به گزارش مشرق، اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، روز 5 بهمن 1358، به فاصله یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شد. این انتخابات در شرایطی انجام شد که دولت موقت مهدی بازرگان استعفا داده و مدیریت اجرایی کشور به شورای انقلاب محول شده بود.

ابوالحسن بنی‌صدر، سیداحمد مدنی، حسن حبیبی، داریوش فروهر، صادق طباطبایی، محمد مکری، کاظم سامی و صادق قطب‌زاده کاندیداهای اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری بودند. در این انتخابات، از مجموع بیش از 14 میلیون ردی مأخوذه،‌بنی‌صدر فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه‌های فرانسه بود. او که 20 سال از عمر خود را در فرانسه گذرانده بود، در بهمن 1357 با هیأت همراه امام خمینی (ره) به تهران آمد و با مصاحبه‌ها و مناظره‌های سیاسی‌اش چهره‌ای شاخص شد.

در این دوره از انتخابات، رقابت اصلی بین جلال‌الدین فارسی، کاندیدای حزب جمهوری و ابوالحسن بنی صدر، که طیف‌های مختلف، از جمله چپ‌گراها، و ملی‌گراها از وی حمایت می‌کردند.

در فضای انتخاباتی، ابهامی در ایرانی‌الاصل بودن جلال‌الدین فارسی بروز کرد که وی مجبور به انصراف از انتخابات شد. این موضوع باعث انفعال حزب جمهوری اسلامی و افزایش پایگاه بنی‌صدر شد. دیگر رقبا، یعنی حسن حبیبی (کاندیدای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) و دریادار مدنی قدرت رقابت با بنی‌صدر را نداشتند.

به جز این دلایل، در چرایی پیروزی بنی‌صدر در اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری باید به نحوه تبلیغات وی نیز اشاره کرد که او به جای شروع تبلیغات از تهران از قم شروع کرد و همچنین عکس‌هایی از وی در کنار رهبران انقلاب، آثار روانی لازم را به نفع وی در میان مردم گذاشت. البته، باید به دلایل دیگر پیروزی بنی‌صدر، همچون رویکرد انتقادی وی، کاهش و حذف بهره وام‌های بانکی، سوءاستفاده از سرپرستی وزارت اقتصاد و عضویت شورای انقلاب، حمایت جامعه روحانیت مبارز از وی و... اشاره کرد. در این انتخابات، طیف‌های سیاسی مختلفی اعم از ملی‌گرا، مذهبی و نیروهای مستقل حضور داشتند که در برخی طیف‌ها، کاندیداهای متعدد حضور داشتند،‌ولی برخی گروه‌های مذهبی و ملی‌گرا در یک ائتلاف نسبی از کاندیداتوری بنی‌صدر حمایت کردند.

در این انتخابات، گروه‌های ملی‌گرا، همچون نهضت آزادی؛ گروه‌های ناسیونالیست و جبهه ملی و گروه‌های مذهبی، همچون حزب جمهوری اسلامی، مؤتلفه اسلامی، جامعه وعاظ، روحانیت مبارز و گروه‌های التقاطی، همچون همانند سازمان مجاهدین خلق ایران در انتخابات مشارکت داشتند. ریاست جمهوری بنی‌صدر رسماً از 15 بهمن 1358، که وی در برابر امام خمینی (ره) سوگند یاد کرد، آغاز شد. در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری، امام خمینی (ره) طی سخنانی فرمودند: «من از آقای بنی‌صدر می‌خواهم که مابین قبل و بعد از ریاست جمهوری در احوال روحی ایشان تفاوتی ایجاد نشود.» امام افزودند:‌«تنفیذ و نصب اینجانب و رأی ملت مسلمان ایران محدود است به عدم تخلف ایشان از احکام مقدسه اسلام و تبعیت از قانون اساسی».

با این حال و به زغم این هشدارها، ریاست جمهوری بنی صدر تنها 17ماه به طول انجامید. وی در طول این مدت، از سویی با میدان دادن به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و دیگر گروه‌های ضد انقلاب سبب تقویت آنان شد و از سوی دیگر در برابر اکثر مصوبات مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه، شورای نگهبان و برخی دیگر از نهادهای برخاسته از انقلاب ایستادگی کرد. با تک‌روی‌ها، انحصارطلبی‌ها و قانون‌شکنی‌هایی که بنی‌صدر داشت، ذهن نیروهای معتقد به انقلاب و امام نسبت به وی بدبین شد.

همچنین، کندی و کارشکنی‌هایی که وی در جبهه‌های جنگ تحمیلی از خود نشان داد امام و مردم را نسبت به خود ناامید ساخت. این عملکرد باعث شد تا امام خمینی (ره) طی حکمی وی را از سمت فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برکنار سازد.

چندین روز پس از برکناری بنی‌صدر، ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی به دست عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) منفجر شد و آیت‌الله بهشتی همراه با 72 نفر از مسئولان مملکتی به شهادت رسیدند. پس از این حادثه، بنی‌صدر، تا لحظه فرار از ایران مخفی شد.

امام خمینی (ره)، ده روز پس از این حکم، با حکم دیگری بنی‌صدر را از مقام ریاست جمهوری نیز عزل کردند. این حکم در پاسخ به نامه هاشمی رفسنجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی صادر شد.

بنی‌صدر یک ماه پس از عزل به فرمان امام خمینی (ره)، از کشور خارج شد. وی هفتم مرداد 1360 همراه با مسعود رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق (منافقین) تهران را به قصد پاریس ترک کرد. خروج بنی‌صدر از کشور یک ماه پس از خلع وی از ریاست و 5 روز پس از انتخابات محمدعلی رجایی به ریاست جمهوری ایران صورت گرفت.