سرویس اقتصاد مشرق - پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگترین تولید کننده بنزین و گازوئیل ایران و خاورمیانه در حالی امروز توسط حسن روحانی افتتاح شد، که قرارگاه سازندگی سپاه ساخت این پالایشگاه را در اوج تحریم‌ها در دولت قبل شروع کرد و در دولت فعلی در اوج بی‌پولی و کم‌توجهی دولت، صرفا با منابع داخلی تامین مالی کرده است و هم‌اکنون نیز تکمیل دو فاز دیگر آن را ادامه می‌دهد.
در طول دو دهه گذشته تاکنون واردات بنزین یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی اقتصاد کشور بوده و حتی با وجود اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و سپس قانون هدفمندسازی یارانه ها اما در بلندمدت هیچگاه امکان خودکفایی کامل از واردات این فرآورده نفتی در کشور حاصل نشد.
متوسط مصرف بنزین کشور نزدیک به ۸۰ میلیون لیتر در روز است که با توجه به تولید حدود ۶۵ میلیون لیتر بنزین در پالایشگاه‌های موجود نفت کشور عملا شکافی ۱۵میلیون لیتری بین عرضه و تقاضای بنزین در کشور وجود دارد که مابقی بنزین مورد نیاز کشور از محل واردات تامین شده است.
در کنار اجرای پروژه توسعه و بهینه سازی پالایشگاه های موجود نفت کشور، ساخت پالایشگاه ۳۶۰ هزار بشکه‌ای ستاره خلیج فارس با استفاده از خوراک میعانات گازی تولیدی از فازهای جدید پارس جنوبی به مهمترین برنامه خودکفایی از واردات بنزین کشور محسوب می‌شود که در دولت قبل کلید خورد.
در صورت بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس عملا برای نخستین بار در طول تاریخ ۱۰۸ ساله صنعت نفت، نیاز کشور به واردات بنزین به طور کامل از بین می‌رود و حتی ایران به جمع کشورهای صادرکننده بنزین جهان می‌پیوندد.
یکی از مهمترین ویژگی های ساخت و بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس بالا بودن ضریب استحصال بنزین و گازوئیل در مقایسه با سایر پالایشگاه‌های نفت ایران و حتی منطقه خاورمیانه است.
در شرایط فعلی از هر یک بشکه میعانات گازی پالایشگاه خلیج فارس حدود ۶۰ درصد بنزین یورو چهار و با اکتان بالای ۹۰ و حدود ۲۵ درصد گازوئیل تولید می شود که بالاترین ضریب تولید بنزین و گازوئیل با استاندارد یورو در بین کل پالایشگاه های نفت ایران و منطقه است.
از سوی دیگر یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس صفر بودن تولید نفت کوره بوده به طوری که با بهره برداری از سه فاز این پالایشگاه به طور متوسط روزانه ۳۶ میلیون لیتر بنزین، ۱۴ تا ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل، ۳.۵ میلیون لیتر سوخت جت، ۳.۸ میلیون لیتر گازمایع، ۱۳۰ تن گوگرد تولید می‌شود و عملا نفت کوره‌ای تولید و عرضه نخواهد شد.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس درحالی هیچ گونه نفت کوره‌ای تولید نخواهد کرد که در شرایط فعلی یکی از چالش‌های صنعت پالایش نفت ایران بالا بودن سهم و درصد تولید نفت کوره در پالایشگاه ها بوده و عملا قرار است با ۱۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید سهم تولید نفت کوره در پالایشگاه های موجود نفت کشور به حدود ۱۰ درصد کاهش یابد.
ساخت این پالایشگاه با ۷۰۰ هکتار مساحت از سال ۱۳۸۵ آغاز شد اما با کندی پیش می‌رفت تا این که از بهمن ماه سال ۱۳۸۹ و در اوج تحریم های ظالمانه، ساخت آن به جهادگران قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) واگذار شد و از آن پس بود که تکمیل این پالایشگاه، سرعت گرفت.
ساخت این پالایشگاه در مرداد سال ۹۲ حدود ۷۴ درصد پیشرفت داشت که به دولت یازدهم تحویل داده شد و اگر با همان سرعت ۱۱ تا ۱۲ درصد پیشرفت که در سالهای قبل داشت، ادامه می‌یافت باید اوایل سال ۹۴ به بهره برداری می رسید. اما در سالهای ۹۲ تا کنون میزان پیشرفت این پالایشگاه سالانه به ۶ درصد کاهش پیدا کرد.
پالایشگاه از سال ۸۶ کارش شروع شد که به ترتیب در طی این سال ها ۳.۵ درصد،۱۶ درصد، ۱۹ درصد، ۶ درصد،۹ درصد،۱۳ درصد و ۱۲ درصد تا سال ۹۲ پیشرفت سنواتی داشت. از سال ۹۳ حدود ۵ درصد، ۳.۸ درصد و ۴.۴ درصد تا سال ۹۵ پیشرفت داشت.
میانگین سالانه ساخت پالایشگاه خلیج فارس در دولت قبل بالای ۱۰ درصد و در دولت روحانی زیر ۵ درصد بوده است.
لازم به ذکر است فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس در حالی با اصرار دولت برای کارهای تبلیغات انتخاباتی افتتاح شده که هنوز واحد گوگردزدایی این پالایشگاه آماده نشده است و تولید بنزین این پالایشگا فاقد استاندارد یورو است و بعد از افتتاح، تولید بنزین متوقف می‌شود تا این واحد در آینده نزدیک راه اندازی شود.
در ادامه تصاویر ماهواره ای چند سال اخیر از پالایشگاه خلیج فارس و تغییرات آن را مشاهده می کنید: