به گزارش مشرق، مصطفی میرسلیم به عنوان اولین نامزد پشت تریبون مناظره قرار گرفت.
** سوال اول: بفرمایید طرح و برنامه 4 ساله شما برای مدیریت حاشیه‌نشینی و جلوگیری از این پدیده چیست؟
** میرسلیم در پاسخ به سوال اول گفت:
بسم الله الرحمن الرحیم
مهمترین سرمایه که در هر کشروی وجود دارد، نیروی انسانی آن است؛ این نیروی انسانی باید متناسب با ظرفیت‌های زیستی در کشور توزیع شود و بر مبنای استعدادی که نیروی انسانی دارد، مشارکت کند در پیشرفت کشور.
در کشور ما استان‌ها هر کدام از استعدادی برخوردار هستند و نیروی انسانی ما نیز با این استعدادها باید به شکوفایی برسند. عدم توجه به سیاست‌های آمایش سرزمین متاسفانه موجب شده است که بسیاری از افراد از نقاط روستایی به شهرها و از شهرها به کلانشهرها و حاشیه‌ها روی بیاورند.
این مسئله که پدیدار شده است به مشکلات متعدد اجتماعی، فرهنگی امنیتی و اقتصادی منجر شده است. ما چاره‌ای که برای حاشیه‌نشینی در نظر گرفته‌ایم بازگشت به سیاست‌های آمایش سرزمین توزیع صحیح جمعیت بویژه بکاریگری صحیح منابع آب در کشور است. چون آب است که منبع اساسی است و به دلیل عدم استفاده صحیح از منابع آب بسیاری از روستاهای ما متاسفانه مواجه با حالت بیابان زدایی شده‌اند و روستاییان به شهرها روی آورده‌اند.
یکی از دلایل بی تجهی به منابع‌آن استفاده از چاههای عمیق و غیر مجاز و از بین رفتن شبکه‌های قنات در کشور است.
این روستائیان که نتوانسته‌اند درست از امکانات آبی استفاده کنند ناگریز به حاشیه شهرها پناه آورده‌اند و در آنجا با امکانات لازمی که برای زندگی صحیح انسانی مواجه نشده‌اند و به شهرها آمده اند و تن به کارهایی داده‌اند که شخصیت انسانی آنها محترم شمرده نشده اند نتوانسته‌اند از بهداشت و درمان درست، آموزش و پرورش صحیح برخور دار شوند.
هاشمی طبا در نقد سخنان میرسلیم:
تشکر می‌کنم از صحبت‌های آقای میرسلیم اما لازم می‌دانم نکته‌ای را مورد توجه قرار بدهم تا این بحث مقدار زیادی بیشتر مورد توجه و عنایت قرار بگیرد.
بحث آمایش سرزمینی بحث روستائیان و بحث آب یا بحث‌های دیگر زیست محیطی که مستقیما بر می‌گردد به زیستگاه انسان در حقیقت یک میراثی از گذشتگان، میراثی از خداوند است که به بشر عطا شده است. وقتی ما بحث‌های مختلفی در کنار هم قرار می‌دهیم و اولویت برای آنها قائل نشویم موجب می‌شود بعضی از مسائل که در چشم می‌خورد و مسائلی که کمتر به چشم می‌خورد به آن عنایت نشود.
بنده می‌خواهم عرض کنم که واقعا سرزمین ما ایران دچار بحران شدید زیست محیطی است و زیستگاه انسان در این مجموعه کاملا در حال از بین رفتن است؛ مثال‌های متعددی در این مورد هست می‌خواهم عرض کنم که اولویت اولی که برای کشور ما باید ما قائل بشویم توجه به زیستگاه ما حفظ ایران است و اگر ما قرار باشد همه مسائل را بدون توجه به اولویت مورد توجه قرار بدهیم این نظر جناب آقای میرسلیم مورد عنایت قرار نخواهد گرفت.
حسن روحانی در نقد سخنان میرسلیم:
تشکر از آقای میر سلیم به خاطر توضیحاتی که در مسئله حاشیه‌نشینی که یکی از معضلات مهم اجتماعی امروز است نه تنها ایران بلکه اکثر کشورها یا حتی شاید بتوان گفت همه کشورها لااقل سراغ ندارم کشوری که امروز داشته باشیم که در آن حاشیه‌نشینی نباشد.
معمولا حاشیه‌نشینی دور شهرهای بزرگ و کلانشهرها است و ریشه این مسئله به عوامل مختلف بر می‌گردد یک عامل مهم آن مسئله بیکاری است و عدم درآمد کافی فردی که در یک شهر دور زندگی می‌کند یا در یک روستایی زندگی می‌کند و منابع درآمدیش کافی نیست و یا اینکه اصلا نمی‌تواند شغلی داشته باشد برای اشتغال خودش ناچار است مهاجرت بکند.
معمولا در شهرهای بزرگ در مرکز کشور شرایط اشتغال بهتر است پناه می‌برد به آنجا خوب برای آنکه شب بتواند استراحت بکند یک جایی اطراف شهر پیدا می‌کند و بعد به تدریج خانواده خودش را می اورد اگر دید زندگیش خوب است دوستان و اقوامش را می‌اورد. پس یک مسئله مهم مسئله بیکاری است اگر طرف می‌خواست در موطن خودش زندگی کند شغل مناسب و درآمد مناسب ندارد. مسئله دیگر مسئله عدم تعادل است.
محمدباقر قالیباف در نقد سخنان میرسلیم:
عرض تسلیت دارم به مناسبت شهادت 10 تن از مرزبانان کشورمان را. نکته حاشیه‌نشینی؛ نکته مهم و کلیدی است ما امروز حدود 11 میلیون نفر حاشیه‌نشین داریم که به دلیل فرصت‌های نامناسب و بحران‌های اقتصادی بوجود آمده است.
ما باید در دراز مدت و کوتاه مدت برنامه‌ریزی برای این عزیزان داشته باشیم. معمولا دولت‌ها از این مسئله حمایت می‌کنند بخشی از این محرومین و کم درآمدها همین حاشیه‌نشین‌ها هستند دولت هم در گذشته تدبیر کرده با یارانه به اینها کمک کنند اما گله آدم‌ها این است که در هفت سال گذشته با توجه به افزایش تورم و گرانی که اتفاق افتاده ارزش آن 45 هزار تومان امروز به کمتر از 15 هزار تومان رسیده است گله اول آنها این است که چرا این افزایش پیدا نمی‌کند همپای تورم کشور.
یا گله آنها این است که چرا یارانه‌ها بین همه مساوی تقسیم می‌شود البته نگرانی هم دارند که افزایش یارانه‌ها باعث گرانی هم در کشور نشود که من فکر می‌کنم جنابعالی با این موافق هستید من می‌خواهم بدانم جنابعالی برای یک اقدام کوتاه مدت برای این محرومین چه اقدامتی را انجام می‌دهید و برای دراز مدت که به طور ریشه ای چه؟
اسحاق جهانگیری در نقد سخنان میرسلیم:
فکر می‌کنم حاشیه‌نشینی یک از مهمترین آسیب‌ها است که در کشور از تهران گرفته تا اصفهان، زاهدان و مشهد و شهرهای بزرگ با این پدیده روبرو هستند مسئله‌ای که در این خصوص وجود دارد باید به این مردم به صورت جدی توجه کرد نباید به آنها به عنوان افراد غیر ایرانی نگاه کرد. باید به آنها توجه شود خوشبختانه در دولت یازدهم با این پدیده با برخورد بسیار علمی و دقیق و کارشناسی ما سازماندهی کرده‌ایم یک شورایی درست کردیم به نام شورای بازآ فرینی مناطق سکونتی مردم بافتهای میانه‌ای و حاشیه‌نشینی برای سلامت آنها برنامه‌ریزی دقیقی شد.
تقریبا همه آنها در این دولت بیمه شدند مسئله بهداشت آنها. جوانان آنها که به سن تحصیل می‌رسند از تحصیل محرم می‌شدند در این دولت برای آنها برنامه‌ریزی شده است. کسانی که به سن تحصیل رسیده بودند و با محدودیت روبرو بودند.
حجت الاسلام رئیسی در نقد سخنان میرسلیم:
در مورد حاشیه‌نشینی مسئله اول آمار است؛ آمار 11 میلیون مربوط به سال 92 است؛ الان آمار شاید تا 16 میلیون نفر بشود گفت آمار دقیق، باید نسبت به حاشیه‌نشینی معلوم شود. نکته دیگر یک بحث علمی و تحقیقی می‌کنیم که حاشیه‌نشینی دلایل آن چیست مثل اینکه روستاها کم آبی اینها علل است.
سخن ما این است که با عزیزانی که در حاشیه شهرها هستندن چه کنیم؟ اولین گام مسئله نوسازی و به‌سازی نسبت به مسکن و خانه آنهاست که حتما باید صورت گیرد نظام شهری باید ماموریت بگیرد و ساماندهی بکنند.
اینها عزیزمان ما هستند که با مشکلاتی مواجه هستند که این زندگی را انتخاب کرده‌اند حتما مسئله آموزش، بهداشت و مشکلاتی که اینها با آن مواجه هستند به صورت جدی تثبیت مالکیت‌زا مسائل مهمی است که باید صورت بگیرد. ما در حاشیه شهر مشهد از اقدامات اولیه که کردیم بسیاری از حاشیه‌ها می‌گفتند که این خانه مال خودمان هستند یا نه بسیاری این مشکلات را دارند.
** مجری: آقای میرسلیم در خدمت شما هستیم برای پاسخ به نظرات دوستان.
** سید مصطفی میر سلیم:
من برای چاره‌جویی تاکید می‌کنم بر اقدامات تکمیلی که باید صورت بگیرد. قطعا دولت محترم با بودجه‌های هنگفتی که سالانه در اختیار داشته در طول 4 اسل گذشته اقداماتی را انجام داده است برای رسیدگی به محرومان در مناطق حاشیه‌ای شهرها اما کفایت نمی‌کند و ضرورت دارد به طور جدی قبل از اینکه ما مواجه با فاجعه‌های اجتماعی بشویم به مهار کردن این مشکل بپردازیم.
اولا برای بازگشت آنهایی که امکان بازگشت‌شان به روستاها و شهرهای کوچک میسر است باید آماده‌سازی صورت بگیرد. این آماده‌سازی به مهفوم آن است که ما قائل به اعمال مدیریت صحیح بر مدیریت ابی کشور بشویم. 350 هزار چاه غیر مجاز یعنی از بین بردن منابع آبی کشور و فرونشست زمین و متاسفانه ضایع کردن امکاناتی که می‌توانست به طور پایدار برای تولیدات کشاورزی کشور باشد.
دوم اینکه امکانات اولیه رفاهی در روستا باید فراهم شود که روستائیان احساس نکنند برای تامین نیازمندی‌های خود ناچارند به شهرهای بیاند. در این زمینه کارهایی انجام شده اما کافی نیست و ناقص است.
ما باید از بی عدالتی پرهیز کنیم در شهرهای ما جاذبه‌های کاذبی ایجاد شده‌اند تا موجب شده روستائیان مهاجرت کنند به شهرها و این راهی شده است برای مهاجرت به شهرها.
اینها نشان می‌دهد که ما برای آموزش و پرورش باید اقدامات جدی انجام بدهیم از نظر بهداشت اقدامات کافی نیست. همچنین امکانات اسکان باید برای آنها به شکل مناسب فراهم شود اسکان اولیه که در آنجا وسایل اولیه برای زیست سالم و مناسب فراهم شود هم اینکه طبقه‌ای را به تشویق به مهاجرت به سمت شهرها انجام نشود.
مجموعه این اقدامات باعث می‌شود که بتوانیم از امکانات محیط زیستی استفاده کنیم و برویم.
از امکانات خدادادی باید بهتر استفاده شود برای تولید اشتغال الان در کشورمان مواجه هستیم با مهاجرت‌هایی که موجب شده که بیکاری در برخی از نقاط شهری رشد کند و این باعث گرفتاری‌های ثانوی می‌شود از جمله عدم تشکیل خانواده، ناپایداری وضعیت جوانان و مشکلات امنیتی به دنبال آن.