سرویس جهان مشرق- به پنسیلوانیا آمده است تا پایان صد روز ریاست‌جمهوری‌اش را جشن بگیرد. باز هم شعارهای ملی‌گرایانه و تند مانند دوران مبارزات انتخاباتی، باز هم صدای پرشور و کف‌زدن‌های ممتد هواداران و باز هم تاختن به دشمنان یعنی رسانه‌های جریان اصلی در آمریکا. با همه این احوال، نشانه‌ها حاکی از تغییرات کلیدی در شخصیت سیاسی دانلد ترامپ است.

همزمان با این جشن، شعارهای مخالفان ترامپ از بیرون مراسم شنیده می‌شود، کمااینکه عده‌ای دیگر نیز بی‌توجهی رئیس‌جمهور به مسائل زیست‌محیطی را محور تظاهرات خود در چند شهر از جمله واشنگتن قرار داده‌اند. آنها می‌خواهند «نگرش» آقای خاص عوض شود، ‌ اما فعلاً باید از همین راضی باشند که «روش» ‌ها و رویه‌های او تا حدودی تغییر کرده است. اگر برخی وعده‌های او عملیاتی نشده، یا برخی اطرافیان او تغییر کرده‌اند، به خاطر همین است که روش‌هایش را تغییر داده است.

در واقع شاید این بحث حاشیه‌ای به دلیل اثراتش مهمتر از متن باشد، زیرا تعیین‌کننده رفتارهای ترامپ در ۱۰۰ روز دوم خواهد بود. قطعاً این تغییر رویه، دلایل مختلفی داشته، اما به نظر می‌رسد نقطه عطف اصلی را می‌توان ناکامی ترامپ در همراه‌ساختن جمهوری‌خواهان کنگره برای تصویب لایحه لغو بخش‌هایی از قانون بیمه خدمات درمانی اوباما و تأمین مالی پروژه ساخت دیوار در مرز مکزیک دانست.

شتاب آقای رئیس‌جمهور، اعتبار رایان رئیس مجلس نمایندگان را زیر سؤال برد و علاوه بر اینکه ترامپ را ناکام گذاشت، نزدیک بود شکاف درونی جمهوری‌خواهان را به طرز خطرناکی تشدید کند. او که به گفته خود و هوادارنش باهوش و منعطف است، طبعاً تداوم این اتفاقات را به ضرر خود می‌داند.

۷ حاشیه از این ۱۰۰ روز در یاد مردم آمریکا مانده است

نگاهی به حواشی این صد روز ضروری است، زیرا به نظر می‌ رسد حواشی دولت ترامپ بر متن غلبه دارد و همین‌ها موجب تغییر در رویه او شده است:

۱- ترامپ رئیس‌جمهوری بود که بیش از همه پیشینانش دست‌کم در ۷۰ سال گذشته از دستورات اجرایی استفاده کرده است. البته این از اختیارات او است اما زیادبودن تعداد آن نشانه شتاب رئیس‌جمهور در رسیدن به اهدافش و البته تنهاماندن او در پیگیری سیاست‌ها است.

۲- تظاهرات مکرر زنان و مهاجران یکی از ناآرامی‌های به یادماندنی از این دوره است. دو دستور اجرایی از سوی ترامپ برای ممنوعیت ورود مهاجران از چند کشور مسلمان موجی از اعتراضات را به راه انداخت و با وجود پافشاری‌های عجیب ترامپ، با دستور قضایی متوقف شد.

۳- به غیر از ژست‌های عجیبش مقابل دوربین خبرنگاران، ‌ دانلد بسیاری از هنجارهای و آداب ریاست‌جمهوری را به هم ریخت. از همان روز اول که هنگام پیاده‌شدن از خودرو برای ورود به کاخ سفید منتظر همسرش ملانیا نماند، تا بکارگیری مشاورانی که هر جور دلشان بخواهد بر مبلمان سالن‌های رسمی دفتر او می‌نشینند. او در این مدت چند تن از خانواده خود را در کاخ سفید استخدام کرده و ایوانکا و همسرش را به مأموریت خارجی در عراق و آلمان فرستاده است.

جالب اینکه ترامپ ۱۹ شب از این ۱۰۰ شبانه‌روز را در کاخ سفید نمانده و به جای آن، ۱۰ بار آخر هفته‌های خود را در باشگاه گلف گذرانده است، امری که یکی از انتقادهای او به اوباما بود. اگر ترامپ با همین روند پیش برود، تا آخر هشت سال بیش از سه برابر باراک گلف‌بازی خواهد کرد.

۴- دانلد در مورد هر مسأله‌ ریز و درشتی در آمریکا و جهان، توئیت می‌کند. او ۹۹۳ توئیت در این مدت منتشر کرد از علاقه‌مندی‌های ورزشی‌اش تا جملات عتاب‌آمیز یا تحسین‌آمیز نسبت به سیاست‌مداران داخلی و خارجی. در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها نیز قاطع و یکجانبه سخن می‌گفت اما هر چه در این صد روز به پیش می‌آییم، لحن او تغییر می‌کند. او دریافته چه مأموریت دشواری را آغاز کرده و این از جملاتش پیداست:

- «ایالات متحده هزاران برابر بزرگتر از بزرگترین شرکت جهان است.»

- «تصمیمات تجاری یا خرید ساختمان‌ها چندان احساس آدم را درگیر نمی‌کند. اما ریاست‌جمهوری با قلب آدم سرو کار دارد. واقعاً شامل تصمیمات سختی است.»

- «اینجا از همه دوران اشتغال گذشته‌ام، ‌ بیشتر کار دارم... تصور می‌کردم کمی آسانتر باشد.»

۵- ترامپ همه تلاش خود را کرد تا چندین مورد از لوایح تصویب‌شده اوباما و قراردادهای بین‌المللی او را لغو کند، از قانون بیمه خدمات درمانی موسوم به اوباماکر تا قراردادهای تجاری با اروپا و شرق آسیا. برخی از برنامه‌های اوباما که بیش از یک سال برای اجرایی‌شدنش زحمت کشیده بود، در روزهای نخست ریاست‌جمهوری ترامپ با یک امضا لغو یا متوقف شد. برخی دیگر مثل پروژه لوله نفت داکوتا که مردم بومی ماه‌ها برای توقف آن تحصن کرده بودند و شبها را زیر برف در خیمه گذراندند، با یک امضا از سر گرفته شد. در مجموع ۹ مورد از اقدامات دولت اوباما فعلاً در تعلیق است.

۶- ارتباط مشکوک ترامپ و اطرافیانش با روسیه که موجب استعفای فلین، مشاور امنیت ملی و یکی از افراد اثرگذار تیم رئیس‌جمهور جدید شد، همچنان مانند استخوان لای زخم باقی مانده است و هر زمان نهادهای امنیتی این امکان را دارند از این حربه خبرساز برای کاهش اعتبار او بهره گیرند. کنترل چنین رئیس‌جمهور پیچیده‌ای که ممکن است تحت تأثیر اطرافیان دست به اقداماتی بزند که با منافع ملی ایالات متحده در تضاد است، قطعاً نیازمند چنین اهرم‌هایی است.

۷- نهایتاً آخرین خاطره مردم آمریکا از این دوره به بالاگرفتن احتمال جنگ با کره شمالی برمی‌گردد. حرکت ناوگروه آمریکایی به آب‌های غرب اقیانوس آرام و اعلام شدیدترین تهدیدها از سوی پیونگ‌یانگ بسیاری از ناظران جهانی را نگران کرد. همزمان وزیر امور خارجه و قائم‌مقام رئیس‌جمهور آمریکا از مرز دو کره بازدید کردند و به نظر می‌رسید طراحی‌های عملیاتی انجام شده است. اما ظاهراً داستان چیز دیگری بود و هدف این بود که با افزایش تنش، کیم‌ جونگ‌اون را به عقب‌نشینی وادار کنند (شبیه اقدامی که در دوره اوباما در پرونده هسته‌ای ایران انجام شد) یا دست‌کم مردم کره جنوبی را به پذیرش هزینه سامانه تاد قانع سازند.

ترامپ در صد روز بعدی

ترامپ ۷۱ نفر از اعضای دولت خود در سطوح کلان را تعیین کرده است در حالی که اوباما در مدت مشابه موفق شده بود ۱۹۰ نفر از آنها را پشت میزشان بنشاند. هنوز ۹۱ جایگاه که نیازمند تأیید سنا است و سِمت‌های متعدد در وزارت‌خانه‌ها از جمله ۲۰۰ سِمت در وزارت خارجه خالی مانده یا از سوی سرپرست یا منصوبان اوباما اداره می‌شود. قطعاً یکی از مهمترین اقدامات او در صد روز بعدی تکمیل این کار ناتمام است که خودش موجب کُندی در پیشبرد اهداف دانلد شده است.

اما این برای محقق‌ساختن وعده‌ها کافی نیست. ترامپ باید روش خود را در تعامل با نهادهای مختلف ایالات متحده تغییر دهد، تغییری که نشانه‌های آغاز آن در صد روز گذشته هویدا شده است. رئیس‌جمهور جدید آمریکا در آخرین مصاحبه خود مدعی شده برخی تصورات اولیه‌اش از اجاره‌نشینی در کاخ سفید اشتباه بوده است، از جمله اینکه متوجه شده قانون اساسی ایالات متحده اختیار تام به رئیس‌جمهور نداده و یا اینکه بعضی جمهوری‌خواهان با سیاست‌های او همراهی نمی‌کنند. این دو، اصلاح مهمی در رفتار او ایجاد خواهد کرد زیرا:

۱- با توجه به اختیارات محدود رئیس‌جمهور، وسوسه ترامپ برای امضای دستورهای اجرایی کمتر می‌شود. او می‌داند ممکن است هر کدام از امضاهای بعدی نیز مانند قضیه ممنوعیت مهاجرت با مخالفت نهادهای دیگر بی‌اثر شود و اعتبار و محبوبیت او را بیش از پیش از بین ببرد.

۲- با توجه به عدم همراهی جمهوری‌خواهان، لواح آنچنانی را به راحتی به کنگره ارائه نمی‌دهد. او حالا تجربه کرده و می‌داند تا زمانی که لابی لازم در میان نمایندگان و سناتورها صورت نگیرد و جلسات کارشناسی در کمیسیون مربوطه برگزار نشود، نمی‌توان با ضرب‌الاجل همه را به رأی آری واداشت. قطعاً سران جمهوری‌خواه به مایک پنس، ‌ قائم‌مقام و حلقه وصل ترامپ با حزب متبوعش گوشزد کرده‌اند که تداوم رویه سابق موجب تعمیق شکاف خسارت‌بار میان اعضای حزب خواهد شد.

بنابر این بعید نیست در ماه‌های آینده، بار دیگر اما این بار به صورتی قاعده‌مندتر و تدریجی‌تر، ترامپ و جمهوری‌خواهان کنگره در مورد بیمه خدمات درمانی اوباما یا کارهای ناتمام مشابه اقدام کنند، البته بعد از اینکه لایحه فعلی در مورد اصلاح قانون مالیات تصویب شود. این همه بدان معنا نیست که دانلد به باراک تبدیل شده است. آقای خاص، به هر حال ویژگی‌های خود را دارد.

منابع

http://www.newsweek.com/donald-trump-first-۱۰۰-days-second-hundred-days-obamacare-tax-bill-budget-۵۹۲۰۸۱

https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۰۴/۲۹/us/politics/trump-rally-pennsylvania.html?rref=collection%۲Fsectioncollection%۲Fus&_r=۱

https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۰۴/۲۹/us/politics/trump-presidency-accomplishments.html?ribbon-ad-idx=۵&rref=politics

http://hosted.ap.org/dynamic/stories/U/US_TRUMP_PAOL-?SITE=AP&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT&CTIME=۲۰۱۷-۰۴-۳۰-۰۲-۴۰-۳۴

http://edition.cnn.com/۲۰۱۷/۰۴/۲۹/politics/artists-respond-to-trump-۱۰۰-days/index.html

http://edition.cnn.com/۲۰۱۷/۰۴/۲۵/politics/gallery/trump-۱۰۰-days/index.html

http://www.politico.com/story/۲۰۱۷/۰۴/۲۸/trump-۱۰۰-days-quotes-۲۳۷۷۷۰

https://www.theguardian.com/us-news/ng-interactive/۲۰۱۷/jan/۲۰/donald-trump-first-۱۰۰-days-president-daily-updates

https://www.rt.com/usa/۳۸۶۵۵۵-trump-۱۰۰-days-golf