اهمیت زیادی دارد. ما در بدترین لحظات جنگ سرد، گفتگوهای علمی بسیار فعالی داشتیم. اما کانال دیگری که گاهی بسیار مهم است و متاسفانه چندان از آن استفاده نمی شود،گفتگوی ارتش های روسیه و‌آمریکاست. اگر بحرانی روی دهد، همه می دانند که به چه کسی باید تلفن زده شود. این موردی است که باید اصلاح شود. در بعد علمی، معتقدم می توانیم اقدامات بیشتری انجام دهیم. زمانی که وزیر انرژی بودم، محدودیت های سیاسی ناشی از وضعیت اوکراین، مانع می شد که ما اقدامات بیشتری انجام دهیم. اکنون باید مرزهای گفتگو و همکاری افزایش یابد تا اطمینان حاصل شود ما در حال کاهش تهدیدات برای آمریکا و روسیه هستیم.
سؤال: در ابتکار تهدید هسته ای برای تقویت تعامل هسته ای بین آمریکا و چین تلاش شده است. از سرگیری همکاری هسته ای چین و آمریکا به چه اقداماتی نیاز دارد؟ این همکاری حدود بیست سال قبل زمانی که کنگره آمریکا، چین را به جاسوسی هسته ای گسترده متهم کرد، متوقف شده است.
مونیز: برنامه (همکاری) آزمایشگاهها با هم، همواره چالش برانگیزتر بوده است و در این باره تردیدی نیست. حوزه های دیگری وجود دارد که ما می توانیم اقدامات بیشتری در خصوص آنها انجام دهیم. ما فعلا لازم است بر بمب های کثیف، منابع رادیولوژیکی و تهدیدات دیگر تمرکز کنیم. مثلا ما می توانیم در خصوص تهدیدات سایبری برای تاسیسات هسته ای، گفتگوهایی را قطعا به صورت مذاکراتی محتاطانه آغاز کنیم.
سؤال: حالا که صحبت از مسئله سایبری شد، یک تهدید در حال ظهور این احتمال است که هکرها در سامانه های کنترل و فرماندهی سلاح های هسته ای ما خرابکاری کنند. با این موضوع چطور باید برخورد شود؟
مونیز: این کاری دشوار است و در این باره تردیدی نیست. مسئله سایبری موضوعی بسیار حساس است و آشکارا به لحاظ تبادل اطلاعات، مرزهای مهمی دارد. اما من معتقدم می توان کار را در سطحی کلی درباره تاسیسات هسته ای و کنترل و فرماندهی هسته ای آغاز کرد. می توان بر اساس ابتکار تهدید هسته ای اقدام کرد و درباره راههایی که امیدواریم می توانند دست کم به درک مشترک و شناخت ماهیت این چالش بینجامد، صحبت شود.