سرویس جهان مشرق - در روزهای باقی مانده تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مشرق به صورت منظم خلاصه ای از تحلیل ها و برآوردهای رسانه های مهم بین المللی را درباره انتخابات ایران، به مخاطبان گرامی ارایه خواهد داد.
روزنامه «واشینگتن تایمز»/ ۱می
«رهبر ایران خواهان رییس جمهوری است که در برابر ترامپ بایستد»
حسن روحانی، رییس جمهور ایران، که یک روحانی نسبتا میانه رو در منشور سیاسی ایران محسوب می شود، با فشار فزاینده از جانب اصول گرایان مواجه است تا نتایج ملموس توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و ۶ قدرت جهانی را، مبنی بر محدود کردن برنامه هسته ای خود در قبال برداشتن تحریم ها، نشان دهد.
تحلیل گران منطقه و مقامات امریکایی می گویند رییس جمهور ۶۸ ساله، که برای توافق هسته ای ۲۰۱۵ تلاش بسیاری کرد و بیشتر دوره اول ریاست جمهوری خود را به گشایش دیپلماتیک و اقتصادی به روی غرب اختصاص داد، می تواند در تقابل با یک روحانی اصول گرای نسبتا ناشناخته به نام ابراهیم رئیسی، در تلاش خود برای رسیدن به دور دوم ریاست جمهوری خود با شکست مواجه شود.
تحلیل گران می گویند که سوال بزرگ این است که آیا رای دهندگان ایرانی پشت سر آقای رئیسی یا رقیب اصولگرای او، محمدباقر قالیباف، قرار خواهند گرفت تا روحانی را از دوره دوم ریاستش محروم کنند یا نه.
«تریتا پارسی»، رییس سازمان موسوم به «شورای ملی آمریکایی های ایرانی تبار» می گوید که پاسخ این سوال در نظر عمومی مردم ایران درباره توافق هسته ای بازمی گردد. آقای روحانی می گوید که توافق، بلیت خروج اقتصاد ایران از رکود است. مطبوعات ایران در ماه های اخیر پر از گزارش ها و اخبار درباره تحولات تجارت خارجی ایران و شرکت های بزرگ غربی بوده اند که برای پیدا کردن شرکای داخلی به ایران امده اند، با این امید که راه خود را به بازار مصرف ۸۰ میلیونی ایران باز کنند. حتی چند شرکت آمریکایی، محتاطانه این بازار را محک زده اند، مثلا بوئینگ در حال مذاکره با دولت ایران برای فروش ۸۰ فروند هواپیمای مسافری است. قراردادی که به واسطه سیاست ترامپ در قبال ایران با ابهام مواجه است.
ولی نتایج توافق هسته ای هنوز برای بیشتر مردم عادی ایران ملموس نیست.
آقای پارسی می گوید: " مشکل آقای روحانی و اعتدال گرایان این است که مردم نسبت به نتایج برجام بسیار بسیار ناامید شده اند، چرا که آن ها انتظار داشتند سیل طلایی سرمایه گذاری خارجی به سوی ایران سرازیر شود، که این اتفاق نیافتاده است. آن چه اتفاق افتاده، به خاطر نگرانی از عملکرد ترامپ و عدم قطعیت درباره این که آیا آمریکا به توافق پایبند خواهد بود یا تحریم های جدیدی برای مجازات بانک هایی که به دنبال تجارت با ایران هستند در پیش خواهد گرفت یا نه، برعکس بوده است."
عامل اصلی این این عدم قطعیت، تهدید عمومی دولت ترامپ برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران با این دستاویز است که توافق ناکارآمد بوده و تنها دست ایران را در حمایت از تروریزم، دنبال کردن برنامه موشک های بالیستیک و دخالت در گوشه و کنار خاورمیانه باز گذاشته است.
وزیر خارجه امریکا، رکس تیلرسن با اکراه اعلام کرده که ایران نسبت به شروط برجام کاملا پایبند بوده است. ولی هنوز معلوم نیست که سه هفته مانده به انتخابات ایران، آیا دولت آمریکا همچنان اعمال تحریم های جدید را تعلیق خواهد کرد یا آن را امضاء خواهد نمود.
تریتا پارسی در این زمینه می گوید: " اگر ترامپ از اعمال تحریم های جدید صرف نظر نکند و عملا به عمر برجام پایان دهد، این یک سرشکستگی بزرگ برای روحانی خواهد بود. این مساله، پیروزی او را دشوار خواهد کرد، چرا که آن وقت برداشت عمومی این خواهد بود که روحانی مرتکب گناه بزرگ اعتماد به آمریکایی ها شده و آمریکایی ها هم زیر پای او را خالی کردند."
آقای رئیسی، یک روحانی متنفذ و دادستان کل کشور از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، که شعارهای اقتصادی محبوب عامه می دهد، به واسطه حضور نه چندان قوی در مناظره اول از مناظرات سه گانه لطمه دیده است. او در مناظره اول نتوانست در صحنه تاثیرگذار ظاهر شود. تحلیل گران می گویند آقای روحانی حملات خود را بر آقای قالیباف متمرکز کرده که شهردار تهران است و پایگاه قوی در میان اصول گرایان دارد.
ولی این خطر هم وجود دارد که اعتدالی ها دچار تفرقه در پایگاه رای شوند، چرا که معاون او، اسحاق جهانگیری و مصطفی هاشمی طباء هم از همان بلوک سیاسی متمایل به میانه در منشور سیاسی ایران هستند.
اگر نامزدی ۵۰ به علاوه یک درصد آراء کل را کسب نکند، طبق قانون انتخابات در ایران، دور دوم در اولین جمعه بعد از اعلام رسمی نتایج، انجام خواهد گرفت.
شبکه خبری «بلومبرگ»/ ۲ می
«با سخنان رییس مجلس در مخالفت با وعده های رقبا، روحانی تقویت شد»
کمپین انتخاب دوباره حسن روحانی جان تازه ای گرفت، وقتی که رییس مجلس بانفوذ ایران وعده های داده شده از سوی رقبای اصول گرای روحانی را غیرعملی دانست.
علی لاریجانی روز دوشنبه در یک سخنرانی در شهر مذهبی قم گفت: " در شرایط فعلی اقتصادی کشور، دولت توان افزایش ۲ یا سه برابری یارانه ها را ندارد." او افزود: " سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار میلیارد ریال یارانه در کشور داده می شود که با توجه به درآمدها و هزینه های دولت افزایش آن امکان پذیر نیست چرا که دولت پولی برای پرداخت آن ندارد."
مداخله علی لاریجانی که یک چهره اصول گرا و از یک خانواده برجسته است می تواند کمک مستقیمی به رییس جمهور در انتخابات ۱۹ می باشد. رقبای اصلی روحانی، سید ابراهیم رییسی و محمدباقر قالیباف اجزای مختلف کارنامه اقتصادی روحانی را زیر سوال برده اند، و به ویژه آن ها تاکید دارند که روحانی در تحقق وعده های داده شده قبل از توافق هسته ای ۲۰۱۵ برای ایجاد درآمدهای بالاتر و مشاغل جدید ناتوان بوده است.
۶ نامزد برای حضور در انتخابات ۱۹ می توسط شورای نگهبان تایید شده اند، ولی انتظار می رود که تا روز انتخابات برخی از آن ها از دور رقابت کنار بروند.
ابراهیم رییسی گفته که به دنبال «زدودن» فقر است و یارانه های فقراء را دو یا سه برابر خواهد کرد. قالیباف هم در برنامه تلویزیونی روز دوشنبه خود از برنامه «ضربتی» خود برای نیازمندان خبر داد. قالیباف که مانند ریسسی متعلق به اردوی اصولگرایی است، گفت که در صورت انتخاب شدن، یارانه ماهیانه را برای ایرانی های کم درآمد از ۴۵ هزار تومتن به ۱۵۰ هزار تومان افزایش خواهد داد.
روحانی تلاش کرده تا اطمینان ایجاد شود که این پول به دست کسانی برسد که واقعا به ان نیاز دارند، در حالی که منتقدان و نحلیل گران می گویند مبلغ ۴۵ هزار تومان حتی هزینه های پایه زندگی را هم کفاف نمی دهد.
لاریجانی در اظهارنظر دیگری در روزهای اخیر(در استان فارس) گفته است: " همه افرادی که در انتخابات هستند باید برای تولید و اشتغال برنامه بدهند نه شعارهایی که قابلیت اجرایی ندارد.... سخنان نامزدها باید صادقانه باشد و مشکلات را با راه حل هایی که دارند بگویند نه اینکه حرف هایی بزنند که برای رای باشد."
لاریجانی در سخنرانی دیگر خود در استان فارس در حمایتی آشکار از دولت روحانی گفت: " پروژه های مختلفی در کشور در حال انجام است. این پروژه ها می تواند گشایش های فراوانی را در کشور به وجود آورد که از جمله می توان به پروژه راه آهن و توسعه آن در استان فارس اشاره کرد که باعث اشتغالزایی در کل کشور می شود."
محمدباقر قالیباف هم در مصاحبه تلویزیونی خود گفت: " برجام امروز تعهد حاکمیت و کشور است. هیچ دولتی نمی‌تواند این تعهد را بر هم بزند. بنده هم در دولت مردم حتما از این توافقنامه‌ای که صورت گرفته پاسداری می‌کنم. هر دولتی غیر از دولت فعلی هم بود همین مسیر را طی می کرد چرا که مجموعه نظام و حاکمیت تصمیم گرفته بودند این مذاکره را انجام دهند."
وبسایت خبری «فایننشال تربیون»/ ۲ می
«روحانی: محور احیای اقتصاد ایران، رونق صادرات است»
رییس جمهور ایران، حسن روحانی، روز دوشنبه در تجمع کارگران به مناسبت روز جهانی کارگر گفت: " امروز مطالبات کارگران ایرانی فراتر از صرفا موضوع دستمزد است. آن ها می خواهند تولیداتشان به جهان عرضه شود. دولت به شدت در تلاش است راه را برای رونق صادرات هموار کند."
روحانی اذعان کرد که نتوانسته وعده های خود در زمینه اشتغال را در رقابت های سال ۲۰۱۳، به طور کامل محقق کند:
" دولت حدود دو میلیون شغل ایجاد کرده، ولی ما هنوز از درد ۳ میلیون بیکار رنج می بریم."
رقبای روحانی دست روی کارنامه دولت روحانی در زمینه ایجاد شغل گذاشته اند تا موضع انتقادی خود را قوی تر کنند. در حالی که پایان دوره چهارساله ریاست جمهوری روحانی نزدیک است، اقتصاد ایران، با وجود برداشته شدن تحریم ها، هنوز با چالش های اصلی خود دست به گریبان است.
روحانی همواره گفته است که توافق هسته ای یک دستاورد بزرگ است که می تواند موجب تسهیل بازگشت ایران به بازارهای جهانی شود.
منتقدان اصول گرای روحانی و نمایندگان آن ها در عرصه رقابت، فشار را بر روحانی افزوده اند تا منافع حاصل از توافق و شواهد احیای اقتنصادی ناشی از آن را به عموم نشان دهد.
علی رغم کاهش نرخ تورم، قیمت مواد غذایی، خودرو و لوازم خانگی روند افزایشی داشته است.
منتقدان همچنین با برنامه های روحانی برای باز کردن درهای اقتصاد به روی تجارت بین المللی مخالف هستند، با این دغدغه که این می تواند تجارت داخلی را تضعیف کند، ولی روحانی اصرار دارد که سرمایه گذاری خارجی برای اصلاحات اقتصادی امری ناگزیر است.
ابراهیم رییسی، از رقبای اصلی روحانی، در صحبت های ضبط شده خود که روز یکشنبه از تلویزیون ایران پخش شد، اظهارات روحانی را زیر سوال برد:
" این غلط است که سال ها منتظر آمدن سرمایه های خارجی باشیم. ما باید با اتکا به توان داخلی، مشکلات خود را حل کنیم." رییسی متولی حرم امام رضا(ع) و دادستان پیشین ایران است.
http://www.washingtontimes.com/news/۲۰۱۷/may/۱/obama-nuclear-deal-on-iran-presidential-ballot/