به گزارش مشرق، دونالد ترامپ که به خیال خود با تهدیدهای نظامی سعی در تغییر رفتار کره شمالی داشت، در مقابل جسارت سران پیونگ یانگ که با آزمایش های موشکی وقعی به لفاظی های او نگذاشتند، از مواضع خود عقب نشینی کرد و با نرم تر کردن لحن خود از راه حل دیپلماتیک برای حل بحران موشکی کره شمالی سخن گفت.
در یک ماه گذشته روابط آمریکا و کره شمالی وارد فاز جدیدی از تنش‌ها شده است. این تنش ها که در پی آزمایش های موشکی کره شمالی شکل گرفت، سبب شد تا آمریکایی ها به اعزام ناوگروه «کارل وینسون» به بخش غربی اقیانوس آرام در مجاورت شبه جزیره کره، اقدام کرده و پیونگ یانگ را به حمله اتمی تهدید کنند و همین مسئله نگرانی ها را نسبت به فاجعه جدید اتمی در شرق آسیا افزایش داد. هرچند با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا پیش بینی می شد واشنگتن ده ها هزار نیروی نظامی خود از شبه جزیره کره را خارج کند، اما برخلاف تصورات، ترامپ نه تنها نیروهای آمریکایی را از این منطقه خارج نکرد، بلکه با اعزام نیروهای جدید برای مقابله با تهدیدات موشکی کره شمالی به تشدید تنش ها دامن زد.
ترامپ ماه گذشته این گونه وانمود می کرد که برای پایان دادن به بحران موشکی کره شمالی جدّی است و حتی در این زمینه به مقامات چین هشدار داد که در صورت عدم همکاری به تنهایی این مسئله را فیصله خواهد داد و برای جدّی بودن در این مسئله، رزمایش های دریایی با ژاپن و کره جنوبی برگزار کرد و این پیام را به کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی داد که واشنگتن این آمادگی را دارد تا در صورت نیاز به جنگ متوسل شود، اما این هشدارها نه تنها تاثیری در رفتار پیونگ یانگ نداشت، بلکه کره شمالی بدون توجه به تحرکات نظامی آمریکا، آزمایش های موشکی خود را افزایش داد و حتی آمریکا را به جنگ اتمی تهدید کرد.
همین اقدامات متهورانه رهبر کره شمالی سبب شد ترامپ از مواضع اعلانی خود عقب نشینی کند و از گفتگو با کره شمالی و دیدار با رهبر این کشور سخن بگوید، اما کره شمالی همزمان که آمادگی خود را برای گفتگوها اعلام کرده است در کنار آن به توسعه زرادخانه موشکی نیز اقدام می کند.
کره شمالی که برای نشان دادن قدرت نظامی خود هر چند ماه یکبار آزمایش موشکی انجام می داد، با ورود ترامپ به کاخ سفید در مدت چهار ماه اخیر ۶ بار آزمایش موشکی انجام داده است که آخرین آزمایش موشکی این کشور روز یکشنبه (۲۴ اردیبهشت) انجام شد که گفته می شود نوعی از موشک بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هسته ای بود. هرچند پیش بینی می شد با انتخاب رئیس جمهور جدید کره جنوبی، پیونگ یانگ آزمایش های موشکی خود را برای مدتی متوقف کند، اما آزمایش بالستیکی اخیر نشان داد که بحران در منطقه همچنان پابرجاست.
تحرکات آمریکا و متحدانش در منطقه سبب نگرانی بسیاری از کشورها از جمله چین شده است، زیرا آنها نگران هستند که تنش ها در این نقطه از جهان از کنترل خارج شده و جنگ منطقه ای را ایجاد کند و ناخواسته پای قدرت های جهانی مثل چین و روسیه نیز به این درگیری ها کشیده خواهد شد، چرا که هر گونه جنگی در این منطقه می تواند شعله جنگ اتمی منجر شود.
ناتوانی آمریکا از اقدام جدی
دونالد ترامپ که در ابتدا نشان می داد آماده است برای نابودی برنامه موشکی کره شمالی به جنگ با این کشور نیز متوسل شود، پس از آنکه مقامات کره شمالی به هشدارهای وی توجهی نکردند و حتی آزمایش های موشکی متعددی را انجام دادند، رئیس جمهور تازه کار آمریکا مجبور شد، لحن خود را نرم تر کند. آمریکا به این مسئله واقف است که در صورت هر گونه رویارویی نظامی، کره جنوبی و ژاپن متحدان اصلی واشنگتن بیش از همه ضرر خواهند کرد، زیرا کره شمالی نشان داده که آماده است به هر اقدامی پاسخ دهد و در صورت حمله به این کشور، قادر است خاک متحدان آمریکا را مورد هدف قرار دهد. کره شمالی دو دهه است که تحت شدیدترین تحریم های اقتصادی قرار دارد و چیزی برای از دست دادن ندارد و برای حفظ موجودیت و تمامیت ارضی خود به هر اقدامی دست خواهد زد. ژنرال های آمریکایی نیز به خوبی می دانند که راه حل بحران شبه کره، نظامی نیست و رفتن آمریکا به این سمت می تواند دردسرهای بزرگی را برای این کشور به دنبال داشته باشد.
به رغم لفاظی های ترامپ برای مقابله نظامی با پیونگ یانگ، واشنگتن تحریم اقتصادی نیز علیه کره شمالی انجام نداد و حتی شورای امنیت سازمان ملل نیز از صدور قطعنامه جدید علیه آزمایش های موشکی کره شمالی خودداری کرد و تنها به محکوم کردن این آزمایش ها بسنده کرد. ترامپ پیش از این در سخنانی با باهوش خواندن رهبر کره شمالی و دعوت از وی برای مذاکره درباره برنامه موشکی این کشور، گفته بود که دیدار با کیم حونگ اون برای او افتخار است.
باتوجه به کمبود اطلاعات از میزان قدرت نظامی کره شمالی، آمریکا نمی تواند با اقدام پیش دستانه موشک های کره شمالی که در مناطق کوهستانی و تونل ها مخفی شده اند را نابود کند، اما در صورت وقوع جنگ، پیونگ یانگ می تواند پایگاه های واشنگتن در منطقه را مورد هدف قرار داده و تلفات سنگینی را به متحدان این کشور وارد کند. از طرفی، سئول، پایتخت کره جنوبی تنها ۲۴ کیلومتر با مرز فاصله دارد و جمعیت ۱۰ میلیونی این شهر می تواند مورد هدف پیونگ یانگ قرار گیرند تا حمله احتمالی از سوی واشنگتن را تلافی کند. لذا با در نظر گرفتن همه این احتمالات، بسیار بعید است که آمریکا به سوی جنگ با کره شمالی برود و بلکه و تلاش خواهد کرد از راه های دیپلماتیک و یا حربه افزایش تحریم ها، بحران کره شمالی را پایان دهد.
اکنون ترامپ که از اقدام جدی برای مهار کره شمالی درمانده شده است، دست به دامان چین شده تا با کمک این کشور، پیونگ یانگ را به توقف برنامه اتمی اش وادار کند. با عقب نشینی ترامپ از تصمیم اقدام نظامی علیه کره شمالی، اخیرا اخباری منتشر شده است که واشنگتن سعی دارد با ترور بیولوژیک رهبر کره شمالی، آن را وادار به توقف برنامه موشکی اش کند؛ اقدامی که پیونگ یانگ به شدت آن را محکوم کرده و نسبت به عواقب این کار به واشنگتن هشدار داده است.
چین هدف اصلی آمریکا
این که گفته می شود تهدیدات موشکی کره شمالی دلیل اصلی حضور نیروهای آمریکایی در شبه جزیره کره است و آمریکایی ها درصدد هستند با برچیدن نظام کمونیستی کره شمالی، یک نظام لیبرال دموکراسی را جایگزین آن کنند، برداشت اشتباهی است، چرا که با ایجاد یک نظام لیبرال دموکرات در کره شمالی دیگر توجیهی برای حضور نظامی آمریکا در شرق آسیا نمی ماند و این کشور نمی تواند حضور نظامی خود را توجیه کند، لذا وجود تهدیدی به نام پیونگ یانگ برای پیشبرد برنامه های مخفی واشنگتن در منطقه، از نظر سیاست های پنهان آمریکا، ضروری است.
آن گونه که سیاستگذاران آمریکایی برآورده کرده اند، در هزاره سوم چین رقیب اصلی این کشور در عرصه اقتصادی و نظامی در جهان خواهد بود و برای مقابله با این غول اقتصادی نوظهور برنامه های بلندمدتی را طراحی کرده اند. آمریکا برای مهار چین در نزدیکی مرزهای این کشور نیاز به بحران آفرینی جدیدی دارد تا بتواند از این طریق حضور خود در حیاط خلوت چین را توجیه کند و تهدیدات موشکی کره شمالی بهترین فرصت برای رسیدن به این هدف است. آمریکا با تهدید خواندن آزمایش های موشکی پیونگ یانگ، تلاش می کند حضور نظامی خود در شرق آسیا را به بهانه صلح جهانی افزایش دهد و با تقویت متحدانش، ائتلاف قدرتمندی را مقابل پکن ایجاد کند و از نزدیک تحولات چینی ها را رصد کند.
آمریکا از دو سال پیش قصد داشت سامانه پیشرفته موشکی «تاد» را در خاک کره جنوبی مستقر کند، اما به دلیل حساسیت چین و هشدارهای روسیه از استقرار این سامانه خودداری کرد، ولی ترامپ با تشدید بحران در شبه جزیره کره در هفته های اخیر، اولین بخش از تجهیزات مرتبط با این سامانه را به خاک کره جنوبی انتقال داد تا بازدارندگی مقابل چین را افزایش دهد و با استقرار این سامانه، خاک چین در تیررس آمریکا قرار می گیرد و چینی ها نسبت به این مسئله هشدار داده اند. آمریکا در استراتژی کلان خود بر این است تا از افزایش قدرت کشورهایی که هژمونی واشنگتن را به چالش می کشد، جلوگیری کند.
واشنگتن تلاش دارد با حضور قدرتمند در مرزهای چین، هزینه های پکن را بالا ببرد. حضور آمریکا در شرق آسیا پس از سیاست توسعه ارضی چین در جزایر مورد مناقشه «اسپراتلی» در دریای چین جنوبی تشدید شده است. آمریکا درصدد تقویت جایگاه هژمونیک خود در شرق آسیا است تا حلقه هژمونیک بر جهان را کامل کند و برای این منظور نیاز به دسترسی به آبراه های دریایی جدید دارد. بیش از ۵ تریلیون دلار معاملات اقتصادی در دریای چین جنوبی و به ویژه «تنگه مالاکا» انجام می شود و تسلط پکن بر این شاهراه دریایی سبب شده تا واشنگتن بار دیگر لشگرکشی گسترده ای به این منطقه داشته باشد تا قدرت اقتصادی چین را به چالش بکشد.
چین به خوبی می داند که حضور آمریکا در حیاط خلوت این کشور، قدرت مانور پکن را کاهش خواهد داد و بخشی از توان چین برای مقابله با تحرکات واشنگتن در شرق آسیا مصرف خواهد شد. چین به عنوان متحد اصلی کره شمالی هر گونه نفوذ واشنگتن در شرق آسیا را تهدیدی برای منافع ملی خود می داند و نمی خواهد برنامه موشکی کره شمالی دستاویزی برای حضور بلندمدت آمریکا در منطقه باشد و از این رو برخلاف میل باطنی تلاش می کند رهبران پیونگ یانگ را برای عقب نشینی از آزمایش های موشکی متقاعد کند و در هفته های اخیر رسانه های چینی از مقامات پکن خواسته اند تا برای مهار پیونگ یانگ، فشارها علیه کره شمالی را تشدید کند، ولی پیونگ یانگ به پکن هشدار داده که مقابله با پیونگ یانگ می تواند تبعاتی برای پکن در پی داشته باشد.
ارزیابی نهایی
با در نظرگرفتن پیامدهای پیش بینی نشده اقدام نظامی آمریکا علیه کره شمالی که ممکن است هزینه های جبران ناپذیری را برای واشنگتن و متحدانش در پی داشته باشد، می توان گفت که رویکرد آمریکا در برابر پیونگ یانگ بیش از اینکه بر اقدام نظامی استوار باشد، تلاش برای مهار کره شمالی و اصلاح رفتار این کشور از طریق تحریم و تهدید است و نرم تر شدن لحن مقامات واشنگتن به خوبی گویای این حقیقت است.
با این وجود، در آینده آمریکا تحرک دیپلماتیک قابل توجهی در دستور کار قرار خواهد داد تا بتواند روسیه و چین در شورای امنیت را با خود همراه کند و با اعمال تحریم های سختگیرانه کره شمالی را به پای میز مذاکره بکشاند. از طرفی، واشنگتن با تهدید خواندن کره شمالی برای صلح جهانی، درصدد است با تقویت حضور نظامی در شرق آسیا، اهداف بلند مدت و راهبردی خود یعنی مقابله با تحرکات چین و مهار این کشور را محقق کند. تقابل جویی آمریکا علیه کره شمالی تاثیری بر رفتار پیونگ یانگ نداشته و در مقابل، رهبر کره شمالی از این فرصت برای افزایش توان موشکی و هسته ای خود بهره برده است. بدون در نظرگرفتن درستی یا نادرستی رفتار کره شمالی، مقامات پیونگ یانگ به جهانیان ثابت کرده اند نباید در مقابل تهدیدات آمریکا، موضع تدافعی بگیرند و سیاست تهاجمی در مقابل یانکی ها، واشنگتن را به عقب نشینی وا می دارد.