8سال از ابلاغ سند چشم انداز جمهوری اسلامی در افق 1404 گذشت و هنوز هم برخی متولیان اجرایی و قانونگذاری و ... مهمترین سند راهبردی کشور را هنوز مطالعه نکرده اند .

به گزارش خبرنگار سیاسی مشرق، همایش رسانه و جهاد اقتصادی در افق چشم انداز روز سه شنبه در دانشکده صدا و سیما برگزار   ویژه نامه ای در حاشیه این همایش در بین شرکت کنندگان توزیع شد که خواندن آن برای آگاهی از میزان اطلاعات برخی مسئولان از سند چشم انداز کشور در افق 1404 جالب است. سندی که به نظر می رسد اکثر مسئولان فقط نامی از آن شنیده اند.

این موضوع در ویژه نامه نوروزی سال 86 روزنامه خراسان نیز مطرح شده بود که پاسخ برخی مسئولان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور در آن برهه نیز جالب بوده است که برخی از آنها را با هم مرور می کنیم:

* اسفندیار رحیم مشایی:

در خصوص بحث امنیتی در این سند به این موضوع توجه شده که ایران باید قوی ترین کشور در منطقه باشد. موضوعات اقتصادی، علمی و امنیتی و استفاده از تجهیزات و امکانات فضا و همچنین مسائل بهداشتی با توجه به سلامت و توسعه یافتگی و ارتقای سلامت در کشور و اموزش هم از مواردی است که در این سند به آن تاکید شده است.

- از صفحات آن اطلاعی ندارم چون این سند را در جاهای مختلف خوانده ام و نمی دانم سند اصلی چند صفحه است.

* حمید بقایی:

در این سند تعیین شده که کشور ما باید جزء کشورهای برتر منطقه از جهت جذب گردشگر باشد (!). صفحات آن هم بسته به تایپ آن است. در یکی از کتابها که مطالعه کردم حدود 20 صفحه بود.

* محسن مهرعلیزاده:

بستگی دارد سند را در چه قطعی در نظر بگیرید، مثلا وزیری یا بزرگ. ولی حداکثر فکر می کنم 30 تا 35 صفحه است. 

* کامران باقری لنکرانی:

سند چشم انداز در چاپ های مختلف منتشر شده است. به طور نمونه شما می توانید مجموعه سند را بر روی یک webpage سند و در جایی هم ممکن است در 25 صفحه به چاپ رسیده باشد با این حال به نظر می رسد که سوال شما مغرضانه باشد.

* مرتضی طلایی:

نمی دانم چند صفحه است.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- امسال نیز با گذشت 4 سال از آن زمان، برای روشن شدن میزان اطلاع برخی مدیران از سند چشم انداز، این سوال مجددا مطرح شده که پاسخ ها به شرح ذیل بود:

دکتر حسن امامی رضوی ، معاون درمان وزارت بهداشت :

اجرای آن به معاونت درمان مربوط نمی شود ...وی در مورد اینکه سند در چند صفحه تنظیم و ابلاغ شده است اظهارنظری نکرد .
 
دکتر اقطار ، مدیر کل دفتر اعتیاد سازمان بهزیستی :

سند با مقدمه ای سی تا چهل صفحه ای شروع می شود اما تعداد دقیق صفحات را به خاطر ندارم .

سرهنگ غنی لو ، رئیس اداره اطلاع رسانی ناجا:
تا آنجا که من به خاطر دارم سند بین ده تا بیست صفحه است و در قالب یک بروشور و کتابچه چاپ شده است .

مهندس قاسمی ، سرپرست اداره تجاری سازی معاونت علمی :
حدود 33 تا 400 صفحه

اسماعیل کوثوی ،نماینده تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی :
کل سند یک صفحه است و 20 مورد ولی مطالعه و مرور آن برای پاسخ دادن ضرورت دارد .

سرهنگ محمد رضا مهماندار ، فرمانده پلیس راه کشور:
سند چشم انداز هفت صفحه است.
 
روح اله جانی عباسپور ، نماینده بوئین زهرا :

خیلی وقت پیش مطالعه کردم جدیدا نگاه نکرده ام ، باید یک کتابچه بزرگ باشد .
 
دکتر رسول علی اشرفی پور ، مدیر کل محیط زیست استان تهران :
بارها این سند را مطالعه کردم اما در خصوص تعداد صفحات آن حضور ذهن ندارم .

حجت الاسلام عابدی ، معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان خارج از کشور :

سند چشم انداز بیست ساله نظام نیم صفحه تایپی است .

دکتر مبارکی ،مدیر کل دفتر نیروی انسانی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی :

این مسئول اذعان داشت تا به حال سند را مطالعه نکرده است .

مهندس حسین میرزایی ، مدیر کل حفاظت و پیشگیری از بیماریها و آفات سازمان جنگلها و مراتع :

به نظرم سند 62 صفحه است .

محسن شریف زاده ،مدیر رادیو جهانی صدای آشنا :

از تعداد صفحات آن اطلاعی ندارم .

مسعود پزشکیان ، نماینده تبریز :

آن چیزی که چشم انداز است یک صفحه و نیم است ولی کاری که باید روی آن انجام شود بسیار زیاد است و باید برنامه عملیاتی برای آن نوشته شود . ما در برنامه در جهت چشم انداز چیزی که قابل توجه باشد ، نمی بینیم.
 
خسرو معتضد، پژوهشگر تاریخ و تاریخ نویس :

اصلا این سند را نخوانده ام . تخصص من در تاریخ و سیاست گذشته است بنابراین نمی توانم درباره این سند چیزی بگویم .
 
محمدرضا تابش ، نماینده اردکان و رئیس فراکسیون اقلیت مجلس :
بگذارید ببینم ....(بعد از گذشت یک دو دقیقه ) خیلی کوتاه است . ولی در اختصاص بودجه با آن چیزی که باید به آن برسیم بسیار فاصله داریم .

سیدرمضان محسن پور ، معاون وزیر بهداشت :
تعداد صفحات آن را نمی دانم و به نظر مهم نیز نمی آید . تعداد بندهای آن مهم است .
 
سیدجواد زمانی ، سخنگوی کمیسیون اجتماعی :

نمی دانم ، مربوط به سال های قبل است و نیاز به مطالعه دارد که بگوییم چند صفحه و چند بند است .

جعفر قادری ، نماینده شیراز :

سند فکر کنم حدود 100 کلمه باشد . اصل آن حدود یک صفحه بیشتر نیست .

سید فاضل موسوی ، نماینده خدابنده :

چیز خیلی وسیعی نیست ف محدود است ،(در حد) جزوه است . منتها نمی دانم شما دنبال چه هستید و چه می خواهید بدست بیاورد ، ولی من عرض کردم که ما مزیت هایی داریم . بالاخره ما از نظر دانش موقعیت خوبی داریم و می توانیم پایه ارزشمندی به لحاظ فنی و پزشکی در منطقه باشیم .

دکتر عماد افروغ -جامعه شناس:

این سند یک صفحه و ده بند است که می توانید از گوگل در بیاورید .

عبدالعلی میر کوهی ، معاون پارلمانی وزارت دادگستری :

در مورد صفحات آن هم الان حضور ذهن ندارم .

عل اکبر اولیاء، نماینده یزد و صدوق :

اصل سند یک صفحه است .

محمود سالارکیا ،معاون دادستان تهران در امور زندان ها :

در مورد تعداد صفحات ان هم الان حضور ذهن ندارم .

سیدرضا موسوی مدیر عامل منطقه آزاد قشم :

در مورد تعداد صفحات ان هم الان حضور ذهن ندارم .
 
دکتر محمود شالویی ، مدیر کل هنرهای تجسمی :
این سند یک صفحه است بارها این سند را مطالعه کرده ام .
 
دکتر یحیی طالبیان ، قائم مقام وزیر ارشاد :
به نظرم 20 تا 30 صفحه باشد . سند را چند بار خواندم .
 
ارباب سلیمانی ، ردیس ستاد کانون های فرهنگی ، هنری مساجد کشور :

2 ،3 صفحه است .
محمود صلاحی ، استاندار خراسان رضوی :

من سند 1.5 صفحه ای را مطالع کرده ام . صلاحی ؛ البته بستگی به اندازه حروف دارد و گر نه می تواند یک صفحه ای هم باشد .
 
جعفری ، مدیر کل ارشاد خراسان رضوی :

چند صفحه نیست . چند خط است . فراوان آن را خوانده ام .
دکتر محمد حسین ایمانی خوشخو :
مباحث مختلفی در آن قید شده و اگر چه یک صفحه است ولی نکات عمیق و دقیقی دارد .
 
سعید ابوطالب ، مستند ساز :
خیلی قطور نیست و در حد کلیات است و درآن به چند نکته اشاره شده است . مثل یک دفترچه بود که همیشه همراه داشتم و تمام نمایندگان داشتند ، البته جزئیاتش را به یاد نمی آورم .

ایرج راد ، بازیگر و مدیرعامل خانه تئاتر :

من خیلی اطلاعی ندارم و این سند را نخوانده ام .

کامران کاظم زاده ، مدیر شبکه رادیو فرهنگ:

تعداد صفحاتش یادم نیست . این سند را خوانده ام و مرو کرده ام و بر اساس آن کار طراحی چشم انداز سلامت و رادیو فرهنگ را انجام دادم .

مهندس جلالی ، معاون برنامه ریزی ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت :
از مجمع تشخیص مصلحت نظام و مسئولان ان درباره سند چشم انداز بپرسید . خودشان سند را تنظیم کرده اند بهتر به جزئیات و هدفگذاری آن آگاه هستند . من فقط از آن چه مربوط به حمل و نقل در این سند ذکر شده اطلاع دارم ؟(در سند در هیچ بندی در مورد حمل و نقل مشخصا مطلبی ذکر نشده است . ) در مورد تعداد صفحات ؛نمی دانم .

بهمن محمدیاری ، نماینده مردم طوالش و رضوانشهر :

الان حضور ذهن ندارم ،بعدا تماس بگیرید .

نادر قاضی پور ، نماینده ارومیه :
این سند در یک صفحه است ولی پیوست آن زیاد است و بر اساس آن باید ایران در همه ابعاد زندگی روزانه مردم ، کشور برتر منطقه باشد .
 
شکور اکبرنژاد ، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس :
آن طور که توی ذهنم هست 4،5 صفحه است .

جواد آرین منش ، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس :
یک صفحه a4

دکتر مهدی نژاد نوری ، معاون پژوهشی وزارت علوم :
یک صفحه

لیایی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات وزارت صنایع :
نمی دانم .

دکتر سهراب پور ، قائم مقام بنیاد ملی نخبگان :

نمی دانم – از کسانیکه متخصص ترند بپرسید .

دکتر سالار آملی ، معاون بین الملل معاونت علمی ریاست جمهوری :

سند 9 صفحه است .



نگاهی به تاکیدات راه گشای مقام معظم رهبری در خصوص سند چشم انداز نیز در این بخش حتما راهگشا خواهد بود:

بیانات در دیدار وزیر علوم و روسای دانشگاه ها : 17/10/83
يكى از نكاتى‏كه به‏نظر من خيلى مهم است، مسأله‏ى سند چشم‏انداز بيست‏ساله است. اين سند، يك سند كارشناسى شده است. هركس از كارشناسان اقتصادىِ وابسته‏ى به بخشهاى مختلف راجع به اين سند اظهارنظر كرده، ستايش‏آميز اظهارنظر كرده است. در خارج هم ما بازتابش را در مذاكرات سياسى، در اسناد سياسى و در انطباع‏هاى سياسى در ذهن مخاطبان، يافته‏ايم. جا دارد روى اين سند كار كنيد. در اين سند، بخشهايى مربوط به دانشگاه‏هاست . جا دارد روى بخشهاى مختلف اين سند تحقيق شود؛ پروژه‏هاى تحقيقى و علمى از اين سند استخراج شود؛ بعد با پيشرفت كار در ظرف يك‏سال، دو سال، مقايسه شود.

بالاخره بيست‏سال را كه با يك قدم نمى‏شود برداشت؛ حركت بيست‏ساله را در بيست سال مى‏شود انجام داد؛ البته اگر خوب انجام بگيرد. بنابراين بعد از يك‏سال يا دو سال بايد معلوم شود كه ما در اين بخش پيش رفته‏ايم يا نرفته‏ايم. اين كارِ اساتيد و دانشگاه‏هاست كه بنشينند روى اين سند كار كنند؛ موانع را بسنجند؛ مسؤولان دولتى و مسؤولان كشور را كمك و راهنمايى كنند تا موانع برداشته شود. اين، يكى از كارهاى بسيار مهم است.


بيانات در ديدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى 27/12/83
البته بعضى از اظهارات داخلى هم اين اميد را در آنها تقويت مى‌كرد؛ چه در زمينه‌هاى فرهنگى، چه در زمينه‌هاى سياسى، چه در زمينه‌هاى اقتصادى. اين‌كه نظام اسلامى به‌عنوان يك معترض، و به قول خود حضرات، به‌عنوان اپوزيسيون نظام جهانى، در نقطه‌يى از دنيا - كه خيلى هم حساس است - ظاهر شده بود، در واقع اين را كمرنگ مى‌كرد. ن

اگهان سند چشم‌انداز بيست‌ساله به عنوان سياست‌هاى نظام و مطالبات و سياست‌هاى رهبرى مطرح مى‌شود؛ آن‌وقت در پيشانىِ اين چشم‌انداز، اين‌طورى مى‌آيد كه «ايران كشورى است توسعه يافته»، تا مى‌رسد به اين‌جا: «با هويت اسلامى و انقلابى و الهام‌بخش در جهان اسلام». معلوم مى‌شود خواب آشفته‌يى كه در دل آنها اميد به‌وجود آورده بود، خواب بى‌تعبيرى است. يعنى همه‌ى برنامه‌هاى پنج ساله‌يى كه از سال 1384 شروع خواهد شد و بر اساس سند چشم‌انداز بيست‌ساله خواهد بود، بايد در اين خط و در اين جهت باشد؛ همه بايد اسلام انقلابى و ايران اسلامى را به معناى واقعى كلمه دنبال كنند و در جهان اسلام الهام‌بخش باشند.



بیانات در ديدار رئيس‌جمهوری و اعضاى هيئت دولت 02/06/1387

نقشه‌ى راه، سند چشم‌انداز است. سند چشم‌انداز را هيچ نبايستى مورد غفلت قرار داد. اين حقيقتاً يك سند واقعى و يك نقشه‌ى راهِ حقيقى است. بايد دستگاههاى نظارتى خودتان را محاسبه كنيد. حالا ديگران ممكن است نظارت بكنند، ممكن است نكنند؛ ممكن است نظارتشان درست باشد، ممكن است ناقص باشد؛ اما در درون خودِ مجموعه‌ى قوه‌ى مجريه - كه نقشش در رسيدن به اهداف چشم‌انداز، بسيار حساس است - دستگاههاى نظارتى را فعال كنيد، بعد ساز و كارهاى نظارتى را بكار بيندازيد تا ببينيم برنامه‌ها و سياستها چقدر جلو رفته؛ يعنى اينجور نباشد كه سال دهم سند چشم‌انداز، نگاه كنيم و ببينيم پيشرفتى پيدا نكرده‌ايم؛ نه، بايستى اينها را مرتباً رصد كنيد كه معلوم شود چقدر پيش رفته‌ايم و چقدر به آن اهداف نزديك شده‌ايم و چقدر زمينه‌ها فراهم شده است.

بيانات در ديدار اعضاى هيئت دولت 18/06/1388
جهتگيرى‌‌‌‌‌‌هاى برنامه‌‌‌‌‌‌اى و كارى دولت را با شاخص سند چشم‌‌‌‌‌‌انداز بسنجيد. اين سند چشم‌‌‌‌‌‌انداز چيز مهمى است؛ اين را دست‌‌‌‌‌‌كم نبايد گرفت. شايد بتوان گفت كه بعد از قانون اساسى، ما هيچ سندى را در كشور به اين اهميت نداريم. يك نگاه كلان و بلندمدت است. سند چشم‌‌‌‌‌‌انداز مهم است. نگاه كنيد ببينيد الان چهار سال از سند چشم‌‌‌‌‌‌انداز گذشته، يعنى ما شانزده سال به پايان اين چشم‌‌‌‌‌‌انداز داريم. چقدر پيش رفته‌‌‌‌‌‌ايم؟ يك ادعا اين است كه از چهار سال بيشتر پيش رفته‌‌‌‌‌‌ايم؛ يك ادعا اين است كه نه، كمتر پيش رفته‌‌‌‌‌‌ايم؛ نصف اين چهار سال پيش رفته‌‌‌‌‌‌ايم. اينها بايد درست سنجيده بشود؛ درست بايد ملاحظه بشود. در اين سند چشم‌‌‌‌‌‌انداز، آينده‌‌‌‌‌‌اى در نظر گرفته شده كه براى ملت ايران اين آينده لازم و شايسته است. اگر به آن آينده نرسيم، عقب ميمانيم. آن وقت بايد هم بدانيم كه همين طور كه ما داريم به سمت آن هدف حركت ميكنيم، اطراف ما هم همه ثوابت نيستند؛ آنها هم دارند حركت ميكنند. بايد سرعت را تنظيم كنيم، زمان‌‌‌‌‌‌بندى‌‌‌‌‌‌هاى برنامه‌‌‌‌‌‌ها را تنظيم كنيم؛ جورى اين سرعت را تنظيم كنيم كه بتوانيم واقعاً به هدف چشم‌‌‌‌‌‌انداز برسيم. يعنى اين دولت در سهم خود كار درست خودش را انجام داده باشد.

بیانات در ديدار جمعى از مسئولان نظام جمهورى اسلامى 16/01/89
من توصيه‌ى مؤكد دارم به همكارى دستگاه‌هاى سه‌گانه و قواى سه‌گانه، تا بتوانيم ان‌شاءاللَّه چشم‌انداز را تأمين كنيم. اهداف چشم‌انداز، اهداف خيلى مهمى است. البته اگر همت مضاعف كنيد، از آن اهداف، جلوتر هم ميرويد؛ اين ممكن است و هيچ استبعادى هم ندارد. الان مشاهده ميكنيم كه ما از زمان‌بندى فرضى در مورد اهداف چشم‌انداز، در بعضى از بخشها جلو هم هستيم. ممكن است در بعضى از بخشها هم يك خرده عقب باشيم، اما در بعضى از بخشها حتماً طبق آن زمان‌بندى فرضى كه انسان در ذهن دارد، جلو هم هستيم و مشكلى نداريم. ميتوان از آن اهداف جلوتر هم برويم. احتياج به اين معنا هست كه ما بتوانيم جلوتر برويم، بتوانيم حركت كنيم، تلاش كنيم. پس همت مضاعف لازم است.

بیانات در دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیئت دولت 06/06/90

مسئله‌ى ديگر، مسئله‌ى رسيدن به چشم‌انداز است. اين چشم‌انداز هدفگذارى شده است، يك سند بالادستى است؛ بايد ما اين را حتماً رعايت كنيم. بدون جهاد اقتصادى، به چشم‌انداز نخواهيم رسيد. در چشم‌انداز، قدرت اول اقتصادى منطقه هم مطرح شده. در اين ميدان - كه ميدان مسابقه است - اگر چنانچه عقب مانديم، ضربه خواهيم خورد. آن روز در آن جلسه هم مطرح شد كه مسئله‌ى چشم و همچشمى مطرح نيست؛ مسئله اين است كه در اين چالش عمومى و ميدان تحركات عمومىِ دولتها در اين برهه‌ى از زمان، اگر كسى عقب ماند، پامال خواهد شد. پيشرفت اقتصادى ما و رسيدن به اهداف چشم‌انداز، به خاطر اين است كه اگر چنانچه به آنجا نرسيديم، ملت ما و كشور ما دچار ضربات سختى خواهد شد؛ احياناً ضربات مهلكى به ما وارد خواهد آمد. بايد به آنجا برسيم؛ اين نياز ماست.

با شعارى كه ما داريم ميدهيم، با اهداف انقلاب اسلامى، جز اين چاره‌اى وجود ندارد. حقيقت اين است كه نظام اسلامى، امروز نظام استكبار و سلطه و الحاد را به چالش گرفته؛ اين يك حركتى است كه آغاز شده. شكست خوردن در اين ميدان، خسارتهايش غير قابل توصيف است و مخصوص به ملت ما هم نخواهد شد؛ لذا بايد در اين ميدان قطعاً پيروز شد. اين پيروزى با اين ابزار ممكن نيست؛ ابزارهاى گوناگون ديگرى هم لازم است؛ از جمله‌ى اينها، پيشرفت اقتصادى است.

8 سال گذشت و هنوز بسیاری از مسئولان هنوز نمی دانند این سند چند صفحه است؟!